Του Πάνου Φ. Κακούρη
Η έκρηξη του πληθωρισμού τον Ιανουάριο και η διαμόρφωσή του στο 6,2% δεν αποτελούν έκπληξη για όσους έχουν κάποια επαφή με την πραγματικότητα της αγοράς.
Αν, μάλιστα, δει κανείς προσεκτικά τον πίνακα των ανατιμήσεων της ΕΛΣΤΑΤ, θα διαπιστώσει ότι ο «πυρήνας» του πληθωρισμού, δηλαδή η ομάδα των αγαθών που απορροφά καθημερινά το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος των νοικοκυριών, είναι ιδιαίτερα αυξημένος, πάνω από το 6,2%, που είναι ο μέσος όρος των μεταβολών των τιμών. Το ερώτημα είναι τώρα πόσο θα διαρκέσει ο υψηλός πληθωρισμός και πότε θα υπάρξει πραγματική και όχι στατιστική αποκλιμάκωση. Πραγματική αποκλιμάκωση σημαίνει μείωση των τιμών και επαναφορά τους στα προ κρίσης επίπεδα.
Στατιστική αποκλιμάκωση σημαίνει διατήρηση των τιμών στα υφιστάμενα επίπεδα και με τη συμπλήρωση ενός έτους, οι μεταβολές του δείκτη του πληθωρισμού θα είναι μηδενικές. Θα πρόκειται για μια επικίνδυνη στατιστική ψευδαίσθηση, καθώς θα δίδεται η εντύπωση του χαμηλού και ελεγχόμενου πληθωρισμού, αλλά στην πραγματικότητα οι τιμές θα διατηρηθούν στα σημερινά υψηλά επίπεδα.
Μια τέτοια εξέλιξη θα φέρει γενικότερες ανατροπές με συνέπειες πολύπλευρες, που θα γίνουν άμεσα αισθητές στο Δημόσιο, στις τράπεζες και στην αγορά γενικότερα, γιατί άπαντες θα επηρεαστούν. Παράδειγμα, ένα νοικοκυριό που επιβιώνει με 2.000 ευρώ τον μήνα μέχρι πρότινος δαπανούσε για θέρμανση, ενεργειακές ανάγκες και διατροφή 1.000 ευρώ.
Μετά τις ανατιμήσεις χρειάζεται 1.200 ευρώ ή και περισσότερο, που σημαίνει ότι συρρικνώνεται το διαθέσιμο εισόδημα για να καλύψει άλλες ανάγκες.
Αν μάλιστα το νοικοκυριό ανήκει στα περίπου 4 εκατομμύρια ΑΦΜ που έχουν χρέη προς την Εφορία ή στα 2 εκατομμύρια οφειλετών με χρέη προς τον ΕΦΚΑ ή στα εκατομμύρια των οφειλετών των τραπεζών ή και στις τρεις περιπτώσεις μαζί, κάποια στιγμή θα δυσκολευτεί να καλύψει δόσεις οφειλών ή δανείων. Έτσι θα διογκωθούν περαιτέρω τα χρέη του ή θα δημιουργήσει νέα.
Ακόμη η δέσμευση μεγαλύτερου μέρους του εισοδήματος για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών περιορίζει το απόθεμα για αγορές αγαθών ή υπηρεσιών που δεν χαρακτηρίζονται πρώτης ανάγκης, μειώνοντας τον τζίρο των αντίστοιχων επιχειρήσεων.
Σε όλα τα παραπάνω προστίθεται και η απογοητευτική αδυναμία των κυβερνήσεων ανά τον κόσμο να αντιμετωπίσουν την πληθωριστική έκρηξη στη ρίζα της, που είναι το ενεργειακό κόστος, και περιορίζονται σε ανεπαρκή πυροσβεστικά μέτρα, εντείνοντας την ανησυχία για τις παράπλευρες απώλειες.
