Το χιόνι έπεσε άφθονο στην Άγκυρα και τη νύχτα το θερμόμετρο κάνει βουτιά στους -10 βαθμούς Κελσίου. Εντούτοις η Ντοντού Ισλέρ, 61 ετών, σβήνει τα καλοριφέρ στα δύο δωμάτιά της για να περιορίσει την άνοδο των λογαριασμών της.
Με επίσημο πληθωρισμό 48,7% τον Ιανουάριο σε ετήσια βάση, το κόστος της καθημερινής ζωής δεν σταματά να ανεβαίνει στην Τουρκία και οι τιμές του αερίου και του ηλεκτρικού έχουν γίνει αφόρητες για τις μεσαίες τάξεις.
"Θερμαίνουμε μόνο το σαλόνι και την κουζίνα, το ελάχιστο δυνατό. Προσπαθούμε να ζεσταθούμε με κουβέρτες", αφηγείται η Ντοντού, μια νοικοκυρά που ζει με το σύζυγό της με τη σύνταξη αυτού του τελευταίου, πρώην φύλακα εργοταξίου που παίρνει 2.400 τουρκικές λίρες το μήνα (περίπου 154 ευρώ).
Απ' όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, η μεγαλύτερη γι' αυτούς είναι η άνοδος των τιμών του ηλεκτρικού που έγινε την 1η Ιανουαρίου και έφτασε από 52% μέχρι και 127% σύμφωνα με μια κλιμακωτή τιμολόγηση η οποία συνδέεται με την κατανάλωση.
Πολλοί Τούρκοι είδαν τους λογαριασμούς τους αερίου και ηλεκτρικού να διπλασιάζονται, ακόμη και να τριπλασιάζονται από τη μια μέρα στην άλλη.
Το κόστος της ενέργειας έχει γίνει ένα επανερχόμενο θέμα συζήτησης, ιδιαίτερα μεταξύ των εμπόρων οι οποίοι πληρώνουν αυξημένα τιμολόγια.
Ορισμένα μπαρ προσθέτουν πλέον το ποσό των 4 λιρών (25 λεπτά του ευρώ) στους πελάτες που κάθονται σε θερμαινόμενο υπαίθριο χώρο.
Το πρωινό, μια "πολυτέλεια"
Δεκαοκτώ μήνες πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές, με τις οποίες ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ελπίζει ότι θα ξεκινήσει μια τρίτη θητεία, ο πληθωρισμός έχει καταστεί μια πολιτική υπόθεση.
Η αντιπολίτευση και ορισμένοι οικονομολόγοι κατηγορούν την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (Tuik) -της οποίας τον διευθυντή απέλυσε πρόσφατα ο αρχηγός του κράτους- ότι υποτιμά κατά το ήμισυ και περισσότερο το ύψος του: μια ομάδα ανεξάρτητων τούρκων οικονομολόγων υποστηρίζει πως τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 110%.
Για την Χατσέρ Φογκό, ιδρύτρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης "Δίκτυο της μεγάλης φτώχειας", αυτή η άνοδος ρεκόρ των τιμών από το 2002 φτωχαίνει όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
"Πολυάριθμες οικογένειες μείωσαν δραστικά τις δαπάνες τους για τρόφιμα. Τα αυγά, το τυρί ή οι ελιές του παραδοσιακού πρωινού έγιναν προϊόντα πολυτελείας", διαβεβαιώνει.
Οι μεσαίες τάξεις, που ήταν άλλοτε σχετικά ανθεκτικές στις κρίσεις, βρίσκονται τώρα υπό πίεση, ακόμη και τα λεγόμενα "λευκά κολάρα".
"Είδαν τα ενοίκια που πληρώνουν να διπλασιάζονται ή να τριπλασιάζονται, πρέπει να ψάξουν για μικρότερες κατοικίες ή σε πιο απομακρυσμένες γειτονιές", εξηγεί η Φογκό.
Προβλήματα με την αλληλεγγύη
Οι συνέπειες είναι δραματικές κυρίως για τους φτωχότερους, οι οποίοι δεν μπορουν πια να υπολογίζουν στην αλληλεγγύη μεταξύ φίλων ή της οικογένειας.
"Υπολογίζουμε σε 160.000 τον αριθμό των παιδιών και των νέων που εγκατέλειψαν το σχολείο το 2021. Γνωρίζω προσωπικά πολλούς μεταξύ των οικογενειών τις οποίες βοηθάει η οργάνωσή μας", λέει η Φογκό.
"Ορισμένοι αισθάνονται υποχρεωμένοι να συνεισφέρουν στις οικογενειακές δαπάνες και εγκαταλείπουν το σχολείο για να εργαστούν. Άλλοι σταματούν να πηγαίνουν στο σχολείο επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν για τη μεταφορά τους μέχρι εκεί ή τις άλλες δαπάνες".
Με την άνοδο των τιμών των βασικών προϊόντων, όπως το βρεφικό γάλα (+55,6% σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς), "πολλές μητέρες δίνουν στο μωρό τους αφυδατωμένες σούπες" αντί για το γάλα που είναι κατάλληλο γι' αυτά.
Ο Αλί Γκολπινάρ, μουχτάρ (υπεύθυνος συνοικίας) εδώ και 13 χρόνια σε μια φτωχή περιφέρεια της Άγκυρας, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για να παρατηρήσει τον αντίκτυπο της κρίσης στους κατοίκους.
"Οργανώνω εδώ και χρόνια κιβώτια αλληλεγγύης για τους πιο στερημένους της γειτονιάς. Όμως εδώ και μερικούς μήνες δυσκολευόμαστε, κανένας δεν έχει πια τα μέσα για να συμμετάσχει", λέει.
Ακόμη και η ένωσή του, η οποία προτείνει στις γυναίκες δωρεάν εργαστήρια ραπτικής, μαγειρικής ή κατασκευής κοσμημάτων, έχει πληγεί.
"Ο λογαριασμός μας του ηλεκτρικού αυξήθηκε από 93 λίρες (6 ευρώ) το Δεκέμβριο, σε 348 λίρες (22,40 ευρώ) για την ίδια κατανάλωση", λέει ο μουχτάρ.
Οι εταιρείες ηλεκτρικού έκοψαν το ρεύμα σε πολλούς κατοίκους που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, αναφέρει.
Ο θυμός αυξάνεται και αρχίζουν κινητοποιήσεις: από τη Μούγλα (δυτικά) μέχρι το Ντογκούμπεγιαζίτ (ανατολικά), ο τριπλασιασμός των λογαριασμών της ενέργειας προκάλεσε πολυάριθμες συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα. Τουλάχιστον δύο είναι προγραμματισμένες γι' αυτό το σαββατοκύριακο στην Κωνσταντινούπολη.
"Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια νέα μορφή επισφάλειας", εκτιμά ο Οντέρ Αλγκεντίκ, ειδικός σε θέματα ενέργειας, ο οποίος κατηγορεί τις ιδιωτικές εταιρείες ότι ωθούν τις τιμές πάνω από τα πραγματικά κόστη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κινήσεις διαμαρτυρίας υπάρχει κίνδυνος να επεκταθούν.
Ο πρόεδρος αισθάνεται τον κίνδυνο. Ο εκπρόσωπός του Ιμπραήμ Καλίν υποσχέθηκε τη Δευτέρα πως θα ληφθούν προσεχώς μέτρα: "Δεν θα αφήσουμε τον πληθωρισμό να συνθλίψει τους πολίτες μας".
Πηγή: ΑΜΠΕ
