Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε ως αποτέλεσμα πέραν των άλλων και την επιβολή σκληρών κυρώσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Έτσι οι ηγέτες της ΕΕ με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 Φεβρουαρίου 2022 αποφάσισαν «την επιβολή περαιτέρω περιοριστικών μέτρων με τεράστιες και σοβαρές επιπτώσεις για τη Ρωσία εξαιτίας της δράσης της, σε στενή συνεργασία με τους εταίρους και τους συμμάχους μας. Οι κυρώσεις αυτές καλύπτουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών, τα είδη διπλής χρήσης καθώς επίσης τον έλεγχο των εξαγωγών και τη χρηματοδότηση εξαγωγών, την πολιτική θεωρήσεων, επιπρόσθετες καταχωρίσεις φυσικών προσώπων ρωσικής ιθαγένειας και νέα κριτήρια για τις καταχωρίσεις.
Το Συμβούλιο θα εγκρίνει χωρίς καθυστέρηση τις προτάσεις της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου» (www.consilium.europa.eu/el).Βέβαια τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ απέφυγαν να βγάλουν τη Ρωσία από το σύστημα SWIFT. Και αυτό γιατί έτσι θα καθιστούσαν αδύνατη την πληρωμή προς την Ρωσία των ποσών που καταβάλουν οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις για το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο που προμηθεύονται αφειδώς από τη Μόσχα.
Σημειώνεται ότι πρώτος μεταξύ των προμηθευτών πετρελαίου στις ΗΠΑ είναι ο Καναδάς με τη Ρωσία να καταλαμβάνει την τρίτη θέση (sputniknews.gr 25/11/2021) ενώ από την άλλη πλευρά η Μόσχα καλύπτει περίπου το 1/3 των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο (www.capital.gr 31/1/2022).
Για τον λόγο αυτόν ο Μπάιντεν εξαίρεσε από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας το πετρέλαιο, ενώ αντίστοιχα η ΕΕ εξαίρεσε από τις κυρώσεις το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.
Άλλωστε ο αποκλεισμός της Μόσχας από το σύστημα SWIFT θα είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία της Δύσης να προμηθεύεται πετρέλαιο, φυσικό αέριο, πρώτες ύλες, μέταλλα, σιτηρά κλπ από τη Ρωσία.
Επιπλέον ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα για τις σκληρές οικονομικές κυρώσεις που έχουν αρχίσει να επιβάλλουν στη Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η ΕΕ, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και οι άλλες χώρες της επιρροής της Ουάσιγκτον. Και αυτό γιατί έχει πλέον την οικονομική στήριξη της Κίνας. Όπως ήδη έχουμε αναλύσει (www.political.gr 12/2/2022, σελ. 12) κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κίνα με αφορμή την τελετή έναρξης των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων ο Πούτιν προχώρησε σε σημαντικές συμφωνίες με τον κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ. Μάλιστα ενόψει των κυρώσεων που ανέμενε να του επιβληθούν από τη Δύση που θα οδηγούσαν μετά βεβαιότητος σε μείωση των ρωσικών διαθεσίμων σε δολάρια και ευρώ, ο Πούτιν ζήτησε την «προώθηση της χρήσης εθνικών νομισμάτων σε αμοιβαίους διακανονισμούς, κάτι που υποστήριξε η κινεζική πλευρά» (http://en.kremlin.ru/events 4/2/2022). Επιπλέον Μόσχα και Πεκίνο υπέγραψαν 15 οικονομικές συμφωνίες εκ των οποίων 3 αφορούσαν την ενέργεια (www.globaltimes.cn 5/2/2022) δημιουργώντας μια κινεζορωσική ενεργειακή συμμαχία στο πεδίο το φυσικού αερίου διάρκειας 30 ετών (www.euractiv.com 7/2/2022). Οι εν λόγω συμφωνίες περιλαμβάνουν αγοραπωλησία ρωσικού «φυσικού αερίου μέσω της οδού της Άπω Ανατολής» και αγοραπωλησία ρωσικού «αργού πετρελαίου για παράδοση σε διυλιστήρια πετρελαίου στη Δυτική Κίνα». Οι παραπάνω ενεργειακές συμφωνίες ύψους 117,5 δις δολαρίων (www.reuters.com 4/2/2022) θα είναι πληρωτέες σε ευρώ.
Να σημειωθεί ότι ο όγκος του διμερούς εμπορίου των δύο πλευρών ανέρχονταν το 2021 σε 140 δις δολάρια με τον Πρόεδρο της Κίνας να θέτει ως στόχο την αύξηση του διμερούς εμπορίου των δύο πλευρών στα 250 δις δολάρια (http://en.kremlin.ru/events 4/2/2022).
Μάλιστα τον σημαντικό οικονομικό ρόλο της Κίνας επισήμανε και ο ίδιος ο Πούτιν με άρθρο του στο κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua (http://en.kremlin.ru/events 3/2/2022) με τίτλο «Ρωσία και Κίνα: Μια στρατηγική εταιρική σχέση προσανατολισμένη στο μέλλον».
Βεβαίως θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ρωσία σήμερα διαθέτει σημαντικά συναλλαγματικά διαθέσιμα ύψους 630 δις δολαρίων όπως επισήμανε με νόημα ο κινεζικός τύπος (www.globaltimes.cn 24/2/20220. Επιπλέον η σημαντική αύξηση των τιμών φυσικού αερίου, πετρελαίου, μετάλλων και σιτηρών αυξάνει επιπλέον τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Μόσχας η οποία σύμφωνα με κινεζικές εκτιμήσεις μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει για αρκετό χρονικό διάστημα τις συνέπειες των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης.
Η Κίνα αναμένεται να στηρίξει τον Πούτιν έναντι των δυτικών κυρώσεων και για έναν άλλον λόγο καθώς όπως τονίζεται «για την τριγωνική σχέση Κίνας-Ρωσίας-ΗΠΑ, οι κυρώσεις που επέβαλε η Δύση στη Ρωσία είναι σαν “δοκιμή”, ….γιατί αυτές οι κυρώσεις θα μπορούσαν να επαναληφθούν σε σχέση με την Κίνα στο μέλλον, εάν η ηπειρωτική Κίνα αναγκαστεί να λύσει το ζήτημα της Ταϊβάν με μη ειρηνικούς τρόπους» (www.globaltimes.cn 25/2/2022).
Ταυτόχρονα βέβαια υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος καθώς η ηγεσία της ΕΕ ανησυχεί μήπως η Ουκρανία «σκάσει νέο κανόνι» και δεν εξοφλήσει τα χρέη της προς ΕΕ και ευρωπαϊκές τράπεζες.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), από το 2014 μέχρι σήμερα η Ουκρανία έλαβε από την ΕΕ και από άλλους ευρωπαϊκούς πιστωτικούς οργανισμούς δάνεια ύψους 15,1 δις ευρώ.
Ειδικότερα το Κίεβο έλαβε δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) ύψους 9,5 δις ευρώ συν 5,6 δις ευρώ δάνεια από την ΕΕ στο πλαίσιο της διαδικασίας Μακροοικονομικής Χρηματοδοτικής Συνδρομής (file:///C:/Users/7544~1).
Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν και οι τεράστιες ανησυχίες χιλιάδων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που θα πληγούν επίσης καθώς θα δουν τις εξαγωγές τους προς την Ρωσία να πλήττονται λόγω των κυρώσεων.
Και φυσικά το μάρμαρο αναμένεται σε τελική ανάλυση να το πληρώσουν τα εκατομμύρια των ευρωπαίων καταναλωτών.
