Ένα σκάνδαλο μυστικής παρακολούθησης συνομιλιών που οδηγεί τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Ελλάδας και τον επικεφαλής του προσωπικού Γραφείου του Πρωθυπουργού της Ελλάδας σε παραίτηση μέσα σε λίγα λεπτά, φωνές που ζητούν περαιτέρω παραιτήσεις εν μέσω αποκαλύψεων για “σκοτεινές πρακτικές”, και μία κρίση κατασκοπείας που παρομοιάζεται με το Watergate.
Τα παραπάνω συνθέτουν το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα, αναφέρει σε ανταπόκριση από την Αθήνα η εφημερίδα Guardian. Το κείμενο υπογράφει η δημοσιογράφος Helena Smith. Γράφει:
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζει την δυσκολότερη στιγμή της θητείας του μετά την ανακάλυψη ότι το κινητό τηλέφωνο του πολιτικού του αντιπάλου, ηγέτη του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος της χώρας, παρακολουθούνταν κατ’ εντολήν της ΕΥΠ, της μυστικής υπηρεσίας που αναφέρεται απευθείας στο Γραφείο του.
“Ποτέ δεν περίμενα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα με κατασκόπευε χρησιμοποιώντας τις πιο σκοτεινές πρακτικές”, δήλωσε ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος είναι επίσης μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε τηλεοπτική του δήλωση αργά την Παρασκευή, όταν έγινε γνωστή η έκταση της κατασκοπείας.
“Είναι δημοκρατικό μας καθήκον να προστατεύσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ελλήνων πολιτών. Σήμερα είναι μία στιγμή αλήθειας για εκείνους που η αλαζονεία και το αίσθημα ατιμωρησίας τους κάνουν ικανούς για όλα”.
Το Γραφείο Πρωθυπουργού στο Μαξίμου είχε μόλις κάποιες ώρες πριν ανακοινώσει την παραίτηση του Παναγιώτη Κοντολέοντα, του μέχρι τότε αξιοσέβαστου επικεφαλής της ΕΥΠ, για “λανθασμένες ενέργειες”.
Η είδηση ήρθε μετά από την σοκαριστική ανακοίνωση της παραίτησης του ανιψιού του Μητσοτάκη και πολύ έμπιστου συμβούλου του Γρηγόρη Δημητριάδη, – ο οποίος δέχτηκε μία βολή για το αφεντικό του, για την οποία υπήρχε η ελπίδα ότι θα καταλάγιαζε το σκάνδαλο. Θεωρούμενος ως μία ‘φαιά εξοχότης’ με ευρύτατες παρασκηνιακές εξουσίες, ο Δημητριάδης ήταν ο άνθρωπος πρώτης γραμμής για τον Κοντολέοντα στο Μαξίμου.
Αλλά από την Κυριακή, που ο Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι η παρακολούθηση υπήρξε ένα “μέγα και ασυγχώρητο λάθος”, οι παραιτήσεις ερμηνεύτηκαν ως μία ομολογία ενοχής. Παρομοιάζοντας το σκάνδαλο κατασκοπείας με το Watergate της Ελλάδας “το οποίο προσβάλλει βάναυσα τη δημοκρατία μας”, ο αριστερός πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε να μην φεισθεί οποιασδήποτε ενέργειας για την αποκάλυψη αξιόποινων πράξεων. Είναι καθήκον, είπε, της κεντροδεξιάς κυβέρνησης όχι μόνον να δώσει εξηγήσεις για τον Ανδρουλάκη – που το τηλέφωνό του παρακολουθούνταν για περίοδο τριών μηνών στην πορεία προς την εκλογή του ως Προέδρου του ΠΑΣΟΚ τον περασμένο Σεπτέμβριο – αλλά και για άλλους οι οποίοι φέρονται ότι παρακολουθούνταν.
“Αντί για υποκριτικές απολογίες και ψέματα, ο κ. Μητσοτάκης θα πρέπει να πει ποιοί άλλοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι έχουν παρακολουθηθεί”, δήλωσε ο Τσίπρας, ο οποίος ηγείται του κόμματος της μείζονος αντιπολίτευσης. “Δεν πρόκειται για τεράστιο και ασυγχώρητο λάθος. Πρόκειται για τεράστιο σκάνδαλο [το οποίο αναδεικνύει] την ασυγχώρητη αλαζονεία ενός καθεστώτος, ενός πρωθυπουργού ο οποίος πίστεψε ότι κανείς δεν θα μπορούσε να τον ελέγξει “.
Το σκάνδαλο, το οποίο ανακάλεσε τις πιο σκοτεινές ημέρες της στρατιωτικής διακυβέρνησης, όταν οι αντιφρονούντες του καθεστώτος των Συνταγματαρχών (1967 – 74) παρακολουθούνταν συστηματικά, ξέσπασε αρχικά όταν ο Ανδρουλάκης αποκάλυψε ότι είχε ενημερωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για απόπειρα παγίδευσης του κινητού του τηλεφώνου με το κακόβουλο λογισμικό Predator.
Ο ευρωβουλευτής έκανε την ανακοίνωση αφού αξιοποίησε την υπηρεσία κυβερνοασφάλειας που έχει συσταθεί από το κοινοβούλιο με έδρα το Στρασβούργο για τους νομοθέτες, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα τηλέφωνά τους δεν παρακολουθούνται παράνομα. Μεταξύ των πλέον προηγμένων λογισμικών παρακολούθησης που είναι διαθέσιμο, το Predator είναι ικανό να ξεκλειδώνει την πρόσβαση σε κρυπτογραφημένα μηνύματα και να ενεργοποιεί κάμερες και μικρόφωνα σε κινητές συσκευές. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ανδρουλάκης κατέθεσε μήνυση στους εισαγγελείς του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας εκθέτοντας λεπτομερώς την απόπειρα υποκλοπής.
Δύο Έλληνες δημοσιογράφοι – ο ένας καλύπτει τη μετανάστευση, και ο άλλος τα οικονομικά – έχουν επίσης προβεί σε νομικές ενέργειες μετά από καταγγελίες παρόμοιας παράνομης παρακολούθησης από μία κυβέρνηση που επικρίνεται σφόδρα σε διεθνές επίπεδο για περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ.
Στις 29 Ιουλίου, ο Κοντολέων παραδέχτηκε σε μία κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση κοινοβουλευτικής επιτροπής ότι η ελληνική υπηρεσία πληροφοριών έχει παρακολουθήσει τον Θανάση Κουκάκη, οικονομικό ρεπόρτερ, κατόπιν πιέσεων ξένης υπηρεσίες πληροφοριών, σύμφωνα με βουλευτές που ήσαν παρόντες.
Αρχικά αξιωματούχοι της κυβέρνησης διέψευδαν ότι οι αποκαλύψεις για το κακόβουλο λογισμικό Predator διαδραμάτισαν οποιονδήποτε ρόλο στις παραιτήσεις. Αλλά διέρρευσαν πληροφορίες ότι σύμφωνα με πηγές το κινητό τηλέφωνο του Ανδρουλάκη είχε πράγματι παρακολουθηθεί κατόπιν αιτήματος μυστικών υπηρεσιών της αλλοδαπής – και με την άδεια δημοσίου εισαγγελέα – αλλά, μολονότι νόμιμη και διεξαχθείσα με τη χρήση συμβατικού λογισμικού, ο Πρωθυπουργός δεν είχε γνώση της παρακολούθησης και “θα την είχε σταματήσει”.
Ελληνικά ΜΜΕ το Σαββατοκύριακο έκαναν λόγο για τις ουκρανικές και αρμενικές υπηρεσίες ασφαλείας, με κάποια μέσα να αποδίδουν το αίτημα σε διασυνδέσεις του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ με “σκιώδη πρόσωπα που ενεργούσαν για λογαριασμό κινεζικών συμφερόντων”.
Η υπερασπιστική γραμμή αμέσως αποδοκιμάστηκε ως ένας περίπλοκος ιστός από ψέματα από μία κυβέρνηση που έχει βρεθεί στη δίνη της μεγαλύτερης κρίσης αφότου ανέλαβε την εξουσία τον Ιούλιο του 2019.
Την Παρασκευή ο Ανδρουλάκης προέτρεψε το ελληνικό κοινοβούλιο να συστήσει εξεταστική επιτροπή που θα διερευνήσει πιθανές πολιτικές ευθύνες. Ο Μητσοτάκης, ο οποίος έθεσε με αμφιλεγόμενο τρόπο την ΕΥΠ υπό τον έλεγχο του Μαξίμου σε μία από τις πρώτες του ενέργειες της θητείας του, δήλωσε ότι θα απευθύνει διάγγελμα τη Δευτέρα. Το Βήμα της Κυριακής τον έφερε να δηλώνει: “Οφείλω μία συγγνώμη στο Νίκο Ανδρουλάκη”.
Ο σπουδαγμένος στο Harvard ηγέτης, τον οποίον αρκετοί βλέπουν ως μία πνοή φρέσκου αέρα μετά από χρόνια καταλυτικής οικονομικής αναταραχής στην Ελλάδα, έχει αποσπάσει τα εύσημα με μία μεταρρυθμιστική ατζέντα και ένα στυλ μάνατζμεντ που προσιδιάζει περισσότερο στις ΗΠΑ παρά στη Μεσόγειο. Αφότου ανέλαβε, δείχνει να απολαμβάνει την πρόκληση πολλαπλών κρίσεων.
Αλλά ο Μητσοτάκης, ο οποίος είναι αντιμέτωπος με την προσπάθεια επανεκλογής του τον επόμενο χρόνο με έναν νέο εκλογικό νόμο που καθιστά σχεδόν αδύνατο τον σχηματισμό κυβέρνησης από το κόμμα του της Νέας Δημοκρατίας – ακόμη και εάν, όπως δείχνουν οι προβλέψεις, αυτό έρθει πρώτο – έχει επίσης δεχτεί αυξανόμενες επικρίσεις για ένα στυλ ηγεσίας που αφήνει μικρό περιθώριο για κριτική.
“Η απόλυτη εξουσία διαφθείρει”, δήλωσε ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος, ι οποίος αποπέμφθηκε από τη Νέα Δημοκρατία, επειδή άσκησε ανοιχτά κριτική στην κυβέρνηση και στη διαχείριση των ΜΜΕ νωρίτερα στη διάρκεια της χρονιάς.
“Ο Μητσοτάκης κυβερνά μέσω του Μαξίμου, όχι μέσω του υπουργικού συμβουλίου, σε ένα σύστημα στο οποίο υπάρχουν λίγοι έλεγχοι και εξισορροπήσεις (checks and balances).
“Η επιθυμία του να ελέγχει έχει φτάσει να είναι εκτός ελέγχου. Αυτό το σκάνδαλο κατασκοπείας είναι μία μεγάλη κρίση και θα εγείρει περαιτέρω αμφιβολίες για την πραγματική έκταση των ευρωπαϊκών φιλελευθέρων διαπιστευτηρίων του”.
ΠΗΓΗ: Guardian, Helena Smith, Ανταπόκριση από την Αθήνα – Greek PM under pressure over tapping of opponent’s phone – Υπότιτλος: Government accused of ‘darkest practices’ in eavesdropping scandal that evokes worst days of country’s military rule
