Επανερχόμαστε -για πολλοστή φορά- στο θέμα της αντικατάσταση των 9 φρεγατών κλάσης S (Kortenaer) του Πολεμικού μας Ναυτικού που ήδη βαδίζουν στην 5η δεκαετίας της ζωής τους. Έχουμε ήδη γράψει πως αντικατάσταση τους δεν μπορεί να γίνει με νέες κορβέτες, πόσο μάλλον υψηλού κόστους, που προσεγγίζει αυτό νέων φρεγατών.
Οπότε υποχρεωτικά, εφόσον τα οικονομικά μας είναι περιορισμένα, ξαναέρχονται στην συζήτηση τα μεταχειρισμένα πλοία μεγέθους φρεγάτας από συμμαχικές χώρες. Και αξίζει να ρίξουμε μια νέα ματιά σε ό,τι τέτοια σκάφη προγραμματίζεται κάποια στιγμή να αποσυρθούν. Λύσεις τέτοιες μπορούμε να βρούμε στις εξής χώρες: Καναδάς, Αυστραλία, Γερμανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο και Ολλανδία.
Εμείς βέβαια πρέπει να κοιτάμε σκάφη που θα τα αγοράσουμε περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ το καθένα (εκτός και αν καταφέρουμε και δωρεάν παραχώρηση), και θα χρειαστούν άλλα 100 με 150 εκατομμύρια το πολύ για αναβάθμιση ή εκσυγχρονισμό. Αν ξεπεράσουμε αυτή την “οροφή” κόστους ανά πλοίο, μπαίνουμε σε ένα φαύλο κύκλο επένδυσης, που δεν θα μας επιστραφεί από μια δεκαετή-δεκαπενταετή αξιοποίηση αυτών των σκαφών.Ξεχνώντας τις -ελάχιστες και πολύτιμες για τη Γαλλία– FREMM-FR, η μόνη κλάση που θα μπορούσε να μας ενδιαφέρει από εκεί είναι οι φρεγάτες La Fayette. Τουλάχιστον οι 2 που δεν έχουν περάσει πρόγραμμα αναβάθμισης. Αργά πλοία όμως, με περιορισμένο οπλισμό, χωρίς ουσιαστικά εξοπλισμό ASW και σοβαρό ραντάρ έρευνας αέρος, δεν προσφέρθηκαν ποτέ από τους Γάλλους στο ΠΝ μας.
Περνώντας στη Γερμανία βλέπουμε τις 4 φρεγάτες F123, κλάσης Brandenburg. Τα πλοία, κοντά στα 27-30 έτη σήμερα, είναι εξοπλισμένα με προηγμένα συστήματα και διαθέτουν ισχυρή αντιπυραυλική άμυνα σημείου με δυο συστήματα RAM. Διαθέτουν επίσης ικανά ραντάρ και ηλεκτρονικά, όπως και εκτοξευτή 16 κελιών, αντιαεροπορικών πυραύλων Mk41, ενώ αναλαμβάνουν επιχειρήσεις ASW. Η κλάση έχει εξαιρετική αυτονομία και μπορεί να εκτελέσει μακρινές αποστολές, και σε κάποιο βαθμό είναι συγγενής των ελληνικών ΜΕΚΟ200ΗΝ. Ένα κορυφαίο πλοίο από κάθε πλευρά.
Ένα από τα πλοία που μπορεί να εξετάσει το ΠΝ είναι οι φρεγάτες κλάσης Halifax από τον Καναδά, κατασκευής 1987-1996, μεγάλου τονάζ που πλησιάζει τους 5.000 τόνους, με 16 αντιαεροπορικούς πυραύλους ESSM, 8 Harpoon, ένα Phalanx, συρόμενο σόναρ, τορπιλοσωλήνες, ηλεκτρονικά Thales και Saab. Τα σκάφη έχουν πρόσφατα εκσυγχρονιστεί, μηχανολογικά και οπλικά. Μια εξαιρετική λύση για την Ελλάδα, όταν αρχίσουν να αποσύρονται.
Μια άλλη επιλογή είναι η φρεγάτα Maestrale από την Ιταλία. Η κλάση αποτελείται από 3 πλοία πολλαπλών αποστολών με ικανά όπλα και συστήματα πολέμου, αλλά μόνο για την εποχή που κατασκευάστηκαν (αντιαεροπορικοί πύραυλοι Aspide, ραντάρ της Selenia κ.λπ.) Παραμένουν ικανές για επιχειρήσεις ASW. Αξιόπιστα, αλλά πλέον ελάχιστα νεότερα των ελληνικών φρεγατών κλάσης S.
Από το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει η λύση των Type 23, όσων υπηρετούν ακόμη, μια κλάση από τις πιο επιτυχημένες της γενιάς της. Και με πρόσφατο εκσυχρονισμό, διαθέτει σύγχρονα συστήματα αντιαεροπορικού πολέμου και αντιπυραυλική άμυνα (μέσω των CAMM), ενώ θεωρείται αξεπέραστη στις ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις. Έχει επίσης εξαιρετική αυτονομία και μπορεί να εκτελέσει μακρινές αποστολές. Υπενθυμίζουμε πως τέτοια πλοία ήταν οι μόνες φρεγάτες που συνέχισαν να μπαίνουν στον Περσικό Κόλπο χωρίς συνοδεία.
Η Αυστραλία, διαθέτει MEKO 200 ANZAC τις οποίες μάλιστα έχει εκσυγχρονίσει. Τα πλοία αυτά είναι μια εξαιρετική λύση, αλλά όπως όλα δείχνουν, οι καθυστερήσεις στις φρεγάτες Type 26, θα τις διατηρήσουν σε υπηρεσία μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Οφείλουμε επίσης να σημειωθεί ότι η κλάση MEKO 200 ANZAC, δεν θα έχει και πολύ σχέση με τις μελλοντικά εκσυγχρονισμένες ελληνικές ΜΕΚΟ200ΗΝ. Οι Αυστραλοί έχουν τοποθετήσει το Σύστημα Διαχείρισης Μάχης 9LV, ενώ το ΠΝ έχει επιλέξει το TACTICOS. Αντίστοιχα, μεγάλες είναι οι διαφορές στους αισθητήρες. Αν βέβαια με κάποιον “μαγικό” τρόπο καταλήξουν στο ΠΝ, πιστεύουμε ότι θα αποτελέσουν σημαντική ενίσχυση.
Αλλες πιθανές επιλογές περιλαμβάνουν τις φρεγάτες Santa Maria από την Ισπανία και τις 4 Karel Doorman (κλάση Μ) από την Ολλανδία και το Βέλγιο. Τέλος, αναφέρουμε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποσύρει τις φρεγάτες τύπου Oliver Hazard Perry. Ας δούμε συνοπτικά τις επιλογές με μια εκτίμηση για το Πολεμικό μας Ναυτικό:
- Oliver Hazard Perry (ΗΠΑ): Τα πλοία βρίσκονται σε αποθήκευση στις ΗΠΑ, είναι σε κακή κατάσταση, ενώ υπηρετούσαν για κάποια χρόνια χωρίς τον εκτοξευτή Mk13. Η επαναφορά τους σε λειτουργική κατάσταση είναι από αδύνατη έως ασύμφορη.
- Karel Doorman (Ολλανδία και Βέλγιο): Τα πλοία, ενώ ήταν η πλέον ενδιαφέρουσα ενδιάμεση λύση κατά την “φρεγατιάδα”, οι Ολλανδοί αργούν να τα αποδεσμεύσουν. Επίσης ο εκτοξευτής Mk48 δεν είναι συμβατός με τον ESSM (Block 1/2), ενώ και το βασικό ραντάρ δείχνει την “ηλικία” του. Αν είχαμε αγοράσει τις Sigma 11515 μπορεί ήδη η πρώτη να ήταν εδώ, αλλά πλέον το θεωρούμε απίθανο.
- Santa Maria (Ισπανία): Οι ισπανικές Oliver Hazard Perry, είχαν πέσει στο τραπέζι την εποχή της “φρεγατιάδας” ως Ενδιάμεση Λύση μαζί με τις F-110. Δεν ενδιαφέρουν καθόλου το ΠΝ.
- ΜΕΚΟ200 ANZAC (Αυστραλία): Οι Αυστραλοί έχουν άλλους ενδιαφερόμενους για αυτές, κυρίως χώρες του Ειρηνικού. Σε κάθε περίπτωση, το πιθανότερο είναι να αργήσουν πολύ να προσφερθούν προς πώληση καθώς καθυστερεί το πρόγραμμα των νέων φρεγατών κλάσης Hunter. Άλλωστε, η τελευταία ευκαιρία αγοράς πλοίων από την Αυστραλια, αυτή των Adelaide, δεν πήγε και πολύ καλά…
- Type 23 (Βρετανία): Θα μπορούσε να είχαν αξία, σε περίπτωση επιλογής των ΑΗ140. Σήμερα το ΠΝ δείχνει αδιάφορο, αλλά η πραγματικότητα είναι πως τα αξιόμαχα πλοία είτε θα αργήσουν να αποδεσμευτούν, είτε οι Βρετανοί τα έχουν ήδη “υποσχεθεί” αλλού.
- Maestrale (Ιταλία): Και εδώ πρόβλημα. Τα πλοία είναι αρκετά παλιά, ενώ τα δυο σε καλύτερη κατάσταση θα μεταβιβαστούν στην Ινδονησία.
- Halifax (Καναδάς): Ένα πλοίο που λίγο έχουμε δει, αξίζει, ενώ η κλάση έχει εκσυγχρονιστεί. Το CMS είναι όμως καναδικό, αν και έχει συγγένεια με το CMS330 της Lockheed Martin, ενώ διαφορετικοί είναι σχεδόν όλοι οι αισθητήρες. Τα σκάφη είναι συνομήλικα των ελληνικών MEKO200HN, και δύσκολα οι Καναδοί, ακόμη κι αν αποφάσιζαν να πουλήσουν, θα μας έδιναν τα νεότερα πλοία.
- La Fayette (Γαλλία): Η καθυστέρηση στην παραλαβή όλων των γαλλικών FDI (οι δύο μετατέθηκαν για παράδοση έως το 2035), σημαίνει πως οι La Fayette θα συνεχίσουν να υπηρετούν για χρόνια ακόμη στο Marine Nationale. Ίσως τα 2 πλοία να γίνουν διαθέσιμα για εξαγωγή, αλλά τότε θα χρειαστούν άμεσα εκσυγχρονισμό και η συμβατότητά τους με τις FDI είναι μηδενική. Για τους δικούς του λόγους, κυρίως λόγω των περιορισμένων αποστολών που μπορούν να αναλάβουν, ούτε το ΠΝ φαίνεται να θέλει αυτά τα πλοία.
- Brandenburg (Γερμανία): Η κλάση υποτίθεται πως θα αντικαστασταθεί από τις φρεγάτες F126 που θα αρχίσουν να αναλαμβάνουν υπηρεσία το 2028. Το ζήτημα όμως έιναι πως οι εξελίξεις στους γερμανικούς εξοπλισμούς, όπως και οι πρόσφατες αναβαθμίσεις που δέχθηκαν οι Brandenburg, δεν δείχνουν “απόσυρση” του τύπου. Οπότε όσο και αν τα σκάφη θα ήταν για εμάς μια σημαντική ενίσχυση, μάλλον δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε αυτά.
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; πως υποχρεωτικά πρέπει να ζητήσουμε λύση από τις ΗΠΑ, και να πάμε για τις LCS, είτε τις Freedom, είτε τις Independence; Όχι απαραίτητα, καθώς υπάρχει μια άλλη επιλογή. Και εδώ θα “κοντραριστούμε” με τον εαυτό μας, όταν στην αρχή του άρθρου δηλώναμε πως “κορβέτες δεν αντικαθιστούν φρεγάτες”. Καθώς υπάρχει η κλάση κορβετών Braunschweig (Κ130) Του Γερμανικού Ναυτικού!
Αν λοιπόν η απόκτηση 5 Braunschweig κοστίσει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ και σε αυτά προστεθούν 300-400 εκατομμύρια ως εκσυγχρονισμός (δεν νομίζουμε ότι θα χρειαστούν παραπάνω γιατί είναι σε καλή κατάσταση), θα καταλήγαμε σε ένα ενιαίο στολίσκο 5 σύγχρονων πλοίων με λιγότερο από 1 δις. Και με αρκετά χρόνια χρήσης μπροστά τους διαθέσιμα.
Μια τέτοια προσθήκη στο Στόλο μας, με 3 FDI HN και 4 ΜΕΚΟ θα μας έδινε και 12 μεγάλα πλοία επιφανείας αλλά το κυριότερο… ίσως μια FDI HN ακόμη! Καθώς από τα περίπου 1,8 δις που προυπολογίζει το Ναυτικό για αγορά 3 νέων κορβετών, θα περίσσευαν κάπου 900+ εκατομμύρια: ένα ποσό που ουσιαστικά αγοράζει μια νέα γαλλική φρεγάτα (σαφώς αυτή σήμερα θα κοστίσει περισσότερο, αλλά θα έχουμε καλύψει το μεγαλύτερο μέρος).
