10/12/2024
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι «οποιαδήποτε επίθεση κατά της σταθερότητας της νέας συριακής κυβέρνησης ή της ακεραιότητας των αρχαίων συριακών εδαφών θα βρει αντιμέτωπους τόσο τον συριακό λαό όσο και εμάς». Η Τουρκία δεν μπορεί να επιτρέψει τη διαίρεση της Συρίας για δεύτερη φορά, τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος σε συνάντηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK) στην Άγκυρα, υπογραμμίζοντας ότι «δεν μπορούμε ποτέ να επιτρέψουμε» να μετατραπεί ξανά η συριακή επικράτεια σε πεδίο συγκρούσεων.
Τονίζοντας ότι «είναι πεποίθηση και προσευχή μας» πως η Συρία έχει εισέλθει σε φωτεινές μέρες μετά από 61 χρόνια «δικτατορίας του Μπάαθ, που ήταν κυριολεκτικά σκοτάδι τα τελευταία 13 χρόνια» – αναφερόμενος στον εμφύλιο πόλεμο – δήλωσε ότι ο συριακός λαός στεφάνωσε τη «γενναία πρόσφατη εξέγερσή του» με νίκη, απελευθερώνοντας τον εαυτό του από δεκαετίες τυραννικού καθεστώτος και διεκδικώντας την ελευθερία, τα δικαιώματα, τον νόμο και το μέλλον του. «Η Τουρκία θα σταθεί στο πλευρό του συριακού λαού με κάθε δυνατό τρόπο: πολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά και διπλωματικά. Η Συρία ανήκει στους Σύριους.»
Αναφέροντας ότι η Τουρκία θα στέκεται πάντα στο πλευρό των Σύριων στην Τουρκία που επιστρέφουν στη Συρία, ο Ερντογάν πρόσθεσε ότι οι τρομοκράτες του Daesh/ISIS και του PKK/PYD σε άλλες περιοχές της Συρίας «ελπίζουμε» να εξουδετερωθούν το συντομότερο δυνατό.
Τουρκικές πηγές παράλληλα καταγγέλλουν ότι οι κουρδικές οργανώσεις PKK/YPG, τις οποίες η Άγκυρα θεωρεί ως “τρομοκρατικές”, επιχειρούν να εκμεταλλευτούν το κενό ασφάλειας
Στις πύλες της Δαμασκού το Ισραήλ;
Την έντονη αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης προκαλεί η προώθηση στρατευμάτων του Ισραήλ στην αποστρατικοποιημένη ζώνη μεταξύ των κατεχομένων υψωμάτων Γκολάν και της Συρία, και πέρα από αυτήν στα καθαυτό συριακά εδάφη.
Τις εξελίξεις καταδίκασε και η Αίγυπτος, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία. Η Σαουδική Αραβία είπε ότι η κίνηση θα «καταστρέψει τις πιθανότητες της Συρίας να αποκαταστήσει την ασφάλεια»
Το πρακτορείο Reuters αναφέρει ότι η προέλαση των ισραηλινών δυνάμεων εντός του συριακού εδάφους, ουσιαστικά χωρίς αντίσταση, έχει φθάσει μέχρι τα 20-25 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Δαμασκό. Η εξέλιξη αυτή τοποθετεί την Δαμασκό και το νέο ισλαμιστικό καθεστώς που εγκαταστάθηκε εκεί μετά την έξωση του Μπασάρ αλ Άσαντ, εντός του βεληνεκούς του ισραηλινού πυροβολικού.
Το μέτωπο με τους Κούρδους
Οι ΗΠΑ και η Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία για τη διασφάλιση της ασφαλούς αποχώρησης των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ κουρδικών συριακών δυνάμεων (SDF) από τη βόρεια πόλη Μανμπίτζ μετά την προέλαση των υποστηριζόμενων από την Τουρκία ανταρτών, δήλωσε τη Δευτέρα πηγή της συριακής αντιπολίτευσης.
Οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία συριακές ομάδες της αντιπολίτευσης είχαν νωρίτερα θέσει υπό τον έλεγχό τους τη Μανμπίτζ από τις SDF, δήλωσε τουρκική πηγή ασφαλείας, μία ημέρα αφότου οι αντάρτες στη νότια πρωτεύουσα Δαμασκό κήρυξαν την απομάκρυνση του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας στην Άγκυρα, δήλωσε ότι χαιρετίζει την εκκαθάριση των «τρομοκρατών» από τη Μανμπίτζ, την οποία οι SDF κρατούσαν τις τελευταίες ημέρες εν μέσω μαχών με τον Συριακό Εθνικό Στρατό (SNA) και άλλες ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Οι Κούρδοι μαχητές «έχουν αποσυρθεί από την πόλη και πρέπει ακόμη να αποσυρθούν από τις άλλες περιοχές» ανατολικά της Μανμπίτζ, δήλωσε η πηγή της συριακής αντιπολίτευσης. Η εξέλιξη δεν έχει επιβεβαιωθεί από άλλες πηγές.
Οι συνεχιζόμενες μάχες κατά την περίοδο 05-08 Δεκεμβρίου επέφεραν αλλαγές στον εδαφικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένου του Ευφράτη στο Deir Ez-Zor και στη Menbij. Από την πτώση της κυβέρνησης στη Δαμασκό το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου, η πρόσβαση και η παροχή υπηρεσιών αντιμετώπισε προκλήσεις σε τμήματα της Βορειοανατολικής Συρίας, ιδίως συμπεριλαμβανομένης της Raqqa και της Tabqa, και στο στρατόπεδο Mahmoudli. Ενώ έχει επιβληθεί απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλη την περιοχή από τις 8 μ.μ. έως τις 8 π.μ., οι τοπικές αρχές έχουν εξασφαλίσει εξαιρέσεις ΜΚΟ από αυτήν την απαγόρευση κυκλοφορίας, εκτός από το Ντέιρ Εζ-Ζορ.
Από τις 4 Δεκεμβρίου, η βορειοανατολική Συρία συνέχισε να δέχεται άτομα που εκτοπίστηκαν από τη σύγκρουση στο Τελ Ριφάατ και στο Χαλέπι. Η επαλήθευση του ακριβούς αριθμού των εκτοπισμένων παραμένει μια πρόκληση. Οι γενικές εκτιμήσεις από τις αρχές είναι ότι περίπου 100.000 άτομα έχουν εκτοπιστεί μέχρι σήμερα.
Σφοδροί ισραηλινοί βομβαρδισμοί
Ο ισραηλινός στρατός έσπευσε να διαψεύσει την είδηση, επιμένοντας πως «οι αναφορές που κυκλοφορούν στα ΜΜΕ σχετικά με την φερόμενη ως προέλαση ισραηλινών αρμάτων μάχης προς τη Δαμασκό είναι αναληθείς. Τα στρατεύματα των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ σταθμεύουν εντός της ενδιάμεσης ζώνης, όπως ήδη ανακοινώθηκε.»
Από την στιγμή της πολιτειακής μεταβολής στην Συρία, η Ισραηλινή αεροπορία έχει προβεί σε ένα ανεπανάληπτο κύμα βομβαρδισμών, στοχοποιώντας στρατιωτικές εγκαταστάσεις, φορείς αεράμυνας, οπλοστάσια, αεροδρόμια και ναυστάθμους των συριακών ενόπλων δυνάμεων, με στόχο την αχρήστευσή τους και την αδυναμία αξιοποίησής τους από το νέο καθεστώς. Το Ισραήλ βύθισε πολεμικά πλοία στο λιμάνι της Λατάκειας και κατέστρεψε στο έδαφος το μεγαλύτερο μέρος των μαχητικών αεροσκαφών του εκπεσόντος καθεστώτος Άσαντ.
Το Ισραήλ είπε ότι οι αεροπορικές του επιδρομές θα συνεχιστούν για μέρες, αλλά είπε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι δεν παρεμβαίνει στη σύγκρουση της Συρίας. Είπε ότι έλαβε «περιορισμένα και προσωρινά μέτρα» αποκλειστικά για την προστασία της ασφάλειάς του.
Στάση αναμονής τηρεί ο ΟΗΕ
Στάση αναμονής, καθώς θεωρούν ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά ρευστή, τηρεί το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο συνεδρίασε εκτάκτως χθες κατόπιν αιτήματος της Ρωσίας, ενώ στην Συρία ο ηγέτης της HTS Τζολάνι κάνει κινήσεις για την μεταβίβαση της εξουσίας.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε κεκλεισμένων των θυρών αργά τη Δευτέρα και οι διπλωμάτες δήλωσαν ότι ήταν ακόμη σοκαρισμένοι με το πόσο γρήγορα εξελίχθηκε η ανατροπή του Άσαντ σε διάστημα 12 ημερών, μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο 13 ετών.
«Όλοι αιφνιδιάστηκαν, όλοι, συμπεριλαμβανομένων των μελών του συμβουλίου. Πρέπει λοιπόν να περιμένουμε και να δούμε και να παρακολουθήσουμε… και να αξιολογήσουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση», είπε ο Ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια στους δημοσιογράφους, μετά τη συνεδρίαση του σώματος. Η Ρωσία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της κυβέρνησης του Άσαντ και στη βοήθεια της να πολεμήσει τους αντάρτες. Ο Σύρος ηγέτης έφυγε από τη Δαμασκό για τη Μόσχα την Κυριακή, δίνοντας τέλος σε ένα καθεστώς 50 χρόνων.
«Κανένας δεν περίμενε ότι οι συριακές δυνάμεις θα κατέρρεαν σαν πύργος από τραπουλόχαρτα», ανέφερε ο αμερικανός αναπληρωτής πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ρόμπερτ Γουντ και πρόσθεσε: «Όπως είπαν πολλοί κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων η κατάσταση είναι εξαιρετικά ρευστή και πιθανόν θα αλλάζει από μέρα σε μέρα. Επομένως πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχτεί». Παρ’ όλ’ αυτά, «σχεδόν όλοι μίλησαν για την ανάγκη να τύχουν σεβασμού η εθνική κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και εξέφρασαν ανησυχία για την ανθρωπιστική κατάσταση», συνέχισε, σημειώνοντας ακόμη πως το ΣΑ θα εργαστεί ώστε να προετοιμαστεί δήλωσή του, να «μιλήσει με μια φωνή. Θα δούμε αν θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ενιαίο μήνυμα τις επόμενες ημέρες (…). Πολλοί περιμένουν να πάρει τον λόγο το Συμβούλιο». Ερωτηθέντες για το ενδεχόμενο να αφαιρεθεί από τον κατάλογο κυρώσεων του ΟΗΕ η ριζοσπαστική ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (HTS), αιχμή του δόρατος της συμμαχίας ανταρτών που προκάλεσε την πτώση του προέδρου Άσαντ, οι πρεσβευτές τόσο της Ρωσίας όσο και των ΗΠΑ ανέφεραν πως το Συμβούλιο δεν έθιξε το ζήτημα, προς το παρόν.
«Το Συμβούλιο, νομίζω, ήταν λίγο ως πολύ ενωμένο όσον αφορά την ανάγκη να προστατευτεί η εδαφική ακεραιότητα και η ενότητα της Συρίας, να διασφαλιστεί η προστασία των αμάχων, να εξασφαλιστεί πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια», είπε στον Τύπο ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη Βασίλι Νεμπένζια.
Προς μεταβατική κυβέρνηση ανταρτών
Εν τω μεταξύ ο ηγέτης των Σύρων ανταρτών, ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, συναντήθηκε χθες με τον πρώην πρωθυπουργό της Συρίας, Μοχάμεντ αλ Τζαλάλι με θέμα τον «συντονισμό για την μετάβαση της εξουσίας». Ο αλ-Τζολάνι, ο οποίος χρησιμοποιεί πλέον το πραγματικό του όνομα, Άχμεντ αλ Σάρα, συνομίλησε με τον Τζαλάλι «για να συντονίσει τη μεταβίβαση εξουσίας, διασφαλίζοντας την παροχή υπηρεσιών» στον συριακό πληθυσμό, ανέφεραν οι αντάρτες σε ανακοίνωσή τους. Οι αντάρτες έδωσαν επίσης στη δημοσιότητα ένα βίντεο – απόσπασμα της συνομιλίας των δύο ανδρών. Παρών ήταν και ο πρωθυπουργός της λεγόμενης Κυβέρνησης Σωτηρίας που έχουν εγκαταστήσει στις περιοχές της βορειοδυτικής Συρίας τις οποίες ελέγχουν. Ο Μοχάμεντ Τζαλάλι, συμφώνησε να παραδώσει την εξουσία στην Κυβέρνηση Σωτηρίας. Ο Τζαλάλι είπε ότι η παράδοση μπορεί να πάρει μέρες για να πραγματοποιηθεί. Το τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera ανέφερε ότι επικεφαλής της μεταβατικής αρχής θα είναι ο Μοχάμεντ αλ Μπασίρ, ο οποίος έχει ηγηθεί της Κυβέρνησης Σωτηρίας.
Ωστόσο, η συμμαχία των ανταρτών δεν έχει κοινοποιήσει σχέδια για το μέλλον της Συρίας και δεν υπάρχει πρότυπο για μια τέτοια μετάβαση στη διχασμένη περιοχή. Η επέμβαση του Ισραήλ στα νότια σύνορα παραμένει σημείο αναταραχής για το μέλλον της χώρας.
«Αυτή είναι μια απίστευτη στιγμή για τον συριακό λαό», δήλωσε στη Νέα Υόρκη ο αναπληρωτής πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Ρόμπερτ Γουντ. «Τώρα είμαστε πραγματικά συγκεντρωμένοι αυτή τη στιγμή στην προσπάθεια να δούμε πού πηγαίνει η κατάσταση. Μπορεί να υπάρξει μια κυβερνητική αρχή στη Συρία που να σέβεται τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του συριακού πληθυσμού;».
Πάντως οι ΗΠΑ αναζητούσαν τρόπους για να εμπλακούν με ομάδες ανταρτών της Συρίας και προσεγγίζουν εταίρους στην περιοχή όπως η Τουρκία για να ξεκινήσουν άτυπη διπλωματία, ανέφερε η Ουάσιγκτον.
Ο Τζολάνι που έχει χαρακτηριστεί τρομοκράτης έχει ορκιστεί να ανοικοδομήσει τη Συρία και το HTS έχει περάσει χρόνια προσπαθώντας να μαλακώσει την εικόνα του για να καθησυχάσει τα ξένα έθνη και τις μειονοτικές ομάδες στη Συρία.
Υπάρχουν φόβοι για αντίποινα ενώ ο Τζολάνι δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι του καθεστώτος που είναι υπεύθυνοι για τα βασανιστήρια θα λογοδοτήσουν. «Θα δημοσιοποιήσουμε μια λίστα που περιλαμβάνει τα ονόματα των υψηλότερων αξιωματούχων που εμπλέκονται στα βασανιστήρια του συριακού λαού», είπε ο Γκολάνι σε δήλωση. «Θα προσφερθούν ανταμοιβές σε όσους θα παράσχουν πληροφορίες για ανώτερους αξιωματικούς του στρατού και της ασφάλειας που εμπλέκονται σε εγκλήματα πολέμου».
