Σε επίσημη πρόταση για την απόκτηση μαχητικών Eurofighter Typhoon θα προχωρήσει η Τουρκία καθώς διαβλέπει πως η απάντηση των ΗΠΑ στην αίτηση αγοράς και εκσυγχρονισμού F-16 είτε θα είναι αρνητική είτε εσκεμμένα καθυστερεί πολύ.
Σε μεγάλο τουρκικό ΜΜΕ δημοσιεύτηκε ολόκληρη επιχειρηματολογία υπέρ της άμεσης αγοράς των Eurofighter σημειώνοντας πως η απόκτηση τους είναι επιτακτική ανάγκη και αποφέρει μόνο κέρδη για την Άγκυρα.
Το θέμα είναι τι θα συμβεί αν η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες μπλοκάρουν και την τελευταία εναλλακτική λύση της Τουρκίας από την Ευρώπη και το… ΝΑΤΟ. Η επόμενη λύση θα είναι από Ευρασία.
Ο Γιουσούφ Ερίμ, Τούρκος ειδικός εξωτερικής πολιτικής και αρχισυντάκτης στο TRT World, σημειώνει πως “το χάσμα με την Ελλάδα διευρύνεται και ο αεροπορικός Στόλος είναι απαρχαιωμένος”.
Το τουρκικό άρθρο γνώμης έχει τίτλο: “Αντί να περιμένει τα F-16, η Τουρκία θα πρέπει να αποκτήσει Eurofighter Typhoons”!
“Ένας γερασμένος τουρκικός Στόλος”
Επί 35 χρόνια, το επίκεντρο της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας ήταν το μαχητικό αεροσκάφος F-16. Η Άγκυρα έχει επί του παρόντος 270 αεροσκάφη F-16 C/D στο απόθεμά της και είναι μία από τις πέντε χώρες που παράγουν τοπικά το αεροσκάφος. Η εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει επίσης αναπτυχθεί γύρω από το F-16, παρέχοντας συντήρηση και αναπτύσσοντας πολλές αναβαθμίσεις για το μαχητικό. Ενώ το αξιόπιστο F-16 έχει καλύψει τις ανάγκες της Τουρκίας όλα αυτά τα χρόνια, οι τεχνολογικές εξελίξεις, ένα νέο περιβάλλον ασφάλειας και ο αυξημένος περιφερειακός ανταγωνισμός έχουν δημιουργήσει μια κραυγαλέα ανάγκη εκσυγχρονισμού του γηρασμένου στόλου της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η Άγκυρα επρόκειτο να αντικαταστήσει σταδιακά τον στόλο των F-16 με το κοινό μαχητικό κρούσης F-35 πέμπτης γενιάς της Lockheed Martin. Η Τουρκία έγινε εταίρος στο πρόγραμμα stealth το 2007 και σχεδίαζε να αγοράσει αρχικά 100 F-35. Ωστόσο, μετά την απόκτηση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 από την Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες αφαίρεσαν την Άγκυρα από το πρόγραμμα τον Ιούλιο του 2019, επικαλούμενες ανησυχίες ότι οι δυνατότητες stealth των F-35 θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο.
Η έγκριση F-16 έχει ρίσκο
Η απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 δημιούργησε ένα δίλημμα για την αεροπορία της για το πώς θα προχωρήσει στις προμήθειες. Ενώ η ιδέα της αγοράς ενός διαφορετικού μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς είχε ωριμάσει, η Άγκυρα αποφάσισε ότι διπλασιάζοντας και επιταχύνοντας την ανάπτυξη του εθνικού της σχεδίου μαχητικών αεροσκαφών σε συνδυασμό με την αγορά 40 νέων αεροσκαφών F-16 και 80 εκσυγχρονισμένων για τον υφιστάμενο στόλος ήταν η καλύτερη λύση.
Το αίτημα για την αγορά των F-16 υποβλήθηκε στις ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 2021, ξεκινώντας τη διαδικασία πώλησης στρατιωτικού εξοπλισμού στο εξωτερικό. Αυτό που κανονικά θα έπρεπε να θεωρείται ως πώληση ρουτίνας μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ έχει λάβει διαφορετική διάσταση. Η σχέση μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ μαστίζεται από σημεία ανάφλεξης όλα αυτά τα χρόνια.
Οι διαφωνίες μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ επικεντρώνονται από την οργή της Άγκυρας για τη συνεργασία της Ουάσιγκτον με το YPG στη Συρία, που είναι το τοπικό παράρτημα της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK, και την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην Τουρκία λόγω της αγοράς ρωσικών S-400.
Η συμφωνία, η οποία απαιτεί έγκριση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Κογκρέσο των ΗΠΑ, εξελίσσεται αργά, τα εθνικά λόμπι εργάζονται για να εμποδίσουν την πώληση ενώ υπάρχει μια αρνητική προοπτική προς την Τουρκία από το Κογκρέσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μπορεί να χρειαστεί να δαπανήσει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για εγκριθεί.
Με την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας, το αποτέλεσμα του αιτήματος για F-16 έχει ρίσκο.
Πιεστικές ανησυχίες για την ασφάλεια
Καθώς η Άγκυρα αναμένει την απάντηση της Ουάσιγκτον, οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια συνεχίζουν να φουντώνουν στη γειτονιά της. Η σύγκρουση στην Ουκρανία, η οποία εισήλθε στον τέταρτο μήνα της, επανέφερε τον πόλεμο στην ήπειρο της Ευρώπης και έχει τη δυνατότητα να αποσταθεροποιήσει την περιοχή. Η Ρωσία έχει αυξήσει την παρουσία της σε όλη τη Μαύρη Θάλασσα και συνεχίζει να δημιουργεί ανησυχίες για την ασφάλεια στη Συρία επιτρέποντας την παρουσία της τρομοκρατικής ομάδας YPG στα βορειοανατολικά της χώρας.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, η ισορροπία των αεροπορικών δυνάμεων ήταν πάντα σημαντικό στοιχείο για τη διατήρηση της ειρήνης μεταξύ των παράκτιων γειτόνων. Η πρόσφατη απόκτηση από την Ελλάδα μαχητικών αεροσκαφών Rafale γαλλικής κατασκευής και το αίτημα για απόκτηση F-35 θα μετατοπίσει το εκκρεμές υπέρ της Αθήνας. Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν μια αυξανόμενη αίσθηση επείγουσας ανάγκης που η Τουρκία χρειάζεται γρήγορα για να οριστικοποιήσει την απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών της και ίσως είναι καιρός να αρχίσει να εξετάζει εναλλακτικές λύσεις.
Το Eurofighter’s Typhoon καλύπτει τις ανάγκες της Τουρκίας
Προτού η Τουρκία πάρει την απόφασή της να αγοράσει νέα F-16 και να εκσυγχρονίσει τον υπάρχοντα στόλο με αναβαθμίσεις, η Άγκυρα είχε να σκεφτεί και μια άλλη αγορά. Για να θεωρηθεί βιώσιμη μια εναλλακτική λύση, η Τουρκία θα χρειαζόταν ένα αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων που να μπορεί να αντιμετωπίσει μια μεγάλη ποικιλία απειλών, να παρέχει αεροπορική υπεροχή, να θεωρείται φιλικό προς το ΝΑΤΟ και διαλειτουργικό σε έναν μικτό στόλο που θα περιλαμβάνει F-16 και στο μέλλον, το TF-X.
Το Eurofighter’s Typhoon είναι μια επιλογή που σημειώνει όλα αυτά τα κουτιά. Το πρόγραμμα Eurofighter, το οποίο αναπτύσσεται, παράγεται και συντηρείται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία, έχει αποδεδειγμένο ιστορικό και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της Συμμαχικής Αεράμυνας. Από την πρώτη του πτήση το 1994, το Typhoon εκσυγχρονίστηκε και αναβαθμίστηκε ώστε να είναι το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλού ρόλου στην αγορά. Το πλαίσιο του αεροσκάφους του έχει σχεδιαστεί για να μειώνει τη διατομή του ραντάρ και οι αναβαθμίσεις ενισχύουν τα stealth χαρακτηριστικά του αεροσκάφους. Η σύντηξη αισθητήρων, η υψηλή επίγνωση της κατάστασης, τα αεροηλεκτρονικά και ηλεκτρονικά συστήματα αιχμής, η ικανότητα να φέρει πυραύλους κρουζ και η κυριαρχία στα δεδομένα της αποστολής, θα παρείχαν στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, το Typhoon θα μπορούσε να λειτουργήσει και στα δύο Future Combat Air Systems (FCAS ή Tempest), δίνοντας στον Eurofighter και στις συνεργαζόμενες εταιρείες χρόνο να ωριμάσουν τεχνολογίες στην πλατφόρμα. Αυτό περιλαμβάνει επίσης τομείς όπως ευκαιρίες εκπαίδευσης σε πολύπλοκα σενάρια πολλών τομέων. Αυτά τα τεχνολογικά διδάγματα θα μπορούσαν να ωφελήσουν το πρόγραμμα TF-X της Τουρκίας. Με τα νέα πακέτα αναβάθμισης λογισμικού και υλικού που αναπτύσσει το Eurofighter, το Typhoon θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει απειλές ή προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν μέχρι τη δεκαετία του 2060, καθιστώντας το όχι μόνο μια ενδιάμεση λύση αλλά και μια πλήρη αναβάθμιση των δυνατοτήτων της ΤΗΚ.
Συμμετοχή εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας
Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που καθιστούν το Typhoon την καλύτερη επιλογή για την Άγκυρα είναι οι συνέργειες μεταξύ τουρκικών αμυντικών εταιρειών και εταιρειών συνεργατών του Eurofighter και οι μελλοντικές ευκαιρίες για τοπικές αναβαθμίσεις. Η Turkish Aerospace Industries (TAI) συνεργάζεται επί του παρόντος με την BAE Systems για το εθνικό μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας, το TF-X. Η TAI έχει επίσης μια μακρά και επιτυχημένη ιστορία συνεργασίας με την Airbus και τη Leοnardo σε έργα που περιλαμβάνουν το αεροσκάφος CN-235, το ελικόπτερο Cougar, το μεταφορικό αεροσκάφος A400M και το ελικόπτερο AW129.
Οι υπάρχοντες δίαυλοι επικοινωνίας και ο αμοιβαίος σεβασμός που καθιερώθηκαν μετά από πολλά χρόνια μακροχρόνιας συνεργασίας θα διευκολύνουν τη συνεργασία για τις προμήθειες Typhoon και η εμπλοκή τουρκικών εταιρειών σε όλα τα στάδια με το Eurofighter θα βελτιώσει την τεχνογνωσία και την εμπειρία του τοπικού εργατικού δυναμικού, θα αυξήσει την ενίσχυση των ικανοτήτων κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και θα παρέχουν ευκαιρίες για εγχώριες αναβαθμίσεις και τοπική συντήρηση που θα μειώσουν τις μελλοντικές δαπάνες.
Αντιστάθμιση κινδύνων προμήθειας μέσω διαφοροποίησης
Μετά από χρόνια εξάρτησης από τα F-16 και χαμένο χρόνο επενδύοντας στο πρόγραμμα των F-35, η σύγκρουση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ έδειξε στην Άγκυρα τις παγίδες και τους κινδύνους που συνδέονται με την εξάρτηση από μία μόνο πηγή προμηθειών. Πολλές περιφερειακές χώρες έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία διαφοροποίησης της προμήθειας κρίσιμου στρατιωτικού υλικού. Από αυτή την άποψη, η Τουρκία έχει λάβει θετικά βήματα προς τη διαφοροποίηση της προμήθειας του συστήματος αεράμυνας, καθώς οι συζητήσεις για εξαγορά SAMP/T της Eurosam έχουν αναζωπυρωθεί.
Η πρόσφατη άρση του εμπάργκο του Ηνωμένου Βασιλείου στις αμυντικές εξαγωγές προς την Τουρκία και οι θερμές σχέσεις της Άγκυρας με το Λονδίνο, το Βερολίνο, τη Μαδρίτη και τη Ρώμη έχουν δημιουργήσει μια φιλική ατμόσφαιρα για τις προμήθειες για την Τουρκία να επεκτείνει το χαρτοφυλάκιο των προμηθευτών της και να αντισταθμίσει τους κινδύνους. Η διαφοροποίηση των προμηθευτών, σε συνδυασμό με τη μελλοντική άφιξη ενός εγχώριου μαχητικού αεροσκάφους, θα δώσει στο TSK μεγαλύτερη ευελιξία στον μελλοντικό σχεδιασμό και ανθεκτικότητα έναντι των γεωπολιτικών κραδασμών του εφοδιασμού.
Επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση του ΝΑΤΟ
Καθώς τα γεωπολιτικά θεμελιώδη στοιχεία αλλάζουν και αναδύονται νέες προκλήσεις, η συνεργασία για την ασφάλεια και τη συλλογική άμυνα συνεχίζει να αποκτά σημασία. Δυστυχώς, την περιστασιακή διαφορά απόψεων μεταξύ της Άγκυρας και των συμμάχων της, την εκμεταλλεύονται εκείνοι που αμφισβητούν τη θέση της Τουρκίας στη διατλαντική συμμαχία.
Με την Τουρκία εκτός του προγράμματος F-35, η απόκτηση των Eurofighter Typhoons όχι μόνο θα διασφάλιζε τη θέση της Άγκυρας ως κρίσιμο τμήμα της Αεράμυνας του ΝΑΤΟ για τα επόμενα χρόνια, αλλά θα επιβεβαίωνε επίσης έντονα τη δέσμευση της Τουρκίας στη συμμαχία.
{ Αναρτήθηκε από τον Μιχάλη Τσολάκη}
