Η υποστήριξη του αμερικανικού Κογκρέσου δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη για την αγορά από την Άγκυρα των αμερικανικών μαχητικών F-16. Eπίσης δεν είναι σαφές αν ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) μπλοκάρει εκ νέου την επέκταση του ΝΑΤΟ, εκβιάζοντας έτσι για την αγορά των F-16.
Τα παραπάνω αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα New York Times (κείμενο Michael Crowley. Τίτλος του κειμένου: Ο ηγέτης της Τουρκίας παραμένει πονοκέφαλος για τον Μπάιντεν παρά τη βοήθεια στη συμφωνία για την Ουκρανία.
Σε σχέση με τις αντιδράσεις του Κογκρέσου στην δέσμευση του προέδρου Τζο Μπάιντεν (Biden) στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, στη Μαδρίτη για πώληση 40 F-16 στην Τουρκία, ο αρθρογράφος της εφημερίδας υπενθυμίζει ότι η Τουρκία θέλει αυτά τα αεροσκάφη για να καλύψει το κενό της αποβολής της από το πρόγραμμα των F-35. Τα έχασε, ως γνωστό, λόγω μιας ακόμη ακατανόητης ενέργειας του Erdogan να αγοράσει το σύστημα S-400 από την Ρωσία, αψηφώντας τις αμερικανικές προειδοποιήσεις.
Ο Πρόεδρος Biden απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι υποσχέθηκε τα F-16 στον Erdogan με αντάλλαγμα την συναίνεσή του για την επέκταση του ΝΑΤΟ και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι θα εξασφαλίσει την υποστήριξη του Κογκρέσου.
Αυτόν τον μήνα η αμερικανική Βουλή ενέκρινε τροποποιήσεις στην ετήσιο προϋπολογισμό για την Άμυνα μεταξύ των οποίων και μία τροποποίηση που θέτει όρο στον Biden ότι προκειμένου να πουλήσει τα F-16 στην Τουρκία πρέπει να διασφαλιστεί ότι η πώληση είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ. Επίσης ότι τα αεροσκάφη αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Ελλάδας, μιας Νατοϊκής συμμάχου χώρας με την οποία η Τουρκία έχει εδαφικές αμφισβητήσεις.
Ο εισηγητής της τροπολογίας βουλευτής των Δημοκρατικών Κρις Πάππας (Chris Pappas0 επικαλέστηκε τόσο την αγορά από τον Erdogan του ρωσικού συστήματος S-400, όσο και την αμφίσημη στάση του για την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι ο Erdogan χαρακτήρισε ως ¨απαράδεκτη¨ την ρωσική εισβολή, αρνήθηκε όμως να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
«Ως εδώ! Η Τουρκία παίζει ένα διπρόσωπο παιχνίδι στην Ουκρανία. Δεν συνιστά τον αξιόπιστο σύμμαχο στον οποίο θα μπορούσαμε να στηριχθούμε. Νομίζω ότι η κυβέρνηση Biden πρέπει να υιοθετήσει μια σκληρότερη στάση», τόνισε ο Chris Pappas.
Όταν ο Λευκός Οίκος απευθύνει επίσημο αίτημα προς το Κογκρέσο για την έγκριση πώλησης των F-16 στην Τουρκία, ο Πρόεδρος Biden θα χρειαστεί την υποστήριξη του Δημοκρατικού Γερουσιαστή και διαπρύσιου επικριτή του Erdogan, του γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ (Bob Menendez), που είναι και Πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας.
Ο Γερουσιαστής Menendez έχει αμφισβητήσει και θέσει το ερώτημα κατά πόσον ουσιαστικά η Τουρκία ανήκει στο ΝΑΤΟ, ενώ σε πρόσφατη ακρόαση για την επέκταση της Δυτικής Συμμαχίας, τόνισε ότι το εμπόδιο της Άγκυρας στην διαδικασία επέκτασης του ΝΑΤΟ “εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα του Πούτιν (Putin)”.
Επίσης τον περασμένο μήνα ο Menedez, μαζί με τον Ρεπουμπλικανό ομόλογό του στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας Jim Risch εξέδωσαν ανακοίνωση που προειδοποιεί αυστηρά τον Erdogan να μην πραγματοποιήσει την απειλή του για εισβολή στην βόρεια Συρία.
Μαζί με τους δύο Γερουσιαστές συντάχθηκαν ο Δημοκρατικός Βουλευτής Gregory W. Meeks που είναι και Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και ο Ρεπουμπλικανός ομόλογός του Βουλευτής Michael McCaul.
Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι τυχόν εισβολή της Τουρκίας στην Συρία θα έχει ολέθρια αποτελέσματα στις τοπικές επιχειρήσεις εξουδετέρωσης των απομεινάντων θυλάκων του Ισλαμικού Κράτους και θα οξύνει την ανθρωπιστική κρίση στην Συρία.
Στις αμερικανικές προειδοποιήσεις έρχεται να προστεθεί και εκείνη της Αμερικανίδας Αναπληρώτριας Βοηθού Υπουργού Αμυνας Dana Stroul που τόνισε σε ομιλία της στο Washington Institute for Near East Policy «μόνο το ΙSIS θα επωφεληθεί από μια τέτοια εισβολή».
Επίσης κάποιοι από τους επικριτές του Erdogan προειδοποιούν για έναν ατέρμονο κύκλο όπου ο τούρκος Πρόεδρος κερδίζει παραχωρήσεις από τις ΗΠΑ και άλλους Συμμάχους -όπως τα νέα πολεμικά αεροσκάφη (σ.σ.: αν ποτέ τα λάβει) και την σκλήρυνση της στάσης τους έναντι των Κούρδων μαχητών, -μόνο και μόνο για να κλιμακώσει τις απαιτήσεις του στο μέλλον.
Όπως αναφέρει και ο ιδρυτής της επικριτικής κατά του Erdogan ομάδας “Turkish Democracy Project” Mark Wallace «Ενας Νατοϊκός Σύμμαχος, -πόσω μάλλον ένας καλός Νατοϊκός Σύμμαχος- δεν χρησιμοποιεί εκβιασμούς για να πάρει αυτό που θέλει σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή της ιστορίας της Συμμαχίας».
Το εκτενές άρθρο των New York Times που έχει ως βασικό μήνυμα ότι μπορεί μεν ο Τούρκος Πρόεδρος Erdogan να διαμεσολάβησε για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας για την εξαγωγή σίτου από τα ουκρανικά λιμάνια στις διεθνείς αγορές, ωστόσο για μία σειρά άλλων θεμάτων εξωτερικής πολιτικής συνεχίζει να αποτελεί ¨πονοκέφαλο¨ για τον Αμερικανό Πρόεδρο Biden και την Δύση γενικότερα. Αναφέρεται επίσης στους όρους του Κογκρέσου για την πώληση F-16 στην Τουρκία.
Λίγες μέρες πριν την επίτευξη της συμφωνίας Ουκρανίας-Ρωσίας, ο αυταρχικός τούρκος ηγέτης Erdogan απείλησε εκ νέου ότι θα μπλοκάρει την είσοδο της Σουηδίας και Νορβηγίας στο ΝΑΤΟ, μια κίνηση που θα αποτελούσε ντροπή για το ΝΑΤΟ και τις προσπάθειες του Αμερικανού Προέδρου να αντιμετωπίσει την Ρωσία.
Επίσης πρόσφατα το Κογκρέσο πρόβαλλε τους ενδοιασμούς του για την δέσμευση που εξέφρασε ο Biden στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη, ότι οι ΗΠΑ θα πουλήσουν F-16 στην Τουρκία.
Την περασμένη Τρίτη ο Erdogan ταξίδεψε στην Τεχεράνη όπου συναντήθηκε με τον Ιρανό Πρόεδρο Ebrahim Raisi και τον Ρώσο Πρόεδρο Putin. Σύμφωνα με αναλυτές η φωτογραφία του ηγέτη μιας Νατοϊκής χώρας Erdogan με δύο από τους κύριους αντιπάλους των ΗΠΑ, έρχεται σε σύγκρουση με το δυτικό αφήγημα περί βαθιά απομονωμένων διεθνώς Ρωσίας και Ιράν.
Στην συνέχεια, την περασμένη Παρασκευή ο Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου επανέλαβε τις αμερικανικές ανησυχίες για τις απειλές του Erdogan να εισβάλλει στην βόρεια Συρία έχοντας στόχο τους υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ Κούρδους μαχητές που η Αγκυρα θεωρεί τρομοκράτες.
Αν αθροίσουμε όλες τις παραπάνω ενέργειες του Erdogan, καθώς και την περιορισμένη δυνατότητα του Biden να τον συγκρατήσει, τότε διαπιστώνουμε ότι ο Erdogan βρίσκεται σε μια μοναδική θέση ενός ηγέτη μιας συμμάχου χώρας, που επανειλημμένα αντιτίθεται στην πολιτική των δυτικών του συμμάχων. Για τους Αμερικανούς αυτός ο ρόλος είναι εξωφρενικός καθώς o Erdogan υπονομεύει τα συμφέροντα μιας ομάδας στην οποία υποτίθεται πως ανήκει.
Ωστόσο οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Biden θεωρούν ότι μία ολοκληρωτική διαγραφή του Erdogan θα συνιστούσε μια αυτοκαταστροφική επιλογή, διότι η ιδιαίτερη στρατηγική θέση της Τουρκίας ως γέφυρα ανατολής-Δύσης επιτρέπει στον Erdogan να συνομιλεί ακόμη και με τους πλέον προβληματικούς γείτονές του όπως διαφάνηκε από την μεσολάβησή του για την συμφωνία Ουκρανίας-Ρωσίας.
Ενας ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ότι η προβληματική συμπεριφορά του Erdogan οφείλεται σε εσωτερική πολιτική του αδυναμία και στην προσπάθειά του να αποσπάσει την προσοχή από τον 80% πληθωρισμό στη χώρα του λόγω της κακοδιαχείρισης της οικονομίας, στην δημαγωγική επίδειξη εθνικισμού και της επίκλησης απειλής του ΡΚΚ και των Κούρδων μαχητών της βόρειας Συρίας.
