Του Ιωάννη Γκιτσάκη
Η Βόρεια Εύβοια βίωσε πρόσφατα μία τεράστια εθνική καταστροφή. Κάθε καταστροφή, όμως, όσο επώδυνη και αν είναι, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για δημιουργία, αναγέννηση και επανεκκίνηση. Για να φτιαχτεί κάτι καλύτερο από αυτό που καταστράφηκε. Έτσι και αυτή η καταστροφή μπορεί να μετατραπεί σε ιδανική ευκαιρία, προκειμένου η Βόρεια Εύβοια να αναγεννηθεί κυριολεκτικά μέσα από τις στάχτες της. Προκειμένου να τεθούν οι βάσεις για μια βιώσιμη τουριστική και εν γένει οικονομική ανάπτυξη ολόκληρου του νησιού.
Η Εύβοια είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας μετά την Κρήτη, ένα νησί με στρατηγική γεωγραφική θέση, σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα, με ιδιαίτερο και διαρκώς εναλλασσόμενο φυσικό τοπίο, γραφικά χωριά, όμορφες παραλίες, επιβλητικούς ορεινούς όγκους, παραδοσιακά προϊόντα και γευστική κουζίνα. Παρόλα αυτά, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, στην οποία ανήκει διοικητικά, βρίσκεται στις τρεις τελευταίες θέσεις των τουριστικών εισπράξεων, με μόλις 180 εκατομμύρια ευρώ το 2019, έναντι 3,6 δισ. ευρώ της Περιφέρειας Κρήτης. Κι όμως, η Εύβοια είναι ένα νησί με μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες και σημαντικές τουριστικές προοπτικές. Και το σχέδιο ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας, που προανήγγειλε ο Πρωθυπουργός αμέσως μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει την καλύτερη αφορμή για την προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος, όχι μόνο για την πληγείσα Βόρεια Εύβοια αλλά και για ολόκληρο το νησί.
Στην ανάλυση που ακολουθεί παρατίθενται ορισμένες ιδέες και προτάσεις για την αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του νησιού και προτείνονται 10 + 1 αναπτυξιακά projects για την τουριστική και οικονομική αναγέννηση της Βόρειας Εύβοιας αλλά και ολόκληρου του νησιού:
1. Οδική διασύνδεση της Βόρειας Εύβοιας με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ, προκειμένου να συνδεθεί απευθείας η Βόρεια Εύβοια με την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα και να διευκολυνθεί η πρόσβαση τουριστών και επενδύσεων στην περιοχή. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα τμήμα του μεγαλόπνοου έργου της ζεύξης του Μαλιακού κόλπου, που σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1990, αλλά δεν υλοποιήθηκε τελικά για διάφορους λόγους (υψηλό κόστος, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αντιδράσεις τοπικών παραγόντων ιδίως του νομού Φθιώτιδας κ.ά.).
Θα μπορούσε λοιπόν σήμερα να αναβιώσει ένα τμήμα του έργου της διπλής ζεύξης του Μαλιακού κόλπου και συγκεκριμένα το βόρειο κομμάτι της ζεύξης, ανάμεσα στο ακρωτήριο Τάπια του νομού Φθιώτιδας και τη Βασιλίνα της Βόρειας Εύβοιας, προκειμένου να συνδεθεί απευθείας η Βόρεια Εύβοια με τον ΠΑΘΕ. Για την υλοποίηση του έργου προτείνεται να επιλεγεί η μέθοδος της ιδιωτικής χρηματοδότησης, μέσω συμβάσεως παραχώρησης με βάση το νόμο 4413/2016. Θα μπορούσαν επίσης να αξιοποιηθούν όλες οι υπάρχουσες μελέτες και η εν γένει προεργασία του έργου της διπλής ζεύξης του Μαλιακού, γεγονός που θα συντομεύσει το χρόνο κατασκευής και θα μειώσει το συνολικό κόστος του έργου.
Με το προτεινόμενο έργο αμβλύνονται όλα τα μειονεκτήματα που οδήγησαν στη ματαίωση της ζεύξης του Μαλιακού κόλπου. Το κόστος κατασκευής δεν είναι υψηλό. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι ελάχιστες, καθώς το έργο βρίσκεται εκτός περιοχών Natura και δεν επιβαρύνει το νότιο τμήμα του κόλπου και τα Λιχαδονήσια. Τέλος, δεν συντρέχει κανένας λόγος αντιδράσεων από τους τοπικούς παράγοντες του νομού Φθιώτιδας, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ματαίωση του έργου (λόγω της παράκαμψης της Λαμίας και της ευρύτερης περιοχής).
Τα οφέλη της προτεινόμενης οδικής διασύνδεσης της Βόρειας Εύβοιας με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ είναι πολλαπλά. Κάθε νέα σύνδεση (αεροπορική, ακτοπλοϊκή και οδική) δημιουργεί ουσιαστικά και νέο τουριστικό και επενδυτικό προορισμό. Αυτό συνέβη με την κατασκευή της Εγνατίας Οδού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλων τουριστικών ροών προς τις ακτές του Ιονίου και τα Επτάνησα από τη Βόρεια Ελλάδα και τις βαλκανικές χώρες. Το ίδιο ισχύει και για το νησί της Λευκάδας, το οποίο έχει αυξημένες τουριστικές ροές λόγω της εύκολης οδικής πρόσβασης. Κάτι ανάλογο θα συμβεί και με την οδική σύνδεση της Βόρειας Εύβοιας με τον ΠΑΘΕ, η οποία θα βγάλει το βόρειο τμήμα του νησιού από την απομόνωση και θα δημιουργήσει νέα τουριστικά ρεύματα από τη Θεσσαλία, τη Βόρεια Ελλάδα και τις βαλκανικές χώρες. Επιπλέον, θα διευκολύνει τις επενδύσεις και τις μεταφορές προϊόντων και εμπορευμάτων από και προς την πληγείσα Βόρεια Εύβοια, όπως θα αναπτυχθεί σε άλλα σημεία του παρόντος.
2. "Υιοθεσία" των πυρόπληκτων χωριών της Βόρειας Εύβοιας και μετατροπή τους σε πρότυπους οικισμούς. Όπως ανέφερα σε σχετικό άρθρο μου, κάθε πυρόπληκτο χωριό της Βόρειας Εύβοιας θα μπορούσε να "υιοθετηθεί" από μία μεγάλη ιδιωτική εταιρία, έναν Έλληνα εφοπλιστή, μία κοινότητα της ελληνικής ομογένειας, ένα κοινωφελές Ίδρυμα ή έναν Έλληνα ευεργέτη, οι οποίοι θα αναλάβουν την ανάπλαση και την πλήρη αποκατάστασή τους, όπως συνέβη με το χωριό Μάκιστος του νομού Ηλείας και το χωριό Κουρκουμελάτα της Κεφαλονιάς, που μετατράπηκε σε έναν πρότυπο και σύγχρονο οικισμό, πραγματικό στολίδι για το νησί της Κεφαλονιάς, και ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ελλάδας.
Όσον αφορά ειδικότερα στις πυρόπληκτες τουριστικές περιοχές της Βόρειας Εύβοιας (Ροβιές, Λίμνη, Πευκί, Αγία Άννα κ.ά.), μια τέτοια ανάπλαση και η σχετική ιστορία που θα τη συνοδεύει, εφόσον αξιοποιηθεί και διαφημιστεί κατάλληλα από τις τοπικές Αρχές και τον ΕΟΤ, θα μπορούσε να αναβαθμίσει τουριστικά τις εν λόγω περιοχές, μετατρέποντάς τες σε τουριστικούς προορισμούς με διεθνή εμβέλεια και δημιουργώντας ένα νέο τουριστικό brand name για το νησί της Εύβοιας.
3. Ανάπτυξη του τουρισμού υγείας και ευεξίας και μετατροπή της Αιδηψού σε διεθνές κέντρο για τουρισμό υγείας. Η λουτρόπολη της Αιδηψού αποτελεί ουσιαστικά συνώνυμο της έννοιας των ιαματικών λουτρών στην Ελλάδα, καθώς συνιστά το δημοφιλέστερο εγχώριο προορισμό για ιαματικό τουρισμό. Για το λόγο αυτό, η ευρύτερη περιοχή της Αιδηψού και των Γιάλτρων αποτελεί τον ιδανικότερο προορισμό για την ανάπτυξη του τουρισμού υγείας στην Ελλάδα και υπό τις τρεις επιμέρους μορφές του (ιατρικός τουρισμός, ιαματικός τουρισμός και τουρισμός ευεξίας). Πρόκειται για μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη κατηγορία τουρισμού, στην οποία η χώρα μας είναι ακόμα ουραγός.
Η ευρύτερη περιοχή της Αιδηψού μπορεί να αποτελέσει βασικό πόλο προσέλκυσης επενδύσεων στον τομέα του τουρισμού υγείας, καθώς διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών της (Αττική και Κρήτη), όπως η διαθεσιμότητα μεγάλων εκτάσεων γης, οι χαμηλές τιμές της αγοράς ακινήτων, αλλά και το κυβερνητικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας, που αναμένεται να προσφέρει σημαντικά κίνητρα για επενδύσεις στην περιοχή. Αξιοποιώντας αυτά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, η περιοχή της Αιδηψού θα μπορούσε να μετατραπεί, όχι απλά στο μεγαλύτερο προορισμό για τουρισμό υγείας στην Ελλάδα, αλλά και σε μία σύγχρονη λουτρόπολη ευρωπαϊκών προδιαγραφών, ικανή να ανταγωνιστεί τις δημοφιλέστερες λουτροπόλεις της Ευρώπης. Σε ένα κορυφαίο διεθνή προορισμό για τουρισμό υγείας, όχι μόνο με τη μορφή του ιατρικού και του ιαματικού τουρισμού, αλλά και με τη μορφή του τουρισμού ευεξίας, παρέχοντας υπηρεσίες βελτίωσης της ψυχικής και της σωματικής υγείας (σπα, μασάζ, υγιεινή διατροφή, γιόγκα, διαλογισμό κλπ.). Σε έναν προορισμό που θα μπορούσε να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο κομμάτι μιας τουριστικής αγοράς, η οποία δύναται να προσθέσει στο ελληνικό ΑΕΠ 27 δισ. ευρώ σε χρονικό διάστημα 5 ετών, σύμφωνα με σχετική έρευνα της διαΝΕΟσις.
4. Δημιουργία ενός Διεθνούς Πανεπιστημίου Σπουδών στον Τουρισμό Υγείας, το οποίο θα μπορούσε να προσελκύσει Έλληνες και κυρίως αλλοδαπούς σπουδαστές που θέλουν να εξειδικευθούν στο αντικείμενο. Με ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών, τα οποία θα αφορούν και τις τρεις επιμέρους κατηγορίες του τουρισμού υγείας (ιατρικό τουρισμό, ιαματικό τουρισμό και τουρισμό ευεξίας) και δεν θα απευθύνονται απλά σε φοιτητές που αναζητούν εργασία σε τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά και σε ανώτερα στελέχη τουριστικών επιχειρήσεων, που θα εκπαιδεύονται σε αντίστοιχα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, επιδιώκοντας να στελεχώσουν ανώτερες και υψηλά αμειβόμενες διευθυντικές θέσεις. Το νέο αυτό Διεθνές Πανεπιστήμιο θα μπορούσε να κατασκευαστεί μέσω μιας σύμβασης ΣΔΙΤ (σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) με βάση το νόμο 3389/2005 ή μιας μικτής σύμβασης με στοιχεία σύμβασης παραχώρησης και σύμβασης κατασκευής δημοσίου έργου. Και βεβαίως, για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, ως καταλληλότερη έδρα του Πανεπιστημίου αυτού προτείνεται η Αιδηψός και εναλλακτικά η Χαλκίδα.
5. Κατασκευή νέων πρότυπων οικισμών για την ανάπτυξη του silver economy, με σκοπό την προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων για μακρά διαμονή ή μόνιμη εγκατάσταση. Οι νέοι αυτοί οικισμοί θα πρέπει να χωροθετηθούν σε εκτός σχεδίου περιοχές που θα επιλεγούν ως ειδικές οικιστικές ζώνες για το σκοπό αυτό και, πέρα από χώρους κατοικίας, θα περιλαμβάνουν και όλα όσα επιζητεί ένας συνταξιούχος, όπως λ.χ. σύγχρονες μονάδες υγείας και νοσοκομειακής περίθαλψης, υπηρεσίες ψυχαγωγίας, μετακίνησης, καταστήματα με καταναλωτικά είδη που απευθύνονται στη συγκεκριμένη ομάδα κ.ά.
Η χωροθέτηση των οικισμών αυτών θα πρέπει να γίνει βάσει κεντρικού σχεδιασμού, προκειμένου να επιλεγούν οι περιοχές που προσφέρονται για μια τέτοια οργανωμένη οικιστική ανάπτυξη, όπως είναι ιδίως οι εκτάσεις του παραθαλάσσιου μετώπου της Βόρειας Εύβοιας και οι γειτονικές τους αναξιοποίητες εκτάσεις γης. Συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του silver economy στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας αποτελούν οι χαμηλές τιμές αγοράς ακινήτων, τα επενδυτικά κίνητρα του κυβερνητικού σχεδίου ανασυγκρότησης και τα αναπτυξιακά έργα που αναμένεται να εκτελεστούν στην περιοχή και θα αφορούν στις οδικές συνδέσεις, στις υποδομές και στην ανάπλαση των πυρόπληκτων οικισμών και δασικών εκτάσεων, οι οποίες μπορούν να προσδώσουν ένα νέο τουριστικό brand name στο νησί και να μετατρέψουν τη Βόρεια Εύβοια σε κορυφαίο προορισμό μακράς διαμονής ή μόνιμης εγκατάστασης εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων. Παράλληλα, η ανάπτυξη του silver economy στην περιοχή θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος έλξης και για τους συνταξιούχους της Αθήνας, οι οποίοι αναζητούν προορισμούς που μπορούν να τους προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής, συμβάλλοντας έτσι και στην πληθυσμιακή αποκέντρωση της ελληνικής πρωτεύουσας.
Οι ως άνω πρότυποι οικισμοί μπορούν να κατασκευαστούν είτε με αμιγώς ιδιωτική χρηματοδότηση (σε ιδιωτικές εκτάσεις), είτε μέσω συμβάσεων παραχώρησης ή ΣΔΙΤ (σε εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, σε ΟΤΑ ή σε ΝΠΔΔ). Μάλιστα, εφόσον κατασκευαστούν από αλλοδαπούς επενδυτές, αυτοί θα μπορέσουν να προβάλλουν και να προωθήσουν την πώληση των κατοικιών απευθείας στους ενδιαφερόμενους πολίτες των χωρών τους, συμβάλλοντας στις αντίστοιχες προωθητικές ενέργειες που θα κάνουν οι ελληνικές τοπικές και περιφερειακές Αρχές.
6. Δημιουργία μιας βιομηχανικής περιοχής (ΒΙ.ΠΕ.). Η στρατηγική θέση της Εύβοιας και η κοντινή απόστασή της από την Αθήνα την καθιστούν ιδανικό προορισμό για τη δημιουργία μιας βιομηχανικής περιοχής, η οποία θα μπορούσε να προσελκύσει σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Αττική και τη Βοιωτία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας στο νησί. Οι τοπικές και περιφερειακές Αρχές θα μπορούσαν να προσδιορίσουν το καταλληλότερο τμήμα του νησιού (βόρειο, κεντρικό ή νότιο) για τη δημιουργία της. Πριν από μία δεκαετία είχε κατατεθεί σχετική πρόταση για τη δημιουργία ΒΙ.ΠΕ. στη Βόρεια Εύβοια κοντά στο Μαντούδι, αλλά η πρόταση δεν προχώρησε λόγω σχετικών αντιδράσεων. Σήμερα η πρόταση αυτή θα πρέπει να επανεξεταστεί, υπό τα νέα δεδομένα που υπάρχουν στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας, και να εντοπιστεί το κατάλληλο σημείο για τη δημιουργία της, καθώς μπορεί να προσδώσει μεγάλη αναπτυξιακή πνοή στην πληγείσα περιοχή. Στη δημιουργία αυτής της βιομηχανικής περιοχής θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά και η προτεινόμενη οδική διασύνδεση της Βόρειας Εύβοιας με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ, η οποία θα διευκολύνει σημαντικά τις μεταφορές προϊόντων και εμπορευμάτων.
7. Δημιουργία ενός τεχνητού υποθαλάσσιου μουσείου για καταδυτικό τουρισμό. Με το νόμο 4688/2020 θεσπίστηκε ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη και προώθηση του καταδυτικού τουρισμού. Στα αξιοθέατα του καταδυτικού τουρισμού περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι τεχνητές κατασκευές ή τα έργα τέχνης για τη βελτίωση της ελκυστικότητας του υποβρύχιου τοπίου με τη διαμόρφωση καταδυτικών αξιοθέατων (άρθρο 8), ενώ δίνονται και κίνητρα για την ίδρυση και λειτουργία καταδυτικών αξιοθέατων (άρθρο 10). Με το νέο αυτό νομοθετικό πλαίσιο ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία και στη χώρα μας μιας ιδιαίτερα δημοφιλούς κατηγορίας καταδυτικών αξιοθέατων, αυτής των υποθαλάσσιων μουσείων.
Το μεγαλύτερο και διασημότερο τεχνητό υποθαλάσσιο μουσείο βρίσκεται στο Μεξικό, κοντά στο τουριστικό θέρετρο του Cancun και αποτελεί βασικό τουριστικό αξιοθέατο της περιοχής. Ένα παρόμοιο υποθαλάσσιο μουσείο δημιουργήθηκε και στις ΗΠΑ, στην παραλία Grayton της Φλόριντα, ενώ το πρώτο αντίστοιχο υποθαλάσσιο μουσείο στην Ευρώπη άνοιξε στα Κανάρια Νησιά και ένα δεύτερο βρίσκεται υπό κατασκευή στην Αγία Νάπα της Κύπρου.
Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική και διαρκώς αναπτυσσόμενη κατηγορία τουριστικών αξιοθέατων, η οποία προσδίδει προστιθέμενη αξία στο τουριστικό προϊόν μιας χώρας, προσελκύοντας μεγάλο αριθμό τουριστών υψηλής ποιότητας. Για το λόγο αυτό, η χώρα μας θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στη δημιουργία ενός αντίστοιχου υποθαλάσσιου μουσείου και η Βόρεια Εύβοια αποτελεί ιδανικό προορισμό για την ανάπτυξή του, λόγω της εγγύτητάς της με τα νησιά των Βόρειων Σποράδων, όπου ήδη λειτουργεί το πρώτο φυσικό υποθαλάσσιο μουσείο στην Αλόννησο, ενώ σχεδιάζεται η αξιοποίηση και άλλων υποθαλάσσιων αξιοθέατων στην ευρύτερη περιοχή. Έτσι, η κατασκευή ενός τεχνητού υποθαλάσσιου μουσείου στο βορειοανατολικό άκρο της Βόρειας Εύβοιας, σε συνδυασμό με την κατασκευή του Λιμένα Μαντουδίου, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα ενιαίο σύστημα υποθαλάσσιων μουσείων και να μετατρέψουν την περιοχή της Βόρειας Εύβοιας και των Βόρειων Σποράδων σε δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό για καταδυτικό τουρισμό, ενισχύοντας παράλληλα και την κινητικότητα των τουριστών από τα νησιά των Σποράδων προς τη Βόρεια Εύβοια.
8. Τουριστική ανάπτυξη και αξιοποίηση του παραθαλάσσιου μετώπου. Το νησί της Εύβοιας και ιδίως η περιοχή της Βόρειας Εύβοιας απέχει πολύ από το να αποτελεί ένα δημοφιλή τουριστικό προορισμό, ιδίως για αλλοδαπούς τουρίστες. Όπως προαναφέρθηκε, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας βρίσκεται στις τρεις τελευταίες θέσεις των τουριστικών εισπράξεων, με μόλις 180 εκατομμύρια ευρώ το 2019.
Τουριστικό προϊόν όμως δεν δημιουργεί μόνο ο δημοφιλής προορισμός. Ενίοτε το μοντέλο λειτουργεί και αντίστροφα: Το ποιοτικό τουριστικό προϊόν δημιουργεί νέο δημοφιλή προορισμό, όπως π.χ. στην περίπτωση του Costa Navarino στην Πελοπόννησο. Αυτό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο σε πολλές τουριστικές χώρες, όπως το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία και το Βιετνάμ, όπου δημιουργούνται νέοι τουριστικοί προορισμοί κυριολεκτικά από το μηδέν.
Οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια, αλλά και η πανδημία του κορονοϊού αποτελούν μια καλή ευκαιρία για την υιοθέτηση ενός αντίστοιχου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης και στο νησί της Εύβοιας. Ενός μοντέλου που δεν θα επενδύει στο μαζικό τουρισμό, αλλά στην αυθεντική και ποιοτική τουριστική εμπειρία. Πράγματι, η Εύβοια αποτελεί ιδανική περιοχή για την εφαρμογή του νέου αυτού μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης, καθώς διαθέτει τεράστια ακτογραμμή, με πολλές όμορφες παραλίες και χαμηλές τιμές αγοράς ακινήτων, το οποίο παραμένει αναξιοποίητο σε μεγάλο τμήμα του. Διαθέτει επίσης τον κορυφαίο "ινσταγραμικό" τουριστικό προορισμό της ευρύτερης περιοχής, τα "εξωτικά" Λιχαδονήσια. Η Εύβοια λοιπόν και ιδίως η Βόρεια Εύβοια θα πρέπει να επενδύσει στο νέο αυτό μοντέλο της αυθεντικής και ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης, προκειμένου να προσελκύσει τουριστικές επενδύσεις και τουριστικά projects που θα την επανατοποθετήσουν καταρχήν στον εγχώριο τουριστικό χάρτη και ακολούθως θα προσελκύσουν και αλλοδαπούς τουρίστες υψηλού οικονομικού επιπέδου.
9. Δημιουργία ενιαίου συλλογικού brand, για την προώθηση των προϊόντων της Εύβοιας και τη σύνδεσή τους με τον τουρισμό. Η Εύβοια παράγει κρασιά και προϊόντα διατροφής με αδιαμφισβήτητη ποιότητα (λάδι, ελιές, αποξηραμένα σύκα, γαλακτοκομικά κ.ά.), τα οποία όμως δεν είναι αναγνωρίσιμα στις εγχώριες και ξένες αγορές, σε σύγκριση λ.χ. με τα αντίστοιχα κρητικά προϊόντα. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι τα κρητικά προϊόντα υπερισχύουν στον τομέα του μάρκετινγκ και της τυποποίησης. Πράγματι, όπως έχω αναπτύξει σε σχετικό άρθρο, το επιτυχημένο μοντέλο προώθησης των κρητικών προϊόντων, που συνδυάζει την αξιοποίηση του τουριστικού brand name της Κρήτης και την ενιαία τυποποίηση των προϊόντων, μπορεί να αποτελέσει οδηγό για την ανάδειξη και προώθηση στις διεθνείς αγορές όλων των ελληνικών προϊόντων.
Η Εύβοια λοιπόν θα πρέπει να δημιουργήσει και να καθιερώσει ένα ενιαίο συλλογικό brand για τα προϊόντα της, το οποίο μπορεί, αφενός να καταστεί εφαλτήριο για την προώθηση των τοπικών προϊόντων στις εγχώριες και διεθνείς αγορές και αφετέρου, να αποτελέσει την καλύτερη "γευστική" διαφήμιση για την προσέλκυση Ελλήνων και αλλοδαπών τουριστών στο νησί. Πρόκειται για μία αμφίδρομη σχέση που μπορεί να αξιοποιήσει το τουριστικό brand name της Εύβοιας προς όφελος των τοπικών προϊόντων και, αντίστροφα, την προβολή των προϊόντων της Εύβοιας στις εγχώριες και ξένες αγορές, προς όφελος του τουρισμού του νησιού.
Το ενιαίο συλλογικό brand θα αποτυπώνεται στις συσκευασίες των προϊόντων που θα επιλέξουν να συμμετάσχουν σε αυτό, καθώς και στο αντίστοιχο προωθητικό υλικό, και θα πρέπει να συνδυάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
α. Το όνομα της Εύβοιας, το οποίο θα πρέπει να καταστεί αναγνωρίσιμο στο εξωτερικό.
β. Το χάρτη της Εύβοιας, ο οποίος, λόγω του ιδιαίτερου σχήματος του νησιού, που ομοιάζει με ιππόκαμπο, θα μπορούσε να αποτελέσει το σήμα κατατεθέν του νησιού. Και
γ. Ένα κοινό χαρακτηριστικό χρώμα για τις συσκευασίες όλων των προϊόντων, το οποίο θα τους προσδώσει μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα. Το χρώμα που θα επιλεγεί θα πρέπει να παραπέμπει σε ένα ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικό προϊόν ή εμβληματικό τουριστικό αξιοθέατο του νησιού.
10. Ανάπτυξη του Χιονοδρομικού κέντρου Δίρφυος και μετατροπή του σε δημοφιλή προορισμό χειμερινού τουρισμού, ανταγωνιστικού του Παρνασσού και της Αράχωβας. Το υποτυπώδες χιονοδρομικό κέντρο Δίρφυος βρίσκεται κοντά στο χωριό Στενή, σε μία πανέμορφη δασώδη περιοχή με πολλά γραφικά χωριά. Απέχει δε μόλις 111 χλμ. από την Αθήνα. Βρίσκεται δηλαδή σε κοντινότερη απόσταση από το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού, που απέχει 193 χλμ. Κατά συνέπεια, η ανάπτυξη του χιονοδρομικού κέντρου Δίρφυος και η μετατροπή του σε ένα σύγχρονο και δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο, θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρό εναλλακτικό προορισμό χειμερινού τουρισμού για τους κατοίκους της Αθήνας και όχι μόνο.
Ένα τέτοιο δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην τουριστική ανάπτυξη όχι μόνο της ευρύτερης περιοχής, αλλά και ολόκληρου του νησιού, συνδυάζοντας τον ορεινό με τον ιαματικό τουρισμό και τον τουρισμό ευεξίας. Αυτό συνέβη στη Βόρεια Ελλάδα με το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν (Βόρας) αλλά και στη Βουλγαρία με το χιονοδρομικό κέντρο του Μπάνσκο. Έτσι θα μπορούσαν να σχεδιαστούν νέα τουριστικά πακέτα για το νησί, τόσο από την Αθήνα όσο και από τη Θεσσαλονίκη, μετατρέποντας την Εύβοια σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό χειμώνα και καλοκαίρι.
11. Διοικητική διαίρεση του νησιού σε δύο νέες περιφερειακές ενότητες (Βόρειας και Νότιας Εύβοιας). Η Εύβοια αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας μετά την Κρήτη. Σε αντίθεση όμως με την Κρήτη, που είναι χωρισμένη σε 4 περιφερειακές ενότητες (νομούς), η Εύβοια αποτελεί μία ενιαία περιφερειακή ενότητα, γεγονός που ενδεχομένως δυσχεραίνει, όχι μόνο τη διοικητική λειτουργία, αλλά και την τουριστική ανάπτυξη και προβολή του νησιού.
Οι καταστροφικές πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια αποτελούν ιδανική ευκαιρία και για μία διοικητική αναδιοργάνωση του νησιού. Για το χωρισμό του σε δύο νέες περιφερειακές ενότητες, της Βόρειας και της Νότιας Εύβοιας. Με τον τρόπο αυτό, αφενός θα δοθεί το μήνυμα για τη μεγάλη βαρύτητα που προσδίδει η κυβέρνηση στην ανασυγκρότηση της πληγείσας περιοχής και αφετέρου, το κυβερνητικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας θα υλοποιηθεί από ένα διοικητικό μηχανισμό που θα είναι προσηλωμένος μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή και στην εφαρμογή του συγκεκριμένου σχεδίου. Έτσι, οι απαιτούμενες διαδικασίες θα τρέξουν ταχύτερα και οι διοικητικές Υπηρεσίες θα λειτουργούν στοχευμένα, αμεσότερα και αποτελεσματικότερα.
Επιπλέον, η διοικητική διαίρεση του νησιού σε δύο αυτοτελείς περιφερειακές ενότητες θα συμβάλει και στην καλύτερη τουριστική προβολή και ανάπτυξη του νησιού. Πράγματι, η μεν Βόρεια Εύβοια θα μπορέσει να χτίσει μια νέα τουριστική ταυτότητα, στηριζόμενη στην αναγέννηση της περιοχής μέσω των έργων και των δράσεων του κυβερνητικού σχεδίου ανασυγκρότησης. Η δε Νότια Εύβοια θα μπορέσει να δημιουργήσει ένα νέο και αυτοτελές τουριστικό brand name, προβάλλοντας την ιδιαιτερότητά της και ιδίως το γεγονός ότι αποτελεί ουσιαστικά τη φυσική συνέχεια των Κυκλάδων. Έτσι, μία διαφημιστική καμπάνια που θα έχει ως κεντρική ιδέα το "Νότια Εύβοια, ένα άγνωστο κυκλαδονήσι που περιμένει να το ανακαλύψετε" ή κάτι αντίστοιχο, θα μπορούσε να προσδώσει μια νέα τουριστική και αναπτυξιακή δυναμική στην περιοχή.
Ουδέν κακόν αμιγές καλού έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες. Η ολόμαυρη ράχη που αφήνουν πίσω τους οι καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τη Βόρεια Εύβοια μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο ανάπτυξης για ολόκληρο το νησί. Μια ευκαιρία για ένα πραγματικό restart. Μια αφορμή για να "ξανασυστηθεί" η Εύβοια στο εγχώριο και διεθνές επενδυτικό και τουριστικό κοινό. Μία βάση για την υλοποίηση μεγάλων αναπτυξιακών και τουριστικών projects, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν την εικόνα της Εύβοιας ως νέου επενδυτικού προορισμού, αλλά και ως ανερχόμενου τουριστικού προορισμού τεσσάρων εποχών, που διεκδικεί τη θέση που της αξίζει στην παγκόσμια τουριστική αγορά, ως το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας.
* Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης και Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ
_______________
