«Τα οχυρά δεν παραδίδονται, καταλαμβάνονται», ήταν η ηρωική απάντηση του Ταγματάρχη Γεωργίου Δουράτσου, Διοικητή του οχυρού Ρούπελ στους Γερμανούς αγγελιοφόρους στις 9 Απριλίου, όταν του ζήτησαν την παράδοση του οχυρού στην αμυντική γραμμή Μεταξά. Οι Γερμανοί απεσταλμένοι ενημέρωσαν τον Ταγματάρχη Δουράτσο πως ο αγώνας του είναι μάταιος, καθώς έχει υπογραφεί η συνθηκολόγηση στην Θεσσαλονίκη μεταξύ του Διοικητή του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας, Αντιστρατήγου Μπακόπουλου και του Διοικητή της 2ης Γερμανικής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, Αντιστράτηγου Φάελ. Τότε ο ταγματάρχης Δουράτσος, ως Διοικητής των οχυρών, απάντησε πως «Εμείς διαταγές δεχόμαστε μόνο από τους ιεραρχικά προϊσταμένους μας και ο αγών θα συνεχιστεί. Πάσαν δέ απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί», αναφέρει ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Γκουτζουρέλας.
Ο Δουράτσος προσπάθησε να κερδίσει χρόνο. Έκαψε όλα τα απόρρητα έγγραφα και τους χάρτες με τις λεπτομέρειες της κατασκευής των οχυρών για να μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών. Την ίδια ώρα, οι στρατιώτες του τον παρακαλούσαν να μην παραδώσει τα οχυρά. Στις 10 Απριλίου, ο Δουράτσος, έχοντας επιβεβαιώσει επίσημα την συνθηκολόγηση της Θεσσαλονίκης αποφάσισε να συμμορφωθεί με τις εντολές του επιτελείου. Η διαταγή κατάπαυσης πυρός προκάλεσε απογοήτευση στους Έλληνες μαχητές. Ήθελαν να συνεχίσουν τον αγώνα. Ένιωθαν νικητές και όχι ηττημένοι. «Οι Έλληνες στρατιώτες δάκρυσαν, έκλαψαν, αναστατώθηκαν και αποφάσισαν κάποιοι από αυτούς να μην το παραδώσουν ποτέ», τονίζει ο Βασίλης Νικόλτσιος, Συνταγματάρχης εα και ιστορικός ερευνητής. Πολλοί Έλληνες στρατιώτες περνούσαν δίπλα από τον Στρυμόνα και πετούσαν τα όπλα τους μέσα στο ποτάμι προκειμένου να μην παραδοθούν στους Γερμανούς.
«Στην απέναντι όχθη του ποταμού υπάρχει ένας ένοπλος στρατιώτης. Δεν έχει παραδώσει το όπλο του και φωνάζει προς τους απέναντι οδηγούμενους στρατιώτες στην αιχμαλωσία: "‘Έλληνες, το βλέπετε τούτο δω", δείχνοντάς τους το τουφέκιόν του, "Εγώ του το δω δεν το παραδίνω". Και το πέταξε μέσα στα ορμητικά νερά του ποταμού Στρυμόνα προκειμένου να μην πέσει στα χέρια του εχθρού», αναφέρει ο Γεώργιος Δ. Μέρμηγκας, ιστορικός ερευνητής. Σύμφωνα με τον Συνταγματάρχη Γκουτζουρέλα, «πολλοί πετούσαν τον οπλισμό τους μέσα στις τουαλέτες για να μην τα παραδώσουν στους Γερμανούς. Υπάρξαν επίσης και πολλοί οι οποίοι έκρυβαν τα όπλα στις γύρω περιοχές, στο βουνό, κάτω από θάμνους, έτσι ώστε αν χρειαστεί σε δεύτερο χρόνο αργότερα να τον χρησιμοποιήσουν για την αντίσταση».
Μετά την συνθηκολόγηση και την παράδοση των οχυρών, οι Έλληνες στρατιώτες κατευθύνθηκαν με τα πόδια προς τις Σέρρες, όπου παρέμειναν για λίγες ημέρες μέχρι να αφεθούν ελεύθεροι κατ' εξαίρεση με διαταγή του Χίτλερ.
Ήρωας Πολέμου
Ο Ταγματάρχης Γ. Δουράτσος γεννήθηκε στην Άνω Σύρο την 1η Αυγούστου 1894. Για την στρατιωτική του δράση και τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα του απονεμήθηκαν πολλά παράσημα και διακρίσεις:
- το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρών 1941,
- το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρού Ρούπελ,
- το μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας,
- το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Οχυρού Ρούπελ,
- το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Επιχειρήσεων 1941 και
- ο Πολεμικός Σταυρός Γ΄ τάξεως.
Αποστρατεύθηκε στις 10 Μαΐου 1950 με τον βαθμό του Υποστρατήγου.
Με απόφαση της Δημοτικής Αρχής Ερμουπόλεως Σύρου τοποθετήθηκε η προτομή του σε περίοπτη θέση σε κεντρική πλατεία της πόλης. Ήταν προσφορά του Αλεξάνδρου και της Αικατερίνης Γενναδίου, ανιψιάς του στρατιωτικού.
Πηγή: tideon.org
Ο Δουράτσος προσπάθησε να κερδίσει χρόνο. Έκαψε όλα τα απόρρητα έγγραφα και τους χάρτες με τις λεπτομέρειες της κατασκευής των οχυρών για να μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών. Την ίδια ώρα, οι στρατιώτες του τον παρακαλούσαν να μην παραδώσει τα οχυρά. Στις 10 Απριλίου, ο Δουράτσος, έχοντας επιβεβαιώσει επίσημα την συνθηκολόγηση της Θεσσαλονίκης αποφάσισε να συμμορφωθεί με τις εντολές του επιτελείου. Η διαταγή κατάπαυσης πυρός προκάλεσε απογοήτευση στους Έλληνες μαχητές. Ήθελαν να συνεχίσουν τον αγώνα. Ένιωθαν νικητές και όχι ηττημένοι. «Οι Έλληνες στρατιώτες δάκρυσαν, έκλαψαν, αναστατώθηκαν και αποφάσισαν κάποιοι από αυτούς να μην το παραδώσουν ποτέ», τονίζει ο Βασίλης Νικόλτσιος, Συνταγματάρχης εα και ιστορικός ερευνητής. Πολλοί Έλληνες στρατιώτες περνούσαν δίπλα από τον Στρυμόνα και πετούσαν τα όπλα τους μέσα στο ποτάμι προκειμένου να μην παραδοθούν στους Γερμανούς.
«Στην απέναντι όχθη του ποταμού υπάρχει ένας ένοπλος στρατιώτης. Δεν έχει παραδώσει το όπλο του και φωνάζει προς τους απέναντι οδηγούμενους στρατιώτες στην αιχμαλωσία: "‘Έλληνες, το βλέπετε τούτο δω", δείχνοντάς τους το τουφέκιόν του, "Εγώ του το δω δεν το παραδίνω". Και το πέταξε μέσα στα ορμητικά νερά του ποταμού Στρυμόνα προκειμένου να μην πέσει στα χέρια του εχθρού», αναφέρει ο Γεώργιος Δ. Μέρμηγκας, ιστορικός ερευνητής. Σύμφωνα με τον Συνταγματάρχη Γκουτζουρέλα, «πολλοί πετούσαν τον οπλισμό τους μέσα στις τουαλέτες για να μην τα παραδώσουν στους Γερμανούς. Υπάρξαν επίσης και πολλοί οι οποίοι έκρυβαν τα όπλα στις γύρω περιοχές, στο βουνό, κάτω από θάμνους, έτσι ώστε αν χρειαστεί σε δεύτερο χρόνο αργότερα να τον χρησιμοποιήσουν για την αντίσταση».
Μετά την συνθηκολόγηση και την παράδοση των οχυρών, οι Έλληνες στρατιώτες κατευθύνθηκαν με τα πόδια προς τις Σέρρες, όπου παρέμειναν για λίγες ημέρες μέχρι να αφεθούν ελεύθεροι κατ' εξαίρεση με διαταγή του Χίτλερ.
Ήρωας Πολέμου
Ο Ταγματάρχης Γ. Δουράτσος γεννήθηκε στην Άνω Σύρο την 1η Αυγούστου 1894. Για την στρατιωτική του δράση και τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα του απονεμήθηκαν πολλά παράσημα και διακρίσεις:
- το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρών 1941,
- το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρού Ρούπελ,
- το μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας,
- το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Οχυρού Ρούπελ,
- το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Επιχειρήσεων 1941 και
- ο Πολεμικός Σταυρός Γ΄ τάξεως.
Αποστρατεύθηκε στις 10 Μαΐου 1950 με τον βαθμό του Υποστρατήγου.
Με απόφαση της Δημοτικής Αρχής Ερμουπόλεως Σύρου τοποθετήθηκε η προτομή του σε περίοπτη θέση σε κεντρική πλατεία της πόλης. Ήταν προσφορά του Αλεξάνδρου και της Αικατερίνης Γενναδίου, ανιψιάς του στρατιωτικού.Πηγή: tideon.org
