του Παντελή Σαββίδη
ΗΔαμασκός έπεσε στα χέρια των Τζιχαντιστών της Αλ Κάιντα που δίνουν όρκο ότι άλλαξαν. Και στα χέρια του φιλότουρκου Ελεύθερου Συριακού Στρατού.
Ο Άσαντ, σύμφωνα με τις πληροφορίες, εγκατέλειψε την χώρα.
Μια νέα περίοδος αρχίζει για τη Συρία. Για μεγάλο διάστημα θα είναι τραγική για τον πληθυσμό.
Η πρώτη εκτίμηση είναι ότι οι τρείς της Αστάνα (Ρωσία, Ιράν, Τουρκία) δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε μια συντεταγμένη λύση με προσωρινή παραμονή του Άσαντ στην προεδρία μέχρι να αντικατασταθεί με εκλογές.
Μια τέτοια λύση θα διασφάλιζε την ομαλή μετάβαση της εξουσίας χωρίς εκδικήσεις τις οποίες θα δούμε από σήμερα.
Η Tahrir al Sham και οι φιλότουρκοι θα υπάκουαν στην απόφαση των τριών αν είχε ληφθεί. Άρα, η υπόθεση Συρία αφέθηκε στην δυναμική της εξέλιξη. Αυτό που είπε και ο Τράμπ. Δεν μας ενδιαφέρει η Συρία.
Τι αναμένουμε τις επόμενες ημέρες;
Χάος ως προς την άσκηση της εξουσίας. Είναι αδύνατον οι τζιχαντιστές να ήταν έτοιμοι να διοικήσουν. Το Χαλέπι ξεκίνησαν να καταλάβουν και έφθασαν στην Δαμασκό. Ούτε οι ίδιοι θα περίμεναν τέτοια κατάρρευση του μετώπου. Ο Άσσαντ είχε την ευκαιρία όλα αυτά τα χρόνια να δώσει μια λύση στο δράμα της χώρας του. Δεν το έπραξε και σήμερα εγκατέλειψε την εξουσία.
Μια συριακή παράδοση κυριαρχίας της μειοψηφίας των αλαουιτών στα ηγετικά κλιμάκια του στρατού τελειώνει. Τελειώνει και ο μπααθισμός το κοσμικό ιδεολογικό ρεύμα του αραβικού εθνικισμού στο οποίο συνέβαλε ο πατέρας Άσαντ. Η Συρία ήταν το τελευταίο προπύργιό του.
Οι επόμενες ημέρες θα είναι ημέρες αντεκδίκησης. Καθώς προήλαυναν οι τζιχαντιστές, βλέπαμε εικόνες εκδίκησης τρομερές. Έστηναν ανθρώπους στον τοίχο και τους εκτελούσαν. Αυτό το φαινόμενο θα το δούμε μαζικά τις επόμενες ημέρες.
Η σταθεροποίηση στην εξουσία θα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, όπως αποκαλούνται οι προελαύνοντες, δεν είναι ενωμένες. Η Tahrir al Sham έχει σχέσεις με την Τουρκία αλλά διατηρεί και τις ιδιαιτερότητές της. Αντιθέτως, ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός υπακούει τυφλά στην Άγκυρα. Οι δύο αυτές δυνάμεις (Tahrir al Sham και Free Syrian Army) αργά ή γρήγορα θα έρθουν σε αντιπαράθεση μεταξύ τους.
Και για δικούς τους λόγους και εξαιτίας των Κούρδων. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός που καθοδηγείται από την Τουρκία θα επιδιώξει να περιορίσει τους Κούρδους και στον βαθμό που θα έχει λόγο στις εξελίξεις θα αρνηθεί μια διοικητική δομή στην οποία οι κουρδικές περιοχές θα αποτελούν ομόσπονδη δημοκρατία. Οι Tahrir al Sham (από εδώ και στο εξής HTS) θα μπορούσαν να αποδεχθούν μια τριζωνική ομοσπονδία; Θα δούμε
ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ-ΧΑΜΕΝΟΙ
Η διαμάχη στη Συρία ξεκίνησε με την πλειοψηφία των σουνιτών να είναι δυσαρεστημένη από την συμμετοχή της στα κυβερνητικά και κρατικά αξιώματα. Τις κεντρικές θέσεις στην διοίκηση, και κυρίως στον στρατό, κατείχαν οι αλαουίτες από τους οποίους προέρχεται και ο Άσαντ. Αυτή η κατάσταση ανατρέπεται. Οι σουνίτες στη Συρία έχουν, πλέον, τον λόγο.
Επόμενη ωφελημένη είναι η Τουρκία. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός είναι μισθοφόροι της Τουρκίας. Ο Ερντογάν ζήτησε από τον Άσαντ συνάντηση για να δώσουν μια πολιτική λύση στη Συρία και ο Άσαντ έβαλε ως προϋπόθεση την αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων από την βόρειο Συρία. Μετά τις εξελίξεις ο Ερντογάν του τα πήρε όλα. Η Συρία βρίσκεται αυτήν την στιγμή στα χέρια του. Η μόνη περίπτωση να μην ελέγξει, απολύτως, την Συρία η Τουρκία είναι η Tahrir al Sham να μην υπακούσει τυφλά στην Άγκυρα και να μην θελήσει να μπει σε πολιτική διαμάχη με τους Κούρδους. Αν συντρέξουν αυτές οι προϋποθέσεις η Συρία, ίσως, δεν παραδοθεί εντελώς στην Άγκυρα. Η Τουρκία τουρκοποιεί περιοχές της βόρειας Συρίας όπως το Αφρίν και έβαλε πόδι στο Χαλέπι, πόλη που περιλαμβάνεται στον περίφημο Εθνικό Όρκο.
Ο απόλυτος χαμένος είναι το καθεστώς Άσαντ και οι αλαουίτες της Συρίας, οι οποίοι ελέγχουν δύο μόνο περιοχές (Λαττάκεια και Ταρσός) όπου βρίσκονται και οι ρωσικές βάσεις. Οι περιοχές αυτές είναι δύσκολο να πέσουν. Και αυτό ενισχύει τον ισχυρισμό περί ομοσπονδιακής Συρίας.
Χαμένο είναι και το Ιράν. Με τους σουνίτες στην κυβέρνηση της Δαμασκού το Ιράν τελείωσε από τη Συρία.
Εκτός και αν δεν εγκαταλείψει την μάχη και τις επόμενες ημέρες συγκροτήσει ομάδες από τον Άξονα της Αντίστασης και συνεχίσει την αντιπαράθεση στο εσωτερικό της Συρίας.
Στην περίπτωση αυτή το ότι έπεσε η Δαμασκός δεν σημαίνει και τίποτε.
Λόγω της έκλειψης του Ιράν, το Ισραήλ είναι από τους κερδισμένους. Πληροφορίες, άλλωστε, έφεραν το Ισραήλ να ενισχύει την Ταχρίρ Αλ Σάμ.
Οι Κούρδοι ελέγχουν περιοχές στο βορρά και ανατολικά. Είναι σημαντικές περιοχές και με τον έλεγχό τους επιδιώκουν να συμμετάσχουν, ως μια από τις τρείς δημοκρατίες, στην νέα ομοσπονδιακή Συρία. Αποτελεί ερώτημα ποια Συρία θα επιδιώξουν οι δυνάμεις που θα επικρατήσουν στη Δαμασκό (αν επικρατήσουν).
Στα χρόνια της κορύφωσης της κρίσης οι Κούρδοι προήλαυναν και θα ήλεγχαν ολόκληρο τον βορρά (τον αποκαλούν Ροζάβα) αλλά παρενέβη η Τουρκία και διέκοψε την κουρδική προέλαση.
Ένα από τα ερωτήματα της επόμενης ημέρας είναι τι θα γίνει με την κατοχή συριακών εδαφών από τουρκικές δυνάμεις. Το πιθανότερο είναι η Άγκυρα να επικαλεστεί ότι καταδιώκει τους τρομοκράτες του PKK και ότι δεν θα αποχωρήσει μέχρι να διασφαλίσει μια ζώνη ασφαλείας 30 χιλιομέτρων στα συροτουρκικά σύνορα και τα δικαιώματα των τουρκομάνων, από τους οποίους αποτελείται, κατά πλειοψηφία ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός.
Η Ρωσία θα διατηρήσει τις βάσεις της στην Λατάκεια και στην Ταρσό (αεροπορική και ναυτική) περιοχές όπου ζουν αλαουίτες. Η Μόσχα θα ήταν ενήμερη των εξελίξεων που παρακολουθούμε όπως, λογικά, προκύπτει από τις αεροναυτικές ασκήσεις που διεξήγαγε στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 900 στρατιώτες στη Συρία σε μερικές περιοχές της χώρας οι οποίες ελέγχονται, κυρίως, από τους Κούρδους και είναι οι πετρελαιοφόρες περιοχές. Τυπικά οι αμερικανικές δυνάμεις με την παρουσία τους, βοηθούν στον πόλεμο κατά του ISIS. Ο ISIS, μεταλλαγμένος, βρίσκεται στην Δαμασκό με την βοήθεια και των Αμερικανών οπότε, οι Αμερικανικές δυνάμεις δεν έχουν, πλέον, την δικαιολογία της τρομοκρατίας. Την υπέθαλψαν καλά όποτε χρειάστηκε και αυτοί και το Ισραήλ και η Τουρκία. Από κάθε άποψη μια μικρή στρατιωτική αμερικανική παρουσία την περιοχή είναι επιβεβλημένη. Και οι 900 στρατιώτες δεν είναι σημαντική, αριθμητικά δύναμη. Οι ΗΠΑ έχουν και γεωπολιτικά και γεωοικονομικά συμφέροντα στην περιοχή και συγκεκριμένα στη Συρία. Το ερώτημα είναι ποια σχέση θα διατηρήσουν με τους Κούρδους.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ-ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Τέλος διαπιστώσεις και ερωτήματα:
Το συριακό δράμα μπαίνει σε μια από τις τελευταίες πράξεις του αλλά θα έχει κορυφώσεις. Αναμένονται τραγικές καταστάσεις.
Είναι άδηλη η μορφή εξουσίας που θα αναλάβει την διακυβέρνηση και η δυνατότητά της να επιβάλει την βούλησή της στο σύνολο της χώρας. Οι Κούρδοι διατηρούν τις δικές τους περιοχές και το Ιράν δεν θα εγκαταλείψει. Πυρήνες αντίστασης θα συγκροτηθούν.
ΗΠΑ και Ισραήλ πέτυχαν άλλη μια πίεση στο Ιράν αλλά θα πρέπει να διαμορφώσουν μια νέα πολιτική για τη Συρία και την περιοχή. Η Συρία είναι αρκετά μεγάλη για να συνεχίσει να αποτελεί έναν πυρήνα αστάθειας.
Η παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας θα συμβεί κάποια στιγμή. Ποια Συρία θα επιδιωχθεί; Το πιθανότερο είναι μια ομοσπονδιακή εκδοχή. Σε μια τέτοια περίπτωση τι θα κάνει η Τουρκία; Πόσο θα επηρεάσει τις εξελίξεις στη Συρία; Ποιες σχέσεις θα διαμορφωθούν μεταξύ Άγκυρας και Τεχεράνης; Και μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας; Πως εξήλθαν οι υπουργοί εξωτερικών των δυνάμεων της Αστάνα από την συνάντησή τους στην Τεχεράνη;
Και ακόμη: οι Κούρδοι φυλάνε σε φυλακές χιλιάδες μέλη του Ιλαμικού Κράτους που χαρακτηρίσθηκαν επικίνδυνοι τρομοκράτες. Τι θα γίνει με αυτούς; Θα απελευθερωθούν; Και μετά;
Για τους ελληνοορθόδοξους και τους έλληνες της Συρίας είναι περιττό να θέσουμε ερωτήματα. *Η Αθήνα δεν είναι σίγουρο ότι γνωρίζει την ύπαρξή τους.
__________________________________
* Φυσικά δεν γνωρίζει την ύπαρξή τους, αφού ...δεν ψηφίζουν!!!
Α/Δ
