Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ*, Hellas Journal
Βρεθήκαμε και χθες (Πέμπτη) στο Λευκό Οίκο επειδή ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προσκάλεσε εκτάκτως στην Ουάσιγκτον την πρωθυπουργό της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον και τον πρόεδρο της Φινλανδίας Σαούλι Νιινίστο.
Μάλιστα ανέβαλε την αναχώρηση του για την Ασία μερικές ώρες για να έχει χρόνο να συζητήσει με τους δύο ηγέτες. Ο στόχος του ήταν η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη στήριξη στο αίτημα τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ για να μην έχουν την τύχη της Ουκρανίας. Και επίσης για να αναζητήσουν τρόπους να υποχωρήσει η Τουρκία και να άρει το απαράδεκτο βέτο που έθεσε (στο όνομα του προέδρου της Ρωσίας, όπως υποπτεύονται αρκετοί άνθρωποι στην Ουάσιγκτον).
Ο κ. Μπάιντεν τους πρόσφερε ισχυρή υποστήριξη και τόνισε ότι οι δύο χώρες πληρούν «όλα τα κριτήρια» για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Έχοντας στα αριστερά και στα δεξιά του τους δύο ηγέτες ο κ. Μπάιντεν είπε ότι «σήμερα, σας διαβεβαιώνω με υπερηφάνεια ότι έχετε την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ».
Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν αναφέρθηκε στα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία, αλλά φέρεται έντονα εκνευρισμένος με τα ανάρμοστα παιγνίδια του Ταγίπ Ερντογάν. Φέρεται να πιστεύει ότι είναι ένα πρόβλημα που δεν χρειαζόταν να εμφανιστεί αυτή τη δεδομένη στιγμή. Την ίδια στιγμή, οι αντιδράσεις στο Κογκρέσο βρίσκονται στο ζενίθ.
- Υποσχέθηκε, πάντως, ότι η Αμερική θα εργαστεί με τη Σουηδία και την Φινλανδία για «να αντιμετωπίσουν κάθε επίθεση» που θα μπορούσαν να δεχτούν από τώρα μέχρι την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Άρα θα καλύπτονται στρατιωτικά από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της Συμμαχίας, εάν απαιτηθεί.
Ο κ. Μπάιντεν άδραξε την ευκαιρία για να θυμίσει σε όσους αντιδρούν στην ένταξη των δύο χωρών -βασικά μόνο η Τουρκία βρίσκεται απέναντι- ότι μόνο μία φορά έγινε επίκληση του άρθρου 5, που προβλέπει τη συλλογική άμυνα στην περίπτωση που ένα μέλος δεχτεί επίθεση. Η επίκληση έγινε μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Τότε «όλοι οι σύμμαχοί μας στάθηκαν στο πλευρό μας», δήλωσε ο Πρόεδρος Μπάιντεν.
Η αλήθεια είναι ότι ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν προσπάθησε προχθες στη Νέα Υόρκη να μεταπείσει τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά αυτό δεν στάθηκε δυνατό.
Η συνάντηση των δύο υπουργών ήταν δύσκολη και ο κ. Τσαβούσογλου δεν έκρυψε την ενόχληση και την …απογοήτευση του, για το γεγονός ότι η Αμερική δεν μοιράζεται τις ανησυχίες της κατοχικής Τουρκίας.
Πάντως προκαλεί εντύπωση εδώ στην Ουάσιγκτον το γεγονός ότι η Τουρκία με προκλητικό τρόπο απαιτεί να λάβει ανταλλάγματα για να δώσει και αυτή το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Η Άγκυρα απαιτεί από τις δύο χώρες να σταματήσουν να στηρίζουν το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, που ηγείται του αντάρτικου στην Τουρκία. Και να καταργήσουν τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει από το 2019 για την πώληση στρατιωτικού υλικού.
Σε αντίθεση με τον κ. Μπάιντεν, ο πρόεδρος της Φινλανδίας έστειλε μήνυμα στην Άγκυρα από τον κήπο του Λευκού Οίκου. Είπε ότι ο ίδιος είναι «έτοιμος να συζητήσει» με την Τουρκία για όλες τις «ανησυχίες» που εκφράζει.
Ο Φινλανδός πρόεδρος επανέλαβε ότι «καταδικάζουμε την τρομοκρατία σε όλες τις μορφές της». Αλλά αυτό δεν αρκεί για τον Ερντογάν, που απαιτεί επίσης να τερματίσουν (οι δύο χώρες) τις σχέσεις τους με τους αντάρτες του YPG, στη βόρεια Συρία.
Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον αποκάλυψε ότι είναι σε εξέλιξη ένας «διάλογος» με την Τουρκία για την επίλυση των προβλημάτων που έθεσε.
Ο κ. Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι στέλνει το αίτημα των δύο χωρών στο Κογκρέσο για επικύρωση το συντομότερο δυνατόν, όπως τόνισε. Το απόγευμα (ώρα Ουάσιγκτον) το αίτημα έφτασε και αναμένεται να ψηφιστεί με συνοπτικές διαφικασίες.
Πρόσθεσε ο κ. Μπάιντεν στις δηλώσεις του απευθυνόμενος βασικά στην Τουρκία:
«Όταν νέα μέλη εντάσσονται στο ΝΑΤΟ, αυτό δεν είναι απειλή για καμία χώρα. Ποτέ δεν ήταν. Στόχος του ΝΑΤΟ είναι η άμυνα απέναντι σε επιθέσεις».
Ο κ. Τσαβούσογλου εξέφρασε παράπονα στον κ. Μπλίνκεν επειδή -όπως ισχυρίστηκε- η Αμερική υποστηρίζει την Ελλάδα εις βάρος δήθεν των τουρκικών συμφερόντων. Και ζήτησε περισσότερη ισορροπία στις σχέσεις με την Αθήνα και την Άγκυρα,
Είναι φανερό ότι η Τουρκία έχει ενοχληθεί για το γεγονός ότι έχει επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο ο κ. Μητσοτάκης και όχι ο Ταγίπ Ερντογάν. Ο κ. Τσαβούσογλου απαίτησε αυτό να συμβεί το συντομότερο δυνατόν, αλλά ο κ. Μπλίνκεν δεν δεσμεύτηκε.
Υπάρχουν σκέψεις για επικοινωνία του κ. Μπάιντεν με τον Ταγίπ Ερντογάν, από τον οποίο θα ζητήσει την άρση της αντίθεσης του για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Αναμένεται να ζητήσει επίσης τον τερματισμό των τουρκικών υπερπτήσεων και τις υπόλοιπες προκλήσεις εναντίον της Ελλάδας.
- Όπως σημείωσε η εφημερίδα Washington Post, η άρνηση της Τουρκίας να αποδεχθεί τη Σουηδία και τη Φινλανδία στο ΝΑΤΟ προκάλεσε ανησυχία στο Καπιτώλιο.
Ως γνωστό, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ (D-N.J.) βρίσκεται απέναντι στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Έχει καταστεί ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της Ελλάδας και της Κύπρου.
Ο γερουσιαστής άσκησε έντονη κριτική στην Άγκυρα, λέγοντας ότι τουρκική η κίνηση προκάλεσε ευρύτερες ανησυχίες για την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου των ΗΠΑ μετά την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 και την άρνησή της να συμμετάσχει σε ορισμένες ευρύτερες δυτικές κυρώσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο κ. Μενέντεζ σημείωσε ότι ο ελιγμός έρχεται καθώς η Τουρκία επιδιώκει να αγοράσει δεκάδες νέα μαχητικά αεροσκάφη F-16, μια πώληση που θα απαιτήσει την έγκριση του Κογκρέσου. «Ελπίζω ότι η κυβέρνηση θα το προσέξει αυτό καθώς εξετάζει την πώληση των F-16» (στην Τουρκία), δήλωσε ο γερουσιαστής και πρόσθεσε:
«Θα πρέπει να πείτε στον Ερντογάν ότι πρέπει να ενεργήσει με διαφορετικό τρόπο αν θέλει να λάβετε υπόψη οτιδήποτε» (αναφέρεται στο θέμα των F-16 που απαιτεί η Τουρκία).
Η αμερικανική κυβέρνηση βρίσκεται ξανά στο σταυροδρόμι, λόγω της Τουρκίας. Μία εύκολη, όπως φαινόταν στην αρχή, ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ, εξελίσσεται σε μεγάλη κρίση διότι ο Ταγίπ Ερντογάν δρα βασικά ως «πράκτορας» του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το τουρκικό φίδι βρίσκεται ήδη στο λαιμό της Δυτικής Συμμαχίας και απειλεί να την πνίξει. Πότε επιτέλους θα ξυπνήσουν οι Αμερικανοί;
- Ο Μιχάλης Ιγνατίου είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο και συγγραφέας. Είναι ο ιδρυτής της ιστοσελίδας Hellas Journal
