Η πρόσφατη, στρατηγικής και όχι απλώς τακτικής σημασίας νίκη των Ουκρανών στο Χάρκοβο, έφερε στο προσκήνιο νέες αναλύσεις σχετικά με τη ρωσική στρατηγική στην Ουκρανία. Παραβλέποντας το αρχικό στάδιο της ρωσικής εισβολής που έχει εξονυχιστικά αναλυθεί, ας εστιαστούμε στα νυν δεδομένα. Ρώσος αξιωματούχος αναφώνησε την επαύριο της ήττα ότι οι Ουκρανοί ήταν οχταπλάσιοι των Ρώσων στην περιοχή του Χαρκόβου. Ο ίδιος ο “αδελφός Τσετσένος” του Πούτιν ο Ραμζάν Καντίροφ, επέκρινε τον τρόπο διεξαγωγής των επιχειρήσεων, ενώ μέχρι και το ρωσικό κομμουνιστικό κόμμα ζήτησε επιστράτευση και κήρυξη πολέμου.
Ο Πούτιν όμως δεν φαίνεται να αλλάζει στρατηγική αλλά ούτε και τακτική. Πρόσφατη ανάλυση δυτικού μέσου έκανε λόγο για τις τρεις βασικές αδυναμίες του ρωσικού στρατού, την έλλειψη ταχύτητας στις κινήσεις του, την ευθυνοφοβία των διοικητών του και στην έλλειψη πρωτοβουλίας στα κατώτερα κλιμάκια.
Ξέχασε όμως να προσθέσει την λέξη “ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ” αδυναμίες. Ο ρωσικός Στρατός από καταβολής υπάρξεώς του ήταν μεγάλος, ογκώδης και χαμηλής ποιότητας. Κι αυτό όχι λόγω των στρατιωτών του που είναι γενναίοι μέχρι θανάτου ενίοτε αλλά λόγω των προαναφερθέντων αδυναμιών στα άνω κλιμάκια.Ο ρωσικός Στρατός λειτουργούσε πάντοτε ως σφύρα προορισμένη να λιώσει τον εχθρό και όχι ως μια ευέλικτη, άριστα ελισσόμενη δύναμη ικανή να συντρίψει τον αντίπαλο εύκολα, γρήγορα και οικονομικά σε φίλιο αίμα. Ουδέποτε υπολόγισε το αίμα των ανδρών του. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπέστη συντριπτικές απώλειες τόσο στις ήττες, αλλά και στις νίκες! Το δόγμα του στηριζόταν πάντα στην ποσότητα, στη δυνατότητα να διαθέτει άφθονο “κρέας για τα κανόνια”.
Στρατιές ολόκληρες δεκάδων χιλιάδων ανδρών ρίχνονταν “σαν ψιλά στην πράσινη τσόχα”, όπως αναφέρει κορυφαίος ιστορικός του Β’ ΠΠ. Στη μάχη του Βερολίνου ο Ζούκοφ, ο ομολογουμένως κορυφαίος Σοβιετικός διοικητής του Β’ ΠΠ σφαγίασε κυριολεκτικά χιλιάδες άνδρες του στην επίθεση στα υψώματα Ζέελοφ. O Στάλιν διέτασσε επιθέσεις σχηματισμών με τους άνδρες να έχουν μόλις πέντε φυσίγγια έκαστος… κατά κύματα, κατά των γερμανικών πολυβόλων. Αποτέλεσμα; Θερισμός.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν οι απώλειες εκατομμυρίων ανδρών. Παλαιότερα, στον Α’ ΠΠ, τα πράγματα ήταν ίδια και χειρότερα. Οι ρωσικές στρατιές στάλθηκαν να πολεμήσουν με 100 οβίδες ανά πυροβόλο… Ενώπιον των μεθοδικών Γερμανών δεν κέρδισαν ούτε μια νίκη παρά την αριθμητική τους υπεροχή. Αντίθετα οι Γερμανοί ελισσόμενοι -και χωρίς Panzer- εκείνη την εποχή, βαδίζοντας με τα πόδια, όπως και οι Ρώσοι, κατάφεραν να συντρίψουν ρωσικές στρατιές, οι οποίες… πολεμούσαν άνευ πυρομαχικών, άνευ επιμελητείας, άνευ σοβαρής διοίκησης.
Πιο πριν ακόμα οι Ιάπωνες, υστερούντες αριθμητικά, κατανίκησαν και ταπείνωσαν απολύτως τους Ρώσους στην Μαντζουρία. Η Ρωσία μπορούσε θεωρητικά να κινητοποιήσει εκατομμύρια στρατιώτες. Δεν το έπραξε αλλά αφέθηκε να ηττηθεί διότι δεν μπορούσε για μια σειρά από λόγους – συγκοινωνίες, επιμελητεία, ηθικό στρατού και λαού.
Το ίδιο δεν κάνει και τώρα στην Ουκρανία; Γιατί; Πρόκειται για κάποια σοφή πολιτική του Πούτιν; Με βάση την Ιστορία τουλάχιστον, ΟΧΙ. Πρόκειται κατά τα φαινόμενα για κατανόηση των αδυναμιών. Ο ρωσικός Στρατός της εποχής Πούτιν εμφανιζόταν στα χαρτιά, για άλλη μια φορά στη ρωσική ιστορία πανίσχυρος, πείθοντας και την ίδια του την ηγεσία ότι οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία θα ήταν ένας υγιεινός στρατιωτικός περίπατος.
Δεν ήταν όμως. Εάν το ηθικό, καταρχήν, έχει καταπέσει, ποιος μπορεί να διαβεβαιώσει τον Ρώσο πρόεδρο ότι οι επιπλέον άνδρες που θα στείλει στην Ουκρανία δεν θα μολυνθούν από τον ίδιο ιό; Επιπλέον, ένας στρατός εκατοντάδων χιλιάδων, ακόμα και εκατομμυρίων ανδρών δεν είναι κάτι απλό να κινητοποιηθεί, να εφοδιαστεί, να εξοπλιστεί, να τραφεί και να κινηθεί. Απαιτούνται τεράστιοι οικονομικοί πόροι και ικανότητα – σύστημα λειτουργικό για να φέρει αποτέλεσμα.
Από τη στιγμή δε που οι ρωσικές υπηρεσίες Επιμελητείας απέτυχαν να εξυπηρετήσουν μια δύναμη το πολύ 200.000 ανδρών που εισέβαλαν στην Ουκρανία με τρόφιμα και πυρομαχικά, που η υγειονομική υπηρεσία αδυνατούσε να περιθάλπει τους τραυματίες, που εξοπλίστηκε με άρματα Τ-62 και τυφέκια Mosin Nagant του 1898 (δόθηκαν σε μονάδες φιλορώσων αυτονομιστών), θα μπορούσε να ρίξει και να συντηρήσει στην μάχη εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες;
Τι θα κέρδιζε; Εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον στόχους για τους Ουκρανούς; Το δε επίπεδο εκπαίδευσης που θα έχουν οι επιπλέον δυνάμεις από τη στιγμή κατά την οποία στην εισβολή συμμετείχαν “επίλεκτοι” που απέτυχαν οικτρά δεν θα είναι λογικά χαμηλότερο;
Ο όγκος από μόνος του δεν κερδίζει μάχες, άρα ούτε και πολέμους. Όποιος αμφιβάλει ας ρωτήσει το φάντασμα του Ξέρξη. Ο όγκος έχει αξία υπό προϋποθέσεις και οι Ρώσοι -διαχρονικά- έχουν αποδειχθεί ανίκανοι να τον αξιοποιήσουν έναντι ενός ψυχωμένου εχθρού υπό “φυσιολογικές πολεμικές συνθήκες”. Ξεχνάμε ότι στην Ουκρανία το 1919 ελληνικοί λόχοι σταματούσαν σοβιετικά συντάγματα ακόμα κι αν αυτά υποστηρίζονταν από πυροβολικό;
Εξάλλου, για ένα καθεστώς όπως το σημερινό ρωσικό, πόσο εύκολη απόφαση θα ήταν το να εξοπλίσει εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες πιθανούς αντιπάλους του αύριο σε κάποια απόπειρα ανατροπής; Γνωρίζουμε με ακρίβεια ποια είναι η πραγματική πολιτική κατάσταση και οι ισορροπίες εντός της Ρωσίας; Ή μήπως η Ρωσική Ομοσπονδία είναι το ομοιογενές κράτος που κάποιοι -και εν Ελλάδι- υποστηρίζουν πως είναι;
Η κατάσταση του ρωσικού στρατού φάνηκε πρόσφατα όταν η Μόσχα συγκρότησε ένα νέο σώμα στρατού με αποστολή τη διάσπαση των ουκρανικών θέσεων. Θεωρητικά θα διέθετε 60.000 άνδρες. Πρακτικά διέθετε περί τους 15.000 εθελοντές, με μισθό τριπλάσιο του κανονικού. Παρόλα αυτά διαλύθηκε στις πρώτες μάχες. Σήμερα μάλιστα ανακοινώθηκε ότι η Ρωσία στρατολογεί εθελοντές για την Ουκρανία με μισθό 3.000 ευρώ μηνιαίως. Αφού έχει τόσους στρατιώτες η Ρωσία γιατί δεν τους στέλνει να πολεμήσουν και καταφεύγει σε μισθοφόρους;
Υπάρχει και η εγγενής – συστημικά καλλιεργούμενη ευθυνοφοβία. Οι Ρώσοι στρατηγοί δεν είναι διοικητές πρωτοβουλίας. Φοβούνται περισσότερο το Κρεμλίνο από ότι τους Ουκρανούς. Αυτή είναι σοβιετική κληρονομιά – παθογένεια που δεν έχει καταπολεμηθεί. Αντιθέτως, στο απολύτως συγκεντρωτικό ρωσικό πολιτικό σύστημα, έχει συντηρηθεί, αν δεν έχει χειροτερέψει. Ο “πεφωτισμένος” ηγέτης και το περιβάλλον του ελέγχει τα πάντα, όπως κι επί Στάλιν. Η “άρκτος” τελικά δεν είναι τόσο ισχυρή και ο ηγέτης της αρχίζει να το βλέπει. Δεν είναι εύκολο όμως πλέον να ξεφύγει.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΡΥΚΑΣ
