Με τίτλο «Το πρόβλημα των Νησιών δεν λύνεται στο τραπέζι: Η Τουρκία έχει το δικαίωμα να παρέμβει για τα 23 νησιά που οπλίζουν οι ΗΠΑ και η Ελλάδα» δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα TR Haber ανυπόγραφο ρεπορτάζ.
Το εν λόγω κείμενο οποίο αναπαράγει, μεταξύ άλλων, νομικά και ιστορικά αστήρικτες απόψεις του Τούρκου υποναύαρχου ε.α. και φερόμενου ως εμπνευστή του Τουρκολιβυκού MoU Cihat Yaycı.
Το παραθέτουμε αυτούσιο διότι πρέπει να διαβαστεί από τους αναγνώστες μας και να μελετηθεί από τους αρμοδίους. Τα όσα γράφει η TR Haber, που βασικά ψεύδεται και παραπληροφορεί, είναι απαράδεκτα, ελεεινά και δεν καλύπτονται από το Διεθνές Δίκαιο (σημειώνουμε ότι διατηρήσαμε τη γλώσσα του κειμένου χωρίς καμία παρέμβαση):
“Τα 23 νησιά του Αιγαίου είναι σε «μη στρατιωτικό» καθεστώς τόσο σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης όσο και του Παρισιού. Εάν αυτά τα νησιά, τα οποία χωρίζονται σε 3 ομάδες, Βορείου Αγαίου, Ανατολικές Σποράδες και Δωδεκάνησα, «εξοπλίζονται» όπως κάνει τώρα η Ελλάδα, κι οι διατάξεις της συμφωνίας αναιρούνται από μόνες τους.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμπεριφέρεται σαν να έχει αφήσει την κυριαρχία της χώρας του ολοκληρωτικά στον Λευκό Οίκο, αντί να προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα που έχει με την Τουρκία μέσω αμοιβαίων επαφών.
Αυτή η κατάσταση, που έχει κάνει την Αθήνα την 51η πολιτεία των ΗΠΑ, ήρθε στο φως με την πρόσφατη επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον. Οι Έλληνες, τους οποίους οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν ως «δύναμη πληρεξουσίου» κατά της Τουρκίας, επιδεικνύουν πολεμική ετοιμότητα κατά της Άγκυρας για μερικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 και μερικές εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα.
Η υφιστάμενη εικόνα είχε ως αποτέλεσμα τη σκληρή αντίδραση του Τούρκου Προέδρου Erdoğan με τα λόγια «Δεν υπάρχει πια Μητσοτάκης για μένα». Ενώ οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας είχαν μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο, η ελπίδα επίλυσης των ζητημάτων στο Αιγαίο στις διαπραγματεύσεις εξαφανίστηκε.
Οι δραστηριότητες που πραγματοποιεί ο ελληνικός στρατός στη ‘Θάλασσα των Νησιών’ [sic] μαζί με τους Αμερικανούς στρατιώτες είναι του είδους που θα οδηγήσουν σε πόλεμο. Διότι η Αθήνα εξόπλισε βαριά την ομάδα νησιών στα ανοιχτά των τουρκικών ακτών, παραβιάζοντας τόσο τις συμφωνίες της Λωζάνης όσο και των Παρισίων.
- ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΕΠΕΜΒΑΣΗ!
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Mevlüt Çavuşoğlu προειδοποίησε την Ελλάδα για τα «νησιά» στις 10 Φεβρουαρίου, τονίζοντας ότι τα τμήματα εδάφους εκεί «δόθηκαν υπό όρους» στην Αθήνα και έκανε δήλωση ότι «αν η Ελλάδα δεν τον εγκαταλείψει (τον εξοπλισμό των νησιών), τίθεται υπό συζήτηση η κυριαρχία αυτών των νησιών».
Αυτά τα κομμάτια γης, που δόθηκαν στην Ελλάδα «με τον όρο αποστρατιωτικοποίησης» με τις Συνθήκες της Λωζάνης (1923) και του Παρισιού (1947), έχουν εξοπλιστεί βαριά από τον στρατό της Αθήνας που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Αυτή η κατάσταση, η οποία είναι ξεκάθαρα αντίθετη με τις διεθνείς συμφωνίες, έχει γίνει τόσο σημαντική που θα ανοίξει τη συζήτηση εκ νέου τα για κυριαρχικά δικαιώματα επί των νησιών.
Το «Turkish Maritime and Global Strategies Center» (TÜRK DEGS), με επικεφαλής τον πρώην Αρχηγό του Επιτελείου Ναυτικού, υποναύαρχο ε.α. Cihat Yaycı, μοιράστηκε σημαντικά στοιχεία για την τρέχουσα κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου.
- ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ!
Ο κατάλογος των νησιών όπου απαγορεύεται ο εξοπλισμός σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Λωζάνης και του Παρισιού, με τα τουρκικά τους ονόματα και τα ονόματα που αναφέρονται στη συμφωνία, έχει ως εξής [σσ. διατηρείται η πρωτότυπη καταγραφή του δημοσιεύματος]:
Taşoz (Tasos)
Bozbaba (Aya Evstratios)
İpsara (Psara)
Semadirek (Semothrace)
Limni (Lemnos)
Midilli (Mityelene)
Sakız (Chios)
Ahikerya (Nicaria)
Sisam (Samos)
İstanbulya (Stampalia)
Rodos (Rhodes)
Herke (Calki)
Kerpe (Scarpanto)
Çoban (Cassos)
İleki (Piscopis – Tilos)
İncirli (Misiros – Nisyros)
Kelemez (Calimnos)
İleryöz (Leros)
Batnoz (Patmos)
Lipso (Lipsos)
Sömbeki (Simi)
İstanköy (Cos)
Meis (Castellorizo)
- ΌΡΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Τα νησιά του καταλόγου βρίσκονται σε καθεστώς «αυστηρά αποστρατιωτικοποιημένο» (demilitarized status strictly prohibits). Κατά συνέπεια, κάθε είδους ναυτικός, στρατιωτικός και αεροπορικός εξοπλισμός, οχυρώσεις, στρατιωτικές εκπαιδεύσεις, στρατιωτικές πτήσεις, διελεύσεις τράνζιτ, κάθε είδους μόνιμες-προσωρινές οχυρώσεις (εκτός από περιορισμένη τοποθέτηση για λόγους εσωτερικής ασφάλειας) «απαγορεύονται» σύμφωνα με διεθνείς συμφωνίες. Επιπλέον, το αποστρατιωτικοποιημένο status των νησιών περιλαμβάνει χερσαία, όπως και χωρικά ύδατα και εναέριο χώρο.
Η πλατφόρμα TURK DEGS εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι αυτά τα κομμάτια γης έχουν τεθεί σε αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς στη Συνθήκη Λωζάνης λόγω της εγγύτητάς τους με την Τουρκία και της σημασίας τους για την ασφάλεια της Ανατολίας. Με άλλα λόγια, η προϋπόθεση του αφοπλισμού είναι απαραίτητο στοιχείο για την ασφάλεια της Τουρκίας.
- ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΕ 3 ΟΜΑΔΕΣ
Υπάρχουν 3 ομάδες νησιών με αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς στο Αιγαίο (Θάλασσα των Νήσων) [sic]. Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά σε ποια συνθήκη καθόρισε το κυριαρχικό δικαίωμα αυτών των νησιών:
Στην πρώτη ομάδα βρίσκονται τα Νησιά Βορείου Αιγαίου [σσ. έμπροσθεν Βοσπόρου στο πρωτότυπο]. Είναι η Λήμνος (Ελλάδα), η Σαμοθράκη (Ελλάδα), η Ίμβρος (Τουρκία) και η Τένεδος (Τουρκία). Τα νησιά αυτά αποστρατικοποιήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συνθήκης της Λωζάνης. Η Λήμνος και η Σαμοθράκη αναφέρονται και στο άρθρο 12 της Λωζάνης με τον όρο της «αποστρατιωτικοποίησης».
Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τα νησιά Ανατολικών Σποράδων. Η Λέσβος, η Σάμος, η Χίος, τα Ψαρά και η Ικαρία, των οποίων η κυριαρχία δόθηκε στην Ελλάδα, βρίσκονται σε αυτήν την ομάδα. Ο αφοπλισμός των Νήσων Ανατολικών Σποράδων προβλέπεται στο άρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάνης. Το 13ο άρθρο της ίδιας συνθήκης επιτρέπει μόνο σε δυνάμεις επιβολής τάξης (αστυνομία και χωροφυλακή) να είναι παρούσες στα νησιά αυτά. Εκτός αυτού, απαγορεύεται αυστηρά η εγκατάσταση ταγμάτων, ταξιαρχιών, αεροπορικών και ναυτικών βάσεων.
Στην τρίτη ομάδα όμως βρίσκονται τα Δωδεκάνησα. Το καθεστώς που τηρήθηκε στη Λωζάνη για άλλες νησιωτικές ομάδες επεκτάθηκε με τη Συμφωνία του Παρισιού το 1947 και περιλάμβανε τα Δωδεκάνησα, γνωστά και ως «Δώδεκα Νησιά». Σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης του Παρισιού, μπορεί να απασχοληθεί μόνο προσωπικό εσωτερικής ασφάλειας αρκετό για τη διατήρηση της δημόσιας τάξης στα νησιά Κάσο, Κάρπαθο, Ρόδο, Νίσυρο, Κω, Λέβιθα [σσ. δεν αναφέρεται στην ανωτέρω ‘λίστα’], Αστυπάλαια και Λέρο. Απαγορεύεται η ίδρυση στρατιωτικών αεροπορικών και ναυτικών βάσεων και η συγκρότηση ταξιαρχιών/τμημάτων σε αυτή την ομάδα νησιών. Ωστόσο, η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση.
- ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ;
Σήμερα και τα 23 αυτά νησιά είναι οχυρωμένα από τον ελληνικό στρατό σε διάφορα επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση, η διοίκηση της Αθήνας δεν αρνείται ότι όπλισε αυτούς τους χώρους. Η αιτιολόγηση που προβάλλουν είναι το «δικαίωμα στη νόμιμη άμυνα» στο άρθρο 51 των Ηνωμένων Εθνών.
Το «αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς», σε αντίθεση με το «καθεστώς αφοπλισμού», αναφέρεται σε ένα καθεστώς που εξαλείφει κάθε δυνατότητα οχύρωσης της κυρίαρχης χώρας και σύμφωνα με την αρχή του τρισδιάστατου κράτους ισχύει στην εναέρια, χερσαία και θαλάσσια επικράτεια.
Ενώ η χρήση του όρου «αφοπλισμένος» επιτρέπει την πτήση και ακόμη και τη διαμονή στρατιωτικών αεροσκαφών που δεν χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς, το «αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς» δεν επιτρέπει ούτε πτήσεις, διελεύσεις τράνζιτ, μόνιμες και προσωρινές αναπτύξεις, ούτε μη επανδρωμένα θαλάσσια και εναέρια μέσα.
Αφοπλίστηκαν οι νήσοι Βορείου Αιγαίου (Λήμνος και Σαμοθράκη) με το άρθρο 8 της Σύμβασης για τα Στενά της Συνθήκης της Λωζάνης, τα νησιά των Ανατολικών Σποράδων (Λέσβος, Χίος, Σάμος και Ικαρία) με το άρθρο 13 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάνης, και τα 12 νησιά με την παράγραφο 2 του άρθρου 14 της Συνθήκης Ειρήνης του Παρισιού του 1947. Με τις συμφωνίες αυτές ορίστηκε ότι στα νησιά δεν θα πρέπει να φυλάσσονται άλλες ένοπλες δυνάμεις εκτός από δυνάμεις επιβολής τάξης και να μην γίνονται οχυρώσεις.
Για την Ελλάδα, υπάρχουν πολλά άρθρα που περιλαμβάνουν την αποδοχή του «Μη Στρατιωτικού Καθεστώτος» με τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια συζήτησης. Δεδομένου ότι αυτές οι συμβάσεις δεν περιλαμβάνουν ειδικές διατάξεις για τις αεροπορικές και θαλάσσιες χώρες, το καθεστώς θα πρέπει να εφαρμόζεται με την ευρύτερη ερμηνεία.
Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι διάφορα προνόμια του «Αποστρατιωτικοποιημένου Καθεστώτος» ορίζονται συγκεκριμένα στη «Σύμβαση που Ρυθμίζει την Ουδετερότητα της Νήσου Άαλαντ το 1921», που αφορά την ασφάλεια της Φινλανδίας. Από αυτή την άποψη, ακόμη και τα πολιτικά αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς στο τρέχον καθεστώς δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να διέρχονται από τον εναέριο χώρο. Ομοίως, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο San Remo του 1994, τα εμπορικά πλοία που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικές δραστηριότητες θα πρέπει επίσης να αποτραπούν, ενώ και τα σκάφη της ακτοφυλακής που βρίσκονται στο καθεστώς των στρατιωτικών πλοίων θα πρέπει να αποσυρθούν.
Είναι σαφές ότι εάν η Ελλάδα δεν εκπληρώσει τις απαιτήσεις του status quo στα νησιά, η συνθήκη μεταβίβασης των νησιών θα εκλείψει [sic]
- ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ
Η συζήτηση για την ιδιοκτησία των Δωδεκανήσων, των οποίων η μεταφορά στην Ελλάδα το 1947 ήταν παράνομη, συνεχίζεται. Τα Δωδεκάνησα αφέθηκαν στην Ιταλία με το 15ο άρθρο της Λωζάνης και στη συνέχεια στη Διάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού το 1947, στην οποία η Τουρκία δεν συμμετείχε, λέγοντας ότι η «πλειονότητα του πληθυσμού» ήταν Έλληνες, αφού πάρθηκαν από την Ιταλία τα έδωσαν στην Ελλάδα. Όμως η παράδοση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα το 1947 είναι αντίθετη στο Άρθρο 108 του Καταστατικού του ΟΗΕ του 1945 και πολλά άρθρα της Σύμβασης της Βιέννης του 1969 για το Δίκαιο των Συνθηκών.
Ο βασικός κανόνας για την αλλαγή των διατάξεων των πολυμερών συνθηκών είναι η ομοφωνία ή η πλειοψηφία των 2/3. Το άρθρο 15 της Λωζάνης, στο οποίο είναι συμβαλλόμενα μέρη 8 κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, τροποποιήθηκε το 1947 με τη συμμετοχή 5 κρατών που συμμετείχαν στη Λωζάνη (Αγγλία, Γαλλία, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Ιταλία) και 16 κρατών που δεν ήταν μέρη στη Συνθήκη της Λωζάνης. Συνεπώς, η παράνομη παραχώρηση 12 νησιών στην Ελλάδα χωρίς ομόφωνη ψήφο ή πλειοψηφία δύο τρίτων δεν είναι θεμιτή.
