To περιοδικό Newsweek σε δημοσίευμα του Tom O’Connor με τίτλο U.S.-Turkish Fighter Jet Feud Risks NATO Crisis at Crucial Time for Ukraine αναφέρει ότι η διαμάχη μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας για την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να διαταράξει περαιτέρω τους διμερείς δεσμούς, αλλά και να δημιουργήσει ρήξη μεταξύ των κρατών του ΝΑΤΟ, τη στιγμή που η Ουκρανία αναζητά περαιτέρω βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών.
Αυτή η διαμάχη ξεκίνησε το 2019, όταν η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι ανέστειλε την πώληση προηγμένων αεροσκαφών F-35 στην Άγκυρα, ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μετά την αγορά από τη Ρωσία των πυραύλων S-400.
Έκτοτε, μια άλλη διαμάχη για τα μαχητικά αεροσκάφη προέκυψε, καθώς οι ΗΠΑ ανέστειλαν επ’ αόριστον την πώληση ενός πακέτου εκσυγχρονισμού F-16 της Τουρκίας εν μέσω συνεχιζόμενων διαμαρτυριών από νομοθέτες (του Κογκρέσου) που θέλουν να δουν την Τουρκία να εγκρίνει πρώτα την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Αλλά ακόμη κι αν επιλυθεί αυτή η διαμάχη, κάτι που θα απαιτούσε από τα δύο σκανδιναβικά κράτη να αποδεχθούν τις απαιτήσεις της Τουρκίας και να καταστείλουν τη φερόμενη δραστηριότητα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), ο Cagri Erhan, μέλος του Προεδρικού Συμβουλίου του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε θέματα Ασφάλειας και Διεθνών Πολιτικών, είπε στο Newsweek ότι «τα F-16 δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσουν τα F-35».
Σημειώνοντας ότι «ακόμη και η ίδια η αεροπορία των ΗΠΑ δεν αγοράζει πλέον F-16», ο Erhan υποστήριξε ότι μόνο τα πιο πρόσφατα αεροσκάφη θα πρέπει να διατεθούν στην Τουρκία, ειδικά καθώς τα F-35 έχουν πουληθεί στη σύμμαχο του ΝΑΤΟ αντίπαλο της Τουρκίας, Ελλάδα.
«Γιατί η Τουρκία να δέχεται F-16 αντί για F-35, ενώ οι ΗΠΑ πωλούν F-35 στην Ελλάδα;», αναρωτήθηκε ο Erhan, ο οποίος υπηρετεί ως πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Altinbas. «Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα δεν είναι ο δισταγμός των Αμερικανών νομοθετών να πουλήσουν F-16 στην Τουρκία, αλλά να συνεχίσουν να εμποδίζουν την προμήθεια των F-35, για τα οποία η Τουρκία πλήρωσε ήδη 2 δισεκατομμύρια δολάρια».
Εν τω μεταξύ, ο Erhan είπε ότι η Άγκυρα ήδη κοιτάζει άλλες επιλογές, τόσο από συμμάχους όσο και από μη συμμαχικά κράτη. Στην πραγματικότητα, ο Ερντογάν έχει ήδη προειδοποιήσει ότι κοιτούσε για αεροσκάφη από την Κίνα και τη Ρωσία, μαζί με ευρωπαϊκά κράτη.
«Οι αγορές όπλων έχουν αυξανόμενο αριθμό εξελιγμένων προμηθευτών», είπε ο Erhan. «Από τους Βορειοαμερικανούς και Ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ έως τις ασιατικές δυνάμεις – τουλάχιστον 15 εταιρείες παράγουν σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη. Επτά στα 10 κορυφαία προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη παράγονται από εταιρείες εκτός ΗΠΑ, σύμφωνα με αξιόπιστες αρχές κατάταξης αεροσκαφών. Τρεις από αυτές είναι ευρωπαϊκές εταιρίες».
«Επιπλέον, η Τουρκία έχει το δικό της πρόγραμμα ‘εθνικού μαχητικού αεροσκάφους’», πρόσθεσε. «Η διαφοροποίηση τόσο σε εμπορικά σήματα όσο και σε πηγές προμηθευτών είναι η μόνη μέθοδος για να αποφευχθεί μελλοντικός πολιτικός θόρυβος των ομάδων συμφερόντων. Η αμυντική εξάρτηση από μια χώρα συχνά καθιστά μια χώρα ευάλωτη στην εξωτερική πολιτική πίεση».
Αυτή η πίεση θα μπορούσε ήδη να γίνει αισθητή στην Ουάσιγκτον, όπου ορισμένοι κορυφαίοι νομοθέτες ζήτησαν από τον Πρόεδρο Biden να μην προχωρήσει στην πώληση ακόμη και F-16 στην Τουρκία. Οι ανώτερες φωνές που αντιτίθενται σε αυτήν την κίνηση περιλαμβάνουν βασικά μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, του Δημοκρατικού Γερουσιαστή Bob Menendez του New Jersey.
Περίπου 29 άλλοι γερουσιαστές εξέδωσαν επιστολή στον Biden τον περασμένο μήνα, συνδέοντας τη δική τους αντίθεση για την πώληση F-16 στην Τουρκία με την άρνηση της χώρας να επικυρώσει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που οι νομοθέτες υποστήριξαν ότι «απειλεί την ενότητα της Συμμαχίας σε κρίσιμη στιγμή της ιστορίας».
Ο Erhan, ωστόσο, υποστήριξε ότι ήταν οι προσπάθειες του αντιτουρκικού λόμπι, συμπεριλαμβανομένης μιας σχεδόν 60χρονης ιστορίας «προκατειλημμένης και μη φιλικής συμπεριφοράς ορισμένων πολιτικών ομάδων στην πολιτική των ΗΠΑ», που ξέφτιζε τη συμμαχία. «
Αυτές οι ομάδες είχαν και τώρα εμπλέκονται άμεσα με αντιτουρκικά λόμπι και χρησιμοποιούν κάθε ευκαιρία για να «τιμωρήσουν» την Τουρκία», είπε ο Erhan. «Η στάση τους δεν βοήθησε στην ενίσχυση της ευρωατλαντικής συμμαχίας».
Όμως ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ (Menendez), από την πλευρά του, είπε ότι το ζήτημα πηγάζει πέρα από την καθυστέρηση επικύρωσης του ΝΑΤΟ. «Όπως έχω επανειλημμένα ξεκαθαρίσει, αντιτίθεμαι σθεναρά στην προτεινόμενη πώληση νέων αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία από την κυβέρνηση Biden», δήλωσε ο Menendez στο Newsweek.
«Ο Πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει να υπονομεύει το διεθνές δίκαιο, να αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς κανόνες και να επιδίδεται σε ανησυχητική και αποσταθεροποιητική συμπεριφορά στην Τουρκία και εναντίον γειτονικών συμμάχων του ΝΑΤΟ».
«Μέχρι ο Ερντογάν να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό –μεταξύ άλλων με την απελευθέρωση δημοσιογράφων και πολιτικών της αντιπολίτευσης– και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτήν την πώληση», τόνισε.
Ο Menendez είπε επίσης ότι «ανησυχεί βαθιά» για τις αναφορές που υποδηλώνουν ότι η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο περαιτέρω αγοράς συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400, κάτι που ο υψηλόβαθμος Αμερικανός νομοθέτης επεσήμανε ότι «θα ήταν άλλη μια σαφής παραβίαση των κυρώσεων των ΗΠΑ που επιβάλλονται από τον νόμο (CAATSA).
«Καθώς η Ρωσία συνεχίζει τη βάναυση και παράνομη εισβολή της στην Ουκρανία, η Τουρκία έχει την ευθύνη και την ευκαιρία να επιδείξει κατηγορηματικά τη δέσμευσή της στο ΝΑΤΟ και στην περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια, απορρίπτοντας πλήρως κάθε στρατιωτική συνεργασία με έναν εγκληματία πολέμου όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν», τόνισε.
Ο Menendez ήταν επίσης επικριτικός για τις άλλες δραστηριότητες της Τουρκίας σε σχέση με την ίδια τη Συμμαχία.
«Μεταξύ των συνεχιζόμενων ανταγωνιστικών παραβιάσεων του εναέριου χώρου της Ελλάδας και της καθυστέρησης της ενταξιακής διαδικασίας της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, ελπίζω ειλικρινά η Τουρκία να αλλάξει πορεία και να ανταποκριθεί στις ευθύνες της έναντι της αμυντικής συμμαχίας με το να είναι ένας εποικοδομητικός εταίρος στην η περιοχή, που όλοι ελπίζουμε ότι μπορεί να είναι», τόνισε ο κ. Menendez.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να είναι ξεκάθαρες: Οποιαδήποτε επέκταση των δεσμών της Τουρκίας με τον ρωσικό αμυντικό τομέα θα ήταν σοβαρό λάθος, που θα έθετε σε περαιτέρω κίνδυνο την ασφάλεια των συμμάχων και εταίρων μας στο ΝΑΤΟ σε όλη την Ευρώπη», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για το καθεστώς της συμφωνίας για τα F-16 καθώς και για τις πιθανές συνέπειες για το ΝΑΤΟ από την κατάρρευση της συμφωνίας, εκπρόσωπος του State Department είπε στο Newsweek ότι, «ως θέμα πολιτικής, το υπουργείο δεν θα επιβεβαιώσει ή δεν θα σχολιάσει τις προτεινόμενες πωλήσεις ή μεταφορές έως ότου γνωστοποιηθούν επίσημα στο Κογκρέσο».
«Η κυβέρνηση Biden υποστηρίζει τις προσπάθειες της Τουρκίας να εκσυγχρονίσει τον στόλο των F-16», είπε ο εκπρόσωπος. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία έχουν μακροχρόνιους και βαθείς δεσμούς άμυνας και ασφάλειας και η συνεχιζόμενη διαλειτουργικότητα της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ παραμένει προτεραιότητα».
Η Τουρκική Πρεσβεία στην Ουάσιγκτον τόνισε επίσης τη σημασία όπως οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να μπορούν να χρησιμοποιούν εξοπλισμό ικανό να ενσωματωθεί στις ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών.
«Η συνεχής διαλειτουργικότητα της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για τη συνεχιζόμενη αποτροπή του ΝΑΤΟ στη νότια πλευρά της», δήλωσε η Πρεσβεία στο Newsweek. «Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνωρίζει, στα υψηλότερα επίπεδα, ότι η αναβάθμιση του στόλου των F-16 της Τουρκίας είναι προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ». Η τουρκική Πρεσβεία τόνισε επίσης πόσο κεντρικό ρόλο έπαιξαν οι ΗΠΑ στη στρατιωτική ανάπτυξη της Τουρκίας.
«Οι ΗΠΑ ήταν ο υπ’ αριθμόν ένα εταίρος της Τουρκίας στην αμυντική βιομηχανία», ανέφερε η Πρεσβεία. «Εξακολουθούμε να υπολογίζουμε στη στενή μας συνεργασία με την αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ προκειμένου να διατηρήσουμε τις στρατιωτικές μας δυνατότητες».
Δεδομένης αυτής της σημασίας, η πρεσβεία απηύθυνε έκκληση στους νομοθέτες των ΗΠΑ να μην συνδέουν την περαιτέρω συνεργασία με άλλα θέματα πολιτικής.
«Αναμένουμε από τα μέλη του Κογκρέσου να κοιτάξουν πέρα από τις βραχυπρόθεσμες πολιτικές φιλοδοξίες και να μην θέτουν προϋποθέσεις για την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία», ανέφερε η Πρεσβεία.
ΠΗΓΗ: Newsweek σε δημοσίευμα του Tom O’Connor
