 |
Ήταν σε εγκατάλειψη εδώ και 18 χρόνια, τώρα θα αποδοθεί ως δημόσιος χώρος - Η λατρεία του Κων. Καραμανλή, η επίσκεψη του Ζισκάρ ντ’Εστέν και οι δεξιώσεις-ανθρωποθάλασσες του Ανδρέα Παπανδρέου - Τι απέγιναν πίνακες, πανάκριβα έπιπλα, χαλιά και δώρα.
Τώρα, όμως, ετοιμάζεται να ζήσει μια δεύτερη ζωή. Και από ένα «ερείπιο πολυτελείας», όπως περιπαικτικά κάποιοι το αποκαλούν, χωρίς ίχνος σεβασμού στην πολύχρονη ιστορία του, να ξαναγίνει το Παλατάκι που όλοι όσοι το γνώρισαν ένιωσαν τα ευγενέστερα των συναισθημάτων και υπερηφάνεια γι’ αυτό. Η λύση πλέον δρομολογήθηκε. Στις 5 του περασμένου Ιουνίου, παρόντος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, μπήκαν οι υπογραφές στο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Βουλής των Ελλήνων, Υπερταμείου και Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), με σκοπό την αξιοποίηση του κτιρίου. Είχε προηγηθεί πριν από τρεις εβδομάδες η ρητή δέσμευση του πρωθυπουργού κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος για την «εδώ και τώρα» αναβίωσή του, δίνοντας και τις γενικές συντεταγμένες του τι θα ακολουθήσει.
Πρώτο δίδαγμα: όταν υπάρχει πολιτική βούληση, έρχονται και οι σωστές, διεξοδικές λύσεις. Στην εκδήλωση του Ιουνίου οριοθέτησε και το «διά ταύτα»: «Κάνουμε το πρώτο βήμα για να αποδοθεί πάλι αυτό το ιστορικό κτίριο, τόσο ταυτισμένο με τη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης, πίσω στην πόλη, ως δημόσιος χώρος», είπε ο πρωθυπουργός. Ποια είναι η λύση; Να αποκτήσει η Βουλή μια μόνιμη παρουσία στη Θεσσαλονίκη, έναν χώρο συζητήσεων, συνεδρίων, πολιτισμού, στο ανακαινισμένο, αποκατεστημένο και σε πλήρη λειτουργικότητα κτίριο του Κυβερνείου.
Οι ντόπιοι όταν το αντικρίζουν έτσι ρημαγμένο θλίβονται. Και οι πιο πολλοί οργίζονται. Οι επισκέπτες της συμπρωτεύουσας απορούν. Με το κράτος, τις Αρχές, τους φορείς που έχουν αφήσει τόσα χρόνια μια τέτοια περιουσία στο έλεος της φθοράς. Το κτίριο φυλάσσεται από απρόσκλητους επισκέπτες, π.χ. καταληψίες κάθε προέλευσης, αλλά ποιος θα το προστατεύσει από την αμείλικτη εισβολή της υγρασίας και την αναπότρεπτη φθορά του χρόνου;
Ως εδώ όμως. Το Παλατάκι θα ξαναβρεί την ταυτότητά του. Θα ξαναγεννηθεί, θα ανέβει μάλιστα επίπεδο και θα γίνει ένα πραγματικό Παλάτι. Τα λόγια του πρωθυπουργού από την πρώτη του κιόλας τοποθέτηση συγκίνησαν πολλούς. Πρώτους απ’ όλους εκείνους που είχαν ευαισθητοποιηθεί και προχώρησαν και σε πρωτοβουλίες για τη διάσωσή του κτιρίου. Ανάμεσά τους πολλοί επώνυμοι, του πολιτισμού, της τέχνης, της επιστήμης, του αθλητισμού ακόμη, που έφτιαξαν πριν χρόνια μια κίνηση, έξω από κόμματα και πολιτικές σκοπιμότητες, η οποία αργότερα μετεξελίχθηκε σε σύλλογο. Κινητοποιήθηκαν, προχώρησαν σε παραστάσεις, βρήκαν συμπαραστάτες. Και τώρα, επιτέλους, φαίνεται ο αγώνας τους να δικαιώνεται.
Για τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις δικαιούνται εύσημα και οι άνθρωποι που πλαισίωσαν την πρωτοβουλία «Σώστε το Παλατάκι». Πρόεδρός της ο Νίκος Καρακώστας, γραμματέας ο δημοσιογράφος Μπάμπης Γιαννακίδης και πολλά σημαίνοντα πρόσωπα της πόλης μπροστάρηδες μαζί τους. Ο πρόεδρος των αποφοίτων του ΑΠΘ και καθηγητής Γενετικής Ζαχαρίας Σκούρας, ο πρώην αντιπρύτανης Νίκος Βαρσακέλης, ο γιατρός και παλιός μπασκετμπολίστας Διονύσης Ανανιάδης, ο δικηγόρος Κώστας Μαμέλης, ο αντεισαγγελέας Α.Π. Αθανάσιος Ακριτίδης και ο αρχιτέκτονας Πρόδρομος Νικηφορίδης. Αλλά και σύμβολα του ποδοσφαίρου της συμπρωτεύουσας, σε μια συνάθροιση δυνάμεων που προκάλεσε αίσθηση, όπως οι Γιώργος Κούδας, Κούλης Αποστολίδης, Κώστας Αϊδινίου, Γιάννης Βένος, Γιώργος Φοιρός, Γιώργος Σεμερτζίδης και Κλήμης Γούναρης. Μπήκαν κι αυτοί μπροστά, όπως και οι ηθοποιοί Δημήτρης Πιατάς, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Μαρία Σολωμού, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ Αστέριος Πελτέκης και ο πρόεδρος της ΔΕΘ-Helexpo Τάσος Τζήκας.
Απαντες έμειναν απολύτως ικανοποιημένοι από την πρωθυπουργική δέσμευση, καθώς έφυγε από το τραπέζι και κάθε κουβέντα περί τουριστικής αξιοποίησης του ακινήτου, ενδεχόμενο που είχε προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις.
Κυβερνείο-ανάκτορο
Για πολλά θα μπορούσαν να παραπονεθούν οι Θεσσαλονικείς σε σχέση με την άνιση συμπεριφορά του κεντρικού κράτους απέναντι στην πόλη τους, όχι όμως για το ότι η συμπρωτεύουσα δεν είχε κι αυτή ένα παλάτι. Το κτίριο σχεδιάστηκε αρχικά ως κυβερνείο. Εχει εμβαδόν 1.604 τ.μ. σε δύο επίπεδα (ισόγειο με 922 τ.μ. και 1ος όροφος με 682 τ.μ.) συν ένα υπόγειο 1.330 τ.μ. και 1.105 τ.μ. εντυπωσιακούς εξώστες (660 τ.μ. του ισογείου και 445 τ.μ. του 1ου ορόφου), απ’ όπου ο εκάστοτε οικοδεσπότης θα μπορούσε να παρουσιάζει μια απίστευτη θέα στους καλεσμένους του. Κατασκευασμένο στη δεκαετία του ’50, της ανασυγκρότησης του ελληνικού κράτους, από τον Περικλή Σακελλάριο και με την τελική επεξεργασία από τον αρχιτέκτονα Ι. Χριστόπουλο.
Ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής το είχε ως προμετωπίδα των έργων του στη Θεσσαλονίκη. Φρόντιζε και επέβλεπε ο ίδιος την κατασκευή του και διέμενε εκεί. Είναι ιωνικού ρυθμού, χαρακτηριστικό δείγμα «ανακτορικής» νεοκλασικής μορφής, με προπύλαιο και περιστύλιο από ιωνικούς κίονες και ιωνική κιονοστοιχία σε όλο το μήκος της νότιας πλευράς, συμμετρικά δομημένο. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται τα βοηθητικά δωμάτια και δύο σουίτες. Τα σαλόνια, η αίθουσα χορού, το αίθριο. Υπάρχουν μια κύρια πύλη εισόδου με θαλάμους φρουράς, ένα παρεκκλήσι, ένα ελικοδρόμιο και πρόσβαση σε μια αποβάθρα στη θάλασσα.
Από τον Παύλο στον Ανδρέα
Εγκαινιάστηκε το 1960 για να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία του υπουργού Βορείου Ελλάδος. Το 1963 παραχωρήθηκε για χρήση ως βασιλική κατοικία/ανάκτορο του βασιλιά Παύλου και εν συνεχεία του Κωνσταντίνου, με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών.
Ωστόσο, μόνο ο Παύλος κατέλυσε σε αυτό και μόλις για μία διανυκτέρευση, καθώς όλα τα μέλη της βασιλικής οικογένειας προτιμούσαν για τις επισκέψεις τους στη Θεσσαλονίκη να χρησιμοποιούν το παλιό ξενοδοχείο «Méditerranée», στην παλιά παραλία. Το 1968, το καθεστώς των συνταγματαρχών αποφάσισε την επιστροφή της χρήσης του ακινήτου στο υπουργείο Βορείου Ελλάδος.
Μετά το 1974 και τη Μεταπολίτευση το χρησιμοποίησε ως κατοικία ο υπουργός Μακεδονίας - Θράκης, αλλά και ο πρωθυπουργός και μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν επισκεπτόταν την πόλη. Μια σπουδαία στιγμή ήταν η επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Ζισκάρ ντ’Εστέν στις 19 Σεπτεμβρίου 1975. Εναν χρόνο μετά την εκλογή του ως προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, αλλά και την επάνοδο του Ελληνα πρωθυπουργού και στενού φίλου του, Κωνσταντίνου Καραμανλή, μετά τη μακροχρόνια εξορία του στο Παρίσι και μάλιστα με το προεδρικό αεροσκάφος. Στο Κυβερνείο, ο Γάλλος πρόεδρος αφιέρωσε την εισαγωγή της ομιλίας του στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα: «Κύριε Πρωθυπουργέ, ιδού η Θεσσαλονίκη… και η Ελλάδα των συνόρων. Εδώ αναδύθηκε η σκέψη του Αριστοτέλη και το όνειρο του Αλεξάνδρου. Αυτό το σταυροδρόμι, κατά την πάροδο των αιώνων, θα έλεγα και των χιλιετιών, υπήρξε θέατρο πολλών συγκρούσεων. Εδώ σφραγίστηκε η αδελφοσύνη των όπλων των δύο λαών μας και αναμείχθηκε το χυμένο αίμα των στρατιωτών μας».
Τις μεγάλες πιένες του όμως το Παλατάκι τις γνώρισε επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ. Ιδίως στην πρώτη οκταετία. Στη μία από τις δύο χρονικές περιόδους κάθε έτους, όπου η Θεσσαλονίκη εκ των πραγμάτων καθίσταται το επίκεντρο της εσωτερικής επικαιρότητας, αυτή της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η άλλη είναι ο τριπλός εορτασμός στο τριήμερο 26-28 Οκτωβρίου: Πολιούχος Αγιος Δημήτριος, απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους και Επέτειος του «Οχι» το 1940.
Στο Παλατάκι λοιπόν, στη δεκαετία του ’80 καθιερώθηκε η περίφημη δεξίωση που ακολουθούσε την ομιλία του Ανδρέα Παπανδρέου στη ΔΕΘ (δεν υπήρχε τότε «Βελλίδειο»), και στην οποία ήταν προσκεκλημένοι πολιτικοί, σύμπασα η πολυπληθής συνοδεία του τότε πρωθυπουργού, οι εκθέτες, ξένες αντιπροσωπείες και πρόξενοι, εκπρόσωποι φορέων της Βόρειας Ελλάδας, επιχειρηματίες, πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες, αλλά και εκατοντάδες απλοί πολίτες, με τα γραφεία των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ να κατακλύζονται από ψηφοφόρους σε αναζήτηση για το «μαγικό χαρτάκι» της πρόσκλησης. Μάχες ομηρικές, αν και από ένα σημείο και μετά η είσοδος ήταν ουσιαστικά ελεύθερη και ένα «μέγα πλήθος» συνέρρεε στα ενδότερα του Κυβερνείου. Ειδικά όταν παρευρισκόταν ο ίδιος ο Α. Παπανδρέου, επικρατούσε συνωστισμός.
Ανθρωποθάλασσα. Ηταν το αδιαφιλονίκητο κοσμικό event της Θεσσαλονίκης για καμιά δεκαπενταριά χρόνια, με τελευταία του αναλαμπή το 1995. Με τον Κώστα Σημίτη να το καταργεί και τους δυνητικούς καλεσμένους να μεταφέρουν την ενέργειά τους σε παρακείμενα ή και απομακρυσμένα «πολιτιστικά κέντρα». Δύο χρόνια αργότερα, ωστόσο, τον Απρίλιο του 1997, γνώρισε ημέρες δόξας και απίστευτης επισκεψιμότητας, με τη θαυμάσια έκθεση εννέα αντιπροσωπευτικών έργων του Μικελάντζελο Μερίσι, πιο γνωστού ως Καραβάτζιο (1571-1610) που οργανώθηκε από τον Οργανισμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη ’97». Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει χαρακτηρίσει ολόκληρη την περιοχή ως «ιδιαίτερου φυσικού κάλλους», ενώ το υπουργείο Πολιτισμού ως αρχαιολογικό χώρο ήδη από το 1989 και το κτίριο ως διατηρητέο από το 2001. Στις αίθουσές του κινήθηκαν και στα δωμάτιά του κατέλυσαν και αρκετές σπουδαίες ξένες πολιτικές προσωπικότητες (πρόεδροι Δημοκρατίας, βασιλείς και πρωθυπουργοί), με τον υπουργό Αμυνας των ΗΠΑ Γουίλιαμ Κοέν που απλώς το επισκέφθηκε το 1999, να μένει άναυδος από την επιβλητικότητα του κτιρίου, την ωραιότητα του τοπίου και συγχρόνως την εικόνα εγκατάλειψης, συνακόλουθα την αδιαφορία των ελληνικών αρχών.
Εικόνα καταστροφής
Τελευταίος «ένοικός» του ο πρώην υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Νίκος Τσιαρτσιώνης, επί κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή (2004-2006). Επέλεξε να μείνει εκεί για να μην επιβαρύνει το Δημόσιο με τα έξοδα ενοικίασης άλλου σπιτιού στην πόλη και της προβλεπόμενης 24ωρης φύλαξής του, αλλά και επειδή θεωρούσε πως ένα κτίριο που κατοικείται, διατηρείται σε καλύτερη κατάσταση από ένα ακατοίκητο. Περιγράφοντας την κατάσταση που βρήκε όταν πρωτοπήγε στο κτίριο, είπε πως όταν άνοιγε τις βρύσες έτρεχε καφέ νερό, ενώ τα παντζούρια ήταν σαπισμένα από την υγρασία, όπως και οι κουρτίνες.
Επί της περιόδου του πραγματοποιήθηκαν και ορισμένες εκδηλώσεις για την διεκδίκηση εκ μέρους της Θεσσαλονίκης της διοργάνωσης της Παγκόσμιας Εκθεσης EXPO ΤΟΥ 2008. Οταν ανέλαβε ο διάδοχός του, Γιώργος Καλαντζής, το Παλατάκι έκλεισε προκειμένου να ανακαινιστεί, κάτι που όμως δεν έγινε ποτέ.
Σήμερα η εικόνα του είναι πραγματικά θλιβερή. Κατεστραμμένα κάγκελα, περβάζια, σοβάδες, έπιπλα, πίνακες, κουζίνες, σαλόνια, μάρμαρα, κουφώματα, τα πάντα διαλυμένα. Από τη διάβρωση άνοιξε και μια μεγάλη τρύπα στο πρανές δίπλα στην πύλη, διαλύθηκε ο μετρητής της ΔΕΗ και κρέμονται γυμνά καλώδια στον δρόμο με κίνδυνο για τους διερχόμενους περιπατητές. Η εσωτερική τοιχοποιία έχει παραδοθεί στη μούχλα και την υγρασία. Σημαντικές ζημιές έχουν καταγραφεί και στο εξωτερικό μέρος τού κτιρίου, στους εξώστες και στις βεράντες. Αυλή, κήπος και εξωτερική πύλη μαρτυρούν πρωτοφανή εγκατάλειψη. Κατεστραμμένες είναι επίσης οι υδραυλικές εγκαταστάσεις του, ενώ τα δίκτυα αποχέτευσης παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα.
Εργα τέχνης, χαλιά, συλλεκτικά έπιπλα και δώρα υψηλών φιλοξενουμένων του έχουν μεταφερθεί για λόγους συντήρησης αλλά και ασφάλειας σε αποθήκες και μερικοί πίνακες βρίσκονται στο υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης. Και τούτο γιατί ξαφνικά, ένα σπάνιας ομορφιάς ψηφιδωτό βρέθηκε, ανεξήγητα, στη Θεολογική Σχολή τού ΑΠΘ. Εξήντα τέσσερις πίνακες ζωγραφικής κατέληξαν στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Από το Κυβερνείο είχαν εξαφανιστεί στην πορεία του χρόνου εξάλλου και 48 πανάκριβα χαλιά, τα οποία κοσμούσαν την κεντρική σάλα, όπως και τα δωμάτια του ορόφου. Αυτά εντοπίστηκαν τελικά στην αποθήκη μιας εταιρείας καθαρισμού χαλιών (!) και επιστράφηκαν.
Η περισυλλογή όλης της κινητής περιουσίας του Κυβερνείου έγινε με τη φροντίδα του δόκτορα Παύλου Κανονίδη, ο οποίος την κατέγραψε και μετέφερε όλα τα μεγάλης αξίας αντικείμενα και έργα τέχνης στο υπόγειο του Διοικητηρίου. Εξαιρέθηκαν δύο μεγάλα πιάνα, καθώς και έπιπλα, τα οποία παραμένουν στο Παλατάκι αμπαλαρισμένα, ώστε να προστατεύονται από τη μούχλα και την υγρασία. Επιπλέον, σύμφωνα με προ ετών μελέτη τού ΑΠΘ, το Κυβερνείο αντιμετωπίζει προβλήματα και σε ό,τι αφορά την καθίζηση του εδάφους, λόγω της διάβρωσής του από την πλευρά της θάλασσας. Η σκάλα που έδεναν τα σκάφη είναι επίσης διαλυμένη.
Τελευταίες αχτίδες ζωής είχε δώσει σε αυτό τον Μάιο του 2016 η γαμήλια δεξίωση του Γιώργου Σαββίδη, πρωτότοκου γιου του μεγαλομετόχου τού ΠΑΟΚ, Ιβάν Σαββίδη, ο οποίος προτίμησε το Παλατάκι παρότι λίγο νωρίτερα είχε αγοράσει τρία σημαντικά διατηρητέα κτίρια στην πόλη, τη Βίλα Αχμέτ Καπαντζή (κτίριο Πολιτιστικής Πρωτεύουσας) στην περιοχή Σαλαμίνας, τη Βίλα Μορπούργο (Οικία Ζαρντινίδη) στο Ντεπό και το Μέγαρο Λόγγου («Κόκκινο Σπίτι») στην πλατεία Αγίας Σοφίας, που ανήκαν σε ιδιώτες και στον Ερυθρό Σταυρό. Επίσης, στον κήπο του Κυβερνείου φιλοξενήθηκε τα προηγούμενα χρόνια μέρος των δράσεων του φθινοπωρινού Φεστιβάλ Reworks.
Η νέα σελίδα
Στη νέα σελίδα για το Παλατάκι, που θα έχει τη σφραγίδα της Βουλής, είναι δεδομένο πως οι χρήσεις του θα συνάδουν απολύτως με τον ιστορικό χαρακτήρα του. Κάτι που παραπέμπει σε πολυχώρο πολιτισμού, για εικαστικές και άλλες εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις ακόμα, διαλέξεις, συνέδρια, συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις, καθώς οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι είναι υπερεπαρκείς. Το κόστος της πλήρους ανακαίνισης δεν είναι και λίγο, παλαιότερα μετριοπαθείς εκτιμήσεις έκαναν λόγο για πάνω από 10 εκατ. ευρώ. Αλλά το ότι ένα πολιτιστικό τοπόσημο της Θεσσαλονίκης θα αναγεννηθεί από τις στάχτες του, είναι υπέρτερο κάθε δαπάνης, τουλάχιστον στο μυαλό αυτού που αποφασίζει και γι’ αυτό έστρεψε προς τα εκεί την πλάστιγγα.
Ολα αυτά, την ώρα που ο αρχιτεκτονικός, ιστορικός πλούτος της Θεσσαλονίκης μοιάζει ανεξάντλητος, με άφθονα τα παραδείγματα διάσωσης, ανακαίνισης και αξιοποίησης εμβληματικών κτιρίων, κοσμημάτων της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, όπως η Villa (Casa) Bianca που στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη, η Βίλα Αλλατίνη, όπου στεγάζεται η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η Επαυλη Μοδιάνο, που στεγάζει το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας - Θράκης και πολλά ακόμα, δείχνει το μονόδρομο και για το θρυλικό Παλατάκι. Το απολύτως αυτονόητο.
Δεύτερο Ζάππειο
Το Παλατάκι ή Κυβερνείο είναι ένα κτίριο που δικαιολογεί απόλυτα τον μεγαλοπρεπή τίτλο του. Ενα σωστό μικρό παλάτι. Ενα μικρό Μέγαρο Μαξίμου. Ακόμη και Ζάππειο, όπως το οραματίζεται ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας. Επιβλητικό, σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης εποχής. Της νεότερης, αλλά με τέτοιον χαρακτήρα και ύφος, όπως και διαδρομή, που το κατέστησαν αμέσως τοπόσημο της πόλης. Για μια τουλάχιστον γενιά Θεσσαλονικέων που μεγάλωσαν με αυτό, περπάτησαν σε αυτό, το αγάπησαν, το καμάρωσαν, υπερηφανεύθηκαν γι’ αυτό και μελαγχόλησαν, πικράθηκαν από το κατάντημά του.
Γιατί αυτό το κτίριο που έσφυζε από ζωή, παρουσίες και δράση, παραμένει χρόνια τώρα βουβό και άδειο, χωρίς ζωή, βυθισμένο στην εγκατάλειψη. Κι ας βρίσκεται στην πιο προνομιακή θέση της πόλης. Οταν ο ορίζοντας είναι καθαρός, ο επισκέπτης ατενίζει απέναντι τον Ολυμπο τα Πιέρια, ακόμα και το Πηλίο. Στα «πόδια» του απλώνεται ολόκληρο το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Και απέναντι το Επταπύργιο, τα κάστρα, πίσω ο Χορτιάτης, ο ορισμός της πανοραμικής θέας. Σήμερα μόνο κάποιες σκόρπιες εκδηλώσεις το καλοκαίρι, στον αύλειο χώρο του, θυμίζουν πως κάποτε σε αυτό το κτίριο υπήρχε ζωή.
