.png)
Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*
Μοναξιά!…
Φοβερό συναίσθημα, μια άβυσσος όπου πέφτουν και χάνονται αμέτρητοι συνάνθρωποί μας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Υφήλιο.
Μοναξιά, η άβυσσος όπου «χάθηκαν» συμβολικά αμέτρητοι συνάνθρωποί μας μέσα από τα λοκντάουν και τις απαγορεύσεις που μας επεβλήθηκαν τα τελευταια δύο χρόνια της πανδημίας covid-19…
Γεννήθηκε όμως πάλι, όπως κάθε χρόνο, το περασμένο Σαββατοκύριακο 23/24 του Απρίλη, 2022 με την συμβολική ΑΝΑΣΤΑΣΗ του Θεανθρώπου η ΕΛΠΙΔΑ για καλύτερες μέρες..
Τέλειώνει ο Απρίλης και έρχεται το μαγευτικό ελληνικό καλοκαίρι και η ΕΛΠΙΔΑ για αυξήσεις στις αφιξεις των τουριστών...
Αλλά δυστυχώς συνεχίζεται ο αιματηρός καταστροφικός πόλεμος στην Ουκρανία ανάμεσα σε δύο Ορθόδοξους Χριστιανικούς Λαούς...
Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες μεγαλουπόλεις της Πατρίδας μας ζήσαμε την εβδομάδα των Παθών του Ιησού και σε ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας σας καλώ να παραδεχθούμε, όχι να εθελοτυφλούμε, ότι κάποιοι συνάνθρωποί μας ξύπνησαν και σήμερα στις εισόδους των κτιρίων που τους «φιλοξενούν» και με λαχτάρα έψαξαν στους κάδους σκουπιδιών για τα δικά μας αποφάγια…
Μοναξιά!…
Κατάρα ή ευλογία για το ανθρώπινο γένος γενικά και εμάς τους νέο-Έλληνες ειδικά;
Σίγουρα μέσα στα σύγχρονα, πολύβουα, πολυπρόσωπα και απρόσωπα ελληνικά αστικά κέντρα, η μοναξιά έχει διογκωθεί σε προβληματικά επίπεδα, έχει ενταθεί πλέον σε επίπεδο καθημερινής απελπισίας.
Ζούμε σε κακόγουστες πολυκατοικίες όπου αγοράσαμε διαμερίσματα ακριβά και τώρα τα αγοράζουμε ξανά με πρόστιμα για αυθαιρεσίες και χαράτσια και πέρα από τις εθιμοτυπικές φιλοφρονήσεις και τα μικροπρεπή κουτσομπολιά αγνοούμε την ύπαρξη του συγκατοίκου σε σημείο ώστε να χρειάζεται να “μυρίσει” το πτώμα κάποιου άτυχου, μοναχικού γείτονά μας για να συνειδητοποιήσουμε εμείς οι υπόλοιποι ότι έκλεισε πια για αυτόν ή αυτήν, τραγικά, η αναπόφευκτη για όλους μας παρένθεση της…ζωής!
Βγήκαμε πάλι συνοδοιπόροι φορώντας μάσκες στους πολυσύχναστους δρόμους, δείχνοντα; Πιστοποιητικά με QR code και ταυτότητες σε χώρους εστίασης και σε καταστήματα...
Φορώντας μάσκες σε Λεωφορεία, τραίνα, τρόλλευ, μετρό και ταξί, στρυμωγμένα ασφυκτικά τα σώματα ανδρών, γυναικών και παιδιών τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Μόνοι, ολομόναχοι, κατασιγάζοντας όπως-όπως τις έντονες, τις αδυσώπητες διαμαρτυρίες του είναι μας, τη λαχτάρα μας να ξεφύγουμε από το ανελέητο μαρτύριο της απομόνωσης, της μοναξιάς…
Παραγωγοί και παράγωγα, αίτια και αιτιατά ενός ψυχοκοινωνικού και πολιτικού – πολιτιστικού συστήματος με οικονομικές δομές που εδραιώνονται στο ατομικό ψυχοκίνητρο και τα συλλογικά ορμέμφυτα για “κέρδος” και για “δύναμη” και απολήγουν εξαντλημένες στην εδραίωση ενός αντικειμενικού κόσμου, μιας πραγματικότητας που επιβεβαιώνει την πανάρχαια αλήθεια, την απλή και συνάμα δυσβάστακτη διαπίστωση της αναπόφευκτης υπαρξιακής μας μοίρας- όχι του θανάτου-αλλά της μοναξιάς…
Εδώ Χρειάζεται να διευκρινήσω ότι η μοναξιά έχει δύο όψεις.
Η πρώτη ταυτίζεται με την υποκειμενική διαπίστωση κάθε ατόμου ότι είναι μόνος.
Η δεύτερη πηγάζει από την αποξένωση του ατόμου από τον ίδιο του τον εαυτό, στηρίζεται στην νευρωσική διαφοροποίηση, στην αποκοπή συναισθημάτων και διανόησης, αποτελεί “αγχωτική αντίδραση” φυγή από την αλήθεια της ζωής, υποκειμενική διαστρέβλωση μιας αντικειμενικής πραγματικότητας.
Έτσι, ενώ η συνειδητοποίηση της πρώτης όψης της μοναξιάς αποτελεί μια βαθιά, υγιή, ανεξάντλητη πηγή ψυχολογικής και πνευματικής ενδυνάμωσης, η δεύτερη όψη της είναι σαφώς παθολογική.
Το άγχος της μοναξιάς που διαπιστωμένα διακατέχει πια εμάς τους Έλληνες επιδεινώθηκε στη διάρκεια της διετίας της πανδημίας για άτομα όλων των ηλικιών και ιδιαίτερα της τρίτης που ζούνε μόνα αποτελώντας μια ακόμα πικρή ένδειξη της απώλειας της αυθεντικότητάς μας,
«Ο άνθρωπος φοβάται, τρέμει τη μοναξιά…Η κυρίαρχη σκέψη σε κάθε φυλακισμένο, κάθε απομονωμένο, κάθε λεπρό, κάθε αμαρτωλό ή ασθενή είναι να έχει κάποιον που να μοιραστεί μαζί του τη μοίρα, το πεπρωμένο του…» έχει γράψει σχετικά ο Balzac.
Και ο Αμερικανός ψυχολόγος Rollo May σημείωσε εμφαντικά ότι «ο αγώνας του ανθρώπου για την απόκτηση δύναμης φαίνεται ολοκάθαρα τώρα καθώς γίνεται κοινή συνείδηση η αλλοτρίωσή του από τη φύση, η ανελέητη αλλοτρίωσή του και από τον ίδιο του τον εαυτό…»
Η μοναξιά του δημιουργικού ατόμου, αυτή η σκόπιμη και θελημένη απομόνωση αναμφίβολα διαφέρει από την καταδικαστική απομόνωση του μέσου Έλληνα, της μέσης Ελληνίδας.
Στη μοίρα του καθένα μας, όμως, το «δόσιμο» σε ένα συνάνθρωπο ή μια ιδέα αποτελεί σημαντικό αντισταθμιστικό παράγοντα. Και από αυτήν την έννοια, το δόσιμο, ξεκινά μια ολάκερη σειρά από ενέργειες που μπορούν, αναμφίβολα, να μειώσουν το σοκ της συνειδητοποίησης της μοναξιάς μας.
Οι συνάνθρωποί μας στην πολυκατοικία, στο γραφείο, στο εργοστάσιο, στο πανεπιστήμιο, στο ορφανοτροφείο, στο γηροκομείο και στη φυλακή βασανίζονται κάθε λεπτό από το αίσθημα της μοναξιάς, από την ανθρώπινη καταδίκη σε απομόνωση.
Είμαστε, λοιπόν, εμείς οι Έλληνες, γιατί όχι ίσως όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη μας, καταδικασμένοι στη μοναξιά;
Όχι βέβαια!
Βιώνουμε σε καθημερινή βάση το πρωτόγνωρο εθνικό και διεθνές δράμα της «πανδημίας covid-19» αλλά με αφορμή το ερχόμενο την Κυριακή 24η του Απρίλη, 2022 Πάσχα, την επόμενη της νύχτας της Ανάστασης ας σκύψουμε συμβολικά μέσα στα φυλοκάρδια, μέσα στην ψυχή μας και ας ψάξουμε προσεκτικά!..
Κάπου εκεί μέσα στα φυλλοκάρδια του απέραντου ελληνικού μας υποσυνείδητου και στα αρχέτυπα που χάνουν τις καταβολές τους στην ιστορία Πελασγών, Αχαιών, Δωριέων και Μακεδόνων υπάρχουν, πιστεύω, όλα τα απαραίτητα στοιχεία της σωτηρίας μας από την αρνητική μοναξιά, υπάρχει η δημιουργικότητα της ελληνικής ψυχοσύνθεσης…
Υπάρχει το εσώτερο μήνυμα της ΕΛΠΙΔΑΣ που πιστεύω έφερε δυναμικά στο προσκήνιο η ΑΝΑΣΤΑΣΗ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού…
Φίλες και φίλοι συμπατριώτες όλων των ηλικιών, ας φέρουμε από την πρώτη του φετινού Μάη όταν, όπως μας λένε, θα αρθούν όλα τα περιοριστικά μέτρα καθώς κλείνει η καταστροφική παρένθεση της πανδημίας covid-19 και πάλι την ΕΛΠΙΔΑ στο ατομικό και συλλογικό συνειδητό επίπεδο μακριά από ιδεολογικό-πολιτικές αγκυλώσεις, και ας ενταχθούμε ξανά ως συν-Έλληνες και συνάνθρωποι στο ΕΜΕΙΣ και ας γεφυρώσουμε έτσι την άβυσσο της μοναξιάς για τον Ελληνισμό και για την Ανθρωπότητα…
Οι σύγχρονες τάσεις της Παγκοσμιοποίησης και της μαρκετίστικης αντίληψης για τις ανθρώπινες σχέσεις, οι εμμονές στη συσσώρευση πλούτου και δύναμης εντάσσονται στην εσκεμμένα καλλιεργούμενη ψευδαίσθηση από τους οπαδούς της άκρατης, βάρβαρης και ανελέητης φιλελεύθερης οικονομίας ότι ο ΠΛΟΥΤΟΣ φέρνει την ΕΥΤΥΧΙΑ…
Ας αφήσουμε τους εγχώριους και διεθνείς «Σκρουτζ» στη μοναξιά του πλούτου τους, και ας τους πληροφορήσουμε, εάν δεν το ξέρουν ήδη πολύ καλά, ότι και αυτοί σαν τους «πλούσιους και επιτυχημένους» του Χόλλυγουντ θα χρειασθεί σύντομα να «νοικιάζουν» φίλους για να γεμίζουν τα υπαρξιακα τους κενά…
Επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι φέτος Απρίλιο του 2022 βιώσατε μια πραγματικά καλή Ανάσταση και είχατε Καλό Πάσχα σε σύγκριση με το 2020 και 2021 παρά την ακρίβεια που μας μαστίζει..
Και για χθες, καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου είναι «κινητή» νοερά δέχομαι και νοερά σας ευχαριστώ για τις ευχές που θα μου κάνατε εάν βρισκόμασταν πρόσωπο-με-πρόσωπο.
Χρόνια πολλά από εμένα σε όλους τους εορτάσαντες Γιώργηδες και Γεωργίες!..
------------------------------------------
*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας - Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ & Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, συνταξιούχος καθηγητής Μάνατζμεντ, Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
