Μέρες και πράξεις του Μακαριακού καθεστώτος

17/3/1959 Μια μαύρη μέρα ….
Μετά τον νικηφόρο αγώνα ΕΟΚΑ 55-59, αναχωρεί (εκδιώκεται) από τη Ελληνική Κύπρο για τις Αθήνες, βάσει όρου των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου και κατόπιν επιθυμίας Άγγλων, Μακαρίου, Καραμανλή, Κουτσιούκ και Ντεκτάς, ο αρχηγός της ΕΟΚΑ στρατηγός Γεώργιος Γρίβας – Διγενής, χωρίς να του επιτραπεί να βγει επίσημα στο προσκήνιο, να χαιρετίσει τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, να προσκυνήσει στα μνημεία των παλληκαριών του.

Στις13 Μαρτίου 1959: Ο Αρχηγός Διγενής ευχαριστεί τους «ΓΕΝΝΑΙΟΥΣ ΜΑΧΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ» και «ΤΗΝ ΑΛΚΙΜΟΝ ΝΕΟΛΑΙΑΝ ΕΟΚΑ(ΑΝΕ)».
Αποχαιρετιστήριες ευχές και επιθυμίες που δεν τηρήθηκαν.

Λίγο πριν αναχωρήσει ο Αρχηγός Διγενής για την Αθήνα έγραψε δυο επιστολές, στις 13 Μαρτίου 1959, προς τους μαχητές και την νεολαία της ΕΟΚΑ, ευχαριστώντας τους για την προσφορά τους στον Αγώνα της ΕΟΚΑ, αλλά και να εκφράσει τις νουθεσίες, τις επιθυμίες του για το μέλλον τους και το μέλλον του τόπου. Είναι δυο επιστολές με μεγάλη σημασία για την ιστορία των χρόνων που ακολούθησαν. Όλα αυτά που έγραψε, και στις δυο επιστολές, δεν τηρήθηκαν, δεν εφαρμόστηκαν, παρά στο αμέσως επόμενο διάστημα φάνηκαν τα πρώτα άσχημα δείγματα που θα είχαν καταστροφικές συνέπειες για το μέλλον της Κύπρου. Από την Αθήνα ο Γ. Γρίβας θα παρακολουθεί με έκπληξη και πόνο, πρόσωπα και καταστάσεις χαμηλότερες των προσδοκιών αντί να προστατεύουν τον ελληνισμό να τον οδηγούν και τον οδήγησαν στο χείλος της αβύσσου. Οι επιστολές:

ΓΕΝΝΑΙΟΙ ΜΑΧΗΤΑΙ ΤΗΣ ΕΟΚΑ
«Το κροτάλισμα των αυτομάτων και ο βρόντος των εκρήξεων εσταμάτησε.
Τον πολεμικόν παιάνα αντικατέστησε το προσκλητήριον δια την ειρηνικήν εξόρμησιν της αναδημιουργίας. Χωρίς να σταματήσετε, ριχτήτε με την ορμήν, που σας χαρακτηρίζει, στην ειρηνικήν μάχην, για να κτίσετε περίλαμπρον το νέον οικοδόμημα της Κυπριακής Πολιτείας, με αρχιτέκτονα τον ΕΘΝΑΡΧΗΝ.
Δεν υπάρχει καλυτέρα ηθική ικανοποίησις για τον αγνόν αγωνιστήν από του να βλέπη τους καρπούς των αγώνων του να αξιοποιούνται και να καρπούνται υπό του συνόλου.
Την στιγμήν, που αποχωρίζομαι από σας, αφήνω τας τελευταίας μου υποθήκας, τας οποίας να τηρήσετε με ευλάβειαν, όπως ετηρήσατε και τες πολεμικές διαταγές μου.
ΟΜΟΝΟΙΑ και ΑΓΑΠΗ μεταξύ σας. Ο ατομικός εγωισμός και η ατομική φιλοδοξία να υποταχθή εις την θέλησιν του ΕΘΝΑΡΧΟΥ, προς τον οποίον οφείλετε ΑΠΟΛΥΤΟΝ ΠΕΙΘΑΡΧΊΑΝ. Με το αίμα των νεκρών αγωνιστών μας εθεμελιώθη το οικοδόμημα της Κυπριακής Πολιτείας. Με τους ώμους τους δικούς σας θα στηριχθή αυτή. Αλλοίμονον εάν δεν θελήσετε να την στηρίξετε και κατακρημνισθή. Το όνειρό μου είναι να επιστρέψω κάποτε στην Κύπρο και να δω το οικοδόμημα αυτό περίλαμπρον, εσάς δε τους ευτυχείς ιδιοκτήτας του απολαμβάνοντας των καρπών των κόπων και θυσιών σας.
Σας αποχαιρετώ με πόνον, αλλά και ευτυχής, γιατί από τώρα θα αρχίση και για σας μια περίοδος ευτυχίας, στην οποίαν από μακρόθεν θα συμμετέχω.
Ε.Ο.Κ.Α. – Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΛΚΙΜΟΝ ΝΕΟΛΑΙΑΝ ΕΟΚΑ (ΑΝΕ)
Σε καμάρωνα. Σε εθαύμαζα. Η ψυχή μου εσκίρτα στην ορμή των εθνικών εκδηλώσεών σου. Έννοιωθα τον παλμό σου, ο οποίος με έσπρωχνε στας πιο τολμηράς αποφάσεις μου, γιατί ήξερα πως θα σε εύρισκα πάντα πλάι μου, εκτελεστήν πιστόν, αλλά και τολμηρόν.
Χάραξες τον δόμον, που πρέπει να ακολουθή η νεολαία στους αγώνες του Έθνους. Το παράδειγμά σου θα εμπνέη τας επερχομένας γενεάς. Η Κύπρος, ο Ελληνισμός και εγώ ο Αρχηγός σου, σε καμαρώνουμε. Σε λίγο, με πόνον θα σε αποχωρισθώ. Σου αφήνω όμως μια υποθήκη, την οποίαν πρέπει να τηρήσης:
Με την κατάπαυσιν του μαχητικού αγώνος η αποστολή σου δεν ετελείωσε. Τώρα αρχίζει ο ειρηνικός αγών δια την αξιοποίησιν όλων εκείνων, που απεκτήσαμε με αίμα. Προσηλωμένοι πιστά στην ιδέα της Πατρίδος, ηνωμένοι σε αρραγείς τάξεις, πειθαρχημένοι σαν στρατιώται της Πατρίδος, να σταθήτε δίπλα από τον αρχιτέκτονα του νέου οικοδομήματος, τον ΕΘΝΑΡΧΗΝ, και να τον βοηθήσετε στο έργον του. Όπως φάνηκες γενναία στην δυναμική αναμέτρησι με τον δυνάστη, έτσι πρέπει να φανής τολμηρή, πειθαρχημένη, εργατική στην αναμέτρησιν με τας δυσκολίας της δημιουργίας του νέου κράτους για την ειρηνικήν επιβίωσιν.
Σε ευχαριστώ, σε συγχαίρω, σε θαυμάζω για το έργον, που επετέλεσες μέχρι σήμερον. Θα ζήσω με την ελπίδα, ότι κάποτε θα επιστρέψω στην Κύπρο για να σε καμαρώσω και πάλιν και να ξαναζήσω μέσα στην ατμόσφαιρα των εθνικών παλμών σου.
Και η ημέρα αυτή θα είναι η ευτυχεστέρα της ζωής μου.
Σε αποχαιρετώ, αφήνοντάς σου όλην την αγάπην μου.
Ε.Ο.Κ.Α. – ΟΑΡΧΗΓΟΣ

13 Μαρτίου 1959: Λήγει ο τετραετής ένδοξος ένοπλος Αγώνας της ΕΟΚΑ

Μετά από τέσσερα χρόνια ένοπλου αγώνα, μετρώντας δεκάδες νεκρούς από εν ψυχρώ εκτελέσεις και βασανιστήρια από τους Άγγλους, εννέα απαγχονισθέντες αγωνιστές και εκατοντάδες τραυματίες κατά τη διάρκεια της δράσης της ΕΟΚΑ, δυστυχώς η κατάληξη δεν ήταν αυτή που επεδίωξε ο μέγας στρατηγός και Αρχηγός της Γεώργιος Γρίβας-Διγενής, η Ένωση δηλαδή της μεγαλονήσου μας με την «μητέρα» πατρίδα Ελλάδα.

Κάτω από τη πίεση του διεθνούς παράγοντα, οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου τον Φεβρουάριο του 1959, αποτέλεσαν ουσιαστικά την «ταφόπλακα» στο όνειρο των Αγωνιστών αλλά και των υπολοίπων Ελλήνων της Κύπρου που ήθελαν η Κύπρος να ενσωματωθεί στον εθνικό κορμό. Οι όροι των συμφωνιών όσο διαρκούσαν οι συνομιλίες, αποκρύπτονταν συνεχώς από τον Αρχηγό του ένοπλου αγώνα και υπήρχε μια επίμονη και ανεξήγητη μυστικότητα. Οι εκπρόσωποι της Κύπρου, της Ελληνικής κυβέρνησης και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, φρόντισαν όπως απλωθεί γύρω από τον Αρχηγό ένα «μαύρο πέπλο» επί των συμφωνιών, αφετέρου για να τον «παρασύρουν» δίνοντας εμμέσως τη συγκατάθεσή του για τις συμφωνίες και την εκδήλωση συμπαράστασης της Οργάνωσης «υπέρ της υπό του Αρχιεπισκόπου ληφθείσης θέσεως».

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, με επιστολή του στις 13 Φεβρουαρίου του 1959, ζητά από τον Αρχηγό να συμφωνήσει με τους όρους. Χωρίς να ζητηθεί η γνώμη του και με το φόβο ότι αν στείλει αντιπροσώπους της Οργάνωσης, εκείνοι θα απορρίψουν τις συμφωνίες και δε θα υποκύψουν σε οποιαδήποτε πίεση, η Ελληνική και Κυπριακή κυβέρνηση φρόντισαν ο Διγενής να μη λάβει γνώση των όρων των συμφωνιών. Και την ώρα που στο Λονδίνο εξελίσσονταν ιστορικά δραματικά γεγονότα, από τα οποία εξαρτιόταν το μέλλον της Κύπρου, απουσίαζε, αποκλεισθής σκοπίμως, ο πρωταγωνιστής του Αγώνα, η ΕΟΚΑ.

Δυστυχώς, κάτω από ηθική πίεση και παραπλάνηση επιβλήθηκαν οι συμφωνίες, τις οποίες με έκδηλη ψυχρότητα δέχτηκε ο Κυπριακός λαός. Προσφέρθηκε μια ελλειμματική ανεξαρτησία και ένα κρατικό μόρφωμα, στη πραγματικότητα εντελώς δυσλειτουργικό, όπου και ενείχε τα σπέρματα των μετέπειτα καταστροφικών εξελίξεων.

Στις 22 Φεβρουαρίου, απελύθησαν όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι. Ο Γεώργιος Γρίβας-Διγενής κατόπιν αυτών απέστειλε σημείωμα στον Έλληνα Πρόξενο, διαβιβάζοντάς του τους όρους αμνηστίας και καταθέσεως των όπλων. Σε ότι αφορά τους καταζητούμενους, δε δεχόταν κανέναν εξευτελισμό αυτών, παρουσιάζοντας τους και παραδίνοντας τους στην αστυνομία. Ο καθένας, μετά την αμνηστία, θα μετέβαινε στην οικία του χωρίς καμία ενόχληση. Σε ότι αφορά τον οπλισμό, να μην παραδίνονταν στους Άγγλους τίποτα, αλλά να παραδινόταν σε συγκεκριμένες περιοχές σύμφωνα με τη δική του υπόδειξη. Σε ότι αφορούσε τον ίδιο, έκφρασε την επιθυμία του να μην τον πλησιάσει ή συνοδεύσει κανένας Άγγλος. Η αναχώρησή του θα γινόταν από το Ελληνικό Προξενείο και από εκεί απ’ευθείας στο τόπο επιβίβασης. Τέλος, δήλωσε ότι στη περίπτωση που θελήσουν να υιοθετήσουν οποιουσδήποτε όρους αμνηστίας εκτός των παραπάνω, θα θεωρηθεί από τον ίδιο εξευτελιστικό για τους Αγωνιστές και δε θα γινόταν δεκτό σε καμία περίπτωση συνεχίζοντας έτσι τον αγώνα.

Οι όροι έγιναν δεκτοί, εκτός από αυτούς που αφορούσαν τους καταδίκους. Επιστρέφοντας ο Μακάριος από το Λονδίνο, έστειλε στις 3 Μαρτίου επιστολή στον Διγενή προκειμένου να συναντηθούν στη Λευκωσία για την διευθέτηση των θεμάτων που είχαν προκύψει.

Στις 8 Μαρτίου, οι όροι Αμνηστίας κοινοποιήθηκαν όπως επιθυμούσε ο Διγενής και στις 9 Μαρτίου κυκλοφόρησε η προκήρυξη, διατάσσοντας «ΚΑΤΑΠΑΥΣΙΝ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ».

Ο φόβος ότι αν συνεχιζόταν ο αγώνας θα ήτο αναπόφευκτος ο εμφύλιος πόλεμος, οδήγησε τον Γεώργιο Γρίβα-Διγενή σε αυτή την απόφαση.

Ένας επικός Αγώνας, άνευ προηγουμένου στην ιστορία, έληξε. Στις 15 Μαρτίου στη Λευκωσία, ο Αρχηγός συναντήθηκε για ύστατη φορά με τους Τομεάρχες και τους άμεσους συνεργάτες του. Αφού μιλούσαν επί ώρες για το μέλλον τους, για την Οργάνωση και για το μέλλον της Κύπρου, αποχώρησε αφού πρώτα τους ασπάστηκε όλους και έδωσε τη τελευταία του εντολή : «Αγάπη και ομόνοια μεταξύ σας».

Το πρωί της 17ης Μαρτίου, αναχώρησε για την Αθήνα, ενώ την επομένη η Βουλή των Ελλήνων τον ανακήρυξε: «Άξιον της Πατρίδος».

Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ, αποτέλεσε κατά καιρούς προϊόν σκληρής αντιπαράθεσης και μάλιστα σε συγκεκριμένους πολιτικούς κύκλους εξαπολύθηκε εκστρατεία σπίλωσης του αγώνα του κυπριακού ελληνισμού, παρόλο που αυτός διεξήχθη με σκοπό την απελευθέρωση από τον αποικιακό ζυγό και την Ένωση. Πρώτη και καλύτερη η Αριστερά, η οποία ακόμα και τώρα εκφράζουν την αρνητική τους διάθεση απέναντι στο πρόσωπο του Αρχηγού Γεωργίου Γρίβα, που ήταν σφοδρός αντικομουνιστής. Όμως ο αγώνας της ΕΟΚΑ δεν ήταν προσωπική υπόθεση του Γεώργιου Γρίβα, πλάι του αγωνίστηκε και θυσιάστηκε ολόκληρος ο Κυπριακός λαός.

Η ΕΟΚΑ διαρκώς διακήρυττε ότι ο Αγώνας αφορούσε το σύνολο του Κυπριακού ελληνισμού, πέρα από κομματικά και ιδεολογικά στρατόπεδα. Η δράση της σφράγισε καταλυτικά την ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή της δεκαετίας του 1950 και συγκίνησε τη πλειοψηφία του ελληνικού λαού αλλά και τη διεθνή κοινή γνώμη.

Αξίζει να αναφερθεί η έλλειψη οποιασδήποτε στρατιωτικής πείρας και εκπαίδευσης στα στελέχη της ΕΟΚΑ για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων και την οργάνωση ανταρτοπόλεμου. Κατά την έναρξη του αγώνα, τον Απρίλιο του 1955, μόνο δύο αγωνιστές είχαν στρατιωτική εκπαίδευση, ο Αρχηγός Γεώργιος Γρίβας Διγενής ο οποίος μάλιστα είχε πλούσια στρατιωτική θητεία με την συμμετοχή του στη Μικρασιατική εκστρατεία, στο έπος του 40′, τα Δεκεμβριανά του 44′ κλπ, και ο έφεδρος Ανθυπολοχαγός του Ελληνικού στρατού Γρηγόρης Αυξεντίου, ο θρυλικός «Ζήδρος». Όλοι όμως οι αγωνιστές, μέσα σε μικρό διάστημα μεταμορφώθηκαν σε σκληροτράχηλους δολιοφθορείς και μαχητές, οι οποίοι δεν έκαναν πίσω, δε δείλιασαν ούτε στιγμή ακόμα και όταν οι βρετανικές δυνάμεις υπερέβησαν τους 30.000 άνδρες και οι Τουρκο‘‘κύπριοι’’ συστρατεύθηκαν μαζί με τους αποικιοκράτες στελεχώνοντας το γνωστό Μακαριακό «Επικουρικό Σώμα», που έμεινε στην ιστορία για τις βιαιοπραγίες του.

Το κροτάλισμα των αυτομάτων και ο βρόντος των εκρήξεων μπορεί να σταμάτησαν, όμως η αποστολή του μαχητικού αγώνα δεν τελείωσε. Το παράδειγμα των Αγωνιζομένων και πεσόντων Αγωνιστών θα αποτελεί παράδειγμα για τις επερχόμενες γενιές.

Το τίμημα για όλα τα παραπάνω;;

Η ΕΟΚΑ στη περίοδο της πλήρους στελέχωσης και δράσης της έφτασε να αριθμεί 340 ένοπλους μαχητές. Οι Αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους στα τέσσερα χρόνια του αγώνα, ανήλθαν στους 108. Από αυτούς εννέα απαγχονίστηκαν και έξι έγιναν ολοκαύτωμα, αρνούμενοι να παραδοθούν. Δεκατρείς απεβίωσαν στα κρατητήρια και τις φυλακές ύστερα από τα βασανιστήρια και οι υπόλοιποι ογδόντα έπεσαν κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων, μαχών κλπ. Επίσης, πρέπει να προσθέσουμε και τουλάχιστον ακόμη 90 Ελληνοκύπριους, οι οποίοι έπεσαν θύματα των Τούρκο”κυπρίων” εξτρεμιστών.