Η αλήθεια είναι ότι το BMP-1 είναι ένα παρωχημένης τεχνολογίας ΤΟΜΑ (τεθωρακισμένο όχημα μάχης) , προέλευσης Ανατολ. Γερμανίας και ρωσικής σχεδίασης-κατασκευής, και αποκτήθηκε από την Ελλάδα σε μεγάλη ποσότητα (άνω των 500 μονάδων) την περίοδο 1992-1995, κατόπιν της ένωσης των δύο Γερμανιών και της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ.
Γράφει ο
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΡΟΓΛΗΣ
Ταξίαρχος ε.α
Κύριοι λόγοι της υπόψη προμήθειας για τη χώρας μας (αλλά και άλλων χωρών του ΝΑΤΟ) με αμυντικά συστήματα και υλικό ανατολικής προέλευσης (ΤΟΜΑ, Α/Α συστήματα, Α/Τ, οχήματα πάσης φύσης και ειδικά οχήματα, λοιπό υλικό) , ήταν η ύπαρξη μεγάλων κενών σε επιμέρους αμυντικές δυνατότητες, οι ευτελιστικά χαμηλές τιμές κτήσης, καθώς και η μη αντίδραση του ΝΑΤΟ, αφού ο ψυχρός Πόλεμος, κερδήθηκε με την επικράτηση της Δύσης και την κατάρρευση της πρώην ΕΣΣΔ.
Γυρνώντας πίσω στα ΒΜΡ-1, παρότι για κάποια από αυτά η νέα ενοποιημένη Γερμανία είχε προβλέψει ένα πρόγραμμα επί μέρους βελτιώσεων ώστε να καταστούν συμβατά με τα ΝΑΤΟικά πρότυπα, πολλά από αυτά ήρθαν με βλάβες και ελλείψεις, ενώ χαρακτηριστική ήταν και η δυσκολία εξεύρεσης ανταλλακτικών , αλλά και το αντίστοιχο έλλειμμα τεχνογνωσίας. Το ότι τα δυσεύρετα manuals και οι κάθε είδους ενδείξεις, ταμπελάκια, επιγραφές, ήταν στα ρωσικά, σε συνδυασμό με τα παραπάνω, τα κατέστησαν μη αγαπητά, τόσο στους χειριστές, όσο και στο προσωπικό συντήρησης, με αποτέλεσμα τη βαθμιαία απαξίωσή τους.
Το χαμηλό (εξωτερικό ) ύψος του, του προσέδιδε χαρακτηριστικά χαμηλού προφίλ και σιλουέτας, συμβάλλοντας στην επιβιωσιμότητα του στο πεδίο της μάχης, αλλά την ίδια στιγμή το χαμηλό εσωτερικό ύψος και η περιορισμένη πρόσβαση για εκπομπή πυρών από την ομάδα ΠΖ από το εσωτερικό, το κατέστησαν μη αγαπητό και από τη μεταφερόμενη ομάδα ΠΖ… Τα πράγματα γίνονταν ακόμη χειρότερα κατά την επιβίβαση-αποβίβαση της ομάδας ΠΖ, η οποία ήταν ιδιαίτερα άβολη και δύσκολη, σε σχέση με την πρόσβαση ενός Μ113, το οποίο ανεβοκατέβαζε την κεκλιμένη πίσω θύρα του με χαρακτηριστική ευκολία και άνεση.
Στα συν του, η ισχυρότερη θωράκισή του, (σε σχέση με το Μ113) και εξίσου ισχυρή με το Marder (ιδίως στο πρόσθιο τμήμα) , αλλά κυρίως η ισχύς πυρός του, καθόσον έφερε πυροβόλο των 73 χιλ, γεγονός το οποίο εκτιμήθηκε ως ιδιαιτέρως χρήσιμο στη συμβολή του σε αντιμετώπιση τυχόν αποβατικών επιχειρήσεων του «φίλου και γείτονα» (λέγε με Τουρκία).
Το υπόψη οπλικό σύστημα δεν αξιοποιήθηκε σωστά, δεν “αγαπήθηκε” από το προσωπικό, κυρίως λόγω της διαχρονικής έλλειψης στήριξης και υποστήριξης του του από τους αρμόδιους προς τούτο, και από το προσωπικό που δεν το έμαθε ποτέ…
Και ως εκ τούτου, η άγνοια φέρνει φόβο… ο συνδυασμός της έλλειψης ανταλλακτικών και τεχνογνωσίας, η ελλιπής εκπαίδευση και η ελλιπής στήριξη και υποστήριξη του, ήταν τα κύρια αίτια για τη δημιουργία ατυχημάτων και δυστυχημάτων….Και μια τυπική προανάκριση ερχόταν να επιρρίψει ευθύνες, μη αγγίζοντας ουσιαστικά τα βαθύτερα αίτια δημιουργίας των συμβάντων…
Παρόλα αυτά, με πολλά και μεγάλα προβλήματα, ελλείψεις αλλά και παραλείψεις σε πολλαπλά επίπεδα, τα ΒΜΡ-1 εντάχθηκαν στο σύστημα υποστήριξης του ΕΣ, και διατέθηκαν σε μηχανοκίνητα τάγματα πεζικού κυρίως σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με κύριο έργο τους , την αντιμετώπιση αποβατικών ενεργειών και αεροπρογεφυρωμάτων.
Από την άλλη πλευρά, το γερμανικό Marder (ή Marten στα γερμανικά), είναι ένα άγνωστο για τον ΕΣ οπλικό σύστημα, το οποίο όμως και αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στο σύστημα υποστήριξης….
Το αν θα μπορέσει να καλύψει τα επιχειρησιακά κενά που θα αφήσει το ΒΜΡ-1, εξαρτάται πρωτίστως από τον αριθμό, στον οποίο θα αποδοθεί. Προς το παρόν οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες σχετικά με τον αριθμό που δύναται να διατεθεί, αλλά και το χρόνο που θα απαιτηθεί για την μεταφορά, έλεγχο, αξιοποίηση και περαιτέρω προώθηση τους προς αντικατάσταση των υπαρχόντων ΒΜΡ-1. Υπόψιν, ότι για την αξιοποίηση των μέσων θα χρειαστεί και το απαραίτητο χρονικό διάστημα για εκπαίδευση των χειριστών, εκπαίδευση του προσωπικού, καθώς και του προσωπικού συντήρησης σε όλες τις απαραίτητες εμπλεκόμενες ειδικότητες τεχνιτών…
Παράλληλα θα πρέπει να δημιουργηθούν τα απαραίτητα αποθέματα ανταλλακτικών (κλίμακες) και πυρομαχικών (ακόμη και στην περίπτωση που η κάλυψη των αναγκών θα μπορούσε να καλυφθεί από τα ΕΑΣ, λόγω της τεχνογνωσίας των πυρομαχικών του πυροβόλου Rh 202, ως δίδυμο Α/Α πυροβόλο). Ομοίως θα πρέπει να παραληφθούν και οι απαραίτητες συλλογές εργαλείων και εξειδικευμένου τεχνικού εξοπλισμού για την καθολική συντήρηση κάθε επιπέδου, του μέσου και των απαρτίων του.
Από πλευράς συγκριτικών δυνατοτήτων, κυκλοφορούν αρκετά “στεγνά ” συγκριτικά, μεταξύ των δύο….Το γερμανικό σαφώς και υπολείπεται σε ισχύ πυρός, καθόσον είναι εξοπλισμένο με πυροβόλο 20mm. Υπόψιν ότι το ρωσικό μπορεί να βάλλει και ειδικούς Α/Τ πυραύλους, γεγονός ιδιαίτερα χρήσιμο για την αντιμετώπιση αρμάτων , αλλά και εναντίον αποβατικών σκαφών (αντιαβακικά πυρά)…
Από πλευράς τεχνολογικών δυνατοτήτων, είναι και τα δυό σχεδίασης δεκαετίας ‘70 και παραγωγής δεκαετίας ’80 *το ρωσικό είναι και λίγο παλαιότερο) , χωρίς όπως ευνοήτως αντιλαμβάνεται κανείς να μπορούμε να μιλάμε για τεχνολογίες αιχμής, ή αντίστοιχες τεχνολογικές καινοτομίες και άλματα!!…
Ιδιαίτερα το θέμα των ασυρμάτων επικοινωνιών, είναι ένα σύνθετο και δύσκολο, μα και ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, για το οποίο δεν υπάρχουν ακόμη πληροφορίες…Τα γερμανικά θα έρθουν με σταθμούς ασυρμάτου??…και με τι δυνατότητες??…
Εκ πείρας, διατηρώ επιφυλάξεις σχετικά με τον εξοπλισμό και τα απάρτια τους……Υπόψιν ότι ακόμη και ο δευτερεύων οπλισμός τους ( πολυβόλο 7,62 MG), συνήθως δεν παραδίδεται με το οπλικό σύστημα, αλλά “χρεώνεται εξτρά”…
Εν ολίγοις, για άλλη μια φορά, βλέπω να «βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο» και η στρατιωτική ιεραρχία , να ενημερώνεται κατόπιν εορτής, από την πολιτική ηγεσία για την απόφαση που έχει ληφθεί …
Ακόμη χειρότερα δε, που η «ενημέρωση» κατέστη «δημόσια» εκ μέρους της γερμανικής πλευράς, δηλαδή ότι θα αποστείλουμε αριθμό BMP-1 στην Ουκρανία και ως απότοκο της παραχώρησης αυτών, θα λάβουμε προς αντικατάστασή τους (ίσο;;;) αριθμό ΤΟΜΑ γερμανικών Marder (τα οποία είναι σε κατάσταση μακράς αποθήκευσης, τουλάχιστον από 15ετίας). Υπόψιν δε ότι από πρόσφατες πληροφορίες ανοιχτών πηγών, η Γερμανία είχε εκδηλώσει προ μηνός την πρόθεση της να παραχωρήσει έναν αριθμό εξ αυτών απ’ ευθείας στην Ουκρανία, εκ των οποίων περίπου 30 θα μπορούσαν να ήταν έτοιμα εντός τριμήνου και άλλα τόσα εντός εξαμήνου…Πιθανόν, έγινε αλλαγή πλάνων (επιχ.σχεδίαση) και αναζητήθηκαν πιο «φιλικές λύσεις» προς τους Ουκρανούς χειριστές, χωρίς χρονοτριβή για εκπαίδευση και υποστήριξη…
Ακόμη δεν έχει καταστεί γνωστός ο αριθμός των ελληνικών ΒΜΡ-1 που θα παραχωρηθούν, ούτε βέβαια και ο αριθμός των Marder που θα τα αντικαταστήσουν….και βέβαια κανείς δεν μπορεί να μιλήσει πλέον για «αποθέματα»…Αλλά να διευκρινίσω ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, ότι τα αποθέματα κάθε είδους , είναι ενταγμένα μέσα στο συνολικότερο σχέδιο στρατιωτικής κινητοποίησης και σίγουρα δεν είναι «πλεονάζοντα» (για όσους θέλουν σκοπίμως να συγχέουν τις έννοιες των δύο όρων…
Πέρα από τα ψευδοδιλλήματα BMP-1 ή Marder, αναμφίβολα γεννώνται ουσιαστικά και καίρια ερωτήματα….
Η παράδοξη και σκληρή αυτή αναμέτρηση μεταξύ «Δύσης» και Ρωσίας, υπό τη μορφή proxy war (σε επιχειρησιακό επίπεδο η Ουκρανία, σε τακτικό επίπεδο, επιπλέον με τη συμμετοχή ένθεν κακείθεν, private armies, «συμβούλων» και μισθοφόρων), φαίνεται να πλησιάζει στην ουσιαστική καμπή της….Και ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα και την έκβαση της αντιπαράθεσης, θα προκύψει η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός νέου πλαισίου σχέσεων στην υπόψη διαμόρφωση……
Έχει εκτιμηθεί επαρκώς το νέο αυτό πλαίσιο, οι μορφές που θα μπορούσε να λάβει, και ο ρόλος της Ελλάδας εντός αυτού…;
Έχουν εκτιμηθεί οι πολιτικές προεκτάσεις της αποστολής οπλισμού ( και τώρα πλέον και βαρέως οπλισμού / ΤΟΜΑ) , ή είναι μια βιαστική ενέργεια της κυβέρνησης σε εκτέλεση εντολών «ενός πιστού και προβλέψιμου συμμάχου» , η οποία δεν έχει εκτιμηθεί σωστά σε όλο το εύρος των παρενεργειών της, ειδικά για τις μελλοντικές σχέσεις της χώρας με τη Ρωσία….και βέβαια ενέργειες σαν και αυτή, θα τις δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο…
Παράλληλα, εκτιμώ ότι πρώτα θα φύγουν τα BMP-1 “βιαστικά” (αλλιώς δεν έχει νόημα να σταλούν σε έξι μήνες ή σε ένα χρόνο), και μετά θα έρθουν τα Marder…Ομοίως εκτιμώ ότι η «βιαστική» αναχώρησή τους, θα δημιουργήσει επιχειρησιακά κενά στις αμυντικές δυνατότητες των νησιών του Ανατ. Αιγαίου, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό με την παρούσα εξέλιξη των ελληνοτουρκικών…Βέβαια με τον τρόπο αυτό, συντελείται μια έστω και έμμεση «άτυπη συμμόρφωση» με τις απαιτήσεις της Τουρκίας για αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατ. Αιγαίου….
Συνοψίζοντας, με απλά λόγια, το να αποσύρεις βιαστικά και χωρίς προγραμματισμό, ένα οπλικό σύστημα, για να το αντικαταστήσεις με ένα άλλο οπλικό σύστημα της ίδιας παλαιάς τεχνολογικής σχεδίασης και αμφισβητούμενης επαύξησης επιχειρησιακών δυνατοτήτων δεν σε καθιστά έξυπνο….Το αντίθετο ….σε καθιστά σίγουρα προβλέψιμο και χρήσιμο…αλλά χρήσιμο για ποιους??…Χρήσιμο για την εξυπηρέτηση των εθνικών μας συμφερόντων???… και εν τέλει, ποια είναι αυτά..???…έχουν ποτέ σαφώς καθοριστεί, με την απαραίτητη συναίνεση του πολιτικού κόσμου???..Ερωτήματα που θα μείνουν σίγουρα αναπάντητα από το/ πολιτικό σύστημα, αλλά μέσα μας, γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά τις απαντήσεις…
Υ.Γ. : και αν το κυρίαρχο επιχείρημα, είναι το «ότι βρισκόμαστε στη σωστή πλευράς της ιστορίας», αναρωτιέμαι, αν η Ιστορία, γνώριζε ποτέ εκ των προτέρων, τη «σωστή πλευρά» της…
