Σ τις 8 Αυγούστου 2021 ο αγαπητός καθηγητής Δρ. Μάριος Ευρυβιάδης με την ευκαιρία τα περί Αμμοχώστου λεγόμενα και πραττόμενα στα κατεχόμενα και στα ελεύθερα και για περί χαμένων λεγόμενων ευκαιριών για την επιστροφή της Αμμοχώστου, έστειλε ένα απόσπασμα από τα πρακτικά μας συνεδρίας στην Υποεπιτροπή της Γερουσίας για το Κυπριακό το 1991. Με τίτλο «Ο γνωστός Αμερικανός αξιωματούχος Matthew Nimetz απαντά σε όλους και στον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη για την Αμμόχωστο».
Στις 19 Απριλίου 1991 λοιπόν, στην Υποεπιτροπή για την Ευρώπη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, που προήδρευε ο Joe Biden (ο σημερινός Πρόεδρος των ΗΠΑ δηλαδή) υπήρξαν ακροάσεις για την Κύπρο. (“Cyprus: International Law and Prospects for Settlement”, μτφ: «Κύπρος: Διεθνές Δίκαιο και Προοπτικές διευθέτησης»).
Προσκεκλημένος ως μάρτυρας (μας ενημερώνει ο Δρ. Ευρυβιάδης) ήταν ο Matthew Nimetz. «Ο οποίος από το 1977 μέχρι το 1980 διατέλεσε Υφυπουργός και Σύμβουλος στο Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών και ειδικός εκπρόσωπος για την Κύπρο επί Προεδρίας Κάρτερ. Πρωτοστάτησε για την άρση του μερικού αμερικανικού εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας το 1978. Ο κ. Nimetz αυτοπαρουσιάζεται ως ο συγγραφέας του λεγόμενου Αμερικανο-Αγγλο-Καναδικού σχεδίου για την Κύπρο».
(Σημ. Φ.Α – ορθά ο Δρ. Ευρυβιάδης χρησιμοποιεί τη λέξη « αυτοπαρουσιάζεται» γιατί το σχέδιο ήταν βρετανικό, αλλά οι Βρετανοί σκέφτηκαν να το παρουσιάσουν ως τέτοιο γιατί , όπως έλεγαν αν το παρουσίαζαν ως δικό τους θα το πέταγαν στον κάλαθο στην Κύπρο, λόγω της γνωστής τουρκοφιλίας τους. Την ίδια τύχη είχε όμως τελικά με σφραγίδα του ΑΚΕΛ. Βλέπε πιο κάτω).
Πιο κάτω ακολουθεί σε ελεύθερη μετάφραση από τον Δρ. Ευρυβιάδη, ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της ακρόασης εκείνης, που σχετίζει την άρση του εμπάργκο με την Αμμόχωστο. «Το απόσπασμα μιλά μόνο του» τονίζει ο καθηγητής.
ΔΕΝ ΠΗΡΑΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
«Sarbanes: Συνδέσατε την επιστροφή των Βαρωσίων με μια γενικότερη
προσέγγιση για λύση στην Κύπρο;
Nimetz: Θα πρέπει να πάω πίσω, Γερουσιαστή. Πραγματικά δεν θυμάμαι.
Θυμάμαι είχαμε ένα συγκεκριμένο…
Sarbanes: Ώστε στην πραγματικότητα μου λες βρεθήκατε σε μία θέση να μην αποσπάσετε τίποτα για την άρση του εμπάργκο.
Nimetz: Η άρση του εμπάργκο είχε τη δική της λογική λόγω των συμφερόντων ασφαλείας μας στην Τουρκία. Και τότε διαπραγματευτήκαμε και μια νέα συμφωνία για βάσεις και συνεργασία, την οποία διαπραγματεύθηκα εγώ, και ήταν πολύ σημαντική για μας.
Sarbanes: Βρίσκεσαι ενώπιον της Επιτροπής σήμερα και μας λες, όπως καλύτερα εσύ γνωρίζεις, πως πρέπει να βάζουμε πίεση και να δείχνουμε ενδιαφέρον σε ζητήματα όπως η Κύπρος. Και είχατε στα χέρια σας εκείνη την περίοδο ένα εξαιρετικά σημαντικό όπλο. Και στην ουσία το εγκαταλείψατε και εισπράξατε το απόλυτο μηδέν για την Κύπρο. Και εννοώ ότι θα ήσασταν, αν χρησιμοποιούσατε αυτό το όπλο, θα ήσασταν σε μια πολύ καλύτερη θέση, αλλά δεν πήρατε τίποτα.
Nimetz: Όχι. Δηλαδή…
Sarbanes: Και εγώ νόμιζα τότε πως θα περνάτε πίσω τα Βαρώσια.
Νimetz: Έτσι νομίζαμε κι εμείς.
Sarbanes : Ρωτώ καταρχήν, και άσχετα με το τελικό σχέδιο για την λύση του Κυπριακού. Είναι σωστό το ερώτημά μου;
Nimetz: Έτσι νομίζαμε κι εμείς. Πρέπει να πάμε πίσω στα πρακτικά για να δούμε τι ακριβώς συνέβαινε χρονολογικά. Αλλά αποτελεσματικά πήραμε τίποτε για την Κύπρο. Κανένας δεν πήρε τίποτε για την Κύπρο.
(Αγγλικό πρωτότυπο : “We thought so too. We have to go back in the record on the timing of that. We got effectively nothing on Cyprus. No one has gotten anything on Cyprus).
Sarbanes: Μα είχατε να κερδίσετε τα περισσότερα τότε.
Nimetz: Είχαμε, όμως, Γερουσιαστή και τα πάντα να χάσουμε.
Sarbanes: Διότι είχατε ένα εξαιρετικό όπλο στα χέρια σας και το αφήσατε να φύγει και δεν κάνατε τίποτα καθόλου. Τίποτε για το ζήτημα. Και όπως γνωρίζεις πολεμούμε το πρόβλημα από τότε».
[πηγή: The Sarbanes - Nimetz 1991 exchange that appears below is citied in Marios L. Evriviades, "United States Strategic Interests and the Policy of Partition", in Rossides, Eugene T. and Coufoudakis, Van. Double Standards and the Rule of Law. (Washington, D.C. : American Hellenic Institute, 2002), pp.242-243.]
Βρετανικά έγγραφα
Το ντοκουμέντο που κυκλοφόρησε ο Δρ. Ευρυβιάδης είναι εξαιρετικά πολύτιμο και επιβεβαιώνει τα όσα γράφουμε εδώ και χρόνια, ότι η λεγόμενη επιστροφή της Αμμοχώστου ήταν μια από τις μεγάλες κοροϊδίες/τραγωδίες που παίχτηκαν εις βάρος του Ελληνισμού της Κύπρου τόσο από ξένους όσο και δικούς μας ανίκανους πολιτικούς και «ηγέτες».
Μετά τον θάνατο του Μακαρίου (3.8.77) οι Bρετανοί ήσαν αποφασισμένοι να τελειώνουν με τους Aμερικανούς. Η αμερικανική ανάμειξη για σχέδια λύσης ήταν λανθασμένη σύμφωνα με τους ειδικούς του Φόρεϊν ΄Οφις. Οι Aμερικανοί εξάλλου δεν ενδιαφέρονταν πραγματικά για λύση, αυτό ήταν βρετανικό πρόβλημα, εκείνο που τους ενδιέφερε ήταν να τερματιζόταν το εμπάργκο εναντίον της Τουρκίας. Στην προσπάθεια άρσης του εμπάργκο όπλων εναντίον της Τουρκίας είχε πάει και ο Κλάρκ Κλίφφορτ επί Τζίμμυ Κάρτερ στην Κύπρο στις 23 Φεβρουαρίου 1977 – 12 μέρες ΜΕΤΑ την συνεννόηση του Μακαρίου/Ντενκτάς στις 12.2.1977 με τις «4 κατευθυντήριες γραμμές». Ο Κλάρκ Κλίφφορτ απλά συνέχισε τις ανεπιτυχείς προσπάθειες του Δρ. Χένρι Κίσινγκερ τον Μάρτιο του 1975 με την τριήμερη επίσκεψή του στην ΄Αγκυρα. ΄Οπου βολιδοσκόπησε - ανεπιτυχώς - πιθανή μείωση της υπό κατοχή περιοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας, στα πλαίσια της βρετανο-τουρκικής Δι-κοινοτικής, Δι-ζωνικής Ομοσπονδιας, για να ικανοποιούσε το Κογκρέσο και έτσι να εξασφάλισε την άρση του εμπάργκο που υποστήριζε.
Οι Βρετανοί έπαιζαν (κατά την παλαιά τους φράση) musical chairs μαζί τους (όπως πάντα) και αφού τους άφησαν να πάρουν κάποια πρωτοβουλία -κάτω από την στενή επίβλεψή τους για λίγους μήνες για να μην φαίνονταν οι ίδιοι γι΄αυτό κράτησαν πίσω, προβάλλοντας το λεγόμενο «Αμερικο-βρετανο-καναδικό» σχέδιο για το οποίο μετά μετάνιωσαν. Το ΑΚΕΛ το απέρριψε ως «ιμπεριαλιστικό» και τους είπε ότι αν ερχόταν εκ μέρους του ΓΓ του ΟΗΕ θα το δεχόντουσαν. Εφόσον η Μόσχα είχε προκαταλάβει να το χαρακτηρίσει ως διχοτομικό…
Οι Βρετανοί χρησιμοποίησαν τους Αμερικανούς και για ένα άλλο λόγο: για την επιρροή τους. Τότε οι τελευταίοι ήσαν παντοδύναμοι και μπορούσαν να κινούν τα νήματα και έτσι ίσως να κατάφερναν κάτι παραπάνω από τους ίδιους… Με την αποτυχία τους όμως, ανέμεναν τους Αμερικανούς να εγκαταλείψουν το Κυπριακό και έτσι να αναλάβουν και πάλι οι ίδιοι. Έτσι το ενδιαφέρον των Αμερικανών, εφόσον εξασφάλισαν την άρση του εμπάργκο – παίρνοντας ένα ΤΙΠΟΤΑ για την Κύπρο κατ΄ομολογία του Νίμιτς- εξασθένησε για το Κυπριακό. Όπως ακριβώς είχε προβλέψει ο τότε Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Δρ. Ντέιβιντ ΄Οουεν…
Δρ. Όουεν στη Βουλή των Κοινοτήτων
Στις 22 Νοεμβρίου 1978 ο Δρ. Ντέιβιντ ΄Οουεν έβαλε τα πράγματα στη θέση τους με την πιο κάτω δήλωσή του ξεκαθαρίζοντας ουσιαστικά ποίοι κρατούσαν τα ινία του λεγόμενου «Αμερικο-βρετανο-καναδικού» σχεδίου.
«Εντιμότατα Μέλη, θα έχετε δει αναφορές μιας πρωτοβουλίας για επανέναρξη των συνομιλιών για την Κύπρο. Τα δημοσιεύματα του Τύπου μέχρι τώρα μίλησαν για μια πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην πραγματικότητα η βρετανική κυβέρνηση έχει αναμειχθεί στενά. Δουλέψαμε μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες κυβερνήσεις που ενδιαφέρονται από τον Ιούλιο. Οι εισηγήσεις που έχουμε πρόσφατα κάνει προς τα ενδιαφερόμενα μέρη στην διαμάχη στην Κύπρο έχουν τη πλήρη υποστήριξη της βρετανικής κυβέρνησης και περιέχουν μια σημαντική βρετανική συμβολή. Ο Καναδάς είναι επίσης αναμεμειγμένος. Έχω μεταφέρει απευθείας και μέσω των καταλλήλων Βρετανών αντιπροσώπων στα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη στην διαμάχη ότι πιστεύω οι εισηγήσεις παρέχουν μια γερή βάση για επανέναρξη των ενδοκοινοτικών συνομιλιών…»
Εξι (6) μέρες μετά την δήλωση Όουεν στη Βουλή, ο αξιωματούχος του Φόρεϊν Όφις (και κατά την περίοδο του «Σχεδίου Ανάν» βοηθός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ) W. K. Prendergast, ετοίμασε στις 28 Οκτωβρίου 1978, ακόμα πιο επεξηγητικά το ιστορικό της εξελιχθείσας σε «Αμερικο-βρετανο–καναδική» πρωτοβουλία. Και έγραψα σχετικά στο άρθρο μου «Αγγλικό το σχέδιο του 1978» στην «Σημερινή» 15 Ιουλίου 2015.
«…Α). Στα αποδεσμευμένα έγγραφα για το 1978 είχαμε γράψει ότι αυτά φανέρωναν πως το σχέδιο ήταν όντως του Λονδίνου και για να μη φανεί η Βρετανία ως ο σχεδιαστής του, το παρουσίασαν ως συνεταιρικό με τους Καναδούς και Αμερικανούς.
Στις 28 Νοεμβρίου 1978 έγραψε (ο W.K. Prendergast):
«Το σχέδιο δόθηκε στον Δρα Βάλντχαϊμ και στη συνέχεια οι Αμερικανοί το έδωσαν στον Κύπριο Υπ. Εξωτερικών και στον κ. Ντενκτάς στη Νέα Υόρκη στις 10 Νοεμβρίου... Το υποστήριξε η ελληνική κυβέρνηση... Υπήρξαν διαρροές, οι περισσότερες παραπλανητικές. Το χαρακτήρισαν επίσης ως αμερικανική πρωτοβουλία. Η εντύπωση αυτή διορθώθηκε με δήλωση του Υπ. Εξωτερικών Δρος Όουεν στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 22 Νοεμβρίου...».
https://simerini.sigmalive.com/article/2015/7/14/aggliko-to-skhedio-tou-1978/
Τον ίδιο καιρό (1978) ο Πρωθυπουργός των δύο τουρκικών εισβολών Μπουλέντ Ετσεβίτ είχε δηλώσει στη Βόνη:
«Η αξία της περιοχής δεν μπορεί να μετρηθεί σε ποσοστά. Η αξία της περιοχής των Βαρωσίων σε οικονομική προοπτική (για τους Τ/κ) ισοδυναμεί με την αξία της μισής νήσου»
«Βαρώσια – Αμμόχωστος- Η 46χρονη κοροϊδία» 14.12.2020 Φ.Α.
https://simerini.sigmalive.com/article/2020/12/14/barosia-ammokhostos-e-46khrone-koroidia/
Λίγες εβδομάδες αργότερα ακολούθησε το Φόρειν ΄Οφις:
Ο Νίμιτς δεν είναι διπλωμάτης
Στις 31 Ιανουαρίου 1979 το Νότιο Τμήμα Ευρώπης του Φόρεϊν Οφις βρήκε ότι οι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχαν λανθασμένα και πολύ εύκολα υποκύψει και ξεφύγει από τη γραμμή που είχε συμφωνηθεί μεταξύ τους (Αμερικανών και Βρετανών) για το περίγραμμα λύσης. Μέρος της σύγχυσης, γράφει ένα έγγραφο, είναι και η προσωπικότητα του Μάθιου Νίμιτς [φωτο], η πείρα του οποίου είναι νομική και όχι διπλωματική και ο οποίος επηρεάζεται από όποιον του μιλήσει τελευταίος.
Επικράτησε η θέση Ντέιβιντ ΄Οουεν μέχρι σήμερα!
Η θέση που επικράτησε από τότε μέχρι σήμερα είναι η θέση του Δρ. Ντέιβιντ ΄Οουεν. Ο οποίος διαφώνησε με την αμερικανική ιδέα όπως το θέμα της Αμμοχώστου/Βαρωσίων επιλυθεί ως ξεχωριστό θέμα. Aλλά να παραμείνει (και παρέμεινε!) για να συμπεριληφθεί σε «λύση πακέτου». Προσεγγίζοντας την τουρκική θέση.
O λόρδος Ντέιβιντ Οουεν (ο τίτλος του Βαρόνου του απενεμήθη το 1992).
Με το πέρασμα του χρόνου η στάση της βρετανικής κυβέρνησης διαφοροποιήθηκε σημαντικά και από τα ψηφίσματά της για το Κυπριακό (550/1984…) Η πρώτη ένδειξη εντοπίστηκε το 2012 σε επιστολή του τότε Πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον προς τον Συντηρητικό τότε βουλευτή Ντέιβιντ Μπάρρους όταν έγραψε, « πιστεύω μια συνολική λύση συνεχίζει να προσφέρει την καλύτερη ελπίδα για διευθέτηση του θέματος (Βαρωσίων)».
Την ίδια θέση ταυτόχρονα υιοθέτησε και ο τότε ΓΓ του ΟΗΕ.
Ακολούθησε στις 10 Απριλίου 2015 ο τότε Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, Φίλιπ Χάμμοντ, Επανέλαβε ότι το θέμα της Αμμοχώστου, θα λυθεί μέσω μιας συνολικής λύσης και ότι ήταν πολύ δύσκολο να τύχει ξεχωριστού χειρισμού. (Προεκλογική συνέντευξη Συντηρητικών στην Ελληνική Αδελφότητα στο Βόρειο Λονδίνο).
Στις 25 Σεπτεμβρίου 2020 το Υπουργείο Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης (το νέο του όνομα από τον Σεπτέμβριο του 2020) σε επιστολή της Υφυπουργού του για τη Ευρωπαϊκή Γειτονία και Βόρειο και Νότιο Αμερική, Γουέντι Μόρτον προς τον Συντηρητικό βουλευτή Σέρ Ρότζερ Γκέιλ, επανέλαβε «…Η βρετανική κυβέρνηση συνεχίζει να υποστηρίζει μια συνολική και ανθεκτική διευθέτηση του Κυπριακού… Παραμένουμε πεπεισμένοι ότι, στο τέλος, μια ανθεκτική διευθέτηση θα είναι η καλύτερη ευκαιρία για διευθέτηση περίπλοκων θεμάτων περιλαμβανομένων των Βαρωσίων». Τελικά επικράτησε η αρχική θέση του Φ.Ο διά του Ντέιβιντ ΄Οουεν.
Επέλεξα να ολοκληρώσω με την πιο κάτω δήλωση.
Αυτοκριτική: η πολιτική μας είναι σχιζοφρενική!
Στις 12 Δεκεμβρίου 1979 ο κ. T.L.A. Daunt του Nοτίου Tμήματος Ευρώπης (Φόρεϊν ΄Οφις) παραδέχθηκε ότι εκείνο που ζητούσαν από τους Eλληνοκύπριους για να διασφαλίσουν τα δικά τους συμφέροντα σε σχέση με τις στρατιωτικές των βάσεις και να ικανοποιήσουν την Τουρκία, δηλαδή, υιοθετώντας ένα μέτρο ίσων αποστάσεων, ήταν εντελώς άδικο. Έγραψε: «Από τότε που ανακόπηκαν οι ενδοκοινοτικές συνομιλίες τον Ιούνιο, η βρετανική πολιτική υπήρξε σχιζοφρενική...»
Βέβαια, σχιζοφρενική πάντα ήταν από το 1954 και συνεχίζεται…
