Μετά την βόλτα πήγαμε για μεσημεριανό σε εστιατόριο. Καθόμασταν σε ένα από τα κεντρικότερα, και ο καθένας μας αποφάσισε τι θέλει.
Μετά από λίγη αναμονή, εμφανίστηκε ο σερβιτόρος που έφερε τα μενού μας, εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι στο τραπέζι που ήταν ακριβώς μπροστά από το δικό μας υπήρχε ένας μοναχικός άνθρωπος που περίμενε να τον σερβίρουν.
Όταν υπηρετήθηκε, είπα σε έναν από τους στρατιώτες μου: πήγαινε να ζητήσεις από αυτόν τον άντρα να έρθει μαζί μας.
Ο στρατιώτης πήγε και μετέδωσε την πρόσκληση μου.
Ο άνθρωπος στάθηκε όρθιος, πήρε το πιάτο και κάθισε δίπλα μου.
Ενώ έτρωγε, τα χέρια του έτρεμαν συνεχώς και δεν σήκωνε το κεφάλι του από το φαγητό.
Όταν τελειώσαμε, με χαιρέτησε χωρίς καν να με κοιτάξει, ..του έσφιξα το χέρι και απομακρύνθηκε!
Ο στρατιώτης μου είπε:
- Κύριε, αυτός ο άνθρωπος πρέπει να είναι πολύ άρρωστος γιατί παρατήρησα τα χέρια του , δεν σταμάτησαν να τρέμουν ενώ έτρωγε.
Καθόλου! Ο λόγος για το τρέμουλό του είναι άλλος - απάντησα. Με κοίταξαν περίεργα και τους είπα:
- Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο φύλακας της φυλακής που ήμουν κλειδωμένος μέσα.
Συχνά, μετά τα βασανιστήρια που μου έγιναν , ούρλιαζα και έκλαψα για νερό και ήρθε να με ταπεινώσει, γέλασε μαζί μου και αντί να μου δώσει νερό ούρησε στο κεφάλι μου.
Δεν ήταν άρρωστος, φοβήθηκε τώρα που είμαι πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, μήπως θα τον έστελνα φυλακή και θα έκανα το ίδιο πράγμα που έκανε μαζί μου, βασανίζοντάς τον και ταπεινώνοντάς τον.
Αλλά δεν είμαι εγώ έτσι , αυτή η συμπεριφορά δεν είναι μέρος του χαρακτήρα μου , ούτε της ηθικής μου.
Μυαλά που ζητούν εκδίκηση καταστρέφουν τα κράτη, ενώ εκείνα που ζητούν συμφιλίωση χτίζουν Έθνη ′′
Νέλσον Μαντέλα
