Με 51% έναντι 47,5% επικράτησε ο Ντόναλντ Τραμπ κόντρα στην Κάμαλα Χάρις στις εκλογές των ΗΠΑ, παρά τα προγνωστικά που τον ήθελαν να ξεκινά την κούρσα από τη θέση του “outsider”. Σε απόλυτα νούμερα ο Τραμπ κέρδισε πάνω από 70 εκατομμύρια ψήφους με την Χάρις να φτάνει στα 66 εκατομμύρια.
Με τη νίκη του αυτή, ο Τραμπ έγινε ο πρώτος πρόεδρος εδώ και 131 χρόνια στην ιστορία των ΗΠΑ που επανεκλέγεται μετά από ήττα. Για την ακρίβεια, ο Τραμπ αποτελεί τον δεύτερο πολιτικό που εξασφαλίζει μη συνεχόμενες θητείες ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, αφού πρώτος ήταν ο Γκρόβερ Κλίβελαντ το μακρινό 1892.
Ο 78χρονος σήμερα Τραμπ θα ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου του επόμενου έτους ως 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ, και σε αυτό το χρονικό διάστημα θα έχει την ευκαιρία να αναπτύξει περαιτέρω την ατζέντα του αλλά και να προχωρήσει σε διπλωματικές διεργασίες. Ως τότε βέβαια, θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τα δικαστικά του προβλήματα που εκκρεμούν.
Είναι χαρακτηριστικό πως πέραν της ευρείας νίκης του Τραμπ, οι Ρεπουμπλικανοί πήραν ξανά τον έλεγχο της Γερουσίας μετά από τέσσερα χρόνια, ενώ διατηρούν το προβάδισμα και στη βουλή των αντιπροσώπων.
Σάρωσε στις swing states ο Τραμπ
Στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ του 2024, ο Τραμπ κατέγραψε νίκες σε αρκετές κρίσιμες αμφίρροπες πολιτείες (swing states), οι οποίες διαδραματίζουν παραδοσιακά καθοριστικό ρόλο στο εκλογικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα αποτελέσματα, ο Τραμπ επικράτησε στις εξής πολιτείες:
Πενσυλβάνια: Με 19 εκλεκτορικές ψήφους, η Πενσυλβάνια θεωρείται μία από τις πιο κρίσιμες πολιτείες. Ο Τραμπ κατέγραψε καθαρή νίκη, ανατρέποντας το αποτέλεσμα του 2020. Ο Τραμπ εστίασε συνολικά την προεκλογική του εκστρατεία σε κρίσιμες πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια, όπου θεωρούσε πιο πιθανή την επικράτησή του, κάτι που θεωρείται κρίσιμος παράγοντας για την τελική του νίκη.
Βόρεια Καρολίνα: Παραδοσιακά ρεπουμπλικανική πολιτεία, όπου ο Τραμπ διατήρησε το προβάδισμά του.
Τζόρτζια: Αν και το 2020 είχε περάσει στους Δημοκρατικούς, το 2024 ο Τραμπ ανέκτησε την πολιτεία αυτή.
Ουισκόνσιν: Μία από τις πολιτείες του “μπλε τείχους” που ο Τραμπ κατάφερε να κερδίσει.
Αριζόνα: Παρά τις δημογραφικές αλλαγές, ο Τραμπ επικράτησε και σε αυτή την πολιτεία.
Μίσιγκαν: Άλλη μία πολιτεία του “μπλε τείχους” που πέρασε στους Ρεπουμπλικάνους.
Ενδιαφέρον προκαλεί επίσης το γεγονός πως ο Τραμπ επικράτησε και στο κοινό των Λατινοαμερικανών. Πρακτικά, οι 36,2 εκατομμύρια Λατίνοι που είχαν δικαίωμα ψήφου στις φετινές προεδρικές εκλογές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα, καθώς ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος είδε το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου ένα τεράστιο κύμα υποστήριξης από εκείνους. Αυτό, παρά τα ρατσιστικά παραληρήματα του Τραμπ που είχαν προηγηθεί (κατηγορούσε τους μετανάστες από την Αϊτή πως κλέβουν και τρώνε κατοικίδια) ενώ έχει υποσχεθεί μαζικές απελάσεις. Εκτιμάται πως οι Λατίνοι εκτιμούν πως ο Τραμπ “θα διορθώσει τα κακώς κείμενα στην οικονομία”, όντας ο ίδιος “επιτυχημένος επιχειρηματίας”.
Πανηγυρικές δηλώσεις Τραμπ
Στις δηλώσεις του μετά τη νίκη του, και πλαισιωμένος από τους στενούς του συνεργάτες και την οικογένειά του, ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε την επικράτησή του ως “το μεγαλύτερο πολιτικό κίνημα όλων των εποχών στην χώρα”. Όπως υποσχέθηκε, “θα φτιάξουμε τα σύνορα, θα τα φτιάξουμε όλα. Περάσαμε εμπόδια που άλλοι θεωρούσαν ανυπέρβλητα. Γράψαμε ιστορία απόψε και την γράψαμε για κάποιο λόγο”.
“Είναι μια πολιτική νίκη που η χώρα μας δεν έχει ξαναδεί. Ευχαριστώ τον αμερικανικό λαό που με εξέλεξε 47ο και 45ο πρόεδρο και προς κάθε πολίτη: θα πολεμήσω για εσάς και τις οικογένειες και το μέλλον σας και θα πολεμώ κάθε μέρα με κάθε κύτταρο του σώματος μας. Αυτή θα είναι η χρυσή εποχή της Αμερικής. Είναι μια φανταστική νίκη του αμερικανικού λαού και θα μας επιστρέψει να κάνουμε την Αμερική σπουδαία και πάλι”.
Ακόμη, στάθηκε στην “επικράτηση που είχαμε στη λαϊκή ψήφο”, ενώ εξήρε τη συνδρομή του Ίλον Μασκ στην εκστρατεία του.
Μεταξύ άλλων, μεγάλο κομμάτι της ομιλίας του αφιερώθηκε στην προεκλογική του εξαγγελία πως θα τερματίσει τους πολέμους. “Θέλουμε σύνορα, θέλουμε ασφάλεια, καλή εκπαίδευση, ισχυρό στρατό, τον οποίο ιδανικά δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε. Για τέσσερα χρόνια δεν είχαμε καθόλου πολέμους. Εκτός από την νίκη επί του ISIS σε χρόνο ρεκόρ. Λένε ότι θα ξεκινήσω πόλεμο. Δεν θα ξεκινήσω πόλεμο. Θα τελειώσω τους πολέμους”, είπε.
Οι αιτίες της νίκης του Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών
Ως προς το “γιατί επικράτησε ο Τραμπ”, απαντήσεις μπορούν να ανιχνευθούν παρακάτω:
Περίπου 31% των ψηφοφόρων απάντησαν ότι το βασικό τους ζήτημα ήταν η οικονομία, ενώ στην πρώτη θέση (35% των ψηφοφόρων) βρισκόταν η κατάσταση της δημοκρατίας, σύμφωνα με τα exit polls σε εθνικό επίπεδο από την εταιρεία Edison Research.
Oι ψηφοφόροι εκείνοι που είπαν ότι η οικονομία ήταν η πρώτη ανησυχία τους, ψήφισαν μαζικά υπέρ του Τραμπ έναντι της Χάρις σε ποσοστά 79% έναντι 20%, κάτι που δείχνει πως ουσιαστικά αποδοκίμασαν την πολιτική Μπάιντεν που προηγήθηκε.
Βασικό ζήτημα επίσης ήταν το υψηλό ποσοστό πληθωρισμού που δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει η προηγούμενη κυβέρνηση.
Περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους απάντησαν ότι ο πληθωρισμός τούς δημιούργησε “ένα βαθμό δυσκολίας τον τελευταίο χρόνο”, ενώ σχεδόν ένας στους τέσσερις απάντησε ότι “οι δυσκολίες ήταν μεγάλες”.
Εκείνοι που ανέφεραν μικρό βαθμό δυσκολίας έκλειναν προς τον Τραμπ (50% με 47%) ενώ 73% από εκείνους που ανέφεραν μεγάλες δυσκολίες, ψήφισαν τον πρώην πρόεδρο.
Ακόμη, το 45% των ψηφοφόρων σε εθνικό επίπεδο απάντησε ότι η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους είναι χειρότερη σήμερα σε σχέση με πριν από μια τετραετία. Το 2020 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 20%. Οι ψηφοφόροι αυτοί επέλεξαν Τραμπ έναντι της Χάρις (80% έναντι 17%).
Είτε το πράξει, είτε όχι, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δεσμευτεί “για τη μεγαλύτερη φοροαπαλλαγή από την εποχή του Ρόναλντ Ρίγκαν”, προτείνοντας τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος.
Αναλυτικότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ, ως υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, έχει παρουσιάσει μια σειρά προτάσεων για τη φορολογική πολιτική:
- Μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή: Δεσμεύεται να μειώσει τον εταιρικό φόρο στο 15% για τις επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα εντός των ΗΠΑ, από τον τρέχοντα συντελεστή του 21%
- Κατάργηση φόρων στα φιλοδωρήματα: Προτείνει την απαλλαγή των φιλοδωρημάτων από τη φορολογία, με στόχο την ενίσχυση των εισοδημάτων των εργαζομένων στον τομέα των υπηρεσιών.
- Επέκταση της πίστωσης φόρου παιδιού: Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει την πρόθεσή του να επεκτείνει την πίστωση φόρου για παιδιά (Child Tax Credit – CTC). Συγκεκριμένα, έχει προτείνει την αύξηση της CTC στα 5.000 δολάρια ανά παιδί, χωρίς εισοδηματικά όρια. Επιπλέον, έχει δεσμευτεί να μονιμοποιήσει τις φορολογικές περικοπές του 2017, οι οποίες περιλαμβάνουν αυξήσεις στην πίστωση φόρου για παιδιά. Αυτές οι περικοπές αναμένεται να λήξουν το 2025.
- Αντικατάσταση φόρων εισοδήματος με δασμούς: Έχει εκφράσει την πρόθεση να καταργήσει τους ομοσπονδιακούς φόρους εισοδήματος και να τους αντικαταστήσει με έσοδα από δασμούς στις εισαγωγές.
- Δασμοί στις Εισαγωγές: Υπόσχεται την επιβολή δασμών έως και 200% στα εισαγόμενα προϊόντα, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Συγκεκριμένα, ο Τραμπ έχει εκφράσει την πρόθεσή του να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, έχει δεσμευτεί να επιβάλει δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές προϊόντων στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων αυτών από την ΕΕ, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Πέραν των παραπάνω, οι ψηφοφόροι εκτίμησαν ότι ο Τραμπ θα χειριζόταν ικανά μια κρίση με 54-48% έναντι της Χάρις.
Ακόμη, έχει τάξει ενίσχυση των συνόρων και της ασφάλειας προσλαμβάνοντας 10.000 περισσότερους συνοριοφύλακες, ενώ έχει υποσχεθεί “μαζικές απελάσεις παράνομων εγκληματιών, εμπόρων ναρκωτικών και εμπόρων ανθρώπων”.
Ο Τραμπ κατάφερε να συσπειρώσει επίσης τους Ρεπουμπλικανούς, με τη συντριπτική πλειοψηφία των οποίων να δηλώνει πως ασπάζεται το δόγμα του “MAGA”.
Ως προς την εξωτερική πολιτική, που δεν αποτελεί βέβαια το κύριο μέλημα των Αμερικανών πολιτών, υπόσχεται “τερματισμό των πολέμων” με αρχή την απόσυρση της στήριξης προς την Ουκρανία αλλά και τις διπλωματικές ενέργειες για την επίλυση των μεσανατολικών ζητημάτων, χωρίς να αίρεται η στήριξη προς το Ισραήλ.
Σε κάθε περίπτωση, οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, επηρέασαν τις τιμές ενέργειας και στις ΗΠΑ. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είχε ως αποτέλεσμα αυξημένα κόστη μεταφορών και παραγωγής, που μεταφέρθηκαν στους καταναλωτές, κάτι που χρεώνεται ο Μπάιντεν και η Χάρις. Αν και η Federal Reserve (Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ) προχώρησε σε αυξήσεις επιτοκίων για να ελέγξει τον πληθωρισμό, η καθυστερημένη απόκριση συνέβαλε στη διατήρηση υψηλών τιμών για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Τέλος, κέρδη φαίνεται να αποκόμισε ο Τραμπ από την επίθεσή του στη “woke κουλτούρα”. Συνολικά, η στάση του Τραμπ απέναντι στην “woke” κουλτούρα είναι αρνητική, θεωρώντας την “απειλή για τις παραδοσιακές αξίες και την ελευθερία του λόγου”. Μάλιστα, ο Τραμπ λέει ότι θα περικόψει την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για σχολεία που διδάσκουν “θέματα τρανσέξουαλ”, τα οποία αποκαλεί “τρανσέξουαλ παραφροσύνη”. Έχει ακόμη προτείνει την έναρξη ερευνών για τα δικαιώματα σε σχολεία που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των τρανς.