Εσωτερικούς κραδασμούς προκαλούν στη ΝΔ οι δηλώσεις του πρωθυπουργού για τα ελληνοτουρκικά και η προαναγγελία υποχωρήσεων σε θέματα εθνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, προκειμένου να προχωρήσει η ενδεχόμενη συμφωνία με την Τουρκία. Για το εσωτερικό της ΝΔ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κινείται με μία τακτική που προεκλογικά την περιέγραφαν ως “Πρέσπες του Αιγαίου”, καταλογίζοντάς την όμως σαν πρόθεση στον ΣΥΡΙΖΑ.
Βέβαια, ο Αλέξης Τσίπρας ουδέποτε διατύπωσε παρόμοιες θέσεις που να παρεκκλίνουν από τη πάγια εθνική γραμμή. Στον αντίποδα, οι δηλώσεις του πρωθυπουργού σηματοδοτούν συνολική αλλαγή δόγματος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που απομακρύνεται όχι μόνο από την εθνική γραμμή, αλλά και τις πάγιες θέσεις της ΝΔ από την ίδρυσή της. Υπ’ αυτή την έννοια αγγίζουν τον σκληρό πολιτικό και ιδεολογικό πυρήνα της ΝΔ ως κύριου φορέα της δεξιάς παράταξης.
Είναι σαφές ότι με τις δηλώσεις που προανήγγειλε εθνικές υποχωρήσεις ο πρωθυπουργός απευθυνόταν κυρίως στην ελληνική κοινή γνώμη, θέλοντας από την αρχή να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να διαμορφώσει συμμαχίες. Οι υποστηρικτές της ενδοτικής τακτικής έναντι της Τουρκίας είναι διακριτό ρεύμα στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας, που τέμνει οριζόντια τις πολιτικές παρατάξεις, τουλάχιστον από την εποχή του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι συνήθης διπλωματική τακτική να ξεκινάει διαπραγμάτευση, με δήλωση πρόθεσης μονομερών υποχωρήσεων από τη μία μόνο πλευρά.
Η μπάλα στο γήπεδο του Σαμαρά
Το τι έκταση και πότε θα εκδηλωθούν οι αντιδράσεις μετά την αλλαγή δόγματος στα ελληνοτουρκικά είναι προς συζήτηση. Η μπάλα είναι πλέον στο γήπεδο του Αντώνη Σαμαρά και της δεξιάς-πατριωτικής πτέρυγας της ΝΔ. Ο πρώην πρωθυπουργός αντέδρασε μέσω στενού του συνεργάτη, που αποδόμησε συνολικά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού μετά την συνάντηση με τον Ερντογάν και κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι δεν έχει στρατηγική στην αντιμετώπιση της Τουρκίας.
Η θέση του Αντώνη Σαμαρά είναι ότι «διάλογο με πειρατές δεν κάνεις» και αμφισβητεί ακόμη και την παραπομπή στην Χάγη, εφόσον η Τουρκία δεν δεσμεύεται από το Δίκαιο της Θάλασσας. Το ότι ο Αντώνης Σαμαράς θα εκφράσει ο ίδιος κάποια στιγμή την κάθετη διαφωνία του – υποστηρίζει ότι ενδεχόμενη διαπραγμάτευση θα έχει αντικείμενο μόνο τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα – θεωρείται βέβαιο στο εσωτερικό της ΝΔ.
Παρομοίως θεωρείται βέβαιο ότι και ο Κώστας Καραμανλής θα διαφωνήσει δημοσίως, ο οποίος όμως δεν είναι πλέον στην Βουλή. Ο πρώην πρωθυπουργός σε δημόσιες τοποθετήσεις του είχε προειδοποιήσει ότι εκείνοι που θεωρούν ότι μπορεί να υπάρξει εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, επί τη βάση υποχωρήσεων της ελληνικής πλευράς, δεν διαβάζουν σωστά την στρατηγική της Τουρκίας.
Αιφνιδιασμός των “Γαλάζιων”
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού πάντως αιφνιδίασαν τους βουλευτές, όπως και την κομματική βάση. Στο εξής το εσωτερικό παιχνίδι συνυφαίνεται με τις κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο. Οι συγκεκριμένες πλέον υποχωρήσεις θα καθορίσουν την χρονική στιγμή καθώς επίσης την ένταση και την έκταση των αντιδράσεων. Ορισμένοι θεωρούν ότι οι υποχωρήσεις όταν συγκεκριμενοποιηθούν δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από μικρό ή μεγαλύτερο τμήμα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και του κόμματος και προβλέπουν ακόμη και διάσπαση, αν ο πρωθυπουργός συνεχίσει στον ίδιο δρόμο.
Οι ίδιοι θέτουν ως γραμμή τις ευρωεκλογές. Εκτιμούν, ότι εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς, τότε η αντίδραση της κομματικής βάσης θα φανεί στη κάλπη των ευρωεκλογών. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μία ενδοτική πολιτική έναντι της Τουρκίας, που αναιρεί τον πυρήνα της ΝΔ, να τροφοδοτήσει μαζικές διαρροές που θα ενισχύσουν αντίστοιχα τα δεξιά κόμματα που μπήκαν στην Βουλή.
Συνολική μετατόπιση της ΝΔ
Το ότι η ΝΔ θα έχει απώλειες – μικρότερες ή μεγαλύτερες μένει να φανεί – θεωρείται βέβαιο και φυσικά το έχει υπόψιν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το ενδεχόμενο να κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση, συνδέεται με τον “πολυδύναμο εκσυγχρονισμό”, που προανήγγειλε και την συνολική μετατόπιση της ΝΔ προς το κέντρο.
Η “εκσυγχρονιστική” διάθεση του πρωθυπουργού επεκτείνεται και στο συμβολικής σημασίας ζήτημα του γάμου και της τεκνοθεσίας των ομοφύλων ζευγαριών. Καθώς μάλιστα έχει αλλάξει θέση όσον αφορά την Βόρειο Μακεδονία είναι ανοικτό εάν σε αυτή την τετραετία θα φέρει προς ψήφιση τα πρωτόκολλα συνεργασίας που εκκρεμούν – τα είχε προαναγγείλει, αλλά δεν τόλμησε στην πρώτη τετραετία να τα φέρει προς ψήφιση.
Σε αυτή την περίπτωση θα πρόκειται για μείζονα αλλαγή του πολιτικού σκηνικού με τη ΝΔ να συμπιέζει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να αναπληρώσει τις απώλειες από τα δεξιά. Προς το παρόν το ΠΑΣΟΚ, απορρίπτοντας τις υποχωρήσεις του, περιχαρακώνει τον χώρο του και διεκδικεί την πατριωτική αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τις χαμηλών τόνων επιφυλάξεις του, κινδυνεύει να γίνει ξανά ο “χρήσιμος ηλίθιος” της υπόθεσης.
