Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Hellas Journal, Ουάσιγκτον
Η καθυστέρηση που παρατηρείται στην ανακοίνωση της πώλησης των αμερικανικών μαχητικών F-35, στην Ελλάδα, απέδειξε -για μία ακόμη φορά- το «φοβικό σύνδρομο» της αμερικανικής γραφειοκρατίας προς την Τουρκία.
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί τις απειλές και τους εκβιασμούς του ισλαμιστή προέδρου της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, στέλνει και λάθος μηνύματα πρώτα απ’ όλα στην Ελλάδα και την Κύπρο και δεύτερον στο εσωτερικό της κατοχικής χώρας όπου καθημερινά άνθρωποι συλλαμβάνονται, φυλακίζονται και καταδικάζονται χωρίς στοιχεία.
Βεβαίως, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι μετά από τόσα χρόνια τους έχουμε μάθει τους Αμερικανούς. Αν και είναι η μόνη υπερδύναμη «τρέμουν» και τη σκιά τους, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση των ελληνικών F-35 και της Τουρκίας.
Καθυστερούν την ανακοίνωση, λοιπόν, έως τις 12 Ιουλίου, για να μην εκνευριστούν οι Τούρκοι, από τους οποίους εξαρτάται η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Υπολόγισαν ότι εάν ανακοινωθεί η πώληση, ο Ερντογάν θα θυμώσει και δεν θα δώσει τη συγκατάθεση του για την σουηδική είσοδο στη Δυτική Συμμαχία.
Σάμπως και ο Τούρκος πρόεδρος δεν γνωρίζει τι θα συμβεί την επομένη της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα διεξαχθεί στις 11 και 12 Ιουλίου στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Σε ότι αφορά τον Ελληνισμό αναμένουμε δύο πολυ σημαντικές συναντήσεις που μας αφορούν, αν και δεν θα είναι οι μόνες.
- Πρώτο είναι το σίγουρο ραντεβού του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο «ηγεμόνα».
- Και δεύτερη συνάντηση που μας ενδιαφέρει, αν και δεν έχει «κλειστεί» ακόμα, είναι το τετ-α-τετ του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν με τον Ερντογάν.
Οι «παντογνώστες» γραφειοκράτες υπέθεσαν ότι εάν δημοσιοποιηθεί η επίσημη ανακοίνωση για την απόκτηση των F-35 από την Ελλάδα, θα τιναχθούν στον αέρα οι παραπάνω διμερείς επαφές και η Τουρκία θα παγώσει την ένταξη της Σουηδίας.
Όλα ακούγονται …«λογικά», αλλά δεν είναι. Ο Ερντογάν θα κάνει του κεφαλιού του ανεξάρτητα από την ανακοίνωση ή όχι για τα ελληνικά μαχητικά. Και με τα σημερινά δεδομένα δεν πρόκειται να μην αντιδράσει και μάλιστα με έξαλλο και αντιπαραγωγικό τρόπο, όταν δημοσιοποιηθεί η ανακοίνωση μετά το Βίλνιους.
Οπότε, η όποια καθυστέρηση δικαιώνει όσους υποστηρίζουν ότι μία μικρομεσαία αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου προσπαθεί να θέτει πάντα εμπόδια στην Ελλάδα, και βεβαίως την Κύπρο.
Πρόκειται για την Αμάντα Σλόατ, που προσκολλήθηκε στην εκστρατεία του προεδρικού (τότε) υποψήφιου του Δημοκρατικού Κόμματος, Τζο Μπάιντεν. Είναι «προϊόν» του Ινστιτούτου Brookings.
Ως υπεύθυνη στο NSC και για την Ελλάδα και για την Κύπρο, η γνωστή με το μικρό της όνομα, Αμάντα, προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα στις ελληνομερικανικές σχέσεις, όπως και στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κυπριακή Δημοκρατία.
- Η Αμάντα είχε «σοφιστεί» να πάνε πακέτο στους νομοθέτες τα αιτήματα της Ελλάδας για τα F-35 και της Τουρκίας για τα F-16, ώστε να δημιουργηθούν προβλήματα και να απορριφθούν και οι δύο εισηγήσεις, επειδή βασικά ήθελε να εκτροχιάσει την ελληνική υπόθεση.
Για την τουρκική γνώριζε ότι εξαιρετικά δύσκολα θα γίνει δεκτή. Η μέχρι προχθές Πρέσβειρα της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, με τη βοήθεια και της Ομογένειας, αντέδρασε με σκληρό τρόπο και φρόντισε να ενημερωθεί το Κογκρέσο.
Με τα σημερινά δεδομένα, και οι τέσσερις νομοθέτες, από τους οποίους εξαρτώνται οι αγορές πολεμικού υλικού, υπέγραψαν για τα ελληνικά F-35. Πρόκειται για τους Ρομπερτ Μενεντεζ, Τζίμ Ρις (από την πλευρά της Γερουσίας), Μαικ Μαικολ και Γκρεγκορι Μικς (από την πλευρά της Βουλής).
Όμως για τα τουρκικά F-16, οι τρεις εκ των τεσσάρων αρνούνται καν να εξετάσουν το αίτημα της Άγκυρας. Οπότε, έτσι κι αλλιώς, το σχέδιο της Αμάντας θα κατέρρεε.
Σε ότι αφορά την ενταξιακή πορεία της Σουηδίας, τα νέα -μέχρι της στιγμής- δεν είναι καλά. Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν στο Λονδίνο και η υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ υποδέχθηκε στην Ουάσιγκτον τον Τούρκο ομόλογο της Μπουράκ Ακαπαρ.
Η δεύτερη συνάντηση έγινε στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού. Τόσο ο κ. Μπλίνκεν, όσο και η κ. Νούλαντ δεν κατάφεραν να πείσουν τους συνομιλητές τους ότι η Αμερική δεν είναι όπως η Τουρκία και άλλες αυταρχικές χώρες: “Δεν αποφασίζει και διατάζει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ (σ.σ.: όπως προφανώς κάνει ο Ερντογάν), υπάρχει και το Κογκρέσο”.
Η απάντηση αφορούσε το αίτημα της Τουρκίας για την αγορά των F-16. Οι Τούρκοι είπαν στους Αμερικανούς: «Δώστε μας τα μαχητικά και θα σας δώσουμε την ένταξη της Σουηδίας». Δυστυχώς οι αξιωματούχοι απάντησαν θετικά και απ’ εκεί και πέρα έγινε ένα παζάρι στο οποίο διαφώνησαν αρκετοί νομοθέτες.
Για να είμαστε δίκαιοι: Ασφαλώς η υπόθεση των ελληνικών F-35 δεν είναι στον αέρα. Στο ερώτημα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εάν συμφωνούν με την πώληση, απάντησαν θετικά οι νομοθέτες, οπότε απομένει η επίσημη ανακοίνωση. Κανονικά έπρεπε να έχει δημοσιοποιηθεί.
* Ο Μιχάλης Ιγνατίου είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και συγγραφέας.
