(Γραμματέα τού Πανελλήνιου Προοδευτικού Κινήματος)Mέλους τής Συμπαράταξης τής ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗΣΕΝΟΤΗΤΑΣ(ΔΗ.ΠΑ.Ε)
1. TO ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
1.Τό δικαίωμα στην αξιοπρεπή διαβίωση είναι κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα και η παροχή στέγης είναι υποχρέωση της Πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.
2.Σέ αντίθεση με τις περισσότερες χώρες του λεγόμενου αναπτυγμένου κόσμου αλλά και μερικώς του αναπτυσσόμενου,η Ελλάδα δεν διαθέτει πολιτική κατοικίας.
3.Η ιδιοκατοίκηση άρχισε να μειώνεται την εποχή της οικονομικής κρίσης και κορυφώθηκε όταν άρχισαν οι πλειστηριασμοί κατοικιών.
4.Σέ ό,τι,αφορά τους πλειστηριασμούς,δεν <<βγήκαν στο σφυρί>> μόνο ακίνητα των οποίων οι ιδιοκτήτες είχαν οικονομική αδυναμία για να εξοφλήσουν τά Δάνειά τους,αλλά πολλοί ιδιοκτή τες με υψηλό τραπεζικό Δανεισμό,προτίμησαν,
αυτοβούλως,να εκποιήσουν τά ακινητά τους,προ κειμένου να εξοφλήσουν τά Δάνεια αυτά,αναγκαστικά προσφεύγοντες στην ενοικίαση κατοικίας 5.Μελέτες έδειξαν,ότι και η κρίση του COVID-19,συνέβαλε,επίσης,
στην μείωση της ιδιοκατοίκη σης στην Ελλάδα. 6.Στήν μείωση της ιδιοκατοίκησης συνέβαλε και η αυξανόμενη διάδοση του θεσμού της βραχυ χρόνιας μίσθωσης(Air BnB).Tαυτοχρόνως,
μία μερίδα ιδιοκτητών αποφάσισαν να παραχωρή σουν τά σπίτια στα οποία ιδιοκατοικούσαν,για εκμετάλλευση η ακόμη και νά τά πωλήσουν σε επενδυτές η εταιρείες real estate,με συνέπεια τά ακίνητα αυτά να μην ιδιοκατοικούνται,πλέον. 7.Σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς ακινήτων,η μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα αναμένεται να συνεχισθεί και ίσως να ενταθεί λόγω της <<απελευθέρωσης>>των πλει στηριασμών,ακόμη και για οφειλές κάτω των 30.000 ευρώ,αλλά και της αδυναμίας,μεγάλου μέ ρους των συμπολιτών μας,να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία.
8.Οι τιμές των ενοικίων είναι ένα επί πλέον σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.
Με τά ποσοστά ιδιοκατοίκησης να βρίσκονται σε Μνημονιακά επίπεδα,αλλά και με την οικοδο μική δραστηριότητα σε απραξία τά τελευταία χρόνια,τόσο λόγω της οικονομικής κρίσης όσο και της πανδημίας του Covid-19,είναι κατανοητό ότι οι τιμές των ενοικίων δέχονται σημαντικές πιέ σεις προς τά άνω.Ετσι οι τιμές των ενοικίων αυξήθηκαν το 2022,κατά μέσο όρο,κατά 9% στην Αττική,15% στην Θεσσαλονίκη και 12% στην υπόλοιπη Ελλάδα.
9.Σύμφωνα μέ πρόσφατα στατιστικά στοιχεία:*Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα κινείται,περίπου,στο 73%--75%.Αυτό σημαίνει ότι το 25% των νοικοκυριών ζεί σε ενοικιαζόμενες κατοικίες.
*Eurostat:Τά τελευταία 17 χρόνια,το ποσοστό ιδιοκατοίκησης έχει πέσει στο 73,3% (2021), έναντι 84,6%(2005).
*Στην χώρα μας το 40% του πληθυσμού(δηλαδή,1,7 εκατομμύρια νοικοκυριά επί συνόλου 4,1 εκατομμυρίων)βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση.Τό αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι,μόλις, 9%,με την Βoυλγαρία να μας ακολουθεί ,δεύτερη στην ΕΕ,με 17,5%.Οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές των ενοικίων,την ίδια ώρα πού ο Μικτός βασικός μισθός στην Ελλάδα δεν ξεπερνά τά 790 ευρώ, όταν ο πληθωρισμός έχει ξεπεράσει το 15% και η Τράπεζα της Ελλάδας αλλά και ο ΣΕΒ τον υπολογίζουν μόνο στο 4%--5%,δείχνουν τό κρατικό χάος!...Μήπως είδατε καμμιά κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης υποστήριξης των οικονομικά ευάλωτων ενοικιαστών;Η κοινωνία συνθλίβεται ανάμεσα στα αδηφάγα οικονομικά συμφέροντα και την προκλητική κυβερνητική αδράνεια και απραξία. Αλήθεια έτσι θα ενισχύσουμε το Δημογραφικό;
*Περί τις 82.947 κατοικίες έχουν απωλεσθεί,καθώς το στεγαστικό απόθεμα τού 2019 ήταν,μόνο, 3.949.900,κατοικίες.
*EΛΣΤΑΤ: Κόστος Στέγασης.
Το Κόστος Στέγασης εκτινάχτηκε τον Σεπτ.2022 στο 35,4%,σε ετήσια βάση,λόγω της αύξησης της τιμής ρεύματος και θέρμανσης.Φέτος τον χειμώνα χιλιάδες νοικοκυριά κυριολεκτικά ξεπά γιασαν,αφού δεν τολμούσαν να ανάψουν το καλοριφέρ,λόγω κόστους του ρεύματος.Η εξέλιξη αυτή συμπιέζει,περαιτέρω,το διαθέσιμο εισόδημα,πού έχει, ήδη, <<κουρευτεί>>από την ασύδο τη κερδοσκοπία στην αγορά.
*Στην χώρα μας το πρόβλημα της κατοικίας έχει ταυτιστεί με τις οικονομικές δυσκολίες πού αντιμετωπίζουν τά νοικοκυριά,την ραγδαία μείωση των εισοδημάτων λόγω Μνημονιακών πολιτικών,την ανεργία,την υπερφορολόγηση και την φτώχεια,πού οδηγούν σε αδυναμία αξιοπρεπούς διαβίωσης αλλά και σε κατάρρευση της ζήτησης στην αγορά κατοικίας.Οι συνέ πειες αποτυπώνουν τις θλιβερές συνθήκες διαβίωσης,χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα η νερό η και τά δύο,σέ αρκετά σπίτια <<ξεχασμένων>>νοικοκυριών.2. ΟΙ <<ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ>>ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
1.Μιά εταιρεία της Γερμανίας,η <<Deutsche Wonnen>> έχει στην κατοχή της 100.000 σπίτια και διαμερίσματα,μόνο στην πρωτεύουσα,το Βερολίνο.Επίσης,Ρώσοι ολιγάρχες,τά ονόματα των οποίων βρίσκονται σε λίστες κυρώσεων,πού έχει επιβάλει η ΕΕ,φέρονται να έχουν αγοράσει,με την βοήθεια μεσαζόντων,ακίνητα-φιλέτα,στο Βερολίνο.Αποτέλεσμα;Την τελευταία επταετία τά ενοίκια στο Βερολίνο νά έχουν διπλασιαστεί.
Είναι γνωστή,άλλωστε,η μέθοδος δράσης τέτοιων <<επενδυτών>>:Αγοράζουν Πολυκατοικίες, καί διώχνουν τους ενοικιαστές τους,με πρόσχημα την <<ανακαίνισή τους>>.Εν συνεχεία, ενοικιά ζουν τις<<ανακαινισθείσες>>
Πολυκατοικίες,με αυξημένα ενοίκια αλλά και με δεσμεύσεις εις βά ρος των ενοικιαστών,πού παρακάμπτουν τους περιορισμούς της Νομοθεσίας,πού τους προστα τεύουν από τις εξώσεις. 2.Τό ίδιο συμβαίνει πιά και με άλλους <<επενδυτές>>σε όλη την Ευρώπη,αφού η <<αποδοτικό τητα>> της επένδυσης αυτή σε κατοικίες θεωρείται ιδιαίτερα αποδοτική.
Στην κοινωνία,όμως,υπάρχει,δραστική αύξηση των αστέγων όσο και δραματική αύξηση των δαπανών λειτουργίας ενός σπιτιού,πού πολλές φορές είναι αδύνατον να καλυφθούν(ηλεκτρικό ρεύμα,νερό,δημοτικά τέλη,κλπ).Ιδιαίτερα δε,τά φτωχά νοικοκυριά σε Ελλάδα και Βουλγαρία,είναι τά πιο ευάλωτα σε όλη την ΕΕ.
3.Ποιά στοιχεία, άραγε,απαρτίζουν την λεγόμενη <<πολιτική κατοικίας>> στην Ελλάδα;
Α)Το σύνολο των φορολογικών απαλλαγών για την απόκτηση πρώτης κατοικίας,συμπεριλαμ βανομένου, του χειρισμού των αντικειμενικών αξιών,για <<κοινωνικούς λόγους>>.
Β)Οι επιδοτήσεις επιτοκίων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας και οι φοροαπαλλαγές για την πληρωμή τόκων.
Γ)Μια σειρά από κατά περίπτωση,παρεμβάσεις<<
κοινωνικού χαρακτήρα>> (πλημμυροπαθείς, σεισμοπαθείς,κλπ). Δ)Τά στεγαστικά προγράμματα παροχής δανειοδότησης έτοιμης στέγης και επιδότησης ενοικίου του ΟΕΚ(Οργανισμού Εργατικής Κατοικιας).Δυστυχώς,τά Μνημόνια των Δανειστών,κατάργησαν τον ΟΕΚ,δίνοντας πεδίο δόξης λαμπρό στις Τράπεζες και τά funds (κοράκια).
Ε)ΥΠΕΧΩΔΕ:Η πολιτική κατοικίας στην Ελλάδα ασκείται,εν πολλοίς,μέσω της πολεοδομικής πολιτικής.
4.Τό πρόβλημα της στεγαστικής στέγης κάποτε αφορούσε τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυ σμού,αλλά τώρα απασχολεί πιά και την Μεσαία τάξη,μέ το 37% του εισοδήματός μας για τά έξο δα στέγασης.
5.Παρόλα αυτά,η Ελλάδα δεν διεκδίκησε σκόπιμα τά ποσά πού προέβλεψαν άλλες χώρες της Ευρώπης—Ιταλία,Ισπανία,
Πορτογαλία,κλπ—για στεγαστικά προγράμματα από το Ταμείο Ανά καμψης.Ετσι από το Ταμείο Ανάκαμψης: --στην Πορτογαλία δόθηκαν 2,3 Δίς ευρώ για κατασκευή 12.000 κοινωνικών κατοικιών.
--στην Ισπανία 1 Δίς ευρώ για 20.000 κατοικίες.
--στην Ιταλία 175 εκατομμύρια για καταλύματα για τους πιο ευάλωτους.
--στην Ρουμανία 288 εκατομμύρια για φοιτητικές εστίες και Διαμερισματα πού προορίζονται για γιατρούς και εκπαιδευτικούς(στην Ελλάδα η πλήρης έλλειψη σχετικής κρατικής μέριμνας,κάνει πολύ δύσκολο,για καθηγητές,γιατρούς,
πυροσβέστες,κλπ νά εγκατασταθούν και να εργαστούν στα νησιά μας,αφού το κόστος ενοικίασης κατοικίας εκεί, είναι απαγορευτικό)!... --στην Λετονία με 42,9 εκατ.ευρώ για επισκευή διαμερισμάτων πού προορίζονται για κοινωνικές κατοικίες.
--στο Λουξεμβούργο 48 εκατ.ευρώ για εθνικό πρόγραμμα κοινωνικής στέγασης σε σπίτια με ελεγχόμενο ενοίκιο.
--στην Σουηδία 1,2 Δίς για κοινωνική στέγαση με ελεγχόμενο ενοίκιο.
--στην Σλοβενία,κατασκευή,έως το 2026, 5.000 κατοικιών με χαμηλό ενοίκιο,για νέους,ευάλωτες ομάδες(πχ. Ρομά),ως και θύματα οικογενειακής βίας.
3.ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ;
Μόνο 1,3 εκατομμύρια ευρώ προβλέπονται για πολιτικές στέγασης και συγκεκριμένα για την ανακαίνιση 100 μόλις κατοικιών,δηλαδή,70 στην Αθήνα και 30 στην Θεσσαλονίκη και πού αφορούν μόνο 250 άτομα.Ποτέ το Ελληνικό κράτος δεν είχε θεμελιωμένη Στεγαστική πολιτι κή.Ιδιαίτερα,δε,κατά την τελευταία τετραετία της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη,όλες οι ελπίδες είχαν,συλλήβδην,εναποτεθεί,
στην λειτουργία της ελεύθερης αγοράς,ότι αυτή,τάχα,θα ρύθμιζε το πρόβλημα της Στεγαστικής στέγης. 4. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ
Ο ρόλος των Δήμων της χώρας μας μπορεί νά γίνει καταλυτικός σε ένα τέτοιο δύσκολο κοινωνικό πρόβλημα,καθώς αφορά την Διοίκηση αυτή καθ εαυτή για την εφαρμογή μιάς στεγαστικής πολιτικής,δηλαδή:
* τον εντοπισμό Ακινήτων(υπάρχουν εκατοντάδες,ίσως χιλιάδες).*την εκτέλεση η εποπτεία εργασιών επισκευής η συντήρησης.
*τον έλεγχο υλοποίησης
*την σύνδεση με άλλες τοπικές πολιτικές (πχ.περιβάλλοντος).
Αλλωστε σε αυτά, οι αυξημένες αρμοδιότητες των Δήμων στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής με τον <<Καλλικράτη>>και οι προοπτικές βελτίωσης με τον<<Κλεισθένη>>, μπορούν νά παρά σχουν εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση.
5. ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ;
1.Στόν Δήμο Αθηναίων καταγράφονται 132.000 κενές κατοικίες (21,7% σε όλη την Αττική) και 27.300 (4,5%)στον Δήμο Πειραιά.Τό πλείστον,εξ αυτών,βρίσκονται σε κεντρικές περιοχές,συχνά υποβαθμισμένες,όπου υπάρχει μεγάλη ανάγκη στέγασης από διαφορετικές ευάλωτες κοινωνι κές ομάδες.
Ετσι οι παραπάνω κενές κατοικίες εξακολουθούν να αποτελούν ένα σημαντικό απόθεμα, πού θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την κάλυψη των στεγαστικών αυτών αναγκών.Στήν πλειονότητά τους,δε,οι κενές κατοικίες και τά καταστήματα ανήκουν σε μικρούς ιδιοκτήτες η κληρονόμους,οι οποίοι τά κρατούν κλειστά,κυρίως,λόγω αδυναμίας επισκευής,αδράνειας,κλπ.Οσον αφορά δε, τέλος,ένα σημαντικό ποσοστό ολόκληρων κτιρίων και διατηρητέων κατοικιών,οι χρηματοδοτι κές ανάγκες αποκατάστασης είναι τόσο μεγάλες,πού δύσκολα κανείς το αποφασίζει.
Εν κατακλείδι,ένα ακόμη σημαντικό θέμα αποτελεί και η διαχείριση των ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου.Σήμερα το Ελληνικό κράτος ενοικιάζει για τις ανάγκες στέγασης των υπηρεσιών του περίπου 10.000 ακίνητα ιδιωτών ανά την χώρα (για Σχολεία, Αστυνομία,Πυροσβεστική, κλπ). Ουδείς έχει ασχοληθεί με το θέμα. Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ των φορολογουμένων καταβάλλο νται για ενοίκια στά παραπάνω ακίνητα τών ιδιωτών,την ίδια ώρα πού υπάρχουν χιλιάδες ακί νητα του Δημοσίου,πού είναι κενά,άλλα καταρρέουν,κλπ,εν μέσω θανατηφόρας Μνημονιακης οικονομικής λιτότητας στους Ελληνες πολίτες.Ομως,από το τεράστιο απόθεμα,θα μπορούσαν να βρεθούν ακίνητα,πού θά ήταν δυνατόν,επισκευαζόμενα,να λύσουν,εν μέρει,τουλάχιστον, το στεγαστικό πρόβλημα των Ελλήνων συμπολιτών μας.
6. ΙΔΙΟΚΑΤΟΙΚΗΣΗ : Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΟΦΘΑΛΜΑΠΑΤΗ
1.Υπάρχουν αμφιβολίες για το υψηλό ποσοστό της ιδιοκατοίκησης στην χώρα μας,αφού πολλοί ειδικοί ομιλούν για <<στατιστική οφθαλμαπάτη>>.
2.Σήμερα η αγορά έχει να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα,όπως:
*<<Κόκκινα Δάνεια>>
*Κατασχέσεις λόγω οφειλών σε Εφορία και Ασφαλιστικά Ταμεία.
*Αύξηση ζήτησης λόγω Air-BnB και μεταναστών (το Ελληνικό κράτος επιδοτεί τους μετανάστες γιαυτό).
*Υπερφορολόγηση(ΕΝΦΙΑ,τεκμαρτό εισόδημα,κλπ).
*Στις μικρές αγγελίες υπάρχουν χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες πού πωλούν τά σπίτια τους.
*Η ποιοτική υποβάθμιση περιοχών της Αθήνας(Ομόνοια,Αγιος Παντελεήμων,Μεταξουργείο,Σε πόλια,κλπ) έχει απαξιώσει χιλιάδες ιδιοκτησίες και έχει καταβαραθρώσει τις εμπορικές αξίες.
*Οι τράπεζες,τά Ασφαλιστικά Ταμεία και το Ελληνικό Δημόσιο είναι είτε ιδιοκτήτες είτε ελέγχουν εκατοντάδες χιλίαδες ακίνητα.Σίγουρα,κάποια ημέρα,το Ταμείο των Δανειστών,το περιβόητο ΤΑΙΠΕΔ,(πού ελέγχει πλήρως την κυβέρνηση),θα ξεκινήσει την πώληση και των ακινήτων αυτών σε πακέτα,στα αποκαλούμενα<<κοράκια>>,στα fu
nds.Αρα η δύσκολη αυτή κατάσταση θά επιδει νωθεί περεταίρω. *Οι διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ (για να ανακόψουν,δήθεν,τον εκτός ελέ γχου,πληθωρισμό),είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσουν μια νέα γεννιά <<Κόκκινων Δανείων>>, αφού πολλοί δανειολήπτες δεν θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν,πλέον,τις αυξημένες τοκο χρεωλυτικές δόσεις τους,λόγω επιβαρυμένων επιτοκίων.
7. Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ ΣΠΙΤΙ (Generation Rent)
1.Σύμφωνα με την Geoaxis,η βέβαιη αδυναμία ενός μεγάλου ποσοστού των σημερινών νέων να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι διαμορφώνει την νέα γεννιά των ενοικιαστών(Generation Rent),η οποία αναμένεται να κυριαρχήσει τις επόμενες δεκαετίες,ακόμη και σε χώρες υψηλής ιδιοκατοί κησης.
2.Μεταξύ των ετών 1998-2019,ενώ ο βασικός μισθός,προσαρμοσμένος στον πληθωρισμό έχει μειωθεί,εν τούτοις,οι αξίες διαμερισμάτων έχουν αυξηθεί,κατά 57%,με βάσει τους δείκτες της Τράπεζας της Ελλάδας(ΤτΕ).
3.Επί πλέον:
*οι διαδοχικές οικονομικές κρίσεις
*η αυστηροποίηση των κριτηρίων τραπεζικής δανειοδότησης
*η εργασιακή ανασφάλεια
*η παραμονή στην οικογενειακή εστία για μεγάλο χρονικό διάστημα
*η μείωση γάμων,γεννήσεων,κλπ
*η αδυναμία,επίσης,του κράτους να ρυθμίσει την αγορά μέσω προγραμμάτων ανέγερσης φθη νών κατοικιών,δημιουργούν,όλα τά παραπάνω,το ιδανικό πλαίσιο για την πλήρη αποφυγή του ρίσκου αγοράς κατοικίας από τους σημερινούς νέους.
(Αναρτήθηκε από το Στρατηγό εα κ. Αθαν. Καραντζίκο)
