O Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε μια σημαντική δήλωση στην συνέντευξη που παραχώρησε πρόσφατα στον ΑΝΤ1, που θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και 40 χρόνια:
«Σεισμικές έρευνες για κοιτάσματα φυσικού αερίου θα ξεκινήσουν άμεσα. Όταν λέω άμεσα, εννοώ τις επόμενες ημέρες, στα δύο οικόπεδα τα οποία βρίσκονται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, από την ExxonMobil.
Η χώρα μας, ασχέτως της προσήλωσης που έχει στη γρήγορη πράσινη μετάβαση, οφείλει να διερευνήσει αν έχει αυτήν τη στιγμή τη δυνατότητα να εξορύξει φυσικό αέριο, το οποίο θα συμβάλει όχι μόνο στην ενεργειακή ασφάλεια τη δική μας αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.»
Εάν αυτή την δήλωση την έκανε ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1982, η Ελλάδα θα ήταν μια διαφορετική χώρα σήμερα.
Αισθάνομαι ικανοποίηση και δεν το κρύβω μια δικαίωση γι’ αυτή την θετική εξέλιξη. Επί 40 χρόνια προσπάθησα να πείσω τις ελληνικές κυβερνήσεις για την αξία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), που τόσο εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ξεκίνησα, λοιπόν, έναν ανηφορικό δρόμο, γράφοντας και δημοσιεύοντας βιβλία και άρθρα στα ελληνικά και αγγλικά, προφανώς εις ώτα μη ακουόντων. Πολλοί στην Αθήνα με θεωρούσαν γραφικό και δεν έδωσαν καμία σημασία στο πρώτο χάρτη της ΑΟΖ που δημοσιεύτηκε ποτέ στην Ελλάδα και έδειχνε για πρώτη φορά τα θαλάσσια σύνορα της πατρίδας μας.
ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Τώρα βλέπουμε την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, που πριν λίγους μήνες είχε ζητήσει να απαγορευτούν οι έρευνες για υδρογονάνθρακες, να δίνει εντολή να αρχίσουν οι έρευνες στα παρακάτω οικόπεδα.
Οικόπεδα για έρευνα υδρογονανθράκων
Μια ιστορική αναδρομή
Ας μου επιτραπεί να επιχειρήσω μια ιστορική αναδρομή των δικών μου αγώνων μιας τεσσαρακονταετίας, για την ανάδειξη της σημασίας της ΑΟΖ για τα ελληνικά συμφέροντα.
Ακόμα θυμάμαι την συνάντηση που είχα με τον φίλο μου Μιχάλη Ιγνατίου σε ένα ελληνικό εστιατόριο της Ουάσιγκτον. Αλλά ας αφήσω τον ίδιον να την διηγηθεί, όπως την περιέγραψε στην εισαγωγή του βιβλίου μου «Η ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» το 2013:
«Τελικά η επιμονή και η υπομονή επιβραβεύονται. Και το καλύτερο παράδειγμα είναι ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης και ο αγώνας του για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Τον γνωρίζω εδώ και τριάντα πέντε χρόνια και μας συνδέει ιδιαίτερη φιλία, η οποία-επειδή υποστηρίζουμε και οι δυο με πάθος τις απόψεις μας-πέρασε από χίλια κύματα, δοκιμάστηκε και άντεξε. Ζει στην Ουάσιγκτον από το 1972, όπου έφτασε μετά τις σπουδές του στον Καναδά. Υπήρξε πάντα υποστηρικτής των εθνικών μας θεμάτων από τα χρόνια της ξενοκίνητης χούντας, την οποία πολέμησε όσο λίγοι, από το μετερίζι της αμερικανικής πρωτεύουσας.….
Από την πτώση της δικτατορίας πέρασαν τέσσερις δεκαετίες και στην αγάπη του για την πατρίδα και τον Ανδρέα Παπανδρέου προστέθηκε σιγά σιγά και το πάθος του για την ΑΟΖ. Για πολλά χρόνια τον αγνοούσαν οι πάντες-ομολογώ ότι ούτε εγώ έδινα σημασία. Ευτυχώς δεν το έβαλε ποτέ κάτω και συνέχισε τον μοναχικό του αγώνα. Όπως είμαι σε θέση να γνωρίζω, πολλές φορές σκέφτηκε να σταματήσει, μια και κανείς στην Αθήνα, ούτε οι ίδιοι οι σύντροφοί του στο ΠΑΣΟΚ, δεν τον έπαιρναν στα σοβαρά. Ευτυχώς συνέχισε να δίνει την μοναχική του μάχη, καθώς ο καθηγητής Καρυώτης είναι από την πάστα των ανθρώπων που δεν το βάζουν κάτω και δεν δειλιάζουν…….
Όσο περνούσαν τα χρόνια, συνέχιζε να γράφει βιβλία και άρθρα για το Δίκαιο της Θάλασσας και την ΑΟΖ, αλλά νομίζω ότι δεν τον διάβαζε κανείς. Πριν από μερικά χρόνια κουράστηκα να τον ακούω να αναφέρεται επίμονα και επίπονα στην ΑΟΖ και του είπα, θυμωμένος θα έλεγα: «Καρυώτη, απόψε θέλω να πάμε να φάμε στο «Μουράγιο» (ένα ελληνικό εστιατόριο στην Ουάσιγκτον), για να μου εξηγήσεις τι στο καλό είναι η ΑΟΖ. Όπως λένε οι Αμερικανοί «the rest is history».
Επειδή έχω επανειλημμένα αναφερθεί στο γεγονός ότι οι προσπάθειές μου για την ΑΟΖ έπεσαν όλα αυτά τα χρόνια σε ώτα μη ακουόντων, χρειάζεται να κάνω μια διευκρίνηση. Απευθύνθηκα, για πρώτη φορά για το θέμα της ΑΟΖ το 1984 στο Ανδρέα Παπανδρέου και ο ευφυής πολιτικός μου ζήτησε να ενημερώσω στο ΥΠΕΞ τον Κάρολο και τον Γιάννη , δηλαδή τον Κάρολο Παπούλια και τον Γιάννη Καψή, αλλά αυτή η επαφή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, πάντως όχι με δική μου ευθύνη.
Όλες αυτές τις δεκαετίες τα ΜΜΕ της πατρίδας μας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αγνόησαν την ΑΟΖ και τους υδρογονάνθρακες, αλλά τώρα έχουν εκτοξεύσει το θέμα στην κορυφή της δημοσιότητας και γράφουν διθυράμβους για τους υδρογονάνθρακες με χάρτες των υπό εξερεύνηση περιοχών και τεράστιες φωτογραφίες του εξερευνητικού πλοίου που διεξάγει τις σεισμικές έρευνες.
Ο μοναδικός Έλληνας πολιτικός που ασχολήθηκε με τους υδρογονάνθρακες είναι ο πρώην υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης και σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στο Liberal αναφέρει:
«Δεν θα πρέπει καθόλου να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο η Τουρκία να επισπεύσει τις κινήσεις και παρεμβάσεις της στην Λιβύη προκειμένου να επιχειρήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα με την έναρξη ερευνών σε υποτιθέμενα αμφισβητούμενες περιοχές. Είμαι βέβαιος ότι οι Έλληνες αρμόδιοι σε όλα τα επίπεδα, πολιτικά, διπλωματικά και στρατιωτικά, έχουν λάβει υπόψιν τους όλα τα πιθανά σενάρια και έχουν προετοιμάσει την εθνική αντίδραση σε κάθε περίπτωση.»
Εύχομαι να έχουμε, επιτέλους, την αρμόζουσα εθνική αντίδραση όταν η Τουρκία επιχειρήσει να παραβιάσει την ΑΟΖ της πατρίδας μας.
- Ο Ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής
Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, που δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 40 χρόνια. Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι του Κυριάκου Μητσοτάκη, παίζουν το ίδιο βιολί, προτρέποντας τις ελληνικές κυβερνήσεις να μην προχωρήσουν σε μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ, χωρίς να συμφωνήσουν πρώτα με την Τουρκία, αγνοώντας ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάντα, μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έπραξαν και οι ίδιοι το 1983.
Ενθυμούμαι πριν από, τουλάχιστον, 20 χρόνια που το State Department μου ζήτησε να δώσω μια διάλεξη για το θέμα της ΑΟΖ σε Αμερικανούς διπλωμάτες, που επρόκειτο να τοποθετηθούν σε Αθήνα, Άγκυρα και Λευκωσία.
Ανέφερα στους διπλωμάτες ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ ακολουθεί μια διπρόσωπη τακτική, διότι από την μία μεριά δεν αμφισβητεί τα πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ στα νησιά Μπαχάμες και Κούβα, που βρίσκονται τόσο κοντά στις αμερικανικές ακτές και από την άλλη δεν υιοθετεί τα ίδια δικαιώματα για τα ελληνικά νησιά, που κείνται απέναντι από τις ακτές της Τουρκίας. Η αμερικανική απάντηση ήρθε άμεσα λέγοντάς μου ότι εκεί επικρατούν «ειδικές περιστάσεις» μιας ημίκλειστης θάλασσας. Περιττό να αναφέρω ότι μετά από αυτή την διάλεξη δεν έλαβα ξανά άλλη πρόσκληση από το State Department.
– Τι πρέπει να κάνει τώρα η Ελλάδα;
Έχω επανειλημμένα γράψει ότι οι Αμερικανοί επιθυμούν το μοίρασμα των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, διότι δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία και να την ρίξουν στην αγκαλιά της Ρωσίας.
Πιστεύουν ότι η συνεκμετάλλευση ή καλύτερα η συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Τουρκίας πρέπει να επιτευχθεί, πάση θυσία. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες, αλλά θέλουν να μοιραστεί τους ανύπαρκτους υδρογονάνθρακές της με την Ελλάδα και την Κύπρο!
Έτσι αποφάσισαν να ρίξουν το βάρος τους σε μια ουσιαστική μεσολάβηση, βασιζόμενοι στην πρόσφατη εμπειρία τους με την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ.
Ο Αμερικανός πρώην ειδικός απεσταλμένος του Bureau of Energy Resources, και νυν Ανώτερος Σύμβουλος Ενεργειακής Ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άμος Χοκστάιν, διαμεσολάβησε στην οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου και φαίνεται ότι τα κατάφερε. Τώρα διαφαίνεται ότι οι Αμερικανοί θέλουν να τον στείλουν για να «βοηθήσει» στην οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου! Απλώς προσευχηθείτε.
- Η Τραγωδία της Κυπριακής ΑΟΖ
Ενώ η Αθήνα αγνοούσε τις αναλύσεις μου για την ΑΟΖ, η Λευκωσία διάβαζε με προσοχή τις τοποθετήσεις μου και ήμουν πάντα ευπρόσδεκτος στο μαρτυρικό νησί. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την συνάντησή μου, στην Ουάσιγκτον, με τον πρώην ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας Γιώργο Λιλλήκα.
Ζήτησε από τον Μιχάλη Ιγνατίου να με συναντήσει και μου εξήγησε ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος με διάβαζε προσεκτικά και αποφάσισε να ανακηρύξει την Κυπριακή ΑΟΖ, αυτό ανέβασε το ηθικό μου και με έκανε να συνεχίσω τον αγώνα μου για την ΑΟΖ.
Πέρασαν 18 χρόνια από τότε που ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος ανακήρυξε την κυπριακή ΑΟΖ και οι ελληνικές κυβερνήσεις αρνήθηκαν να οριοθετήσουν την ΑΟΖ της Ελλάδας με αυτή της Κύπρου. Αλλά ξαφνικά, πριν λίγες ημέρες ο Κύπριος ΥΠΕΞ Ιωάννης Κασουλίδης προέβη σε ένα μεγάλο ατόπημα μιλώντας για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας! Βέβαια και ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας δεν υπολείπεται. Αντί να συζητά για οριοθέτηση με την Κύπρο, συζητά οριοθέτηση ΑΟΖ με την Λιβύη.
Κάτι πάει πολύ στραβά. Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε έξι οριοθετήσεις ΑΟΖ με τα έξι κράτη που έχει θαλάσσια σύνορα. Έχει κάνει μιάμιση οριοθέτηση με την Ιταλία και την Αίγυπτο και σκέπτεται να κάνει και με τις υπόλοιπες εκτός Κύπρου!
Η Οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας με Κύπρο
- Η Τουρκία ετοιμάζεται
Όπως έγραψε ο κορυφαίος Έλληνας αναλυτής του Δικαίου της Θάλασσας καθηγητής Άγγελος Συρίγος:
«Εκτιμώ ότι όσο περνάνε οι ημέρες και οι εβδομάδες και θα πλησιάζουμε προς τις τουρκικές εκλογές, θα αυξάνει ο κίνδυνος επεισοδίου, χωρίς όμως να είναι αυτό η επιδίωξη της Τουρκίας. Η Τουρκία αποδέχεται ότι ”πυροβολώντας προς το μέρος μας μπορεί να σκοτώσει κάποιον”, αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος της. Ο στόχος της είναι να μας σύρει σε μια διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης.»
Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ τον μεγαλύτερο εχθρό της στην Ανατολική Μεσόγειο. Φαίνεται ότι η Άγκυρα έχει πανικοβληθεί με την ελληνική πρωτοβουλία να αρχίσουμε τις έρευνες, δηλαδή οι Αμερικανοί (ExxonMobil) να ψάχνουν στα θαλάσσια σύνορά μας με την Λιβύη!
Φαίνεται ότι εκεί ανάμεσα στην Γαύδο και την νοτιοδυτική πλευρά της Κρήτης θα παιχτούν πολλά. Έτσι δεν προλάβαμε να χαρούμε την πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη και οι Τούρκοι δήλωσαν ότι η Γαύδος είναι Τουρκική!
Φαίνεται ότι οι Τούρκοι μετά το Καστελλόριζο έβαλαν στόχο ένα άλλο κρίσιμο ελληνικό νησί. Η κυβέρνησή μας σκέπτεται να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη μας στο 12 ν.μ. στην νότια πλευρά της Κρήτης και θα είναι τραγικό λάθος, εάν δεν συμπεριλάβει και την Γαύδο στη ζώνη των 12 ν.μ. Ας μη μας διαφεύγει ότι η ΑΟΖ της Γαύδου εφάπτεται της ΑΟΖ της Λιβύης.
