17.11.24

Ευρώπη: Το πρόβλημα δεν είναι ο Τραμπ αλλά οι αδύναμες κυβερνήσεις

 

Σοφία Βούλτεψη


Αυτόν τον καιρό όλοι οι ανά την Ευρώπη αναλυτές προσπαθούν να ανιχνεύσουν το μέλλον της γηραιάς ηπείρου μετά τη νίκη Τραμπ στις ΗΠΑ. Έχουν αναλυθεί τα πάντα -από τη Μέση Ανατολή ως την Ουκρανία και την οικονομία- αλλά στην πραγματικότητα, το πρόβλημα παραμένει ενδοευρωπαϊκό. Η Ευρώπη είναι γεμάτη από αδύναμες κυβερνήσεις που… πεφτοσηκώνονται. Mε αποτέλεσμα οι πολιτικοί της να εξαντλούν τις δυνάμεις τους κοιτώντας προς το εσωτερικό των χωρών τους.

Κυβερνήσεις κρέμονται από μια κλωστή και πέφτουν με την πρώτη πνοή του ανέμου, χώρες που πηγαίνουν από εκλογές σε εκλογές, στα κοινοβούλια η Δεδηλωμένη αποτελεί είδος προς εξαφάνιση, προϋπολογισμοί δεν ψηφίζονται, η πολιτική αστάθεια γιγαντώνει τα κόμματα της δημαγωγίας, της διαμαρτυρίας, της ακροδεξιάς.

Με ελάχιστες εξαιρέσεις – ανάμεσά τους ευτυχώς και η Ελλάδα του Μητσοτάκη - κυριαρχούν οι κυβερνήσεις συνεργασίας ή μειοψηφίας, βασισμένες σε ανίερες και ετερόκλητες συμμαχίες. Μέσα σ’ αυτόν τον πολιτικό κατακερματισμό, τα κόμματα που «συνεργάζονται» στραβοκοιτάζονται μεταξύ τους, προβάλλουν αξιώσεις που φέρνουν σε δύσκολη θέση τους εταίρους τους, κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Μέχρι την ώρα που πέφτει η τελευταία σταγόνα και το ποτήρι ξεχειλίζει.

Τελευταίο «κρούσμα» η προαναγγελθείσα από την πρώτη σχεδόν στιγμή κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία. Ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Σολτς απέπεμψε τον υπουργό Οικονομικών και αρχηγό των Φιλελευθέρων Λίντνερ, που επέμενε στην διατήρηση του «φρένου χρέους», με τους Πράσινους του Χάμπεκ να παριστάνουν τους επιτήδειους ουδέτερους. Μαζί με τους Σοσιαλδημοκράτες, ήθελαν να ενεργοποιήσουν τη ρήτρα «έκτακτης ανάγκης», η οποία θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να άρει το φρένο χρέους που προβλέπεται από το Σύνταγμα και να δανειστεί επιπλέον 50 δισεκατομμύρια.

Στο μεταξύ η χώρα πέρασε όλο το 2024 χωρίς ψηφισμένο προϋπολογισμό – ακριβώς λόγω των διαφωνιών των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού. Αυτό, σε συνδυασμό με αλληλοκατηγορίες, ανταλλαγή «καρφιών» και δηλητηριώδεις διαρροές, δεν άφηνε καμιά αμφιβολία για την κατάληξη.


Όλαφ Σολτς, AP Photo/Markus Schreiber, File

Οι εκλογές δεν φυτεύουν λεφτόδεντρα ούτε στη Γερμανία

Θεωρείται βέβαιο ότι στις 16 Δεκεμβρίου ο Σολτς θα χάσει στην ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης σε μια κυβέρνηση που έχει ήδη καταρρεύσει και η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου 2025.

Σ’ αυτές οι Χριστιανοδημοκράτες του Μερτς θα βρεθούν στην πρώτη θέση, οπότε θα αρχίσει πάλι το γνωστό γαϊτανάκι για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Θα είναι μεγάλος συνασπισμός με τους Σοσιαλδημοκράτες; Και σ’ αυτήν την περίπτωση πόσο θα κρατήσει με τόσες εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις; Θα συμμαχήσουν οι Χριστιανοδημοκράτες με τους Πράσινους; Δεν γνωρίζουμε αν κάτι τέτοιο θα εξασφαλίσει την Δεδηλωμένη. Θα συμμαχήσουν με τους Φιλελεύθερους; Μα οι Φιλελεύθεροι βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, αφού, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, βρίσκονται κάτω του ορίου του 5%.

Οι Χριστιανοδημοκράτες βρίσκονται δημοσκοπικά στο 32%, οι Σοσιαλδημοκράτες στο 15%, οι Πράσινοι (των οποίων η ηγεσία παραιτήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου μετά την ήττα στις ευρωεκλογές και στις τοπικές εκλογές σε Θουριγγία, Σαξονία και Βρανδεμβούργο) στο 10%, οι Φιλελεύθεροι στο 4%, το ίδιο και η Αριστερά του Die Linke. Αλλά η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) βρίσκεται πια στο 19% και η Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) στο 7%.

Αλλά οι εκλογές και η αλλαγή κυβέρνησης δεν θα λύσουν τα προβλήματα. Και ο επόμενος καγκελάριος και η επόμενη κυβέρνηση θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τα ίδια δημοσιονομικά προβλήματα, καθώς το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο και το Ινστιτούτο Μακροοικονομικής και Οικονομικής Έρευνα έχουν αποφανθεί ότι θα χρειαστούν επενδύσεις 600 δις ευρώ προκειμένου να καταστεί βιώσιμη η γερμανική οικονομία, που διολισθαίνει προς την ύφεση. 

Το φρένο χρέους εμποδίζει τις δημόσιες επενδύσεις και ήδη συζητείται το ενδεχόμενο της αύξησης του ΦΠΑ προκειμένου να εξασφαλιστούν κεφάλαια για επενδύσεις. Άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι οι εκλογές ουδέποτε φύτεψαν λεφτόδεντρα.

Ούτε οι κινήσεις πανικού όσον αφορά στο μεταναστευτικό αποτέλεσαν λύση για την τρικομματική γερμανική κυβέρνηση. Η ακροδεξιά κέρδισε τις εκλογές στα ανατολικογερμανικά κρατίδια, όπου ΔΕΝ υπάρχουν μετανάστες και όπου, βέβαια, οι τοπικές κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη σχηματιστεί. Όσο για το κλείσιμο των συνόρων, ούτε αυτό τελικά έγινε, αφού θα ήταν αδιανόητο η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία να καταργήσει την Συνθήκη Σένγκεν.

Και πάντως, όταν τον Ιανουάριο του 2025 ο Ντόναλντ Τραμπ θα ορκίζεται ως 47ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, η Γερμανία θα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο – για να ακολουθήσουν οι γνωστές μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης.


Γκερτ Βίλντερς, AP Photo/Phil Nijhuis

Σε κατάρρευση και η ολλανδική κυβέρνηση

Υπό κατάρρευση βρέθηκε την εβδομάδα που πέρασε και ο τετρακομματικός κυβερνητικός συνασπισμός στην Ολλανδία. Έναν ακριβώς χρόνο μετά τις εκλογές της 22ας Νοεμβρίου 2023, όπου πρώτευσε το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας του Γκερτ Βίλντερς και επτά μήνες μετά την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ τεσσάρων κομμάτων (του κεντροδεξιού VVD του πρώην πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε, του νέου κεντρώου κόμματος NSC (Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο), του κόμματος BBB και του PVV του Βίλντερς), που εξασφάλισαν 88 έδρες στην 150μελή βουλή. Μια κυβέρνηση δηλαδή που σχηματίστηκε μετά από επτά μήνες διαβουλεύσεων, καταρρέει πέντε μήνες αργότερα!

Για να επιτευχθεί η συγκυβέρνηση συμφωνήθηκε να μην αναλάβει πρωθυπουργός ο αρχηγός κανενός από τα τέσσερα κόμματα και τελικά πρωθυπουργός ορίστηκε ο Ντικ Σχοφ, πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, της αντιτρομοκρατικής και της υπηρεσίας μετανάστευσης. Ο Σχοφ ανέλαβε στις 2 του περασμένου Ιουλίου και τέσσερις μήνες μετά ο πρωθυπουργικός του θώκος άρχισε να τρίζει.

Αιτία τα βίαια επεισόδια μετά τον ποδοσφαιρικό αγώνα Άγιαξ - Μακάμπι Τελ Αβίβ τη νύχτα της 7ης προς 8ης Νοεμβρίου και τα ρατσιστικά σχόλια που ακούστηκαν στο υπουργικό συμβούλιο από τους ακροδεξιούς υπουργούς και που προκάλεσαν την παραίτηση της μαροκινής καταγωγής υφυπουργού των Οικονομικών και πρώην εισαγγελέως Νόρα Αχαχμπάρ.

Η τέταρτη κυβέρνηση Ρούτε είχε πέσει (μετά από διαφωνίες για το μεταναστευτικό) τον Ιούλιο του 2023, 543 μέρες μετά την ορκωμοσία της. Το 2017, οι διαπραγματεύσεις για την τρίτη κυβέρνηση Ρούτε, είχαν διαρκέσει 225 ημέρες. Μετά την παραίτησή της, στις 15 Ιανουαρίου 2021, και τις εκλογές της 17ης Μαρτίου, χρειάστηκαν 271 μέρες για να αποκτήσει η χώρα την τέταρτη κυβέρνηση Ρούτε. Διαπραγματεύονταν επί εννέα μήνες τα ίδια κόμματα που είχαν συγκυβερνήσει άλλες τρεις φορές! Η πρώτη κυβέρνηση Ρούτε είχε πέσει μετά από 557 μέρες, όταν ο Γκερτ Βίλντερς είχε αποσύρει την ανοχή του. Η μόνη φορά που κυβέρνηση Ρούτε ολοκλήρωσε την θητεία της ήταν η δεύτερη.


Μισέλ Μπαρνιέ και Εμάνουελ Μακρόν. Ludovic Marin, Pool via AP

Χωρίς Δεδηλωμένη η Γαλλία

Χωρίς Δεδηλωμένη στη Βουλή βρίσκεται και η άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, η Γαλλία. Στις πρόωρες εκλογές (30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου 2024) κανένα κόμμα δεν εξασφάλισε αυτοδυναμία και ήδη τον περασμένο Οκτώβριο κατατέθηκε η πρώτη πρόταση μομφής κατά του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ. Νωρίτερα, ο υπουργός Οικονομικών Αρμάν δήλωνε πως η Γαλλία έχει «ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα στην ιστορία της». Ανάλογη καμπάνα για την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας χτύπησε και ο πρόεδρος του γαλλικού Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρώην υπουργός και πρώην Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί.

Αλλά μετά τις εκλογές, η ακροδεξιά των Λεπέν – Μπαρντελά δήλωσε πως δεν θα δεχόταν πρωθυπουργό από την Αριστερά του Μελανσόν και ο Μελανσόν κήρυξε ανένδοτο επικαλούμενος «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα», την ώρα που το Νέο Λαϊκό Μέτωπο διαλυόταν καθώς οι ίδιοι οι εταίροι του δεν τον δέχονταν ως πρωθυπουργό.

Ως γνωστόν, στον δεύτερο γύρο των γαλλικών εκλογών και προκειμένου να αποκλειστούν οι υποψήφιοι της ακροδεξιάς, σε πολλές περιπτώσεις οι κεντροδεξιοί ψήφισαν υποψήφιο του Λαϊκού Μετώπου και οι αριστεροί ψήφισαν τον υποψήφιο του «Ensemble», του Δημοκρατικού Μετώπου που σχημάτισε ο Μακρόν. Έτσι βρέθηκε το Λαϊκό Μέτωπο με182 έδρες, το Μέτωπο του Μακρόν με 168, η Ακροδεξιά  με143, οι Ρεπουμπλικάνοι με 45, οι Ανεξάρτητοι Δεξιοί με 15, οι Ανεξάρτητοι Αριστεροί με 13, οι Κεντρώοι με 6, οι Περιφερειακοί με 4. 

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι κατά την προηγούμενη κυβερνητική θητεία είχαν υποβληθεί 32 προτάσεις μομφής κατά της κυβέρνησης – ένα σενάριο που αναμένεται να επαναληφθεί. Όπως και το σενάριο της χρήσης του άρθρου 49-3 του γαλλικού Συντάγματος, που προβλέπει ένα είδος νομοθέτησης χωρίς ψηφοφορία στη Βουλή εφόσον δεν υπάρχει η Δεδηλωμένη. Και για τον προϋπολογισμό. Και το άρθρο αυτό έχει συνολικά χρησιμοποιηθεί 90 φορές, με αποτέλεσμα ο κόσμος να αμφισβητεί τους νόμους που δεν έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή.

Ο μαγικός αριθμός για να πέσει η κυβέρνηση στη Γαλλία είναι το 287. Δεν επιτυγχάνεται, αλλά η χώρα βρίσκεται σε διαρκή αναταραχή εν μέσω μεγάλων δημοσιονομικών και γεωπολιτικών προκλήσεων, αλλά και επιτήρησης από την ΕΕ. 


Εκλογές στην Αυστρία, AP Photo/Andreea Alexandru, File

Χωρίς κυβέρνηση η Αυστρία

Στην Αυστρία, οι εκλογές διενεργήθηκαν στις 29 του περασμένου Σεπτεμβρίου, αλλά η χώρα παραμένει χωρίς κυβέρνηση. Σ’ αυτές θριάμβευσε το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) του Χέρμπερτ Κικλ, που ιδρύθηκε από πρώην Ναζί, κερδίζοντας σχεδόν το 29% των ψήφων, αφήνοντας δεύτερο το Λαϊκό Κόμμα (ÖVP), που έλαβε 26,3%. Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPÖ) βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 21,1%.

Καθώς κανένα κόμμα δεν επιθυμεί να συγκυβερνήσει με τον Κικλ, που θέλει να τον αποκαλούν «Volkskanzler» («καγκελάριο του λαού») όπως ακριβώς ο Χίτλερ.

Ο πρόεδρος Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, ξεκαθάρισε από την αρχή ότι είναι σημαντικό να γίνουν σεβαστές οι θεμελιώδεις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας - το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, η ελευθερία των ΜΜΕ και η συμμετοχή της Αυστρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έτσι δεν ανέθεσε στον Κικλ την πρωτοβουλία των διαβουλεύσεων και μπροστά στο αδιέξοδο, κάλεσε τα τρία πρώτα σε ψήφους κόμματα να αναζητήσουν λύση. «Αυτήν την φορά συνέβη κάτι ασυνήθιστο», είπε ο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν. «Είναι τελείως καινοφανές να υπάρχει ένας νικητής με τον οποίο κανένα από τα υπόλοιπα κόμματα δεν θέλει να κυβερνήσει».

Από την άλλη πλευρά, Λαϊκό Κόμμα και Σοσιαλδημοκράτες θα διέθεταν κοινοβουλευτική πλειοψηφία σχεδόν μίας έδρας. Αυτό σημαίνει ότι ενδεχομένως θα χρειαστεί συνεργασία και με ένα τρίτο κόμμα, πιθανόν των φιλελεύθερων του Neos, για τον σχηματισμό σταθερής κυβέρνησης – κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί στην Αυστρία.

Τελικά – και αφού δεν βρέθηκε λύση – ένα μήνα μετά τις εκλογές ο Αυστριακός Πρόεδρος ανέθεσε στον καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ, επικεφαλής του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος, να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό.

Οι συζητήσεις μεταξύ των τριών ξεκίνησαν την εβδομάδα που πέρασε και τη Δευτέρα θα συνεχιστούν, αλλά δεν θα είναι εύκολες καθώς υπάρχουν πολλές διαφωνίες για τα δημοσιονομικά και τον προϋπολογισμό.

Θυμίζω ότι στην Αυστρία τον Απρίλιο του 2019 ορκίστηκαν μέσα σε δύο εβδομάδες τέσσερις διαφορετικές κυβερνήσεις! Και τελικά, τον Ιανουάριο του 2020 σχηματίστηκε ο συνασπισμός Λαϊκού Κόμματος και Πράσινων.


Vilija Blinkevičiūtė, AP Photo/Mindaugas Kulbis

Εμπλοκή και στη Λιθουανία

Εμπλοκή και στη Λιθουανία, όπου στις εκλογές της 27ης του περασμένου Οκτωβρίου την πρώτη θέση κατέλαβαν οι Σοσιαλδημοκράτες κερδίζοντας 52 από τις 141 έδρες στο κοινοβούλιο, αφήνοντας στη δεύτερη θέση την συντηρητική παράταξη «Ένωση της Πατρίδας» της απερχόμενης πρωθυπουργού Ινγκρίντα Σιμονίτε, που εξασφάλισε μόλις 28 έδρες.

Αμέσως, οι Σοσιαλδημοκράτες ξεκίνησαν συζητήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με δύο μικρότερα κόμματα: Την «Ένωση Δημοκρατών για τη Λιθουανία» που εξασφάλισε 14 έδρες και την «Ένωση Λιθουανών Αγροτών και Πρασίνων» με 8 έδρες. Όλοι μαζί θα σχημάτιζαν μια ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Έτσι, στις 8 Νοεμβρίου, οι Σοσιαλδημοκράτες ανακοίνωσαν ότι αποφάσισαν να συμπεριλάβουν στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού το λαϊκιστικό κόμμα «Η Αυγή του Νέμουνας», που εξασφάλισε 20 έδρες. Ο ηγέτης του κόμματος, ο Ρεμίγκιζους Ζεμαϊτάιτις δικάζεται για αντισημιτικές δηλώσεις και παραιτήθηκε από το βουλευτικό του αξίωμα τον Απρίλιο, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι είχε παραβιάσει τον βουλευτικό του όρκο υποδαυλίζοντας αντισημιτικό μίσος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Προεκλογικά, τόσο οι Σοσιαλδημοκράτες όσο και οι Συντηρητικοί είχαν δηλώσει ότι δεν θα συνεργαστούν με το συγκεκριμένο κόμμα.

Στις 11 Νοεμβρίου, τα τρία κόμματα κατέληξαν σε συμφωνία. Αλλά ο Πρόεδρος Ναουσέντα ανακοίνωσε ότι δεν θα εγκρίνει διορισμούς υπουργών από το συγκεκριμένο κόμμα στη νέα κυβέρνηση. Παρά το γεγονός ότι βάσει της συμφωνίας, η «Αυγή του Νέμουνας» θα μετείχε στην κυβέρνηση τοποθετώντας υπουργούς σε 3 από τα 14, μεταξύ των οποίων και στο υπουργείο Δικαιοσύνης.

Στη Λιθουανία κανείς δεν ξεχνά ότι στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σχεδόν το σύνολο της εβραϊκής κοινότητας της χώρας (200.000 άνθρωποι) εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς Ναζί και ενταφιάσθηκαν σε ομαδικούς τάφους.


Μπόικο Μπορίσοφ, AP Photo/Valentina Petrova

Βουλγαρία: 7 κάλπες σε τρία χρόνια!

Στη Βουλγαρία στήθηκαν στις 27 του περασμένου Οκτωβρίου κάλπες για έβδομη φορά από το 2021! Είχαν προηγηθεί οι εκλογές του Ιουνίου 2024, όταν το κόμμα GERB του Μπόικο Μπορίσοφ πρώτευσε, αλλά η κυβέρνηση μειοψηφίας που πρότεινε δεν κατάφερε να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Φυσικά, και στις τελευταίες εκλογές τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με αυτά όλων των προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων.

Τον Μάιο του 2023, η Μαρίγια Γκαμπριέλ, που είχε εγκαταλείψει το αξίωμα του Επιτρόπου στην ΕΕ για να προσπαθήσει να θέσει τέρμα στο αδιέξοδο, κατάφερε να επιτύχει συμβιβασμό, με εναλλαγή των προέδρων των δύο κομμάτων στην εξουσία, αλλά ούτε αυτό κράτησε. Είχαν προηγηθεί οι εκλογές του Απριλίου 2023, αυτές του Οκτωβρίου 2022, αυτές του Απριλίου 2021 και ούτω καθεξής.


Αφίσες της προεκλογικής εκστρατείας στις Βρυξέλλες, Shutterstock

Το ρεκόρ ανήκει στο Βέλγιο

Με υπηρεσιακή κυβέρνηση είναι από τις εκλογές της 9ης του περασμένου Ιουνίου και το Βέλγιο. Μετά από δύο μήνες διαπραγματεύσεων, ο Μπαρτ ντε Βέβερ, ηγέτης του συντηρητικού φλαμανδικού κόμματος (N-VA), παρέδωσε την εντολή που είχε λάβει από τον βασιλιά Φίλιππο, όταν απέτυχαν οι συνομιλίες του με άλλα τέσσερα βελγικά κόμματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Σεπτέμβριο του 2020, ο Αλεξάντερ Ντε Κρου κατάφερε να σχηματίσει επτακομματική κυβέρνηση 652 μέρες μετά την τελευταία μη υπηρεσιακή κυβέρνηση και 500 μέρες από τις εκλογές του Μαΐου 2019. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε πέσει τον Δεκέμβριο του 2018, μετά την υπογραφή της παγκόσμιας συμφωνίας για την μετανάστευση.


Ισπανία, Shutterstock

Ισπανία: Κυβέρνηση μειοψηφίας, πλημμύρες χωρίς 112

Στην Ισπανία, στις εκλογές της 23ης Ιουλίου 2023 κέρδισε το Λαϊκό Κόμμα (137 έδρες), που για άλλη μια φορά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη της κατακερματισμένης Βουλής. Κυβέρνηση σχημάτισε και πάλι ο Σοσιαλιστής Σάντσεθ (122 έδρες), ο οποίος συμμάχησε με την Αριστερά της Sumar (οι Podemos καταποντίστηκαν) και συνολικά οκτώ κόμματα, μεταξύ των οποίων οι Καταλανοί αποσχιστές (συμπεριλαμβανομένου του κόμματος του υπόδικου Πουτζεμόντ) και οι Βάσκοι εθνικιστές. Φυσικά με τεράστιες υποχωρήσεις σε θέματα εθνικής ενότητας, αλλά και ασυλίας στους πρώην τρομοκράτες της ΕΤΑ.

Ωστόσο και πάλι πρόκειται για κυβέρνηση μειοψηφίας, που δεν μπορεί να ψηφίσει προϋπολογισμό. Μάλιστα, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες με τουλάχιστον 224 νεκρούς, ο Σάντσεθ προσπάθησε να εξασφαλίσει τις ψήφους του Λαϊκού Κόμματος για τον προϋπολογισμό, με το επιχείρημα ότι σ’ αυτόν θα εγγράφονταν τα κονδύλια για την αποκατάσταση της Βαλένθια. Το Λαϊκό Κόμμα απέρριψε τον εκβιασμό.

Σύμφωνα με έρευνα της κοινής γνώμης, δύο στους τρεις πολίτες ζητούν προσφυγή στις κάλπες αν και φέτος δεν ψηφιστεί προϋπολογισμός, ενώ συνεχίζεται η σύγκρουση μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και της Αυτονομίας της Βαλένθια, της οποίας ο πρόεδρος Μαθόν, που πρόσκειται στο Λαϊκό Κόμμα, υποστηρίζει ότι η Μετεωρολογική Υπηρεσία που όφειλε να ενημερώσει, ανήκει στην κεντρική κυβέρνηση. Με λίγα λόγια, οι Ισπανοί, μέσα στον όλεθρο, ψάχνουν να βρουν γιατί δεν εστάλη εγκαίρως το 112 στους πολίτες.


Κοπεγχάγη, Shutterstock

Δανία: Τέλος στους εκβιασμούς με μεγάλο συνασπισμό

Η Δανία πήγε σε πρόωρες εκλογές την 1η Νοεμβρίου 2022, όταν ένα μικρό αριστερό ριζοσπαστικό κόμμα του τότε κυβερνητικού συνασπισμού έστειλε τελεσίγραφο αποχώρησης. 

Τελικά, στις 15 Δεκεμβρίου 2022 σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών, κεντροδεξιών Φιλελεύθερων και κεντρώων Μετριοπαθών. 


Αντόνιο Κόστα, AP Photo/Alastair Grant, File

Κυβερνήσεις μειοψηφίας σε Πορτογαλία και Ιαπωνία

Όπως και στη Δανία, έτσι και στην Πορτογαλία, η Αριστερά έριξε την Αριστερά, όταν το Μπλόκο της Αριστεράς αποχώρησε από την κυβέρνηση Κόστα. Διενεργήθηκαν οι πρόωρες εκλογές της 30ής Ιανουαρίου 2022 και ο Σοσιαλιστής Κόστα έλαβε αυτοδυναμία. Αλλά ο Κόστα παραιτήθηκε εν μέσω σκανδάλων και μετά τις εκλογές της 10ης Μαρτίου 2024, στο τιμόνι της χώρας βρίσκεται η κεντροδεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας του Λουίς Μοντενέγκρο. 

Κυβέρνηση μειοψηφίας σχηματίστηκε και στην Ιαπωνία μετά τις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου, όταν το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (συντηρητική δεξιά) του πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα και ο εταίρος του, το Κομέιτο, έχασαν την απόλυτη πλειοψηφία.


Κατρίν Γιακομπσντότιρ, πρώην Ισλανδή πρωθυπουργός, AP Photo/Geert Vanden Wijngaert, File

Εκλογές πάλι στην Ισλανδία

Και στην Ισλανδία, ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε τον περασμένο Οκτώβριο και οι εκλογές έχουν οριστεί για τις 30 Νοεμβρίου.

Ρυθμιστής η ακροδεξιά σε Φινλανδία, Σουηδία, Ισραήλ των πέντε εκλογών σε πέντε χρόνια.

Στην Φινλανδία η κυβέρνηση είναι τετρακομματική από τις 20 Ιουλίου 2023, εξαρτώμενη από την ψήφο της Ακροδεξιάς, στην Σουηδία η κυβέρνηση μειοψηφίας είναι τρικομματική και εξαρτάται από την ψήφο του ακροδεξιού Άκεσον, στο Ισραήλ διενεργήθηκαν πέντε εκλογικές αναμετρήσεις από το 2019 και τελικά ο Νετανιάχου αναγκάστηκε να συνεργαστεί με τους υπερεθνικιστές.


Προεκλογική αφίσα του Ρόμπερτ Φίτσο, Σλοβακία, AP Photo/Tomas Benedikovic

Ετερόκλητοι σχηματισμοί σε Μαυροβούνιο, Σλοβακία, Κροατία

Στο Μαυροβούνιο ο κυβερνητικός συνασπισμός που είχε σχηματιστεί τον Απρίλιο του 2023, κατέρρευσε τρεις μήνες μετά σε ψήφο εμπιστοσύνης και τελικά μετά από μήνες δύσκολων διαβουλεύσεων, σχηματίστηκε, τον Οκτώβριο του 2023, νέο κυβερνητικό σχήμα, όπου αναγκαστικά περιλήφθηκε μια φιλορωσική συμμαχία. Την ώρα που ο οικονομολόγος πρωθυπουργός Μιλόικο Σπάγιτς, είναι επικεφαλής του φιλοευρωπαϊκού κόμματος «Ευρώπη τώρα!». Κανονικός μύλος, δηλαδή!

Στη Σλοβακία, ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε τον Δεκέμβριο του 2022, μετά την αποχώρηση ενός εκ των εταίρων και την παραίτηση των υπουργών του. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2023 που ακολούθησαν, κέρδισε το λαϊκιστικό κόμμα Smer-SD του τρις πρώην πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος, τον Οκτώβριο του 2023 κατέληξε σε συμφωνία με το κεντροαριστερό HLAS (Φωνή) και το Σλοβακικό Εθνικιστικό Κόμμα. Πρόκειται δηλαδή για μια εντελώς ετερόκλητη συμμαχία που ακροβατεί συνεχώς σε τεντωμένο σχοινί.

Στην Κροατία, στις εκλογές του Απριλίου 2024, οι Συντηρητικοί πρώτευσαν. Αλλά καθώς δεν εξασφάλισαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία και έναν μήνα μετά ο πρωθυπουργός Πλένκοβιτς συμμάχησε με το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα «Κίνημα για την Πατρίδα». Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κεντροδεξιές κυβερνήσεις συνεργασίας που από το 2015 σχηματίζει ο Αντρέι Πλένκοβιτς, αρχηγός του κεντροδεξιού κόμματος «Δημοκρατική Ένωση», έχουν πέσει τρεις φορές!


Τζόρτζια Μελόνι, Shutterstock

Ιταλία: Από συμμαχία σε συμμαχία

Στην Ιταλία έχουμε κατά μέσο όρο μια κυβέρνηση κάθε 13 μήνες. Μετά την παραίτηση του Ντράγκι, (που είχε αναλάβει τον Φεβρουάριο του 2021 μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Κόντε) τον Ιούλιο 2022 και την διενέργεια πρόωρων εκλογών στις 25 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση Μελόνι-Σαλβίνι έγινε στις 23 Οκτωβρίου 2022 η 70ή της χώρας από το 1946. Η χώρα γνώρισε δηλαδή 70 κυβερνήσεις με 44 διαφορετικούς πρωθυπουργούς. Μάλιστα, ο Σαλβίνι είχε συνεργαστεί και στην κυβέρνηση Ντράγκι, αλλά συμμάχησε με τον Μπερλουσκόνι προκαλώντας την πτώση της, επειδή δεν ήθελαν στον συνασπισμό τα Πέντε Αστέρια του Κόντε. Κανονικός μύλος, δηλαδή και εδώ!

Με λίγα λόγια, το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι ο Τραμπ, αλλά ο εαυτός της!


* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος.