Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μοιάζει με μια μοναχική φιγούρα, οδηγώντας τον ρωσικό στρατό σε έναν πόλεμο υψηλού ρίσκου που απειλεί να διαλύσει την οικονομία της χώρας του.
Σπάνια έδειχνε τόσο απομονωμένος από ό,τι σε δύο πρόσφατες, σκηνοθετημένες εμφανίσεις με τον στενό του κύκλο, όπου κάθεται σε τεράστια απόσταση από τους στενότερους συμβούλους του. [Ίσως μια ακόμη εικόνα που επιβεβαιώνει όσους λένε πως έχει περιέλθει σε παθολογική φοβία με τον κορωναϊό].
Ως αρχιστράτηγος, η τελική ευθύνη για την εισβολή ανήκει σε αυτόν, αλλά πάντα στηριζόταν σε ένα βαθύτατα πιστό περίγυρο, με άτομα που όπως κι ο Πούτιν ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους στις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας – την περιβόητη ΚGB. Το ερώτημα είναι ποιον ακούει και η γνώμη του έχει επίδραση πάνω στον “άρχοντα του Κρεμλίνου” , αυτή την πιο μοιραία στιγμή στην προεδρία του.
Σεργκέι Σοϊγκού- υπουργός Άμυνας
Αν κάποιον ακούει ο Πούτιν, αυτός είναι ο επί μακρόν έμπιστος Σεργκέι Σοιγκού, ο οποίος είχε αναλάβει την “εκλαϊκευση” και προπαγάνδα της γραμμής Πούτιν για αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και προστασία της Ρωσίας από τη λεγόμενη στρατιωτική απειλή της Δύσης.
Αυτός είναι ένας άνθρωπος που πηγαίνει για κυνήγι και για ψάρεμα με τον πρόεδρο στη Σιβηρία, και στο παρελθόν τον θεωρούσαν πιθανό διάδοχό του.
«Ο Σοϊγκου υποτίθεται πως θα πορεύονταν προς το Κίεβο. Είναι υπουργός Άμυνας και υποτίθεται ότι θα το κέρδιζε», λέει στο BBC η Βέρα Μιρόνοβα, ειδική στις ένοπλες συγκρούσεις.
Του είχε ανατεθεί η στρατιωτική κατάληψη της Κριμαίας το 2014.
Ήταν επίσης υπεύθυνος της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU, κατηγορούμενος για δύο δηλητηριάσεις – τη φονική επίθεση του 2018 στο Σόλσμπερι στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη σχεδόν θανατηφόρα επίθεση στον ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι στη Σιβηρία το 2020.
Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά ο Ρώσος ειδικός σε θέματα ασφάλειας και συγγραφέας Αντρέι Σολντάτοφ πιστεύει ότι ο υπουργός Άμυνας εξακολουθεί να είναι η φωνή με τη μεγαλύτερη επιρροή στο Πρόεδρο Πούτιν.
«Ο Σόιγκου δεν είναι μόνο υπεύθυνος για τον στρατό, είναι επίσης εν μέρει υπεύθυνος για την ιδεολογία – και στη Ρωσία η ιδεολογία αφορά κυρίως την ιστορία και έχει τον έλεγχο του αφηγήματος».
Βαλέρι Γκερασίμοφ- Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου
Ως αρχηγός του επιτελείου, ήταν δουλειά του να εισβάλει στην Ουκρανία και να ολοκληρώσει τη δουλειά γρήγορα, και με βάση αυτό το σχέδιο αποδείχθηκε ανεπαρκής.
Έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις στρατιωτικές εκστρατείες του Βλαντιμίρ Πούτιν από τότε που διοικούσε τον στρατό στον πόλεμο της Τσετσενίας το 1999 και ήταν στην πρώτη γραμμή του στρατιωτικού σχεδιασμού και για την Ουκρανία, επιβλέποντας στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία τον περασμένο μήνα.
Ο στρατηγός Γκερασίμοφ, που περιγράφεται ως «αγέλαστο, βαρύ γομάρι» από τον Ρώσο ειδικό, Μαρκ Γκαλεότι, έπαιξε επίσης βασικό ρόλο στη στρατιωτική εκστρατεία για την προσάρτηση της Κριμαίας.
Ορισμένες αναφορές υποδηλώνουν ότι έχει πλέον παραγκωνιστεί λόγω της διστακτικής εκκίνησης της εισβολής στην Ουκρανία και επίσης λόγω των αναφορών για πεσμένο ηθικό στους κόλπους του στρατεύματος.
Ωστόσο, ο Αντρέι Σολντάτοφ πιστεύει ότι ο παραγκωνισμός Γκερασίμοφ είναι μάλλον απλά ευσεβής πόθος όσων τον αναφέρουν. «Ο Πούτιν δεν μπορεί να ελέγξει κάθε δρόμο και κάθε τάγμα, και αυτός είναι ο ρόλος του [Γκερασίμοφ]». Και ενώ ο υπουργός Άμυνας μπορεί να λατρεύει τις στολές του, δεν διαθέτει ωστόσο στρατιωτική εκπαίδευση και υποχρεούται να βασίζεται στους επαγγελματίες, προσθέτει.
Νικολάι Πατρούσεφ – Γραμματέας Συμβουλίου Ασφαλείας
«Ο Πατρούσεφ είναι το “γεράκι των γερακιών”, πιστεύοντας ότι η Δύση προσπαθεί να κατακτήσει τη Ρωσία εδώ και χρόνια», λέει ο Μπεν Νόμπλ, Αναπληρωτής Καθηγητής Ρωσικής Πολιτικής στο University College του Λονδίνου.
Είναι ένας από τους τρεις πιστούς του Πούτιν που υπηρέτησαν μαζί του από τη δεκαετία του 1970 στην Αγία Πετρούπολη, όταν η δεύτερη πόλη της Ρωσίας ήταν ακόμα γνωστή ως Λένινγκραντ.
Οι άλλοι δύο ισχυροί άνδρες είναι ο αρχηγός της υπηρεσίας ασφαλείας Αλεξάντερ Μπόρτνικοφ και ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Ξένων πληροφοριών Σεργκέι Ναρίσκιν.
Όλοι στον στενό κύκλο του Πούτιν είναι γνωστοί ως siloviki, ή οι ισχυροί, αλλά αυτή η τριάδα είναι ακόμα πιο κοντά κοντά του.
Λίγοι έχουν τόση επιρροή στον πρόεδρο όσο ο Νικολάι Πατρούσεφ. Όχι μόνο δούλεψε μαζί του στην παλιά KGB κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής εποχής, αλλά τον αντικατέστησε ως επικεφαλής της διάδοχής της οργάνωσης, της FSB, από το 1999 έως το 2008.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, τρεις ημέρες πριν από την εισβολή, ο Πατρούσε προώθησε την άποψή ότι ο «συγκεκριμένος στόχος» των ΗΠΑ είναι η διάλυση της Ρωσίας.
Η συνεδρία ήταν ένα εξαιρετικό θεατρικό κομμάτι, που έδειχνε τον πρόεδρο να διευθύνει πίσω από ένα γραφείο καθώς ένας ένας η ομάδα ασφαλείας του πήγαινε σε ένα αναλόγιο και εξέφραζε τη γνώμη του για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία αυτονομιστών στην Ουκρανία.
Ο Νικολάι Πατρούσεφ πέρασε το τεστ. «Είναι αυτός που δίνει το σύνθημα και υπάρχει μια αίσθηση ότι ο Πούτιν έχει μετακινηθεί προς τις πλέον ακραίες θέσεις του Πατρούσε», λέει ο Μπεν Νομπλ.
Αλεξάντερ Μπορνίκοφ – Διευθυντής της Υπηρεσίας Ασφαλείας[FSB]
Οι παρατηρητές του Κρεμλίνου λένε ότι ο Πρόεδρος εμπιστεύεται τις πληροφορίες που λαμβάνει από τις υπηρεσίες ασφαλείας περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πηγή και ο Αλεξάντερ Μπόρτνικοφ θεωρείται μέρος του “στενού ιερού” του Πούτιν.
Ένας ακόμη από την KGB του Λένινγκραντ, ο Μπόρτνικοφ ανέλαβε την ηγεσία του αντικαταστάτη της FSB όταν ο Νικολάι Πατρούσεφ προήχθη.
Και οι δύο άνδρες είναι γνωστό ότι είναι κοντά στον πρόεδρο, αλλά όπως επισημαίνει ο Μπεν Νόμπλ: «Δεν μπορούμε να πούμε με απόλυτη σιγουριά ποιος είναι αυτός που ρίχνει τους πυροβολισμούς και ποιος παίρνει την απόφαση ».
Το FSB έχει σημαντική επιρροή σε άλλες υπηρεσίες επιβολής του νόμου και έχει ακόμη και τις δικές του ειδικές δυνάμεις.
Σεργκέι Ναρίσκιν – Διευθυντής της Μυστικής Υπηρεσίας Εξωτερικού [SVR]
Ολοκληρώνοντας την τριάδα των παλιών τρομοκρατών του Λένινγκραντ, ο Σεργκέι Ναρίσκιν παρέμεινε δίπλα στον πρόεδρο για μεγάλο μέρος της καριέρας του.
Είναι ο άνθρωπος που διέσυρε live ο Πούτιν στην διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, ωστόσο.
Όταν ρωτήθηκε για την εκτίμησή του για την κατάσταση, ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών ταράχτηκε και μπέρδευε τα λόγια του, αλλά ο πρόεδρος του είπε: «Δεν είναι αυτό που συζητάμε».
Η μακροσκελής συνεδρία μονταρίστηκε και έτσι το Κρεμλίνο είχε ξεκάθαρα αποφασίσει να δείξει τη δυσφορία του Πούτιν μπροστά σε μεγάλο τηλεοπτικό κοινό.
“Ήταν σοκαριστικό. Είναι απίστευτα ψύχραιμος και μαζεμένος, έτσι ο κόσμος θα αναρωτιέται, τι συμβαίνει εδώ”, είπε ο Μπεν Νομπ στο BBC.
Αλλά ο Αντρέι Σολντάτοφ πιστεύει ότι ο Πούτιν απολάμβανε απλώς τη στιγμή: «Ο Πούτιν λατρεύει να παίζει παιχνίδια με τον στενό του κύκλο, κάνοντας τον [Ναρίσκιν] να φαίνεται ανόητος».
Ο Σεργκέι Ναρίσκιν ήταν επι μακρόν η σκιά του Πούτιν, στην Αγία Πετρούπολη τη δεκαετία του 1990, μετά στο γραφείο του Πούτιν το 2004 και τελικά έγινε πρόεδρος του κοινοβουλίου. Αλλά είναι επίσης επικεφαλής της Ρωσικής Ιστορικής Εταιρείας και, κατά την άποψη του Σολντάτοφ , έχει αποδειχθεί πολύ σημαντικός στο να παρέχει στον πρόεδρο ιδεολογικά ερείσματα για τις ενέργειές του.
Πέρυσι έδωσε μια συνέντευξη στον ανταποκριτή του BBC στη Μόσχα, Στιβ Ρόζενμπεργκ, στην οποία αρνήθηκε ότι η Ρωσία είχε πραγματοποιήσει δηλητηριάσεις και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο ή ότι είχε παρέμβει σε εκλογές άλλων χωρών.
Σεργκέι Λαβρόφ – υπουργός Εξωτερικών
Για 18 χρόνια είναι ο πιο υψηλόβαθμος διπλωμάτης της Ρωσίας, παρουσιάζοντας την επίσημη άποψη και θέση της Ρωσίας στον κόσμο, ακόμη κι αν δεν θεωρείται ότι έχει μεγάλο ρόλο στη λήψη αποφάσεων.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, 71 ετών, είναι μια ακόμη απόδειξη ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε άτομα από το παρελθόν του.
Είναι πονηρός χειριστής: τον περασμένο μήνα προσπάθησε να γελοιοποιήσει τη Βρετανίδα Υπουργό Εξωτερικών Λιζ Τρας για τις γνώσεις της επί της ρωσικής γεωγραφίας και τον προηγούμενο χρόνο προσπάθησε να ταπεινώσει τον επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ.
Αλλά εδώ και καιρό έχει παραγκωνιστεί σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την Ουκρανία και, παρά τη σκληρή και εχθρική του φήμη, υποστήριξε περαιτέρω διπλωματικές συνομιλίες για την Ουκρανία και ο Ρώσος πρόεδρος επέλεξε να τον αγνοήσει.
Είναι απίθανο να τον ένοιαξε που το μεγαλύτερο μέρος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αποχώρησε καθώς εκείνος προσπαθούσε να υπερασπιστεί την εισβολή της Ρωσίας μέσω βιντεοσύνδεσης.
Βαλεντίνα Ματβιγιένκο – Πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου
Ένα σπάνιο γυναικείο πρόσωπο στην ακολουθία του Πούτιν, επέβλεψε την ψηφοφορία της Άνω Βουλής για τη επικύρωση της ανάπτυξης των ρωσικών δυνάμεων στο εξωτερικό, ανοίγοντας το δρόμο για εισβολή.
Η Ματβιγιένκο είναι μια άλλη πιστή του Πούτιν από την Αγία Πετρούπολη που βοήθησε στην προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 επίσης.
Αλλά δεν θεωρείται ότι δεν είναι από τους πρωταρχικούς μετέχοντες στη λήψη αποφάσεων.
Τούτου λεχθέντος, λίγοι άνθρωποι μπορούν να πουν με απόλυτη βεβαιότητα ποιος είναι αυτός που κάνει τα σουτ και παίρνει τις μεγάλες αποφάσεις.
Όπως κάθε άλλο μέλος του συμβουλίου ασφαλείας της Ρωσίας, ο ρόλος της ήταν να δώσει την εντύπωση μιας συλλογικής συζήτησης όταν είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι ο Ρώσος ηγέτης είχε ήδη αποφασίσει.
Βίκτορ Ζολότοφ – Διοικητής της Εθνικής Φρουράς
Πρώην σωματοφύλακας του προέδρου, τώρα διευθύνει τη ρωσική εθνική φρουρά, Rosgvardia, που συγκροτήθηκε από τον Πρόεδρο Πούτιν πριν από μόλις έξι χρόνια ως ένα είδος προσωπικού στρατού σε στυλ πραιτοριανής φρουράς της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας .
Επιλέγοντας τον προσωπικό του φύλακα για να αναλάβει το καθήκον αυτό, ο Πούτιν βεβαιώθηκε για την πίστη του και ο Βίκτορ Ζολότοφ αύξησε τον αριθμό των μελών της φρουράς, σύμφωνα με κάποιες αναφορές, σε 400.000 άτομα.
Η Βέρα Μιρόνοβα πιστεύει ότι το αρχικό σχέδιο της Ρωσίας ήταν να ολοκληρωθεί η εισβολή εντός ημερών και όταν ο στρατός φαινόταν να αποτυγχάνει, η εθνική φρουρά της Ρωσίας ανέλαβε την ηγεσία.
Το πρόβλημα είναι ότι ο αρχηγός της εθνοφρουράς δεν έχει στρατιωτική εκπαίδευση, και καθώς η δύναμή του δεν έχει άρματα μάχης, θα ήταν ευάλωτοι στην επίθεση.
Ποιον άλλον ακούει ο Πούτιν;
Ο Πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν έχει το αξιοζήλευτο καθήκον να σώσει την οικονομία, αλλά έχει λίγο λόγο για τον πόλεμο.
Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν και ο επικεφαλής του κρατικού πετρελαϊκού γίγαντα της Rosneft, Ιγκόρ Σετσίν, είναι επίσης κοντά στον πρόεδρο.
Οι δισεκατομμυριούχοι αδερφοί Μπόρις και Αρκάντι Ρότενμπεργκ , που ήταν παιδικοί φίλοι του προέδρου, ήταν επίσης από καιρό στενοί έμπιστοι. Το 2020, το περιοδικό Forbes τους χαρακτήρισε ως την πλουσιότερη οικογένεια στη Ρωσία.
Πηγή: BBC