Έξι μήνες αφότου η Τουρκία συμφώνησε να προσκαλέσουν τους συμμάχους του ΝΑΤΟ τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στη συμμαχία, η επέκταση έχει σταματήσει καθώς η Άγκυρα επιμένει να επικυρώσει τις αιτήσεις, μεταδίδει αμερικανικό ΜΜΕ.
Νέες εντάσεις άναψαν την περασμένη εβδομάδα αφού διαδηλωτές στη Στοκχόλμη που συνδέονται με τα κουρδικά κινήματα κρέμασαν ένα ομοίωμα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωθώντας την Τουρκία να ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στη Σουηδία για να πατάξει τις παράνομες ομάδες.
Τώρα, με τις τουρκικές εκλογές που αναμένεται να γίνουν τον Ιούνιο, και ο Ερντογάν να υπαινίσσεται επανειλημμένα ότι η ψηφοφορία θα μπορούσε να έρθει τον Μάιο για να κρατήσει την
αντιπολίτευση εκτός ισορροπίας, η κατάσταση φαίνεται πιο αδιέξοδη — ακόμα κι αν οι διπλωμάτες του ΝΑΤΟ είναι βέβαιοι ότι θα επιλυθεί δυνητικά εγκαίρως για τη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στο Βίλνιους τον Ιούλιο.
Μέχρι στιγμής, 28 από τα 30 μέλη του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου έχουν επικυρώσει τη σκανδιναβική αίτηση, με την Τουρκία και την Ουγγαρία να είναι τα μόνα κράτη. Οι δυο τους υπέβαλαν τις προσπάθειές τους για ένταξη τον Μάιο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αντίθεση της Τουρκίας ήταν έκπληξη, καθώς δεν είχε εγείρει αντιρρήσεις νωρίτερα.
Μια συμφωνία που επετεύχθη στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο στη Μαδρίτη επέτρεψε στη διαδικασία να προχωρήσει, αλλά η θέση της Άγκυρας έχει αλλάξει ελάχιστα. Η Τουρκία λέει ότι η Σουηδία πρέπει να κάνει περισσότερα για να αντιμετωπίσει την υποστήριξη της τρομοκρατίας σε έναν κουρδικό πληθυσμό περίπου 100.000 και να εκδώσει υπόπτους. Ενώ η Τουρκία έχει επίσης απαιτήσεις από τη Φινλανδία, λέγεται ότι είναι ικανοποιημένη με το επίπεδο συνεργασίας του Ελσίνκι.
Η Σουηδία πρέπει να «δείξει με πράξεις, και όχι μόνο με λόγια ή δηλώσεις, ότι το PKK δεν θα είναι παρόν, δεν θα επιτρέπεται να συλλέγει χρήματα ή να στρατολογεί μέλη», δήλωσε το Σάββατο ο εκπρόσωπος της προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν.
Μετά τη διαδήλωση της περασμένης εβδομάδας, η Τουρκία κάλεσε τον πρεσβευτή της Σουηδίας, άνοιξε έρευνα και ακύρωσε μια προγραμματισμένη επίσκεψη στην Άγκυρα από τον κορυφαίο βουλευτή της Σουηδίας. Η κυβέρνηση της Σουηδίας καταδίκασε τις διαδηλώσεις, χαρακτηρίζοντάς τις «αηδιαστικές» και απόπειρα «σαμποτάζ» της υποψηφιότητάς της στο ΝΑΤΟ.
Η κυβέρνηση της Σουηδίας έχει ήδη αυστηροποιήσει τους νόμους κατά της τρομοκρατίας, αλλά έχει αναγνωρίσει ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί σε όλες τις απαιτήσεις της Τουρκίας. Αν και η Σουηδία έχει απελάσει τουλάχιστον έναν από τους υπόπτους που αναζητά ο Ερντογάν, η κυβέρνησή της δεν μπορεί να ακυρώσει τα δικαστήρια σε υποθέσεις έκδοσης όπου το δικαστικό σώμα αρνήθηκε να στείλει τον κατηγορούμενο στην Άγκυρα. Ωστόσο, ο Ερντογάν συνεχίζει να επιμένει ότι η Σουηδία πρέπει να παραδώσει «περίπου 130» άτομα.
«Τους είπαμε ότι αν δεν παραδώσετε τρομοκράτες ανάμεσά σας, δεν μπορούμε να το περάσουμε από το Κοινοβούλιο», είπε ο Ερντογάν την Κυριακή, σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση TRT. «Εάν δεν πάρουν θέση ενάντια στην πρόκληση του PKK, οι σχέσεις μας με τη Σουηδία μπορεί να γίνουν πολύ πιο τεταμένες».
Ο Πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον δεν ήταν ενοχλημένος από τις απαιτήσεις, λέγοντας τη Δευτέρα ότι «δεν είναι τίποτα καινούργιο και δεν νομίζω ότι έχει αλλάξει κάτι θεμελιώδες». «Είναι ευρέως γνωστό ότι η Σουηδία έχει νομοθεσία όσον αφορά τις εκδόσεις που θα ακολουθήσουμε», είπε ο Κρίστερσον στους δημοσιογράφους. «Υπάρχουν απαιτήσεις από την Τουρκία που δικάζονται σύμφωνα με τη δέουσα διαδικασία».
Για τον Ερντογάν, η επιρροή που έχει τώρα στη Φινλανδία και τη Σουηδία είναι δυνητικά ένα πολιτικό δώρο που θα φορεθεί μια φορά στη ζωή μετά από χρόνια που αισθάνεται ότι οι ανησυχίες του για την τρομοκρατία έχουν αποσυρθεί από τους συμμάχους. «Ήταν πολύ δυσαρεστημένος με μια σειρά από χώρες του ΝΑΤΟ και είμαι σίγουρος ότι ήθελε να προωθήσει τις θέσεις του στην ευρύτερη σφαίρα του ΝΑΤΟ αξιοποιώντας την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας», δήλωσε ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστο για τον Ερντογάν σε μια συνέντευξη στη σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter το Σάββατο.
Η προώθηση των απαιτήσεων επιτρέπει κυρίως στον Ερντογάν να φαίνεται ισχυρός στους ψηφοφόρους καθώς επιδιώκει να παρατείνει τη διακυβέρνησή του για άλλα πέντε χρόνια.
«Ο Ερντογάν θα κρατήσει όμηρο την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ για όσο διάστημα πιστεύει ότι θα τον ωφελήσει», δήλωσε η Μίνα Αλάντερ, ερευνήτρια στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων. Ο δικτάτορας της Τουρκίας πιθανότατα εξετάζει εάν υπάρχει μεγαλύτερο όφελος για αυτόν να επικυρώσει τις προσφορές πριν ή μετά τις εκλογές, είπε.
Οι διπλωμάτες του ΝΑΤΟ είναι επιφυλακτικά αισιόδοξοι ότι τα ζητήματα θα επιλυθούν στο τέλος, πιθανότατα μετά την εκλογή της Τουρκίας. Κάποιος σημείωσε ότι ένα ισχυρότερο ΝΑΤΟ λειτουργεί τελικά προς όφελος της Τουρκίας, ειδικά στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μέση Ανατολή.
Ο επικεφαλής της συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ επανέλαβε την περασμένη εβδομάδα ότι ήταν βέβαιος ότι οι προσχωρήσεις των σκανδιναβικών χωρών θα επικυρώνονταν. Για τη Φινλανδία και τη Σουηδία, η διαδικασία - η οποία μπορεί να διαρκέσει χρόνια - έχει ήδη προχωρήσει ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη στη σύγχρονη ιστορία της συμμαχίας, πρόσθεσε.
Αν και δεν αποτελεί έκπληξη που ο Ερντογάν θέλει να χρησιμοποιήσει τη μόχλευση του για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, υπάρχει ακόμα ένα πιάσιμο: οι ΗΠΑ, η πιο ισχυρή χώρα στη στρατιωτική συμμαχία, έχουν βάλει το βάρος τους στα σκανδιναβικά έθνη. Χρησιμοποιεί επίσης μια πιθανή πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως δέλεαρ για να κάνει την Άγκυρα να μπει σε σειρά.
