Του Κώστα ΡάπτηΓιατί ο Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε σε ένα οιονεί πραξικόπημα, με τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου; Η απλούστερη απάντηση είναι: Γιατί μπορεί.
Παραπέμπει βέβαια σε εικόνα πραξικοπήματος η σύλληψη του επίδοξου διεκδικητή της τουρκικής προεδρίας με τις καλύτερες δημοσκοπικές προοπτικές, καθώς και άνω των εκατό συνεργατών του, η τετραήμερη απαγόρευση των συγκεντρώσεων, το κλείσιμο του σταθμού μετρό του Ταξίμ, τα προσκόμματα στην πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.ο.κ.
Αλλά ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας αξιολόγησε εκ των προτέρων ως μη απειλητικές τις όποιες κοινωνικές αντιδράσεις, όπως την χθεσινή διαδήλωση χιλιάδων ανθρώπων, παρά την απαγόρευση, έξω από το δημαρχείο της πραγματικής πρωτεύουσας της χώρας.
Πολύ περισσότερο, ο Ερντογάν έχει την πολυτέλεια να μη φοβάται διεθνείς αντιδράσεις. Από την πλευρά των ΗΠΑ, όπου τον τόνο πλέον δίνει ο Ντόναλντ Τραμπ, αυτές ενδέχεται και να μην εκδηλωθούν καν. Όσο για τους Ευρωπαίους ηγέτες, που ήδη εκφράζουν την "ανησυχία” τους, τα πράγματα είναι πολύ απλά: σε μια στιγμή που παραγκωνίζονται παραδειγματικά από τον σχεδιασμό του μέλλοντος της Ουκρανίας (και άρα, κατά μία έννοια, όλης της ηπείρου τους) οι ελπίδες τους για τον σχεδιασμό μιας νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας εναποτίθενται, όπως το αποτυπώνει και η "Λευκή Βίβλος” που μόλις δημοσιοποίησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στον εναγκαλισμό της Τουρκίας, ως της χώρας με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ.
Όσο για τις δημοκρατικές αξίες, τις οποίες αρέσκεται να προβάλλει η Ε.Ε., το πρόσφατο προηγούμενο της ακύρωσης των εκλογών και του αποκλεισμού του προπορευόμενου υποψηφίου στη Ρουμανία, δείχνει, μεταξύ πολλών άλλων, ότι οι "27” δεν έχουν την ίδια με παλιότερα ικανότητα να δασκαλεύουν τρίτους. Και πάντως οι ευρωπαϊκές διαμαρτυρίες δεν έχουν καταφέρει εδώ και εννέα χρόνια να επιφέρουν την απελευθέρωση του Σελαχατίν Ντεμίρτας, πρώην ηγέτη του (φιλοκουρδικού) τρίτου σε δύναμη κοινοβουλευτικού κόμματος της Τουρκίας, ή του μαικήνα-ακτιβιστή Οσμάν Καβάλα.
Σε κάθε περίπτωση, η ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονος είναι πρακτικά ανύπαρκτη, ώστε ο Ερντογάν να διακυβεύει πραγματικές απώλειες σε αυτό το μέτωπο.
Με την απαραίτητη δόση μαύρου χιούμορ, το υπουργείο Δικαιοσύνης της Τουρκίας κατήγγειλε όσους συνδέουν με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης τις ενέργειες της "ανεξάρτητης” τουρκικής δικαιοσύνης. Ωστόσο, οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν ο Ιμάμογλου και οι συνεργάτες του έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Αφενός ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης κατηγορείται για δωροληψία στο πλαίσιο μειοδοτικών διαγωνισμών, όπερ θα μπορούσε και να αληθεύει. Όμως ταυτοχρόνως κατηγορείται για συνεργασία με "τρομοκρατική οργάνωση” - δηλ. το εκτός νόμου ΡΚΚ, με τον έγκλειστο ιδρυτή του οποίου συνομιλεί αυτή τη στιγμή η ίδια η κυβέρνηση...
Αποτελεί ένα ερώτημα εάν στα ανταλλάγματα τα οποία συνοδεύουν την έκκληση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν για αυτοδιάλυση του ΡΚΚ περιλαμβάνεται και η σύμπραξη του φιλοκουρδικού κοινοβουλευτικού κόμματος DEM στην προαναγγελθείσα αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι 319 έδρες της συμπολίτευσης δεν συμπληρώνουν την απαιτούμενη για την αναθεώρηση αυξημένη πλειοψηφία των 360 εδρών και οι 57 έδρες του DEM θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμες, ενώ αυτές του CHP της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκονται έτσι και αλλιώς εκτός λογαριασμού.
Φυσικά, δεν μπορεί κανείς να προεξοφλεί ότι το DEM θα ευθυγραμμισθεί σε μια τέτοια κατεύθυνση, αλλά θα λειτουργήσει "διδακτικά” η περικύκλωση του CHP.
Η συνταγματική αναθεώρηση αποτελεί προϋπόθεση για τη διεκδίκηση τρίτης προεδρικής θητείας από τον Ερντογάν. Αλλά ακόμη και αν ο νυν πρόεδρος δεν ενδιαφέρεται, το "κλάδεμα” των ισχυρότερων αντιπάλων είναι εξίσου και περισσότερο αναγκαίο για τη δρομολόγηση της διαδοχής με τους δικούς του όρους. Πόσω μάλλον, που η κόπωση του εκλογικού σώματος από την υπερεικοσαετή εξουσία Ερντογάν και η σύνθλιψη του μέσου νοικοκυριού από τον πληθωρισμό αποτελούν υπαρκτές παραμέτρους.
Το CHP βρίσκεται διαχρονικά εγκλωβισμένο σε ένα "εκλογικό γκέτο” της τάξης του 25%. Μόνο ο Ιμάμογλου (και κατά δεύτερο λόγο ο δήμαρχος Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, ο οποίος αυτή τη στιγμή δεν εκδηλώνει κεντρικοπολιτικές φιλοδοξίες) μπορούσαν να αποσπάσουν ευρύτερη απήχηση. Μάλιστα, ο πρώτος βάσισε τις δύο εκλογικές του νίκες στις δημοτικές εκλογές στην συνεργασία με το κουρδικό στοιχείο – αυτήν που τώρα τον οδηγεί στις φυλακές.
Η ηγεσία του CHP δηλώνει ότι θα προχωρήσει κανονικά στην προγραμματισμένη για το Σαββατοκύριακο κομματική διαδικασία που θα απέληγε στην απόδοση του προεδρικού χρίσματος στον Ιμάμογλου. Όμως δύσκολα μπορεί να επαναφέρει τον εκλεκτό της στην πολιτική ζωή. Την ίδια στιγμή η Κωνσταντινούπολη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων θα περάσει σε διορισμένη διοίκηση – τύχη που μέχρι πρότινος είχαν μόνο μικρότερες πόλεις στις νοτιοανατολικές κουρδικές επαρχίες.
Το καθεστώς Ερντογάν αποδεικνύεται έτσι απολύτως απρόθυμο να συμφιλιωθεί με την ιδέα της ομαλής κυβερνητικής εναλλαγής. Συμβαίνει αυτό αφενός διότι η παραμονή στην εξουσία αποτελεί όρο επιβίωσης για το ισχυρό πλέγμα διαπλοκής που έχει συγκροτηθεί γύρω από το προεδρικό παλάτι, αλλά και γιατί ο Ερντογάν αισθάνεται επιφορτισμένος με μιαν "εθνική αποστολή”.
Την αυθαιρεσία με την οποία κινείται στο εσωτερικό δεν θα πρέπει να την θεωρήσουμε διακριτή από τον αναθεωρητισμό που τον διαπνέει σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της χώρας του με τους γείτονές της και τον κόσμο εν γένει. Παρεμπιπτόντως, ο Ιμάμογλου είχε στο πρόσφατο παρελθόν καταγγείλει την Χαμάς και τέτοιου τύπου "ανορθογραφίες” δεν γίνονται ανεκτές, όταν κλιμακώνεται, με υλικότατο επίδικο στην Συρία, η αντιπαράθεση της Τουρκίας με το Ισραήλ.
Πηγή: capital.gr
i-epikaira.blogspot.com
