Με ένα «επείγον μήνυμα» προς τους διαπιστευμένους ανταποκριτές του Λευκού Οίκου, η αμερικανική Προεδρία ανακοίνωνε χθες το μεσημέρι ότι ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν προσκάλεσε τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον, για διαβουλεύσεις.
Η σημαντική αυτή συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 5 Ιουλίου, αμέσως μετά τους εορτασμούς της Εθνικής Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Από τη στιγμή της ανακοίνωσης, ακούστηκαν διάφορα σενάρια με πιο προβεβλημένα τα εξής δύο:
Πρώτον, ότι η τελική απάντηση του Ταγίπ Ερντογάν είναι οριστικά αρνητική και ο κ. Μπάιντεν θέλει να …«παρηγορήσει» και να ενισχύσει τον Σουηδό πρωθυπουργό και
Δεύτερον, ότι η τελική απάντηση του Τούρκου προέδρου θα είναι θετική, αλλά ζητά και άλλες υποχωρήσεις από τη σκανδιναβική χώρα, που αφορούν υποτίθεται την υποστήριξη της Σουηδίας στους αντιτούρκους τρομοκράτες.
Όλα τα παραπάνω είναι, βέβαια, υποθέσεις, διότι έχουμε να κάνουμε με απρόβλεπτους πολιτικούς, με πρώτο τον Ερντογάν. Οι Αμερικανοί ξέρουν ότι όταν πιέζεται γίνεται όλο και περισσότερο αρνητικός και αυτό δεν εξυπηρετεί τον σκοπό τους, που είναι βεβαίως η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό κάνουν από την πλευρά τους -κακώς βέβαια- ότι μπορούν. Και οι πιέσεις είναι μέρος αυτού του σχεδίου.
Το πιο πιθανό σενάριο, κατά τη γνώμη μου είναι αυτό: Ο κ. Μπάιντεν θέλει να ενισχύσει μεν τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, αλλά εφόσον η τουρκική θέση παραμένει αρνητική μέχρι την 5η Ιουλίου θα επιχειρήσει τη τελική διαπραγμάτευση. Οπότε, αν το κάνει, θα πρέπει να τηλεφωνήσει και στον Ταγίπ Ερντογάν.
Πρέπει να σημειώσω ότι την επομένη μέρα, στις 6 Ιουλίου, θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση Τούρκων και Σουηδών αξιωματούχων με τη μεσολάβηση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ για την τελική, υποτίθεται διαπραγμάτευση. Την ίδια στιγμή συνεχίζονται καθημερινά οι διαπραγματεύσεις και γίνονται τηλεφωνικές επικοινωνίες, που δεν ανακοινώνονται.
Είναι σημαντικό πάντως, ότι τα στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης που ασχολούνται με το θέμα, δεν επικοινώνησαν τις τελευταίες μέρες με τους Αμερικανούς νομοθέτες που εναντιώνονται στην πώληση των μαχητικών F-16.
Είτε επειδή δεν έχουν κάποιο νέο να τους πουν, είτε διότι θα περιμένουν να πραγματοποιηθεί η συνάντηση του κ. Μπάιντεν με τον Σουηδό πρωθυπουργό, ο οποίος αναμένεται να συνομιλήσει και με βουλευτές και γερουσιαστές, αν και βρίσκονται σε διακοπές λόγω της εθνικής εορτής της 4ης Ιουλίου, ημέρα κατά την οποία οι Αμερικανοί τιμούν την εθνική τους ανεξαρτησία.
Θα επαναλάβω και σήμερα ότι ουδείς εκ των νομοθετών του «αντιτουρκικού» μετώπου έχει σπάσει, παραμένουν σταθεροί στη θέση τους για τα F-16.
Είναι και μερικοί που έθεταν ως προϋπόθεση την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ για να βάλουν την υπογραφή τους στην πώληση των αμερικανικών μαχητικών στην Τουρκία, και οι οποίοι τάσσονται με όσους υποστηρίζουν πως απαιτούνται ακόμα πιο σκληροί όροι, για να λάβει τα F-16. Δεν θα αρκεστούν μόνο στη σουηδική ένταξη.
Η 5η Ιουλίου θα είναι μία ενδιαφέρουσα μέρα για την ενίσχυση του ΝΑΤΟ και με τις Ένοπλες Δυνάμεις της Σουηδίας. Αν το ζητούμενο είναι μία ανώδυνη υποχώρηση από την πλευρά της Στοκχόλμης, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι θα την κάνει. Αν και ο Σουηδος πρωθυπουργός έλεγε στις Βρυξέλλες, πάντα μέσα στη «τρελή χαρά», ότι θα απορρίψει κάθε (άλλο) εκβιασμό της Άγκυρας.
Όπως έχω σημειώσει τις προηγούμενες ημέρες, η ένταξη της Σουηδίας αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο. Διότι ο Ερντογάν πέραν από τα αιτήματα για τα Στενά και την Κυπριακή Δημοκρατία, απαιτεί και την εξασφάλιση των μαχητικών F-16. Τα οποία θα χρησιμοποιήσει εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου.
* Ο Μιχάλης Ιγνατίου είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και συγγραφέας.
