Τώρα σιωπή... (των ...αμνών- Juan)
Το 1976, το ερευνητικό σκάφος «Χόρα» βγαίνει στο Αιγαίο για έρευνα σχετική με υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου, και μάλιστα εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, την οποία και παραβίασε.
Τα γεγονότα είναι ταυτόσημα με όσα συμβαίνουν σήμερα, με το Oruc Reis δείγμα ότι η τουρκική πολιτική δεν έχει μεταβληθεί καθόλου σε ότι αφορά τη διεκδίκηση του μισού Αιγαίου.
Αυτό που έχει μεταβληθεί προς το χειρότερο είναι η ελληνική αντίδραση.
Ένα χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο, η Τουρκία θα επαναλάβει το εγχείρημά της με εκτεταμένα γυμνάσια στο Αιγαίο και έξοδο του «Χόρα» για σεισμικές έρευνες και σε ζώνες του Αιγαίου που ανήκουν στην υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών.
Τον Ιούλιο του 1976 ο Τούρκος πρωθυπουργός Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ κάνει την ακόλουθη προκλητική δήλωση:
«Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να εμποδίσει τις έρευνές μας έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Η Τουρκία ουδέποτε θα συναινέσει σε κατάσταση που εμφανίζει την Ελλάδα διεκδικούσα ολόκληρο το Αιγαίο σαν δική της λίμνη. Σε περίπτωση επεμβάσεως στην αποστολή του "Χόρα" στο Αιγαίο, η Τουρκία θα ανταποδώσει την επέμβαση».
Η στάση της τότε κυβέρνησης όμως του Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν δεδομένη παρά τις τουρκικές απειλές.
Η Ελλάδα δεν ήταν διατεθειμένη να αφήσει το τουρκικό ερευνητικό σκάφος να πραγματοποιήσει έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Ταυτόχρονα και ο τότε αρχηγός της Αξιωματικής αντιπολίτευσης Ανδρέας Παπανδρέου από τη Θράκη όπου βρισκόταν σε περιοδεία είχε πει την περίφημη φράση «Βυθίσατε το Χόρα».
Η απόφαση της κυβέρνησης για εκδίωξη του «Χόρα» από την ελληνική υφαλοκρηπίδα ελήφθη στο πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου και πιο συγκεκριμένα στις 9 Ιουλίου, όταν αεροσκάφη F-4E Phantom της 339Μ διατάχθηκαν να απογειωθούν με στόχο τον εκφοβισμό αρχικά του τουρκικού «ερευνητικού» σκάφους και αν αυτό δεν είχε αποτέλεσμα τη βύθισή του.
Ήταν μια μακρινή εποχή όπου η Ελλάδα διεκδικούσε τα κυριαρχικά της δικαιώματά στο Αιγαίο. Κάτι τέτοιο φυσικά φαντάζει αδιανόητο σήμερα.
Τις αναμνήσεις από την αποστολή αυτή αεροσκαφών F-4E Phantom της 339 Μοίρας στις 9/7/1976 με στόχο το τουρκικό ερευνητικό σκάφος ‘’ΧΟΡΑ’’.
Του Γιάννη Σφήκα
Υποπτέραρχος Ιπτάμενος ε.α.
«Ήταν από το ξημέρωμα, μια πολύ ζεστή ημέρα εκείνη η Πέμπτη 9 του Ιούλη του '76.
Τίποτε δε μας προϊδέαζε ότι κάτι πολύ διαφορετικό θα συνέβαινε τη μέρα εκείνη ,μέχρις ότου στην αίθουσα επιχειρήσεων του SOR της 339 ΜΑΠΚ στη πρωινή ενημέρωση, ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων διαβάζοντας το ημερήσιο πρόγραμμα πτήσεων ,ανέφερε τις αλλαγές του με νέες έκτακτες απαιτήσεις.
Δύο ζεύγη αεροσκαφών, με Κυβερνήτες και Συγκυβερνήτες όπως παρακάτω ,θα εκτελέσουν σήμερα τόνισε, μία πάρα πολύ σημαντική πραγματική αποστολή.
Α’ Ζεύγος Αεροσκαφών: Χαρακτηριστικό κλήσης : Α…. Η…. 02
ΚΟΛΟΒ . . –ΤΖΟΥΜ .. . . . με το 504 αεροσκάφος
ΣΚΟΥΡ . . . -ΣΦΗΚΑΣ με το 510 αεροσκάφος
Β’ Ζεύγος Αεροσκαφών : Χαρακτηριστικό κλήσης: Α…. Η….04
ΚΟΝΤΟΜΑ . . . –ΝΤΑΡΜ . . με το 506 αεροσκάφος
ΜΠΕΘΑ . . . –ΧΑΤΖΗΜΠ . . . . . .. με το 508 αεροσκάφος
Για την αποστολή αυτή τόνισε ,έχουνε ενημερωθεί οι αρχηγοί των σχηματισμών και στη συνέχεια στην ενημέρωση που θα κάνουν , θα αναφερθούν στα πληρώματα όλες οι λεπτομέρειες τους...
Όταν τελείωσε η ενημέρωση [briefing] από τους αρχηγούς των σχηματισμών, συνειδητοποιήσαμε πλήρως τη σοβαρότητα, κρισιμότητα της αποστολής και το μέγεθος των ευθυνών μας. Όλα όσα αφορούσε η σχεδίαση ήταν κάτι παραπάνω από σχολαστικά.
Εμείς ως πληρώματα αέρος, με τα αεροσκάφη που μας είχε εμπιστευτεί η Πατρίδα, έπρεπε όχι μόνο να εκτελέσουμε πάση θυσία και με επιτυχία την αποστολή μας, αλλά θα έπρεπε να την κάνουμε και με απόλυτη ασφάλεια για εμάς και τα αεροσκάφη μας.
Καμία λεπτομέρεια δεν έπρεπε να διαφύγει της προσοχής μας καθώς επίσης να σχεδιαστούν τρόποι αντιμετώπισης κάθε ενδεχομένου….
Μια αποστολή μεγάλης εθνικής σημασίας με αυξημένες απαιτήσεις και άγνωστες εξελίξεις μας είχε ανατεθεί να φέρουμε σε πέρας και αυτό μας ενθουσίαζε ,ενώ παράλληλα μας έθετε προ των ιστορικών μας ευθυνών.
Είχαμε όμως όλοι μας εμπιστοσύνη στο υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης μας και στις πολύ μεγάλες δυνατότητες των υπερσύγχρονων και τελευταίας γενιάς αεροσκαφών μας .
Εμείς οι νεότεροι συγκυβερνήτες των σχηματισμών, τρέφαμε και απεριόριστη εμπιστοσύνη στις χειριστικές ικανότητες των κυβερνητών μας που ήταν μεταξύ των αρίστων της Μοίρας μας, ενώ όλοι τους είχαν εκπαιδευτεί πρόσφατα στην Αμερική!
Όλα αυτά αύξαναν τον ενθουσιασμό μας.
Ξεκινήσαμε για τα αεροσκάφη μας όπου τα βρήκαμε ‘’στολισμένα’’ και πιο πολεμοχαρή με όσα έφεραν πάνω τους…
Τα checklists βγήκαν από τις τσέπες των anti-g και επιθεωρήσαμε σχολαστικά τα φορτωμένα με ειδικά όπλα αεροσκάφη μας.
Θυμάμαι τις γραμμένες πάνω τους με κιμωλία ‘’ειδικές αφιερώσεις-σχόλια’’ των τεχνικών μας προς τους ‘’φίλους’’ γείτονες.
Στο προκαθορισμένο χρόνο check in ,ακούστηκαν στον ασύρματο για πρώτη φορά από τους αρχηγούς των σχηματισμών, χαρακτηριστικά κλήσης πολεμικής περιόδου και μετά την R/T επαφή και την έγκριση του Πύργου Ελέγχου ξεκινήσαμε τις διαδικασίες εκκίνησης των κινητήρων και ελέγχων προ τροχοδρόμησης.
Αρχίσαμε τη τροχοδρόμηση και τα ρουθούνια μας πιά δεν γεύονταν τις μυρωδιές του καλοκαιριού, αλλά της καμένης κηροζίνης από το προπορευόμενο αεροπλάνο.
Στο σημείο των τελικών ελέγχων πριν την απογείωση, οι τεχνικοί αρχικά αφού έκαναν τους τελικούς εξωτερικούς ελέγχους των αεροσκαφών και οι οπλουργοί στη συνέχεια αφού αφαίρεσαν τις ασφάλειες των όπλων, μας ευχήθηκαν καλή επιτυχία από την ενδοσυνεννόηση.
Τους είδαμε, μετά να χαιρετάνε από στάση προσοχής, στρατιωτικά εμάς και την ελληνική σημαία των αεροσκαφών.
Στα πρόσωπα όλων εκείνων των συναδέλφων τεχνικών ,βλέπαμε και όλους τους Έλληνες να περιμένουν από εμάς να φέρουμε εις πέρας με επιτυχία και αυτή την αποστολή….
Είναι εκείνες οι στιγμές που τίθεσαι προ των ευθυνών σου για να κάνεις με το καλύτερο τρόπο εκείνο που εκπαιδευόσουν καθημερινά…
Νόμιζα ότι ‘’παρελαύνουν’’ μπροστά στα μάτια μου ,όλοι οι γνωστοί και άγνωστοι ήρωες του Έθνους που πολέμησαν και έχασαν τη ζωή τους για την ελευθερία μας ,ξεχωρίζοντας μέσα σε αυτούς και τον ανάπηρο πολέμου [1940] πατέρα μου….
Όλοι αυτοί σου ζητάνε να μη τους προδώσεις και να συνεχίσεις την ένδοξη ιστορία μας. Εκεί συνειδητοποιείς ότι τώρα ήρθε η δική σου σειρά …
Η απογείωση
Πήραμε γραμμή στο διάδρομο 34 και on time [08.45] βρεθήκαμε στον αέρα, μόνοι πλέον εμείς, ένα σώμα με τα αεροπλάνα μας.
Μετά την απογείωση, πετάξαμε προς τη περιοχή σύμφωνα με το σχεδιασμό της αποστολής και τις οδηγίες των συναδέλφων ελεγκτών RADAR .
Σε σχηματισμούς μάχης πλησιάσαμε τη περιοχή μεταξύ Λήμνου και Βορειοδυτικών ακτών της Λέσβου όπου βρισκόταν το τουρκικό ερευνητικό σκάφος ΧΟΡΑ.
Όλες οι πληροφορίες που διαθέταμε καθώς και οι οδηγίες του ελέγχοντα Σταθμού Ραντάρ, μας βοήθησαν να εντοπίσουμε με σιγουριά από τα παραπλέοντα πλοία το συγκεκριμένο σκάφος.
Ήταν σχεδόν ‘’λάδι’’ το Αιγαίο και το Χόρα φαινόταν ακίνητο, ίσως είχε ρίξει άγκυρα. Διακρίναμε αρκετά χοντρά καλώδια να κρέμονται από τα πλαϊνά του μέσα στη θάλασσα.
Ως δύο σχηματισμοί αεροσκαφών ,αρχίσαμε να κινούμαστε στη κοντινή με το ΧΟΡΑ περιοχή λαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες ενέργειες.
Ξεκινήσαμε τακτικούς επιθετικούς ελιγμούς από διαφορετικές κατευθύνσεις με στόχο αυτό, ενώ μερικές φορές περνούσαμε σε ελάχιστο ύψος, ’’ξυστά’’, πάνω από τις κεραίες του …
Η παρουσία μας στη περιοχή, οι επιθετικοί ελιγμοί μας, η αποφασιστικότητά μας και όσα εκείνοι διέκριναν να φέρουν εξωτερικά τα αεροσκάφη μας, δημιούργησαν στα άτομα πάνω στο ΧΟΡΑ μια μεγάλη αναστάτωση, που πολύ εύκολα αυτή διακρινόταν -παρά τη μεγάλη ταχύτητα μας -από τις σπασμωδικές γρήγορες κινήσεις τους.
Τις περισσότερες φορές κρύβονταν όλοι τους στο εσωτερικό του πλοίου και άλλες φορές έβγαιναν στο κατάστρωμα που όταν περνούσαμε από πάνω τους έσκυβαν τα κεφάλια τους ή ξάπλωναν κάτω, ενώ κάποιοι φάνηκε να έπεσαν στη θάλασσα
…
Το «Χόρα» αποχωρεί
Η απουσία εχθρικών αεροσκαφών στη περιοχή ίσως οφειλόταν στον αιφνιδιασμό τους, στο επίπεδο εκπαίδευσης των χειριστών τους, στο ότι δε διέθεταν την εποχή εκείνη αντίστοιχης γενιάς αεροσκάφη για να μας αντιπαρατεθούν με πιθανότητες επιτυχίας…
Οι Έλληνες πιλότοι με τα F-4E/ Phantom ,είχαμε γίνει ο φόβος και ο τρόμος την εποχή εκείνη στο Αιγαίο.
Η απόλυτη κυριαρχία μας στον εναέριο χώρο και τα όσα βλέπαμε να συμβαίνουν πάνω στο ΧΟΡΑ μας γέμιζε με αισιοδοξία για το αποτέλεσμα της αποστολής όπως και αν εξελισσόταν .
Ενώ οι παραπάνω τακτικές μας συνεχίζονταν στον ίδιο ρυθμό ,μετά από 15 λεπτά περίπου διακρίναμε να μαζεύουν τα πλαϊνά καλώδια από τη θάλασσα και το ΧΟΡΑ να αρχίζει να κινείτε Β/Ανατολικά ,συνεχώς επιταχυνόμενο.
Συνεχίσαμε τις τακτικές επιθετικές κινήσεις μας ενώ αυτό απομακρυνόταν με μεγάλη ταχύτητα προς τα τουρκικά παράλια. Η εικόνα αυτή δημιουργούσε σε εμάς ενθουσιασμό για το αποτέλεσμα και συνειρμούς …
Νομίζεις ότι παίρνεις εκδίκηση, για το αίμα των Ελλήνων από τους μεταξύ μας πολέμους, για τα πογκρόμ-διωγμούς των Ελλήνων στη Πόλη, στη Σμύρνη και αλλού, ότι παίρνεις πίσω κομμάτια από τα εδάφη των απέναντι ακτών και της Κύπρου, ότι υψώνεις την Ελληνική Σημαία στον απέναντι λόφο της Μικράς Ασίας….
Πήραμε πορεία για επιστροφή μας στη βάση ,όταν πλέον αυτό έφτασε σχεδόν στη παραλία τους και ήμασταν σίγουροι ότι το ‘’ξαποστείλαμε’’ …
Ήταν μέσα στους αντικειμενικούς σκοπούς μας και αυτή η εξέλιξη και δε χρειάστηκε η χρήση καμίας άλλης ενέργειας.
Τα ‘’ρολλάκια εν ανόδω ,οι ‘’μπουτονιές’’ των ασυρμάτων και οι μεταξύ μας χειρονομίες από τις θέσεις του κλειστού σχηματισμού, είχαν στη συνέχεια τη τιμητική τους για το αίσιο αποτέλεσμα της αποστολής μας!
Πόσο πιο γαλάζιο, λαμπερό, ήρεμο και γεμάτο Ελλάδα φαινόταν κάτω από τα αεροσκάφη το Αιγαίο μας, εκείνες τις στιγμές στο δρόμο της επιστροφής μας! Μετά από μία τέτοια αποστολή πόσο πιο όμορφη φαινόταν εκεί κάτω αριστερά η Χώρα της Σκύρου λίγο πριν αρχίσουμε την άνοδο!
Ένα μεγάλο βάρος είχε φύγει από επάνω μας.
Η επιστροφή μας στη Μοίρα υπήρξε ενθουσιώδεις αρχικά από τους τεχνικούς και εν συνεχεία από τους άλλους συναδέλφους μας. Όλοι μαζί το γιορτάσαμε με τις φόρμες να στάζουν ιδρώτα, αδρεναλίνη , μπύρες στη Λέσχη και εθνική υπερηφάνεια έτσι όπως άξιζε….
Εμείς οι χειριστές, το προσωπικό της 339 Μοίρας και η Πολεμική Αεροπορία κάναμε και σε εκείνη την αποστολή το καθήκον μας για την Ελλάδα . Όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν στη συνέχεια από φορείς εκτός της Πολ..Αεροπορίας ανήκουν στους Ιστορικούς’’
Υ/Γ. Τιμώ ευλαβικά τους συναδέλφους που έφυγαν για πάντα από κοντά μας και ευχαριστώ τον Θεό που μου χάρισε υπέροχες αναμνήσεις στα 10 χρόνια που πετούσα αγκαλιά με τα Phantom..
Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι Φαντομάδες, θα θυμάμαι πάντα τις κοινές μας περιπέτειες με συγκίνηση και αγάπη, αναγνωρίζοντας πάντα τη συμβολή σας στο κοινό μας αγώνα.
Να είστε πάντα καλά, και καλές πτήσεις στους νεότερους συνεχιστές σας, που ιδρώνουν στις πίστες και στον αέρα, αξιοποιώντας με το καλύτερο τρόπο το Θρύλο που λέγεται PHANTOM μετά από 40 χρόνια παρουσίας των στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία»...
