Ιδιαίτερα πολύπλοκη είναι η κατάσταση που διαμορφώνεται ως προς τις σχέσεις μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής, καθώς το Ισραήλ εντείνει τις επιχειρήσεις του εναντίον της Χαμάς, στο πλαίσιο της απάντησής του στην τρομοκρατική επίθεση της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης στις 7 Οκτωβρίου.
Αίγυπτος
Η Αίγυπτος συνορεύει τόσο με το Ισραήλ όσο και με τη Γάζα και έχει περίπλοκη σχέση με τη Χαμάς, η οποία «συγγενεύει» με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία η κυβέρνηση Σίσι θεωρεί θανάσιμο εχθρό. Το Κάιρο υπέγραψε επίσημη συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ το 1978 στο Καμπ Ντέιβιντ, ωστόσο η αιγυπτιακή κοινή γνώμη τείνει να βλέπει με συμπάθεια την πλευρά των Παλαιστίνιων.
Το Κάιρο έχει διαμεσολαβήσει μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς σε συγκρούσεις, ωστόσο, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Guardian, υπάρχει ένας προβληματισμός για κάποιους στην ισραηλινή δεξιά που επιθυμούν η Αίγυπτος να αναλάβει ευθύνες για τη Γάζα.Ιορδανία
Όπως και η Αίγυπτος, η Ιορδανία έχει υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ, το 1994. Ωστόσο τα πράγματα είναι περίπλοκα, καθώς πάνω από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι έχουν καταχωρηθεί ως πρόσφυγες στην Ιορδανία, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού θεωρείται πως έχει παλαιστινιακή καταγωγή. Το Waqf, ο οργανισμός που διαχειρίζεται τα ισλαμικά ιδρύματα γύρω από το Όρος του Ναού (Χαράμ αλ Σαρίφ για τους μουσουλμάνους) στην Ιερουσαλήμ, είναι όργανο της ιορδανικής κυβέρνησης, κάτι που εμπλέκει το Αμμάν σε θέματα γύρω από τον χώρο. Γενικά το Ισραήλ λαμβάνει υπόψιν σοβαρά τις θέσεις της Ιορδανίας, όπως και της Αιγύπτου.
Λίβανος
Το Ισραήλ έχει συγκρουστεί στο παρελθόν με τη Χεζμπολά, με πιο πρόσφατη τη σύγκρουση του 2006. Η σιιτική οργάνωση είναι ένας από τους πιο ισχυρούς «αντιπροσώπους»/ υποχείρια του Ιράν στην περιοχή. Το Ισραήλ ανησυχεί εδώ και καιρό για το ενδεχόμενο μιας διμέτωπης σύγκρουσης με το Ιράν και τη Χεζμπολά. Τα πολιτικά προβλήματα και η οικονομική κατάρρευση του Λιβάνου λειτουργούν περιοριστικά τελευταία για την οργάνωση, η οποία έχει επιτρέψει ωστόσο σε παλαιστινιακές ομάδες να εκτοξεύουν ρουκέτες κατά του Ισραήλ τις τελευταίες εβδομάδες, και έχουν υπάρξει ανταλλαγές πυρών στα σύνορα. Κορυφαία στελέχη της έχουν προβεί σε απειλητικές δηλώσεις για το τι θα συμβεί αν το Ισραήλ προχωρήσει σε χερσαία επίθεση, ωστόσο είναι άγνωστο κατά πόσον η οργάνωση ετοιμάζεται όντως για μεγάλη επίθεση σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο. Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τους New York Times, οι ΗΠΑ ασκούν μεγάλη πίεση στο Ισραήλ για να μην προβεί σε μεγάλα προληπτικά πλήγματα κατά της οργάνωσης, που θα μπορούσαν να το φέρουν σε θέση να δίνει διμέτωπο πόλεμο, ο οποίος θα μπορούσε να εμπλέξει τις ΗΠΑ και το Ιράν.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν, επανέλαβε στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό του Λιβάνου, Νατζίμ Μικάτι, τη «σημασία του σεβασμού προς το συμφέρον του λαού του Λιβάνου, που θα επηρεαστεί από μια εμπλοκή του Λιβάνου στη σύγκρουση που προκάλεσε η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ». Παράλληλα, εξέφρασε ανησυχία για τις εντάσεις στα σύνορα με το Ισραήλ, έδωσε συλλυπητήρια στις οικογένειες των Λιβανέζων αμάχων που έχουν σκοτωθεί λόγω της σύγκρουσης και υπογράμμισε τη συνεχιζόμενη στήριξη των ΗΠΑ προς τις ένοπλες δυνάμεις και τις δυνάμεις ασφαλείας του Λιβάνου, τους «μόνους νόμιμους εγγυητές της σταθερότητας και εδαφικής ακεραιότητας του Λιβάνου».
Συρία
Κατά τη διάρκεια του μακροχρόνιου εμφυλίου πολέμου της Συρίας το Ισραήλ έχει προβεί σε πολλά πλήγματα στη χώρα, κυρίως με στόχο φορτία και αποθήκες όπλων από το Ιράν, που θεωρεί ότι προορίζονταν για τη Χεζμπολά και τη Χαμάς. Αν και η άμεση απειλή προς το Ισραήλ από τη Συρία φαίνεται να έχει υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια, δυνάμεις που πρόσκεινται στο Ιράν επιχειρούν εδώ και καιρό εντός του συριακού εδάφους.Το Ισραήλ εξαπέλυσε ωστόσο επιθέσεις στα δύο κύρια αεροδρόμια της Συρίας, στη Δαμασκό και το Χαλέπι- ενδεχομένως αποσκοπώντας στην αποτροπή της χρήσης τους για στρατιωτικούς σκοπούς μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Ιράν
Οποιαδήποτε αντίδραση της περιοχής σε μια ισραηλινή χερσαία επιχείρηση πιθανότατα θα καθοριστεί από τη στάση της Τεχεράνης, η οποία έχει προειδοποιήσει ότι θα ήταν υποχρεωμένη να επέμβει σε περίπτωση επίθεσης. Το Ιράν, μεγάλος εχθρός του Ισραήλ, κατά κανόνα χρησιμοποιεί «εκπροσώπους» για να παρεμβαίνει, και με οργανώσεις και ομάδες που πρόσκεινται σε αυτό ανά τη Μέση Ανατολή. Έχει ένα μεγάλο πυραυλικό οπλοστάσιο ικανό να πλήξει το Ισραήλ, ωστόσο ισχυρές αμερικανικές και άλλες δυτικές στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή έχουν προφανώς στόχο να αποτραπεί μια επέμβαση της Τεχεράνης.
Ιράκ
Η έξαρση των επιθέσεων σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ αυτή την εβδομάδα από ομάδες που πρόσκεινται στο Ιράν αποτελεί άλλο ένα περίπλοκο θέμα. Οι ΗΠΑ έχουν περίπου 2.500 στρατιώτες σε τρεις βάσεις στο Ιράκ, μαζί με περίπου 1.000 στρατιώτες από άλλες χώρες στον διεθνή συνασπισμό που είχε στηθεί για να αντιμετωπίσει το Ισλαμικό Κράτος. Οι επιθέσεις αυτές έλαβαν χώρα ενώ άλλες δυνάμεις πιστές στο Ιράν έχουν αυξήσει τις απειλές που εξαπολύουν ενάντια στις ΗΠΑ.
Υεμένη
Οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν Χούθι της Υεμένης έχουν προβεί σε επιθέσεις με drones βαθιά μέσα στη Σαουδική Αραβία, στοχεύοντας κυρίως πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Το αν μπορούν να φτάσουν το Ισραήλ είναι ένα ερώτημα- ωστόσο σίγουρα μπορούν να αποτελέσουν απειλή για τη ναυτιλία στον Κόλπο του Άντεν, την Αραβική Θάλασσα και την Ερυθρά Θάλασσα.
Τουρκία
Η Τουρκία υποστηρίζει τους Παλαιστίνιους, στηρίζει τη λύση των δύο κρατών και έχει φιλοξενήσει στο έδαφός της μέλη της Χαμάς. Στην παρούσα σύγκρουση αρχικά καταδίκαζε τους θανάτους αμάχων και ζητούσε αυτοσυγκράτηση, ωστόσο ο πρόεδρος Ερντογάν έχει σκληρύνει σταδιακά τη στάση του απέναντι στο Ισραήλ, κάνοντας λόγο και για «γενοκτονία» σε βάρος του λαού της Λωρίδας της Γάζας.
Γενικότερα, η Τουρκία τον τελευταίο καιρό προσπαθούσε να αποκαταστήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ μετά από χρόνια «πάγου», ωστόσο η ρητορική Ερντογάν εναντίον του Ισραήλ και της Δύσης γίνεται όλο και πιο έντονη όσο συνεχίζεται η σύγκρουση, κάνοντας λόγο για για «σφαγές» και «βαρβαρότητα», ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν την Παρασκευή αποδοκίμασε την επίσκεψη Μπάιντεν στο Ισραήλ, λέγοντας, μεταξύ άλλων, πως κατά κάποιον τρόπο «ενέκρινε» έτσι την καταστροφή στη Γάζα. Διαδηλώσεις κατά του Ισραήλ γίνονται ανά τη χώρα, και Ισραηλινοί διπλωμάτες έχουν φύγει από την Τουρκία λόγω προβληματισμών ασφαλείας από πλευράς της ισραηλινής κυβέρνησης.
Με πληροφορίες από Guardian, Reuters
(Αναρτήθηκε από το Στρατηγό κ. Αθαν. Καραντζίκο)
