H περασμένη εβδομάδα, εν μέσω της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, ήταν η πιο άγρια στην ιστορία των διαπραγματεύσεων για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο! Και ακόμη πιο άγρια για εμπορεύματα (νικέλιο), αλλά και για στρατηγικά αγροτικά προϊόντα (σιτηρά). Ο εχθρός από εδώ και στο εξής θα είναι η τεκμαρτή μεταβλητότητα τιμής εμπορευμάτων, ορυκτών και μετάλλων. Κυρίως η ενδοσυνεδριακή μεταβλητότητα, η οποία καταγράφει απίστευτα σκαμπανεβάσματα.
Στις 2 Μαρτίου, είχα προβλέψει (συνέντευξή μου στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) και επιβεβαιώθηκα στις 8 Μαρτίου, όταν μέσα σε μια συνεδρίαση το βαρέλι έφτασε στα 120$, ενώ την επόμενη ημέρα σκαρφάλωσε στα 139$ για να πέσει στα 128$. Την περίοδο εκείνη το νικέλιο από τα 19.000$ (11/21) ξεπέρασε τα 81.000$ και έκλεισε στα 48.000$.
Όταν η τιμή του κυμαινόταν κάποτε στα 15.000$ το θεωρούσαμε ακριβό! Η τιμή του άνθρακα βρέθηκε να διαπραγματεύεται κοντά στα 500$ τον τόνο, μετατρεπόμενος από ευτελές ορυκτό σε “πολύτιμος”. Σήμερα διαπραγματεύεται στα 365$.Οι προβλέψεις μου βασίζονται σε ένα μοντέλο που αναπτύσσω εδώ και τρεις δεκαετίες. Από το Νοέμβριο του 2021 –πολύ πριν την επέμβαση στην Ουκρανία– το βαρέλι κινούνταν στα 85$. Στην τιμή των 90$ τα 10-12$ είναι λόγω του φόβου από τα αυξημένα γεωπολιτικά ασφάλιστρα. Αν πηγαίναμε σε ειρήνη, τότε η τιμή θα έπεφτε στο επίπεδο των 80$. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου εκτίναξε τις τιμές, με αποτέλεσμα την 1η Μαρτίου να ανέβει σε τριψήφιο νούμερο και να φτάσει αρχές Μαρτίου στα 139$. Συμπαρέσυρε, μάλιστα, σε μια εξωφρενική άνοδο όλους τους δείκτες που σχετίζονται με τα προϊόντα που παράγει η Ρωσία και η Ουκρανία και έχουν μεγάλα μερίδια στις παγκόσμιες αγορές!
Η μεταβλητότητα τιμής
Σήμερα οι κύριοι λόγοι που επηρεάζουν την μεταβλητότητα τιμής είναι οι εξής:
- Ενεργειακό έλλειμμα που δημιουργεί η υπέρμετρη χρήση των ΑΠΕ, κυρίως οι ανεμογεννήτριες.
- Εκμηδενισμός νέων ερευνών για κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Το σπάσιμο της εφοδιαστικής αλυσίδας και η μείωση των εξειδικευμένων στελεχών που εργάζονταν σε αυτήν πριν την πανδημία.
- Τα χαμηλά επίπεδα των αποθηκευτικών χώρων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο που σπρώχνουν τις τιμές προς τα πάνω.
- Τα αυξημένα μεταφορικά κόστη όχι μόνο των θαλάσσιων μεταφορών, αλλά και των οδικών, σιδηροδρομικών και αεροπορικών.
- Ο εσφαλμένος τρόπος υπολογισμού της τελικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος που πληρώνει ο καταναλωτής και οι τεράστιοι ειδικοί φόροι και ΦΠΑ των καυσίμων.
- Ο πόλεμος των τιμών στην αγορά ενέργειας ο οποίος εξακολουθεί να μαίνεται. Ενώ το 2020 λόγω της πτώσης της ζήτησης έπρεπε να μειωθεί η παραγωγή, εντούτοις η παραγωγή αύξανε με αποτέλεσμα να κατακρημνιστούν οι τιμές. Σήμερα που αυξάνεται η ζήτηση λόγω άρσης των περιοριστικών μέτρων, πρέπει οι παραγωγοί να αυξήσουν τις παραγόμενες ποσότητες. Τις κρατούν, όμως, σταθερές με αποτέλεσμα οι τιμές να αυξάνονται.
- Για την Ευρώπη, η απουσία αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου και η απουσία τερματικών σταθμών LNG αυξάνει τον φόβο ενός γενικευμένου blackout. Η ΕΕ διαθέτει μόνο 24 σταθμούς LNG (δύο στην Ελλάδα) ενώ η Γερμανία δεν διαθέτει ούτε έναν. Αυτό καθιστά την ενεργειακή ασφάλεια στην ΕΕ κομβικό σημείο αντιπαράθεσης των μεγάλων παικτών.
- Τα αυξημένα γεωπολιτικά ασφάλιστρα είναι παράγοντας που μεταβάλει απότομα τις τιμές, με αποτέλεσμα χώρες και εταιρίες να μην μπορούν να καταρτίσουν αξιόπιστο προϋπολογισμό.
- Οι κυρώσεις.
- Η γενεσιουργός αιτία των δεινών στην οικονομία είναι η πανδημία με το πρώτο lockdown να λειτουργεί σαν μήτρα.
Καταιγίδα στην παγκόσμια οικονομία
Πολλοί υποστηρίζουν ότι εξελίσσεται η τέλεια καταιγίδα στην παγκόσμια οικονομία. Θεωρώ πως απέχουμε πολύ από αυτό. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη ο κύκλος που γεννά την τέλεια καταιγίδα, επειδή θα συμβούν και άλλα στο εγγύς μέλλον. Πού ακριβώς βρισκόμαστε, όμως, αυτή τη στιγμή; Οι κυρώσεις στην Ρωσία τιμωρούν περισσότερο τον Πούτιν, ή τη διεθνή οικονομία; Αρκετά πρώιμα σε άρθρο μου στο SLpress.gr είχα αναφέρει ότι με τις κυρώσεις η κατάσταση θα είναι loose-loose. Νικητής θα είναι αυτός που θα χάσει τα λιγότερα.
Η ΕΕ φάνηκε ανίκανη να διαχειριστεί τέτοιες ακραίες καταστάσεις. Η ντερ Λάϊεν μπορεί να απέκτησε αίγλη ασχολούμενη με καλαμάκια, πλαστικά ποτήρια και σακούλες, αλλά άφησε την ΕΕ έρμαιο στις άγριες διαθέσεις των εμπόλεμων Πούτιν-Μπάϊντεν. Ένα παράδειγμα: Η ΕΕ είναι η τρίτη οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ, με τη Ρωσία στην 11η θέση. Η εξάρτησή μας, όμως, από το ρωσικό πλούτο είναι τεράστια. Με το κραχ στην αγορά ενέργειας που οδήγησε στην επέμβαση στο Ντονμπάς και την προσάρτηση της Κριμαίας (2014), αντί να σοβαρευτεί η ΕΕ “πετούσε χαρταετό”!
Δεν είχαν δει τότε τι έρχεται; Φυσικά και το είχαν δει. Αντί, λοιπόν, να απεξαρτήσουν την οικονομία της ΕΕ από τη Ρωσία, τα έκαναν χειρότερα. Από το 2014 μέχρι το 2021, η ΕΕ εξαρτήθηκε κατά 30% περισσότερο. Και τώρα επιβάλλουν κυρώσεις, οι οποίες ουσιαστικά δεν είναι κυρώσεις! Ανεξάρτητα τι λένε οι πολιτικοί και τι πρεσβεύει πολιτικά ο καθένας, η αγορά είναι πάντοτε εκεί έξω να λέει την αλήθεια! Ποια είναι αυτή η αλήθεια λοιπόν;
Σκάκι Πούτιν-Μπάϊντεν
Μέχρι και πριν τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία του Πούτιν, ήταν η δεύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και η πρώτη παραγωγός φυσικού αερίου. Ας πάρουμε ως παράδειγμα το πετρέλαιο: Η Ρωσία καθημερινά, πουλούσε στον πλανήτη 7.500.000 βαρέλια (μαζί με τα συμπυκνώματα). Πέρυσι ο ρωσικός προϋπολογισμός είχε θέσει ως τιμή για το 2022, τα 65$ που προέβλεπε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Συνεπώς ο προϋπολογισμός καταρτίστηκε με πρόβλεψη εσόδων ανά ημέρα 7.500.000 Χ 65 = 487.500.000$, οπότε για ολόκληρο το 2022 487.500.000 Χ 365 ημέρες = 178 δισ. $.
Η επιβολή των κυρώσεων μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ανέβασε την τιμή του βαρελιού στα 139$ και η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι εφέτος, η τιμή του μπορεί να σταθεροποιηθεί στα 125$. Οι κυρώσεις μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει να “ξυρίσουν” από την παγκόσμια αγορά 2.500.000 ρωσικά βαρέλια πετρελαίου. Αν πολλαπλασιάσουμε τις ποσότητες με τιμή 125$, τότε το 2022, με λιγότερες εξαγωγές, η Ρωσία θα έχει έσοδα 228 δισ. $. Δηλαδή, αντί η Ρωσία λόγω κυρώσεων να χάνει έσοδα, κερδίζει άλλα 50 δισ $ λόγω αύξησης της τιμής. Και βέβαια με λιγότερα εργατικά, λειτουργικά και μεταφορικά κόστη.
Όλα, λοιπόν, θα εξαρτηθούν από το πού θα καθίσει τελικά η τιμή του βαρελιού και πόσα βαρέλια θα χαθούν πέραν των 2.500.000 που χάνει σήμερα η Ρωσία. Με την δίψα που έχει η Κίνα και η Ινδία για πετρέλαιο, μην είμαστε σίγουροι ότι τελικά η Ρωσία θα χάσει από την ιστορία των κυρώσεων. Η πραγματική οικονομία δείχνει ότι μάλλον θα κερδίσει! Ποιος είναι αυτός που μπορεί να ρίξει την τιμή του βαρελιού κάτω από τα 90$ και να βάλει σε περιπέτειες τον Πούτιν; Μόνο ο Μπάϊντεν, ο οποίος αργά αντιλήφθηκε ότι ο Πούτιν του έφαγε με το “άλογο” τους “αξιωματικούς” στην σκακιστική αυτή παρτίδα! Και τώρα πρέπει να θυσιάσει “πύργους” της πολιτικής του, προκειμένου να διασωθεί!
Ο Μπάϊντεν έχει δύο “πύργους” για να ρίξει τις τιμές. Ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τον πρώτο και ήδη οι τιμές του πετρελαίου, έπεσαν κάτω από τα 100 $! Εάν ήθελε ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε με μια μόνο κίνησή του να ρίξει την τιμή στα 85$. Γιατί δυσκολεύεται ο Μπάϊντεν να χρησιμοποιήσει τους “πύργους” του, θα το δούμε στο αμέσως επόμενο άρθρο. Όπως επίσης θα δούμε γιατί η ΕΕ δέχεται να παίζεται στις πλάτες της, μια ολέθρια για τα συμφέροντά της παρτίδα σκάκι από άλλους παίκτες κι αυτή να παραμένει απλός θεατής…
Αναρτήθηκε στην Efenpress από τον Μιχάλη Τσολάκη
