.jpg)
Μέλη της Παλαιάς Φιλαρμονικής μιλούν στην «Κ» για τη μουσική κληρονομιά που περνά από γενιά σε γενιά και τις υπέροχες μελωδίες που πλημμυρίζουν και αυτό το Πάσχα τα καντούνια της πόλης
Πρωί του Μ. Σαββάτου η Ελσα Καρύδη, φορά τη στολή της, παίρνει το σαξόφωνό της και ετοιμάζεται να συναντήσει τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας στην οδό Φιλαρμονικής, στο κέντρο της Κέρκυρας. Από το ίδιο σημείο, την ίδια μέρα κάθε χρόνο ξεκινά η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα με τους εκατοντάδες μουσικούς από τις τρεις φιλαρμονικές ορχήστρες του κέντρου να σκορπούν τις μελωδίες τους στα καντούνια της Παλιάς πόλης, συνθέτοντας το πένθιμο κλίμα πριν από την Ανάσταση. Η 45χρονη μουσικός, μέλος της Παλαιάς Φιλαρμονικής του νησιού, δίνει αυτό το ραντεβού εδώ και 29 χρόνια. Περιγράφει στην «Κ» μια εικόνα ντυμένη με γνωστή μελωδία του Ιταλού συνθέτη Φράνκο Φάτσιο, που κάθε φορά την ξεχωρίζει.
«Στη στροφή που οδηγεί στο δημαρχείο, καθώς παίζουμε “Αμλέτο” με χτυπά ο ήλιος και από μακριά βλέπω το Φρούριο. Δεν μπορώ να μη συγκινηθώ, νιώθω ένα ρίγος κάθε φορά», λέει η Ελσα Καρύδη και αναφέρεται με την ίδια συγκίνηση στο βράδυ της Μ. Παρασκευής όταν στην παλιά πόλη αντηχεί η μελωδία του «Αντάτζιο». «Την ώρα που θα παίξω το “Αντάτζιο” πάντα θα κυλήσει ένα δάκρυ. Ακόμη και στις πρόβες κυλά. Και θρησκευόμενο άτομο να μην είσαι, όταν παίζεις αυτήν την πένθιμη μελωδία σού βγαίνει μια θλίψη, μια γλυκόπικρη θλίψη».
Η Κερκυραία μουσικός αποκαλεί τον εαυτό της ”τυπικό παιδί της Φιλαρμονικής”. Όπως γενιές και γενιές Κερκυραίων έτσι κι εκείνη ακολούθησε κάποια στιγμή στη ζωή της τον δρόμο της μουσικής, συμμετέχοντας στην παλαιότερη μπάντα του νησιού. Ξεκίνησε με κλαρινέτο, και συνέχισε με το σαξόφωνο που με τα χρόνια της άρεσε περισσότερο. Μόλις τελείωσε το σχολείο άρχισε να διδάσκει μουσική στους μικρότερους μαθητές που έρχονταν στις φιλαρμονικές για να συνεχίσουν την παράδοση. Σε ένα νησί στο οποίο λειτουργούν συνολικά 17 μουσικά σύνολα, μόνο στην Παλαιά Φιλαρμονική κάθε χρόνο εντάσσονται περίπου εκατό παιδιά.
«Η αγάπη για τη μουσική στην Κέρκυρα έχει ξεκινήσει πριν από την ίδρυση των φιλαρμονικών και υπάρχουν καταγραφές για συμμετοχή μουσικών σε θρησκευτικές εκδηλώσεις του νησιού ήδη από τον 16ο αιώνα. Στο νησί μας, υπήρχε στα χρόνια της βρετανικής κυριαρχίας η μπάντα του Βρετανικού στρατού που όταν σταμάτησε να παίζει το 1837, έδωσε το έναυσμα στον Νικόλαο Μάντζαρο να ιδρύσει το 1840 την πρώτη Φιλαρμονική με σκοπό να προάγει τη δωρεάν μουσική παιδεία».
«Είναι ένα “τάμα” όλων των παλαιών μουσικών που πέρασαν από τις φιλαρμονικές να επιστρέφουν αυτές τις άγιες μέρες στην Κέρκυρα για να παίξουν μαζί μας και να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια».
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, τα τρία μουσικά σύνολα της Κέρκυρας, η «Φιλαρμονική Εταιρεία» (γνωστή και ως «Παλαιά Φιλαρμονική»), η «Μάντζαρος» και ο «Καποδίστριας», έχουν καθημερινή παρουσία στους δρόμους της πόλης, ενώ παράλληλα διοργανώνονται συναυλίες από τις χορωδίες του νησιού. Την ιδιαίτερη αυτή εβδομάδα του χρόνου, με αποκορύφωμα το βράδυ της Ανάστασης, οι φιλαρμονικές -αν μη τι άλλο- έχουν την τιμητική τους.
«Είναι οι πιο σημαντικές εμφανίσεις μας στον δρόμο, γιατί συνδεόμαστε με παλιούς φίλους που παίζαμε ως παιδιά και πλέον συνεχίζουμε μαζί σε προχωρημένες ηλικίες», λέει στην «Κ» ο Σπύρος Δουκάκης, μέλος της Παλαιάς Φιλαρμονικής.
«Δεν είναι τυχαίο ότι το βράδυ της Μ. Παρασκευής στον Επιτάφιο της Μητροπόλεως και το Μ. Σάββατο το πρωί στη λιτανεία του Αγίου, στην Παλαιά Φιλαρμονική συμμετέχουμε περισσότερα από 350 άτομα. Είναι ένα “τάμα” όλων των παλαιών μουσικών που πέρασαν από τις φιλαρμονικές να επιστρέφουν αυτές τις άγιες μέρες στην Κέρκυρα για να παίξουν μαζί μας και να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια. Ανάμεσά τους έρχονται και γνωστοί επαγγελματίες μουσικοί που έχουν σταδιοδρομήσει όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό και όλοι μαζί ενώνουμε τις ανάσες μας».
Ο Σπύρος Δουκάκης είναι 71 ετών, συνταξιούχος αρχιτέκτονας, και ο τρίτος σε σειρά ηλικίας μουσικός της Παλαιάς Φιλαρμονικής. Ανέβηκε για πρώτη φορά τα σκαλιά της, το 1961 σε ηλικία 8 ετών, κάτι ασυνήθιστο για εκείνη την εποχή, καθώς δεν γίνονταν εγγραφές σε τόσο μικρές ηλικίες.
«Έτυχε να είναι δάσκαλος εκεί ο Κερκυραίος αρχιμουσικός Κωνσταντίνος Παγκράτης, ο οποίος ήταν αδελφικός φίλος του πατέρα μου και με δέχτηκαν πειραματικά. Βέβαια από ό,τι φαίνεται πήγα πολύ καλά και συνέχισα στο δεύτερο έτος θεωρίας. Θυμάμαι ήταν στις 11 Αυγούστου του 1964, σε μια σημαντική ιστορική επέτειο για την Κέρκυρα, που έκανα γεμάτος περηφάνια την πρώτη μου εμφάνιση στη φιλαρμονική».
Η Παλαιά Φιλαρμονική τού άνοιξε τον δρόμο για να αποκτήσει πολλές ακόμη μουσικές γνώσεις. Για έναν χρόνο πέρασε από τη Φιλαρμονική Εταιρεία της Κορακιάνας δοκιμάζοντας την εμπειρία στις μπάντες της υπαίθρου. Στη συνέχεια έκανε «μεταγραφή» στη Φιλαρμονική Εταιρεία του Μάντζαρου όπου έμεινε για 18 χρόνια και στις αρχές της δεκαετίες του ’90 επέστρεψε εκεί από όπου ξεκίνησε. Μέσα στα χρόνια έμαθε φλάουτο και κιθάρα, ενώ παράλληλα είναι τενόρος σε μία χορωδία του νησιού.
«Η μουσική χρηματοδότησε τις σπουδές μου στην αρχιτεκτονική»
«Όλα αυτά τα χρόνια εργάστηκα ως αρχιτέκτονας, αλλά με τη μουσική έζησα τις καλύτερες στιγμές. Από τα χρόνια του Γυμνασίου μέχρι το τέλος του Λυκείου, έπαιζα με τον συγχωρεμένο τον πατέρα μου κιθάρα σε χορευτικές εκδηλώσεις και μαζεύαμε χρήματα κυρίως την τουριστική περίοδο τα οποία πήρα μαζί μου για να σπουδάσω αρχιτεκτονική στην Ιταλία. Η μουσική ήταν αυτή που χρηματοδότησε τις σπουδές μου», λέει ο κ. Δουκάκης ο οποίος σήμερα διδάσκει φλάουτο, ανάμεσα σε άλλους μαθητές και τον επτάχρονο εγγονό του.
«Είναι τεράστια η χαρά μου όταν ανεβαίνοντας στη Φιλαρμονική για να διδάξω, συναντώ στις σκάλες μικρά παιδιά που έρχονται για πρώτη φορά να μάθουν μουσική. Τα χαιρετάω με ένα χαμόγελο και αυτά μου το ανταποδίδουν. Αυτή είναι η μεγάλη μου ικανοποίηση».
«Συμμετέχουμε αδιάκοπα, πλην από Θεού»
«Για όλους εμάς στα μουσικά σωματεία η συμμετοχή μας σημαίνει ιστορική συνέχεια και προσφορά. Αυτός πιστεύω είναι και ο σπουδαιότερος λόγος που παρακινεί να παίρνουμε μέρος σε εκδηλώσεις, χωρίς καμία απολύτως διακοπή, πλην από Θεού, όπως λέμε. Δεν υπάρχει άλλος λόγος να απέχουμε», λέει στην «Κ» ο Σπυρίδων Παχής, φιλόλογος και αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Φιλαρμονικής Γαστουρίου «Ομόνοια».
Στο Γαστούρι, ένα χωριό 9 χλμ. μακριά από την πόλη της Κέρκυρας, γνωστό για το Αχίλλειο, βρίσκεται η αρχαιότερη από τις 14 φιλαρμονικές μπάντες της κερκυραϊκής υπαίθρου, με έτος ίδρυσης το 1898. Ο Σπυρίδων Παχής εντάχθηκε σε αυτήν το 1979, σε ηλικία 14 ετών, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του και του παππού του ο οποίος υπήρξε και ιδρυτής.
«Το να φοράς μια στολή ηλικίας σχεδόν 130 ετών προσδίδει στην παρουσία σου ένα ιδιαίτερο βάρος, το οποίο σχετίζεται με την υπέρ του αιώνος μακραίωνη ιστορία των φιλαρμονικών σωματείων της Κέρκυρας. Θυμάμαι η πρώτη στολή που φόρεσα ήταν φτιαγμένη από τσόχα, κυριολεκτικά ασήκωτη. Ηταν αδύνατο να καθίσεις πάνω από μία ώρα σε εξωτερικό περιβάλλον. Σήμερα το ύφασμα είναι πιο ελαφρύ, αλλά το σχήμα, ο τύπος και τα χρώματα παραμένουν ίδια», λέει ο κ. Παχής.
«Το να φοράς μια στολή ηλικίας σχεδόν 130 ετών προσδίδει στην παρουσία σου ένα ιδιαίτερο βάρος».
Την Κυριακή των Βαΐων που πέρασε, η Φιλαρμονική του Γαστουρίου, μαζί με όλες τις φιλαρμονικές μπάντες του νησιού συμμετείχαν όπως κάθε χρόνο στη μεγάλη λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα που διατρέχει όλη την παλαιά Κέρκυρα, κάνοντας το θέαμα εντυπωσιακό για τους επισκέπτες. Ο Σπ. Παχής συμμετείχε και αυτήν τη χρονιά με το τρομπόνι του, το οποίο πλέον έχει αντικαταστήσει τη βαριά «τούμπα» που έπαιζε κάποτε. Για τον ίδιο η μέρα αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, όχι μόνο για τον συμβολισμό της, αφού όλη η Κέρκυρα ενώνεται μελωδικά, αλλά και για την ανάμνηση που κάθε τέτοια μέρα τον γυρίζει πίσω στον χρόνο.
«Για κάθε μουσικό είναι πολύ σπουδαίο να πάρει μέρος σε μια εκδήλωση, πλάι στον δάσκαλό του. Εγώ αυτό το ένιωσα με δέος την Κυριακή των Βαΐων του 1981. Βρέθηκα δίπλα του και με συνεχάρη για εκείνη την εμφάνιση. Ήταν η πρώτη φορά που φόρεσα τη στολή και πήρα το όργανο για να παίξω ένα από τα θρησκευτικά εμβατήρια που παίζουμε τέτοιες μέρες. Εζησα μια αξέχαστη στιγμή μεγάλης τιμής», αφηγείται.
_______
Αναρτήθηκε από τον Στρατηγό κ. Αθαν. Καραντζίκο
