"Αντί να περιμένει τα F-16, η Τουρκία θα πρέπει να αποκτήσει Eurofighter Typhoons", είναι το άρθρο τουρκικού ΜΜΕ, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Οι ήχοι μαχητικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων διαπερνούν τους ουρανούς πάνω από το Αιγαίο καθώς οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (TSK) πραγματοποιούσαν τη στρατιωτική τους άσκηση με το όνομα EFES 2022 στην παραλιακή πόλη της Σμύρνης την περασμένη εβδομάδα.
Μαζί με το σχεδόν 10.000 προσωπικό από 37 έθνη που συμμετείχαν στις ασκήσεις ήταν και μερικά από τα εγχώρια αναπτυγμένα στρατιωτικά υλικά της Τουρκίας.
Κάποτε ένα έθνος που εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από ξένες προμήθειες όπλων, η Τουρκία, υπό τη διοίκηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι τώρα σε θέση να καλύψει το 80% των αναγκών της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας σε τοπικό επίπεδο.
Το χαρτοφυλάκιο όπλων εγχώριας κατασκευής περιλαμβάνει το θρυλικό Bayraktar TB2 μεταξύ άλλων αποτελεσματικών drones, συστημάτων αεράμυνας, πυραύλων κατά πλοίων, ελαφρού οπλισμού και εθνικά προγράμματα πολεμικών πλοίων και αρμάτων μάχης.
Ωστόσο, ένα κρίσιμο στοιχείο στρατιωτικού υλικού παρέμεινε άπιαστο και μια εγχώρια λύση, το TF-X, το εθνικό μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας, απέχει ακόμη χρόνια από την είσοδο στο απόθεμα της TSK.
Ένας γερασμένος στόλος
Επί 35 χρόνια, το επίκεντρο της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας ήταν το μαχητικό αεροσκάφος F-16. Η Άγκυρα έχει επί του παρόντος 270 αεροσκάφη F-16 C/D στο απόθεμά της και είναι μία από τις πέντε χώρες που παράγουν τοπικά το τζετ. Η εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει επίσης αναπτυχθεί γύρω από το F-16, παρέχοντας συντήρηση και αναπτύσσοντας πολλές αναβαθμίσεις για το μαχητικό.
Ενώ το αξιόπιστο F-16 έχει καλύψει τις ανάγκες της Τουρκίας όλα αυτά τα χρόνια, οι τεχνολογικές εξελίξεις, ένα νέο περιβάλλον ασφάλειας και ο αυξημένος περιφερειακός ανταγωνισμός έχουν δημιουργήσει μια κραυγαλέα ανάγκη εκσυγχρονισμού του γηρασμένου στόλου της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η Άγκυρα επρόκειτο να αντικαταστήσει σταδιακά τον στόλο της F-16 με το μαχητικό κρούσης F-35 πέμπτης γενιάς της Lockheed Martin. Η Τουρκία έγινε εταίρος στο πρόγραμμα stealthy jet το 2007 και σχεδίαζε να αγοράσει αρχικά 100 F-35. Ωστόσο, μετά την απόκτηση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 από την Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες εκδίωξαν την Άγκυρα από το πρόγραμμα τον Ιούλιο του 2019, επικαλούμενες ανησυχίες ότι οι δυνατότητες stealth των F-35 θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο.
Η έγκριση F-16 ενέχει "ρίσκο"
Η απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 δημιούργησε ένα δίλημμα για την αεροπορία της σχετικά με το πώς να προχωρήσει στις προμήθειες.
Ενώ η ιδέα της αγοράς ενός διαφορετικού μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς είχε ωριμάσει, η Άγκυρα αποφάσισε ότι διπλασιάζοντας και επιταχύνοντας την ανάπτυξη του εθνικού της σχεδίου μαχητικών αεροσκαφών σε συνδυασμό με έναν συνδυασμό αγοράς 40 νέων αεροσκαφών F-16 και 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τον υφιστάμενο στόλο ήταν ο πιο εφικτός τρόπος δράσης.
Το αίτημα για την αγορά του F-16 υποβλήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Οκτώβριο του 2021, ξεκινώντας τη διαδικασία πώλησης στρατιωτικού εξοπλισμού στο εξωτερικό. Αυτό που κανονικά θα έπρεπε να θεωρείται ως πώληση ρουτίνας μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ έχει πάρει διαφορετική διάσταση.
Η σχέση μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ μαστίζεται από σημεία ανάφλεξης όλα αυτά τα χρόνια.
Οι διαφωνίες μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ επικεντρώνονται από την οργή της Άγκυρας για τη συνεργασία της Ουάσιγκτον στη Συρία με το YPG, που είναι το τοπικό παράρτημα της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK, και την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην Τουρκία λόγω της αγοράς ρωσικών S-400.
Η συμφωνία, η οποία απαιτεί έγκριση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Κογκρέσο των ΗΠΑ, εξελίσσεται αργά και με τα εθνικά λόμπι να εργάζονται για να εμποδίσουν την πώληση , ενώ υπάρχει μια αρνητική προοπτική για την Τουρκία στο Κογκρέσο, γεγονός που σημαίνει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μπορεί να χρειαστεί να δαπανήσει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για εγκριθεί, η πώλησή των F-16 στην Τουρκία
Με την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας, το αποτέλεσμα του αιτήματος των F-16 είναι μια κίνηση ρίσκου
Πιεστικές ανησυχίες για την ασφάλεια
Καθώς η Άγκυρα αναμένει την απάντηση της Ουάσιγκτον, οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια συνεχίζουν να φουντώνουν στη γειτονιά της. Η σύγκρουση στην Ουκρανία, η οποία εισήλθε στον τέταρτο μήνα της, επανέφερε τον πόλεμο στην ήπειρο της Ευρώπης και έχει τη δυνατότητα να αποσταθεροποιήσει την περιοχή.
Η Ρωσία έχει αυξήσει την παρουσία της σε όλη τη Μαύρη Θάλασσα και συνεχίζει να δημιουργεί ανησυχίες για την ασφάλεια στη Συρία επιτρέποντας την παρουσία της τρομοκρατικής ομάδας YPG στα βορειοανατολικά της χώρας.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, η ισορροπία των αεροπορικών δυνάμεων ήταν πάντα σημαντικό στοιχείο για τη διατήρηση της ειρήνης μεταξύ των παράκτιων γειτόνων.
Η πρόσφατη απόκτηση από την Ελλάδα μαχητικών αεροσκαφών Rafale γαλλικής κατασκευής και το αίτημα για απόκτηση F-35 θα μετατοπίσει το εκκρεμές υπέρ της Αθήνας.
Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν μια αυξανόμενη αίσθηση επείγουσας ανάγκης που η Τουρκία χρειάζεται γρήγορα για να οριστικοποιήσει την απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών της και ίσως είναι καιρός να αρχίσει να εξετάζει εναλλακτικές λύσεις.
Το Eurofighter's Typhoon καλύπτει τις ανάγκες της Τουρκίας
Προτού η Τουρκία πάρει την απόφασή της να αγοράσει νέα F-16 και να εκσυγχρονίσει τον υπάρχοντα στόλο με αναβαθμίσεις, η Άγκυρα έχει να σκεφτεί και άλλες λύσεις
Για να θεωρηθεί βιώσιμη μια εναλλακτική λύση, η Τουρκία θα χρειαζόταν ένα αεροσκάφος με δυνατότητες αεροπορικής υπεροχής που να μπορεί να αντιμετωπίσει μια μεγάλη ποικιλία απειλών, να θεωρείται φιλικό προς το ΝΑΤΟ και διαλειτουργικό σε έναν μικτό στόλο που θα περιλαμβάνει F-16 και το μέλλον, το TF-X.
Το Eurofighter's Typhoon είναι μια επιλογή που έχει όλα τα παραπάνω
Το πρόγραμμα Eurofighter, το οποίο αναπτύσσεται, παράγεται και συντηρείται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία, έχει αποδεδειγμένο ιστορικό και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της Συμμαχικής Αεροπορίας
Από την πρώτη του πτήση το 1994, το Typhoon εκσυγχρονίστηκε και αναβαθμίστηκε ώστε να είναι το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων στην αγορά. Το πλαίσιο του αεροσκάφους του έχει σχεδιαστεί για να μειώνει τη διατομή του ραντάρ και οι αναβαθμίσεις ενισχύουν τα stealth χαρακτηριστικά του αεροσκάφους.
Η σύντηξη αισθητήρων, η υψηλή επίγνωση της κατάστασης, τα αεροηλεκτρονικά και ηλεκτρονικά συστήματα αιχμής, η ικανότητα να φέρει βλήματα κρούζ , θα παρείχαν στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, το Typhoon θα μπορούσε να λειτουργήσει και στα δύο Future Combat Air Systems (FCAS ή Tempest), δίνοντας στον Eurofighter και στις συνεργαζόμενες εταιρείες χρόνο να ωριμάσουν τεχνολογίες στην πλατφόρμα.
Αυτό περιλαμβάνει επίσης τομείς όπως ευκαιρίες εκπαίδευσης σε πολύπλοκα σενάρια πολλών τομέων. Αυτά τα τεχνολογικά διδάγματα θα μπορούσαν να ωφελήσουν το πρόγραμμα TF-X της Τουρκίας.
Με τα νέα πακέτα αναβάθμισης λογισμικού και υλικού που αναπτύσσει το Eurofighter, το Typhoon θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει απειλές ή προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν μέχρι τη δεκαετία του 2060, καθιστώντας το όχι μόνο μια ενδιάμεση λύση αλλά και μια πλήρη αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Turkish Air Δύναμη.
Συνέργεια εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας
Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που καθιστούν το Typhoon την καλύτερη επιλογή για την Άγκυρα είναι οι συνέργειες μεταξύ τουρκικών αμυντικών εταιρειών και εταιρειών συνεργατών του Eurofighter και μελλοντικές ευκαιρίες για τοπικές αναβαθμίσεις.
Η Τουρκική Αεροδιαστημική Industries (TAI) συνεργάζεται επί του παρόντος με την BAE Systems για το εθνικό έργο μαχητικών αεροσκαφών της Τουρκίας, το TF-X.
Η TAI έχει επίσης μια μακρά και επιτυχημένη ιστορία συνεργασίας με την Airbus και τη Leanardo σε έργα που περιλαμβάνουν το αεροσκάφος CN-235, το ελικόπτερο Cougar, το μεταφορικό αεροσκάφος A400M και το ελικόπτερο AW129.
Οι υπάρχοντες δίαυλοι επικοινωνίας και ο αμοιβαίος σεβασμός που καθιερώθηκαν μετά από πολλά χρόνια μακροχρόνιας συνεργασίας θα διευκολύνουν τη συνεργασία για τις προμήθειες Typhoon και η εμπλοκή τουρκικών εταιρειών σε όλα τα στάδια με το Eurofighter, θα βελτιώσει την τεχνογνωσία και την εμπειρία του τοπικού εργατικού δυναμικού, θα αυξήσει την ενίσχυση των ικανοτήτων κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και θα παρέξει ευκαιρίες για εγχώριες αναβαθμίσεις και τοπική συντήρηση που θα μειώσουν τις μελλοντικές δαπάνες.
Αντιστάθμιση κινδύνων προμήθειας μέσω διαφοροποίησης
Μετά από χρόνια εξάρτησης από τα F-16 και χαμένο χρόνο επενδύοντας στο έργο F-35, η σύγκρουση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ έδειξε στην Άγκυρα τις παγίδες και τους κινδύνους που συνδέονται με την εξάρτηση από μία μόνο πηγή προμηθειών.
Πολλές περιφερειακές χώρες έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία διαφοροποίησης της προμήθειας κρίσιμου στρατιωτικού υλικού. Από αυτή την άποψη, η Τουρκία έχει λάβει θετικά βήματα προς τη διαφοροποίηση της προμήθειας του συστήματος αεράμυνας, καθώς οι συζητήσεις για εξαγορά SAMP/T της Eurosam έχουν αναζωπυρωθεί.
Η πρόσφατη άρση του εμπάργκο του Ηνωμένου Βασιλείου στις αμυντικές εξαγωγές προς την Τουρκία και οι θερμές σχέσεις της Άγκυρας με το Λονδίνο, το Βερολίνο, τη Μαδρίτη και τη Ρώμη έχουν δημιουργήσει μια φιλική ατμόσφαιρα για τις προμήθειες για την Τουρκία να επεκτείνει το χαρτοφυλάκιο των προμηθευτών της και να αντισταθμίσει τους κινδύνους.
Η διαφοροποίηση των προμηθευτών, σε συνδυασμό με τη μελλοντική άφιξη ενός εγχώριου μαχητικού αεροσκάφους, θα δώσει στο TSK μεγαλύτερη ευελιξία στον μελλοντικό σχεδιασμό και ανθεκτικότητα έναντι των γεωπολιτικών κραδασμών του εφοδιασμού.
Επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση του ΝΑΤΟ
Καθώς τα γεωπολιτικά θεμέλια αλλάζουν και αναδύονται νέες προκλήσεις, η συνεργασία για την ασφάλεια και τη συλλογική άμυνα συνεχίζει να αποκτά σημασία.
Δυστυχώς, την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των πολιτικών και οικονομικών αλληλεξαρτήσεων και την περιστασιακή διαφορά απόψεων μεταξύ της Άγκυρας και των συμμάχων της, την εκμεταλλεύονται εκείνοι που αμφισβητούν τη θέση της Τουρκίας στη διατλαντική συμμαχία.
Με την Τουρκία εκτός του προγράμματος F-35, η απόκτηση των Eurofighter Typhoons όχι μόνο θα διασφάλιζε τη θέση της Άγκυρας ως κρίσιμο τμήμα της Αεράμυνας του ΝΑΤΟ για τα επόμενα χρόνια, αλλά θα επιβεβαίωνε επίσης έντονα τη δέσμευση της Τουρκίας στη συμμαχία."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Το τελευταίο χρονικό διάστημα , όπως επισημάναμε σε προγενέστερο άρθρο μας , πληθαίνουν οι επισημάνσεις-άρθρα Τούρκων στρατιωτικών αναλυτών που κάνουν λόγο ότι η πιο σοβαρή επιλογή για την Τουρκική πολεμική αεροπορία θα ήταν το Eurofighter Typhoon, που παράγεται από μια κοινοπραξία που συγκεντρώνει τις BAE Systems, Airbus και Leonardo.
Από τα παραπάνω τέλος διαφαίνονται τα εξής:
-Tο TF-X, το εθνικό μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας, απέχει ακόμη χρόνια από την είσοδο του στο οπλοστάσιο της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας
-Η πρόσφατη απόκτηση από την Ελλάδα μαχητικών αεροσκαφών Rafale γαλλικής κατασκευής και το αίτημα για απόκτηση F-35 θα μετατοπίσει το αεροπορικό ισοζύγιο υπέρ της Αθήνας.
-Μπορεί καταρχάς το Typhoon να είναι ικανός αντίπαλος για τα ελληνικά Rafale, αλλά μόνο στην έκδοση Tranche 4 με το AESA Captor, ή έστω στην έκδοση Tranche 3A.Όλες οι άλλες εκδόσεις, είναι ικανές μεν, αλλά δεν μπορούν να βρεθούν στο επίπεδο του Rafale που διαθέτει η Ελλάδα
-Με την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας, το αποτέλεσμα του αιτήματος αγοράς των F-16 είναι πού αβέβαιο
-Η συμφωνία, η οποία απαιτεί έγκριση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Κογκρέσο των ΗΠΑ, εξελίσσεται αργά, ενώ υπάρχει μια αρνητική προοπτική για την Τουρκία στο Κογκρέσο, γεγονός που σημαίνει ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μπορεί να χρειαστεί να δαπανήσει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για εγκριθεί η πώλησή των F-16 στην Τουρκία, κάτι το οποίο δεν φαίνεται ορατό
- Με την Τουρκία εκτός του προγράμματος F-35, η απόκτηση των Eurofighter Typhoons όχι μόνο θα διασφάλιζε τη θέση της Άγκυρας ως κρίσιμο τμήμα της Αεράμυνας του ΝΑΤΟ για τα επόμενα χρόνια, αλλά θα επιβεβαίωνε επίσης έντονα τη δέσμευση της Τουρκίας στη συμμαχία
Συνεπώς η Τουρκία "χαιρετάει" οριστικά την αγορά και δεύτερης συστοιχίας S-400 και μαχητικών αεροσκαφών ρωσικής προελεύσεως, όπως πχ Su-35 και επιχειρεί μέσω αγοράς των Eurofighter Typhoons να προσεγγίσει την ΕΕ, προκειμένου να αποκτήσει και πολιτικά ερείσματα εντός αυτής
Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι η Ελλάδα διαθέτει ισχυρή αεροπορία αλλά και αντιαεροπορική προστασία στο Αιγαίο, σε αντίθεση με την Τουρκία της οποίας ο αεροπορικός στόλος είναι γερασμένος, ενώ η αντιαεροπορική της άμυνα είναι επιεικώς πολύ μέτρια έως κακή
Τυχόν τελικά οριστική στροφή της Τουρκίας για την αγορά των Eurofighter Typhoons και μη πώληση των F-16 από τις ΗΠΑ, θα σημαίνει προσωρινή αναβολή των επεκτατικών σχεδίων του Ερντογάν στο Αιγαίο
