Η αλληλεπίδραση μεταξύ πολεμικών επιχειρήσεων και στρατηγικών στόχων είναι περίπλοκη, ωστόσο για τις ΗΠΑ, η ευρύτερη Μέση Ανατολή έχει γίνει ένας καμβάς αλλαγής, που ασκείται με τα μέσα του πολέμου.
Στις 25 Ιουλίου 2006, μέσα στο ταραχώδες σκηνικό της σύγκρουσης Ισραήλ-Λιβάνου, η τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κοντολίζα Ράις, διατύπωσε ένα όραμα μετασχηματισμού κατά την επίσκεψή της στην Ιερουσαλήμ. Υποστήριξε ότι ο συνεχιζόμενος πόλεμος ήταν προάγγελος μιας «νέας Μέσης Ανατολής», όπου οι δημοκρατικές και φιλελεύθερες δυνάμεις θα αναδιαμόρφωναν το γεωπολιτικό τοπίο.
Στις 25 Ιουλίου 2006, μέσα στο ταραχώδες σκηνικό της σύγκρουσης Ισραήλ-Λιβάνου, η τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κοντολίζα Ράις, διατύπωσε ένα όραμα μετασχηματισμού κατά την επίσκεψή της στην Ιερουσαλήμ. Υποστήριξε ότι ο συνεχιζόμενος πόλεμος ήταν προάγγελος μιας «νέας Μέσης Ανατολής», όπου οι δημοκρατικές και φιλελεύθερες δυνάμεις θα αναδιαμόρφωναν το γεωπολιτικό τοπίο.
Σχεδόν δύο δεκαετίες από εκείνη τη διακήρυξη, η πορεία της αμερικανικής αναζήτησης της «αλλαγής» ελίσσεται μέσω της Μέσης Ανατολής στο Αφγανιστάν, προς το Ιράκ και επεκτείνει την εμβέλειά της προς την Κίνα, τη Ρωσία και την Ανατολική Ευρώπη. Αυτή η οδύσσεια της αλλαγής έχει εκδηλωθεί με διάφορες μορφές: από την κλιμάκωση της στρατιωτικής παρουσίας στην Ανατολική Ευρώπη μέχρι την επιβολή εμπάργκο στη Ρωσία και την Κίνα, και από την καταπολέμηση της τρομοκρατίας μέχρι τη σύναψη συμμαχιών με οντότητες όπως οι Ταλιμπάν. Η επιδίωξη αυτού του μετασχηματιστικού ονείρου εκτυλίχθηκε με τρόπους που ήταν, αναμφισβήτητα, ολέθριοι.
Η σύγκρουση στην Ουκρανία, με αιχμή του δόρατος τη Ρωσία, μαζί με τους στρατηγικούς ελιγμούς του Ιράν και της Ρωσίας στη Συρία και τον Λίβανο, καθώς και το ενδεχόμενο κινεζικής εμπλοκής στην Ταϊβάν, αντιπροσωπεύουν μια συλλογική στάση απέναντι στο ρεύμα των νεοαποικιακών γεωπολιτικών μετατοπίσεων. Αυτά τα έθνη έχουν επιλέξει μια εναλλακτική λύση στη δυαδική επιλογή της συνθηκολόγησης ή της εξόντωσης, απορρίπτοντας τα καθιερωμένα πρότυπα μιας γεωπολιτικής αναμόρφωσης. Αυτή η προκλητικότητα έχει καταλύσει μια μετατόπιση στη δυναμική της ισχύος και έχει ενισχύσει τα κινήματα αντίστασης, μειώνοντας την παραδοσιακή αμερικανική ηγεμονία, ιδίως στη Μέση Ανατολή και παγκοσμίως. Τέτοιες εξελίξεις σηματοδοτούν την αναποτελεσματικότητα της επιβολής μετασχηματιστικών πολιτικών μέσω πολεμικών επιχειρήσεων.
Η αλληλεπίδραση μεταξύ του πολέμου και των στρατηγικών στόχων είναι περίπλοκη, ωστόσο για τις ΗΠΑ, η ευρύτερη Μέση Ανατολή έχει γίνει ένας καμβάς αλλαγής, που ασκείται μέσω του πολέμου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο πόλεμος δεν είναι ένα αναπόφευκτο αποτέλεσμα, αλλά ένας μοχλός για την υποκίνηση πολιτικών και εδαφικών μετατοπίσεων, προωθώντας την ανάδυση νέων συμμαχιών, συνασπισμών και τον επαναπροσδιορισμό των συνόρων.
Μια δευτερεύουσα πτυχή είναι η μεταβολή της δυναμικής της ισχύος- οι στρατιωτικές εμπλοκές μπορούν να αναπροσαρμόσουν τις περιφερειακές ισορροπίες ισχύος, υπονομεύοντας και ενισχύοντας ταυτόχρονα συγκεκριμένες κυβερνήσεις και φατρίες. Επιπλέον, οι συγκρούσεις μπορούν να ενισχύσουν τις ιδεολογικές αφηγήσεις, ενισχύοντας δυνητικά τις δημοκρατικές αρχές ή τον θρησκευτικό εξτρεμισμό, ανάλογα με τους εμπλεκόμενους φορείς. Από οικονομική άποψη, ο αγώνας για τον έλεγχο των πόρων και την κυριαρχία στο εμπόριο αποτελεί κεντρικό κίνητρο των πολεμικών συγκρούσεων, με βαθιές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομική τοπογραφία. Η επιδίωξη διεθνούς κυριαρχίας αποτελεί μια άλλη διάσταση, καθώς εξωτερικές δυνάμεις συχνά υποκινούν συγκρούσεις για να επεκτείνουν την περιφερειακή τους κυριαρχία. Αυτή η τάση για πολεμική δράση, που διευκολύνεται από τη γεωγραφική απόσταση και το χαμηλότερο άμεσο κόστος, ενθαρρύνεται περαιτέρω.
Επιπλέον, η αποικιοκρατική κληρονομιά της Μέσης Ανατολής και τα ζωτικά ενεργειακά αποθέματα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μεταπολεμική ανακατανομή ισχύος και στον επιμερισμό συμφερόντων. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή, ιδίως μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, και ο ευρύτερος ανταγωνισμός για κυριαρχία μεταξύ παγκόσμιων δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και η Ευρώπη, επηρεάζουν αναπόφευκτα την παγκόσμια ασφάλεια, την οικονομική σταθερότητα και την ανθρώπινη ευημερία.
Σε μια περιοχή όπου η Συμφωνία Σάικς–Πικό χάραξε κρυφά τα εθνικά σύνορα, η σύνδεση του πολέμου και της στρατηγικής έχει γίνει μια επίμονη πληγή στη Μέση Ανατολή. Το αποτύπωμα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής έχει μετατοπίσει την επίλυση των περιφερειακών διαφορών μακριά από τις διπλωματικές οδούς, αποτελώντας αντίθετα μια έντονη υπενθύμιση των κρυφά επιβαλλόμενων εντολών του παρελθόντος. Ο πόλεμος, σε αυτό το πλαίσιο, έχει αναδειχθεί ως εργαλείο για τη μονομερή επιβολή αποτελεσμάτων. Η σύγκρουση που ξεκίνησε από το Ισραήλ, δήθεν σε ευθυγράμμιση με τους στόχους των ΗΠΑ για την αναδιαμόρφωση του τοπίου της Μέσης Ανατολής, απειλεί τώρα να κλιμακωθεί πέρα από τα αρχικά της όρια, εξελισσόμενη δυνητικά σε παγκόσμια αντιπαράθεση.
Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελεί συνέχεια μυστικών συμφωνιών, που θυμίζουν τη «Συμφωνία του αιώνα» και το «Μεγάλο Σχέδιο Ειρήνης στη Μέση Ανατολή», τα οποία επιδίωκαν να επιβάλουν την κυριαρχία μέσω του εξαναγκασμού και της πίεσης από πάνω προς τα κάτω. Οι προσπάθειες αυτές παραβλέπουν το γεγονός ότι τα ζητήματα της περιοχής παραμένουν άλυτα για πάνω από εβδομήντα χρόνια και ότι οι μονομερείς προσεγγίσεις είναι μάταιες.
Η πρόσφατη καταστροφή στη Γάζα και η διαφαινόμενη απειλή μιας σημαντικής σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ υπογραμμίζουν μια σκληρή πραγματικότητα: οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι πλέον ο θεματοφύλακας της παγκόσμιας τάξης και ασφάλειας που ήταν κάποτε, αλλά μάλλον συμμετέχει στην ίδια την αναταραχή που προσπαθεί να καταστείλει. Αυτή η στιγμή μπορεί να αποτελέσει μια κρίσιμη συγκυρία για τα έθνη της Μέσης Ανατολής να απελευθερωθούν από μια εξάρτηση που μοιάζει με το σύνδρομο της Στοκχόλμης και να αναπροσαρμόσουν τις εξωτερικές τους σχέσεις. Η κατάσταση στη Γάζα θα μπορούσε να προδικάσει το μέλλον άλλων εθνών στην περιοχή, εκτός αν υπάρξει συλλογική μετατόπιση από το παράδειγμα του πολέμου ως μέσο για τη δημιουργία μιας νέας τάξης πραγμάτων μέσω της αποσταθεροποίησης.
Πηγή: militaire.gr
Πηγή: i-epikaira.blogspot.com
