Στη στήλη του «Γράμμα από την Κωνσταντινούπολη» ο Bülent Mumay, Τούρκος δημοσιογράφος που έχει κατηγορηθεί στην Τουρκία για αντικαθεστωτική δράση, γράφει στη FAZ, μεταξύ άλλων:
Τίτλος: «Πότε επιτέλους θα αποφυλακιστεί ο Osman Kavala;»
Υπότιτλος: «Ο μαικήνας του Πολιτισμού είναι εδώ και χρόνια παράνομα φυλακισμένος, Σύροι απελαύνονται για τις μπανάνες: Ειδήσεις από την αυτοκρατορία του Ταγίπ Ερντογάν (Erdoğan)»
Η δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και ο ακτιβισμός στην Τουρκία προέρχεται κυρίως από το φοιτητικό κίνημα, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τον Τύπο ή τον κόσμο των λογοτεχνών.
Ο Οσμάν Καβάλα (Osman Kavala), από την άλλη, είναι ένας από τους λίγους επιχειρηματίες που έχουν ταχθεί με τη ζωή και την περιουσία τους υπέρ μιας πιο δημοκρατικής Τουρκίας. Υπάρχει ένας βασικός λόγος για τον οποίο είναι «ένας από τους λίγους» ανθρώπους του επιχειρηματικού κόσμου που τάσσονται υπέρ της προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων:
- Στην Τουρκία οι επιχειρηματίες αποφεύγουν να εναντιωθούν στο κράτος. Γιατί διαφορετικά θα έχουν κάτι περισσότερο από την ελευθερία τους να χάσουν. Οι περισσότεροι προτιμούν να σιωπούν για να μην χάσουν την περιουσία τους μαζί με την ελευθερία.
Ο Osman Kavala, από την άλλη, τον οποίο ο Erdoğan φυλάκισε πριν από τέσσερα χρόνια, έχει το θάρρος να πάρει αυτό το ρίσκο. Ίδρυσε πολλές ΜΚΟ, συμμετείχε σε εκδοτικό οίκο που εκδίδει πολιτικά βιβλία, παραχώρησε δωρεάν το πολιτιστικό κέντρο που ίδρυσε σε οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και χρηματοδότησε πολλά έργα για τη σύνδεση της Ανατολίας με την Ευρώπη.
Εξαιτίας αυτών των δραστηριοτήτων, πολλές κυβερνήσεις αντιμετώπισαν τον Kavala ως τον «κόκκινο εκατομμυριούχο» και κράτησαν αποστάσεις. Στην εποχή του Erdoğan, τις αποστάσεις αντικατέστησε η παράνομη φυλάκιση. Πριν από ένα μήνα ο Kavala γιόρτασε τα 64α γενέθλιά του στο Κατάστημα Κράτησης Silivri, όπου κρατείται εδώ και τέσσερα χρόνια.
Μετά από τη μη εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ο Kavala έγινε πρόσφατα αιτία διπλωματικής κρίσης. Οι Πρέσβεις στην Τουρκία από δέκα χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία και οι ΗΠΑ, δημοσίευσαν κοινή δήλωση με αφορμή την τέταρτη επέτειο από τη φυλάκισή του. Το αίτημά τους ήταν να απελευθερωθεί ο Kavala σύμφωνα με την απόφαση του ΕΔΑΔ.
Ο Erdoğan εξερράγη και κατηγόρησε τα δέκα κράτη για παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας, Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι έδωσε εντολή στο Υπουργείο Εξωτερικών να κηρύξει ανεπιθύμητους τους Πρέσβεις. Κι όλα αυτά, παρ’ όλο που ήταν ο ίδιος ο Erdoğan που παρενέβη στη Δικαιοσύνη κηρύσσοντας τον Kavala ένοχο χωρίς να έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση.
Θα έδιωχνε ο Erdoğan τους Πρέσβεις της Γερμανίας, του μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της Τουρκίας, της Ολλανδίας, του σημαντικότερου άμεσου επενδυτή στη χώρα, και των Ηνωμένων Πολιτειών, του μεγαλύτερου προμηθευτή όπλων της Άγκυρας; Φυσικά και δεν θα το έκανε. Το μέλημα του ήταν, όπως πάντα, να κερδίσει τις εντυπώσεις στο εγχώριο κοινό.
Όταν οι Πρεσβείες εξέδωσαν μια νέα δήλωση και ο Erdoğan κατέβασε τη ξιφολόγχη, η κρίση είχε τελειώσει. Τι συνέβη; Χωρίς να εγκαταλείψουν το αίτημα για την εφαρμογή της απόφασης του ΕΔΑΔ, οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας και ότι τηρούν τη Συμφωνία της Βιέννης.
Το παράδειγμά τους ακολούθησαν και τα άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Ο Erdoğan αντέδρασε θετικά στη δήλωση αυτή. Την επόμενη μέρα, τα ελεγχόμενα από τον ίδιο ΜΜΕ μετέδωσαν την είδηση αναπαράγοντας το σύνθημα: «Οι δέκα χώρες υποχώρησαν και ζήτησαν συγγνώμη».
Στην πραγματικότητα ήταν ο Erdoğan αυτός που είχε υποχωρήσει. Δεν εκτελέστηκε η εντολή του να απελαθούν οι δέκα Πρέσβεις, όπως είχε δηλώσει μπροστά στις κάμερες, αντίθετα λίγες μέρες αργότερα δήλωσε:
«Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται μόλις δούμε τα μέτρα της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης σε σχέση με τον Osman Kavala».
- Εάν δεν συμβεί τίποτα μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, η Επιτροπή θα κινήσει διαδικασίες για την αποβολή της Τουρκίας από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
- Αν ο Erdoğan δει ότι τα πράγματα σοβαρεύουν, ο Kavala φυσικά και θα απελευθερωθεί. Για να μην φανεί ότι αντιφάσκει πολύ, θα βγάλει τον Kavala από το Silivri επιβάλλοντάς του ποινή ίση με τον χρόνο φυλάκισής του ή θα επιβληθεί εναλλακτική ποινή, όπως ο κατ’ οίκον περιορισμός.
Μετά την αναγγελία ότι «θα κάνουμε ό,τι πρέπει να γίνει», ήρθε μια άλλη δήλωση από τον Erdoğan: «Είμαι πάντα στην επίθεση, δεν θα ενδώσω». Όταν ο Αμερικανός πάστορας Brunson ήταν φυλακισμένος στην Τουρκία, ο Erdoğan είχε δηλώσει:
«Όσο ασκώ τα καθήκοντά μου, δεν θα καταφέρετε να βγάλετε τους τρομοκράτες από τη φυλακή».
Λίγους μήνες αργότερα, ο Brunson πέταξε πίσω στην πατρίδα του με ιδιωτικό αεροπλάνο. Ο Erdoğan είχε προβεί σε μια σχεδόν πανομοιότυπη διατύπωση για την απελευθέρωση του δημοσιογράφου Deniz Yücel: «Αυτό είναι απολύτως αδύνατο, σε καμία περίπτωση όσο είμαι στην εξουσία». Ο Erdoğan εξακολουθούσε να ασκεί τα καθήκοντά του όταν ο Deniz Yücel, τον οποίο είχε χαρακτηρίσει τρομοκράτη, επέστρεψε στη Γερμανία.
Ο Erdoğan δηλώνει μεν ότι δεν θα υποχωρήσει, αλλά είναι βέβαιο ότι θα κάνει κάτι παρόμοιο και στην περίπτωση Kavala. Τα χέρια του είναι δεμένα, δέχεται πιέσεις, ειδικά λόγω της οικονομικής κρίσης.
Οι αριθμοί έχουν γίνει εφιάλτης. Πριν από δέκα χρόνια, οι θετικές γνώμες γι’ αυτόν έφταναν στο 71,1%, σε δημοσκόπηση τον περασμένο μήνα ήταν μόλις στο 38,9%. Ακόμη πιο σοβαρή είναι η πτώση της δημοτικότητάς του μεταξύ των ψηφοφόρων του ίδιου τού του κόμματος κατά 8%, και μάλιστα μόνον τον τελευταίο μήνα.
- Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο από την οικονομική κρίση του 2008. Η τουρκική Λίρα βιώνει πρωτοφανείς απώλειες της αξίας της και το κόστος ζωής διαρκώς αυξάνεται. Πιστεύει κανείς ότι σε μια τέτοια κατάσταση ο Erdoğan θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά μια νέα κρίση στις σχέσεις με τη Δύση, από την οποία εξαρτάται οικονομικά, ή να διακινδυνεύσει να αποβληθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης;
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Erdoğan και τον φιλικό του Τύπο, είναι η Ευρώπη που στην πραγματικότητα αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες. «Στην Αγγλία τα ράφια είναι άδεια, όπως και στην Αμερική, στην Ευρώπη, δόξα τω Θεώ όλα είναι ακόμα σε αφθονία εδώ, αλλά αυτό δεν μπορείς να το μάθεις στους αχάριστους», ήταν η μομφή του κατά της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Akit, μία από τις αγαπημένες του Erdoğan, οι Γερμανοί εγκαταλείπουν ακόμη και τη χώρα τους λόγω των υψηλών τιμών της βενζίνης. Αλλά καλό είναι κανείς να μην πάει στην Τουρκία. Γιατί εκεί η τιμή της βενζίνης αυξήθηκε για πέμπτη φορά μέσα σε ένα μόνο μήνα.
Ο πληθωρισμός καθιστά ορισμένα προϊόντα επικίνδυνα. Ειδικά τις μπανάνες. Όποιος έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει μπανάνες, τραβάει την προσοχή! «Δεν μπορούμε να φάμε καν μπανάνες, αλλά οι Σύροι τις αγοράζουν με το κιλό», παραπονέθηκε στην τηλεοπτική κάμερα μία γυναίκα.
Φυσικά, όσο πιο φτωχός ή πεινασμένος είναι κανείς, τόσο περισσότερο παρατηρεί «τους άλλους». Οι Σύροι στην Τουρκία, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία περίπου 4 εκ., προκαλούν έντονη δυσαρέσκεια μεταξύ των πολιτών.
Μια ομάδα Σύρων που «είχαν κατηγορηθεί» ότι έτρωγαν μπανάνες που οι Τούρκοι δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά, δημοσίευσε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και σε ένδειξη διαμαρτυρίας βίντεο με τους ίδιους να καταναλώνουν μπανάνες. Φυσικά το κράτος παρενέβη, συνέλαβε και απέλασε έντεκα Σύρους που είχαν κάνει τις σχετικές αναρτήσεις, προκειμένου να μην αυξηθούν οι διαμαρτυρίες.
Στο δελτίο Τύπου του τουρκικού Υπουργείου Εσωτερικών, η απέλαση εξηγήθηκε με μια παραπάνω από περίεργη αιτιολογία: «Καμπάνια κατανάλωσης μπανάνας με σκοπό την πρόκληση».
Μετά τις μπανάνες σειρά είχαν τα κεράσια. Στο στόχαστρο βρέθηκε η ηθοποιός Berna Laçin. Την κάλεσαν για κατάθεση γιατί παραπονέθηκε στο Διαδίκτυο ότι τα κεράσια είναι πολύ ακριβά. Ευτυχώς, η Laçin δεν εκδιώχθηκε, και αμέσως μετά την κατάθεσή της, τής επέτρεψαν να πάει σπίτι της.
Γι’ αυτό και στην Ευρώπη θα πρέπει οι άνθρωποι να χαίρονται που τα ράφια του σουπερμάρκετ είναι άδεια. Θα μπορούσε να είναι γεμάτα και οι τιμές υψηλές. Και όποιος τις επέκρινε, θα κινδύνευε να βρεθεί στο δικαστήριο ή στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τα λόγια του Erdoğan: «Μην είσαι αχάριστος!».
