Σε έκτακτο διάγγελμα για το Αφγανιστάν προχώρησε ο Τζο Μπάιντεν, επισημοποιώντας πως το σύνολο των αμερικανικών δυνάμεων θα αποχωρήσει από την χώρα μέχρι της 31 Αυγούστου, εν μέσω και της αποχώρησης της συντριπτικής πλειονότητας των νατοϊκών στρατευμάτων, την στιγμή που η χώρα βυθίζεται σε έναν νέο αιματηρό πόλεμο, μεταξύ των μαχητών του ισλαμικού κινήματος των Ταλιμπάν και των δυνάμεων της αφγανικής κυβέρνησης.
Ο Μπάιντεν υπερασπίστηκε την απόφαση του να αποχωρήσει από το Αφγανιστάν, απαντώντας στις επικρίσεις Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών που άρχισαν να μιλούν για «εικόνες Σαϊγκόν», επισημαίνοντας πως «οι Ταλιμπάν δεν είναι ο στρατός του Βορείου Βιετνάμ» και πως «εμπιστεύεται τις δυνάμεις του αφγανικού στρατού».
Μάλλον υπεραισιόδοξος είναι ο Αμερικανός πρόεδρος, όταν η κατάσταση στο Αφγανιστάν μόνο σαν χαοτική μπορεί να χαρακτηριστεί, ενώ υπάρχουν βάσιμες εκτιμήσεις πως οι Ταλιμπάν θα φτάσουν να καταλάβουν τον σύνολο της χώρας, μόλις μέσα σε μερικούς μήνες.Η αφγανική κυβέρνηση, κινητοποιώντας το σύνολο των στρατιωτικών της δυνάμεων και πολιτοφυλακές της, υποστηρίζει πως κατάφερε να επανακαταλάβει την στρατηγικής σημασίας επαρχιακή πρωτεύουσα της Καλά-ι-Νάου από τους Ταλιμπάν, αν και διεθνή ΜΜΕ αναφέρουν ότι οι μάχες εξακολουθούν να μαίνονται. Την ίδια στιγμή δεν έβγαλε κάποια είδηση η επικοινωνία του Τούρκου υπουργού Άμυνας και του Αμερικανού ομολόγου του για το “σίριαλ” που αφορά τον έλεγχο του αεροδρομίου της αφγανικής πρωτεύουσας, το οποίο επιδιώκει να “αρπάξει” η Τουρκία, θέλοντας να καλύψει το κενό από την αποχώρηση των Αμερικανών.
Οι δύο πλευρές μίλησαν «για εποικοδομητικές συνομιλίες», όμως δεν υπάρχει κάτι νεότερο από ένα μάλλον “περίεργο” ανατολίτικο παζάρι που επιδιώκει η Τουρκία, σε μία χώρα που βυθίζεται σε έναν νέο πόλεμο, ενώ παραμένει ανεξήγητο πως θα το δεχτούν οι Ταλιμπάν, όταν οι Αμερικανοί φεύγουν με την “ουρά στα σκέλια”, η στρατιωτική παρουσία των Τούρκων περιορίζεται σε λιγότερους από 1000 στρατιώτες, την ίδια στιγμή που η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας είναι υπό πολιορκία!
Πρωτοβουλίες Ιράν και Ρωσίας
Αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο με μία παρασκηνιακή συμφωνία Τουρκίας και Ταλιμπάν, κάτι το οποίο δεν διαφαίνεται, καθώς όχι μόνο το ισλαμικό κίνημα ξεκαθαρίζει πως θεωρεί «κατοχική» και την τουρκική στρατιωτική παρουσία, αλλά και γιατί έχει απορρίψει την διπλωματική μεσολάβηση που είχε αποπειραθεί η Άγκυρα, ακυρώνοντας την συμμετοχή του στην ειρηνευτική σύνοδο για το Αφγανιστάν που είχε προγραμματίσει η Τουρκία τον περασμένο Απρίλιο, αφήνοντας την κυβέρνηση Ερντογάν κυριολεκτικά “στα κρύα του λουτρού”!
Όμως, από την άλλη πλευρά, οι Ταλιμπάν βλέπουν να “τους τρίζουν τα δόντια” το Ιράν η Ρωσία, δύο χώρες που πρωτοστατούν γεωπολιτικά στην Κεντρική Ασία και επιδιώκουν επιρροή και στο Αφγανιστάν. Αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν συμμετείχε σε συνδιασκέψη στην Τεχεράνη, στην οποία μετείχαν και στελέχη της αφγανικής κυβέρνησης, με τους Ιρανούς να καλούν όλες τις πλευρές να λάβουν «δύσκολες αποφάσεις για πολιτική λύση».
Τo Ιράν, που την δεκαετία του ’80 υποστήριζε τον σιίτη μουτζαχεντίν ηγέτη Ισμαήλ Χαν έναντι των Σοβιετικών, έχει καλλιεργήσει διαύλους με τους (άλλοτε θανάσιμους εχθρούς του) τους σουνίτες Ταλιμπάν, σε βαθμό που υπάρχουν ενδείξεις μέχρι και για τον εξοπλισμό των σουνιτών μαχητών τους από τους Ιρανούς Φρουρούς της Επανάστασης. Οι δε Ταλιμπάν έχουν περιορίσει στο ελάχιστο τις επιθέσεις τους εις βάρος της σιιτικής μειονότητας των Χαζάρων, οι οποίοι βέβαια παραμένουν στο στόχαστρο του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο όμως οι Ταλιμπάν πλέον πολεμούν.
Την ίδια στιγμή πολιτική αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν βρίσκεται στην Μόσχα για να καθησυχάσει τις ανησυχίες του Κρεμλίνου από την πολεμική κλιμάκωση των τελευταίων ημερών, οι οποίες εκφράστηκαν από τον ίδιο τον Σεργκέι Λαβρόφ, που μίλησε για «αποτυχία της αμερικανικής παρουσίας», μέμφοντας όμως και τους Ταλιμπάν, για τους οποίους είπε χαρακτηριστικά πως «γίνονται όλο και περισσότερο εχθρικοί».
Πολεμική παράδοση
Σχεδόν ταυτόχρονα η στρατιωτική συμμαχία CSTO (στην οποία ηγείται η Μόσχα) δήλωσε πως εξετάζει την «κινητοποίηση των δυνάμεων της, αν επιδεινωθεί η ένταση στα σύνορα Τατζικιστάν-Αφγανιστάν», γεγονός που έκανε τους Ταλιμπάν να διαβαιώσουν πως δεν πρόκειται να εξαπολύσουν επιθέσεις «στα σύνορα Τατζικιστάν-Αφγανιστάν», ούτε πως θα «επιτρέψουν να χρησιμοποιηθεί η αφγανική γη για επιθέσεις είτε στην Ρωσία, είτε σε γειτονικές χώρες».
Σίγουρα οι Ταλιμπάν έχουν μάθει τα λάθη του παρελθόντος και δεν μοιάζουν πρόθυμοι για κάποια πολεμική “εξαγωγή” του τζιχάντ στην Κεντρική Ασία. Βέβαια η διαβεβαίωση τους ότι επιθυμούν «πολιτική λύση στο Αφγανιστάν» δύσκολα θα γίνει πιστευτή, όταν οι ίδιοι ουδέποτε τερμάτισαν τις επιθέσεις εις βάρος δυνάμεων της αφγανικής κυβέρνησης ακόμα και όταν “καθαρόγραφαν” την “ειρηνευτική” συμφωνία με τους Αμερικανούς.
Η “βεντέτα” Ταλιμπάν και αφγανικής κυβέρνησης έχει τις ρίζες της στην εμφυλιοπολεμική παράδοση του Αφγανιστάν, την οποία δεν είχε αποφύγει ούτε το κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας. Οι δύο φράξιες του κομμουνιστικού καθεστώτος Χαλκ και Παρτσάμ είχαν επιδοθεί σε έναν αιματηρό αλληλοσπαραγμό, σχεδόν αμέσως μετά την “απριλιανή επανάσταση” του 1979, παραβλέποντας μέχρι και την ισλαμική απειλή των μουτζαχεντίν! Το αποτέλεσμα είναι γνωστό.
Στην ουσία το τι θα συμβεί στο Αφγανιστάν εξαρτάται μόνο από τους σκληροτράχηλους πολεμιστές των Ταλιμπάν, για τους οποίους ο έμπειρος δημοσιογράφος Αχμέντ Ρασίντ έχει αναφέρει πως ο «ζηλωτισμός και η μυστικοπάθεια τους θυμίζουν το Φωτεινό Μονοπάτι και τους Κόκκινους Χμερ». Δεν αποκλείεται οι διαβεβαιώσεις που έδωσαν στους Ιρανούς και στους Ρώσους να αποδειχτούν αντίστοιχες με αυτές που έδιναν στους Αμερικανούς: δηλαδή οι Ταλιμπάν να επιδιώξουν να κερδίσουν λίγο χρόνο και να συνεχίσουν την πολεμική τους προέλαση, μέχρι να φτάσουν στην “πολιτική λύση” που ίδιοι επιθυμούν, την ολοκληρωτική κατάληψη της εξουσίας.
_______________
Μιχάλης Τσολάκης/ Efenpress
