Γεννημένος στις 24 Σεπτεμβρίου του 1932, ο αγωνιστής και ήρωας Μάρκος Δράκος, υπήρξε ένας από τα πιο δραστήρια στελέχη της ΕΟΚΑ, έχοντας λάβει μέρος σε αρκετές επιθέσεις κατά των άγγλων αποικιοκρατών.
Εντάχθηκε από τους πρώτους αντάρτες στις τάξεις της Ε.Ο.Κ.Α και δεν ήταν λίγοι αυτοί, που τον χαρακτήρισαν ως τη Σημαία της Οργάνωσης. Συγκεκριμένα, η δράση του Δράκου ξεκινά από την πρώτη μέρα της έναρξης του Απελευθερωτικού Αγώνα, την 1η Απριλίου του 1955, όταν με την ομάδα του, με την κωδική ονομασία “ΑΣΤΡΑΠΗ” επιτέθηκε στην Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία, η οποία τότε ήταν υπό τον έλεγχο των αποικιοκρατών.
Ο Μάρκος Δράκος έκοψε με ψαλίδι το αγκαθωτό σύρμα της περίφραξης και μπήκε πρώτος στον ραδιοσταθμό, με το περίστροφο προτεταμένο.Στις 19 Ιουνίου, ο Δράκος με την ομάδα του οργάνωσε βομβιστική επίθεση εναντίον του αστυνομικού σταθμού της Κερύνειας στη Λευκωσία, ενώ προηγουμένως στις στις 24 Μαΐου τοποθέτησε βόμβα στο σινεμά «Παλλάς» με σκοπό τον θάνατο του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ.
Το καλοκαίρι του 1955, μετά από προδοσία, ο Δράκος θα συλληφθεί και θα κατηγορηθεί για την κατοχή πυρομαχικών. Κρατήθηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας έως τις 15 Ιουλίου, που μεταφέρθηκε στο Κάστρο της Κερύνειας. Όμως, δεν έμεινε με τα χέρια σταυρωμένα. Μαζί με άλλους 15 συναγωνιστές του σχεδίασαν την απόδρασή τους. Με τραγούδια και χορούς κατάφεραν να ξεγελάσουν τους Άγγλους φύλακες. Μέσα σε λίγα λεπτά θα βρεθούν ξανά ελεύθεροι στη θάλασσα της Κερύνειας, για να καταλήξουν στα βουνά του Κύκκου.
Μετά από αυτό, ο Δράκος σχημάτισε την πρώτη αντάρτικη ομάδα, με την ονομασία “ΟΥΡΑΝΟΣ”, καταφέρνοντας συντριπτικά κτυπήματα κατά των Άγγλων. Από τον Ιανουαρίο του 1956 η Ε.Ο.Κ.Α., ενέντεινε την αγωνιστική της δράση με ενέδρες και ένοπλες επιθέσεις εναντίον των αποικιοκρατών. Ακολούθησαν πολλές μάχες, όπως στο Μερσινάκι, τον Καλοπαναγιώτη, τον Κοκκινόγκρεμο και αλλού. Στην επιχείρηση στο Μερσινάκι έπεσε ο πρώτος νεκρός αντάρτης της Ε.Ο.Κ.Α., ο Χαραλάμπος Μούσκος (εξάδελφος του Μακαρίου). Ο Μάρκος Δράκος συνέχισε να πολεμά εναντίον του αξιωματικού Κουμπ. Μάλιστα, ενώ είχε τραυματιστεί σοβαρά στο κεφάλι, κατάφερε να ξεφύγει και να συνεχίσει τον αγώνα του.
Αντάρτικη ομάδα “ΟΥΡΑΝΟΣ”
Η δράση της ομάδας “ΟΥΡΑΝΟΣ” ήταν από τις πιο πετυχημένες. Ωστόσο, η προδοσία και πάλι, την έφερε προ του τέλους της. Οι άγγλοι αποικιοκράτες, αφού γνώριζαν την τοποθεσία του κρυσφηγετου του Δράκου, εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό, προκειμένου να τον εντοπίσουν. Πάνω από 10.000 στρατιώτες σκορπίστηκαν στα βουνά του Τροόδους, με σκοπό να διαλύσουν τις αντάρτικες ομάδες.
Ο Μάρκος Δράκος μαζί με την ομάδα του, σύμφωνα με μαρτυρία του συναγωνιστή του Τεύκρου Λοΐζου, αποφάσισαν, εν μέσω κεραυνών, αστραπών, χαλαζόπτωσης και βροντών, να μετακινηθούν. Γύρω στις 11 μ.μ. της 18ης Ιανουαρίου 1957 και μετά από πολύωρη πεζοπορία, οι Άγγλοι στρατιώτες βάλλουν εναντίον των ανταρτών και ο Μάρκος Δράκος ανταποδίδει τα πυρά. Ξαφνικά στο φως μιας αστραπής ο “Λυκούργος” (σ.σ το ψευδώνυμο του Μάρκου Δράκου) έγινε ορατός από τους στρατιώτες.
Ο Άγγλος που πυροβόλησε τον Μάρκο Δράκο κατέθεσε στη μεταθανάτια ανάκριση: «Στο φως της αστραπής ξαφνικά είδα έναν άνδρα να στέκεται μπροστά μου. Κοιταχτήκαμε στα μάτια, πυροβόλησα και μετά πυροβόλησε κι εκείνος». Ο Μάρκος Δράκος άφησε την τελευταία του πνοή, ηρωικώς μαχόμενος σ’ ένα λαγκάδι που οι παλιοί το ονόμαζαν «το αρκάτζιν του Δράκου». Σήμερα, βρίσκεται θαμμένος στα «Φυλακισμένα Μνήματα», μαζί με άλλους δώδεκα αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α.
Ο Αρχηγός της Ε.Ο.Κ.Α, Γεώργιος Γριβας “Διγενής”, εγκωμίασε το Μάρκο Δράκο με τα παρακάτω λόγια:
«Υπήρξεν αγνός, τίμιος, ανιδιοτελής και γενναίος μαχητής. Εκ των πρώτων προσέτρεξεν εις τας τάξεις της Οργανώσεως. Ο θάνατός του με απεστέρησε ενός αρίστου συμπολεμιστού, την δε Κύπρον ενός τέκνου της, το οποίον θα της ήτο λίαν χρήσιμον, όχι μόνον εις τον απελευθερωτικόν αγώνα, αλλά και εις την μετ’ αυτόν δημιουργικήν εργασίαν διά την πρόοδον και ευημερίαν της. Η θλίψις μου διά τούτο ήτο μέγιστη. Αλλά και όλη η Κύπρος εθλίβη και τον εθρήνησε δικαίως. Ήρωες, ως ο Δράκος, και θνήσκοντες δεν παύουν να ζουν. Παραμένουν φωτεινοί οδηγοί των επιζώντων, διά την εκπλήρωσιν της αποστολής των εις ωραίους ευγενείς αγώνας».
