Του Βενιαμίν Καρακωστάνογλου*
1 από καιρό αναμενόμενες δύο Σύνοδοι Κορυφής, του NATO (14/6) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (24-25/6), συντήρησαν ή έλαβαν μεταβατικές κυρίως αποφάσεις για τα μεγάλα ζητήματα που εκαλούντο να αντιμετωπίσουν. Συνεχίσθη κε λοιπόν η τακτική των αναβολών και της αποφυγής της απευθείας ρύθμισης των με γάλων εκκρεμοτήτων.
Σύνηθες φαινόμενο, που όμως συντηρεί την καχεκτικότητα και αναποτελεσματικότητα των διπλωματικών διαδικασιών, δίνοντας ισχυρό προβάδισμα και κίνητρο στα κράτη που δρουν σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο, το παραβιάζουν και τελικά δεν υφίστανται ουσιαστικές κυρώσεις για τις παράνομες συμπεριφορές τους, τις Οποίες και παγιώνουν μέσα στο χρόνο!Χαρακτηριστική περίπτωση η Τουρκία η Οποία δεν υποχρεώνεται να αναιρέσει τα εΠΙ χειρούμενα τετελεσμένα, λόγω των οικονομι κών συμφερόντων και εξαρτήσεων Δυτικών χωρών, και διατηρεί σταθερή την συμμετοχή της στο Δυτικό σύστημα ασφαλείας και την ενταξιακή πορεία της στην Ευρωπαϊκή Ένω ση (Ε.Ε.), με πολλά οικονομικά οφέλη...
Απόδειξη τούτου αποτελεί η γερμανικής σύλληψης «θετική ατζέντα», μέσω της οποί- ας η Τουρκία συμφωνήθηκε να εισπράξει 3 δις και 580 εκατομμύρια ευρώ από δύο χρηματοδοτικές πηγές της Ε.Ε., ως βοήθεια για τα 3,5 περίπου εκατομμύρια προσφύγων (!), από την Συρία, κυρίως, που φιλοξενεί
τις νότιες περιοχές της. Πληθυσμούς που η Ευρώπη φοβάται ότι θα κατευθυνθούν (δηλ. θα διοχετευθούν) από την Τουρκία στις Ευ- ρωπαϊκές χώρες, αποσταθεροποιώντας λε- Πτές Οικονομικές, εθνικές και θρησκευτικές ισορροπίες στο εσωτερικό τους.
Η σοβαρή αυτή Οικονομική στήριξη, που προστίθεται στα άλλα 6 δις. ευρώ που έλαβε η Τουρκία μετά την συμφωνία του Μαρτίου 2016, αποτελεί «μάνα εξ ουρα- νού» για την καταρρέουσα οικονομίας της και κυρίως το εθνικό νόμισμά της. Άλλωστε, η Τουρκία ευθύνεται σοβαρά για την παρου- σία αυτών των προσφύγων στο έδαφός της, καθώς συνέπραξε στρατιωτικά στον Συρια κό «εμφύλιο» κατά της κυβέρνησης Ασσάνι, διατηρεί μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις ει σβολής («εποπτείας») εντός της Συρίας και ελέγχει, μαζί με τα κατάλοιπα του Ισλαμικού κράτους, την περιοχή του Ιντλίμπ (στη ΒΔ Συρία) και σε άλλες περιοχές, ανατολικότε- ρα στα Τουρκοσυριακά σύνορα, εντός της Συρίας, στις περιοχές που κατοικούν όσοι Κούρδοι κατάφεραν να επιβιώσουν εκεί. Η Τουρκία λοιπόν, όπως έπραξε κατά της
Ελλάδος την Άνοιξη του 2020, είναι έτοιμη να προωθήσει εκβιαστικά του Σύριους πρό- σφυγες προς την Ευρώπη, και παζαρεύει να κερδίσει οικονομικά και πολιτικά οφέλη, από αυτή την παράνομη και κυνική «εργα λειοποίηση» ανθρώπων!
Στα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, δηλ. ελληνοτουρκικά και Κυπριακό, κυρι- άρχησε επίσης η αναβλητικότητα! Βεβαίως μετά την επανάληψη των «διερευνητικών» επαφών, τις συναντήσεις-επισκέψεις των δύο Υπουργών Εξωτερικών με στόχο τον πολιτικό διάλογο και την συνάντηση των δύο ηγετών, Μητσοτάκη και Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, δεν ετίθετο πλέον θέμα οικονομικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας για το βεβαρημένο μητρώο της με τις παρα-
Υσεις ελληνικών θαλάσσιων ζωνών και κυ- πριακών οριοθετημένων θαλασσοτεμαχίων! Η Τουρκία πήρε σιωπηλά συγχωροχάρτι για τα όσα έπραξε το 2020 (αλλά και στις αρχές του 2021), απλά με την αποδοχή της να συ ζητήσει με την Ελλάδα. Για την Κύπρο, ούτε λόγος συζήτησης, καθώς δεν την αναγνωρί ζει ως κράτος, αλλά ως «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση»! Τώρα, πως η Ευρώπη δέχεται να συζητάει με την Τουρκία ενώ η τελευταία δεν αναγνωρίζει νομική υπόσταση ενός κράτους μέλους της, αυτό αποτελεί διεθνές παράδοξο και απίστευτη υποκρισία! Η Ε.Ε. αρκέσθηκε να καταγράψει στα Συμπεράσματα της Συνό δου ότι τα δις ευρώ της βοήθειας προς την Τουρκία δίδονται, σταδιακά, με αιρεσιμότη τα (εφαρμογή των προϋποθέσεων που τέθη καν) και αναστρεψιμότητα (μπορεί να σταμα τήσουν). Άκρως αμφίβολο βέβαια, με βάση την προηγούμενη πρακτική της, αν οι προϋ ποθέσεις αυτές θα λειτουργήσουν αυτόματα ή θα απαιτήσουν νέες αποφάσεις προσεχών Συνόδων Κορυφής, εφόσον η Τουρκία επα ναλάβει τις προκλήσεις της στις θάλασσες, στην Κύπρο Π.Χ. εποικισμός και παράνομη εκμετάλλευση της Αμμοχώστου (Βαρώσια) ή ακόμη με νέες οργανωμένες εξορμήσεις στον Έβρο και στα νησιά του Ανατ. Αιγαίου.
Ήδη βέβαια, η Τουρκία έχει εξαγγείλει «συμφωνίες» γεωτρήσεων στην Λιβυκή περιοχή της παράνομης και ανυπόστατης διεθνώς οριοθέτησης που συνήψε τον Νο έμβριο 2019 με την Λιβύη, και την οποία απέρριψε το εκλεγμένο Κοινοβούλιο που ελέγχει το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της χώρας στα Ανατολικά.
Η συμφωνία – έκτρωμα δεν επικυρώ Θηκε ποτέ και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι τον Δεκέμβριο εφέτος, οπότε έχουν προγραμματιστεί εκλογές υπό διεθνή επο πτεία, στο πλαίσιο νέων αποφάσεων που έλαβε ο ΟΗΕ Η Τουρκία αρνείται να απο σύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις και τους ισλαμιστές μισθοφόρους της, όπως οφείλει και αυτό πυροδοτεί σύγκρουση με την νέα
κυβέρνηση της Λιβύης (διχασμένη βεβαίως). Συνεπώς, υφίστανται λόγοι για την ανησυχία της Ελλάδος για επάνοδο της Τουρκίας στην τακτική των προκλήσεων και μονομερών επιθετικών ενεργειών. Οι μεγαλοστομίες του κ. Ερντογάν για «διάλογο», ως μέσου επίλυσης των διαφορών με την Ελλάδα και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο με τον Έλλη- να Πρωθυπουργό μοιάζει με κακόγουστο ανέκδοτο, γιατί δεν υπάρχει κοινό πεδίο αναφοράς (Διεθνές Δίκαιο) και ο δήθεν διά- λογος είτε θα καταρρεύσει μόλις παρέλθει το τουριστικό καλοκαίρι για τις οικονομίες των δύο χωρών, είτε θα επιμηκύνεται σε βάθος χρόνου χωρίς προοπτική ευόδωσης (όπως στο παρελθόν οι διαβόητες «διερευνητικές» που διήρκεσαν ατελέσφορες 14 χρόνια και 60 γύρους), είτε θα δώσει στην Τουρκία τον χρόνο και την ευκαιρία να εκδηλώσει τις νέες προκλήσεις και παράνομες ενέργειές της. Ο μόνος χαμένος θα είναι βέβαια η Ελλάδα από την νέα αναβολή άσκησης των νόμιμων δικαιωμάτων της που περιμένουν να εφαρμοσθούν είτε από το 1982 που η χώρα μας υπερψήφισε την Συνθήκη για το Δίκαιο της θάλασσας είτε από το 1995 που την επικύρωσε! Είτε 39 είτε 26 τα χρόνια της καθυστέρησης, οφείλονται στην ατολμία της χώρας μας και στο «φοβικό σύνδρομο» που προφανώς προκάλεσε σε ορισμένες ηγεσίες της η σε συγκεκριμένους «κατευναστικούς» κύκλους της, το casus belli (αιτία πολέμου) που άκρως παράνομα της απηύθυνε το 1995 η Τουρκία, ή στις ψευδαισθήσεις και «ευσεβείς πόθους» των ενδοτικών δυνάμε ων της χώρας για δήθεν «δίκαιο» συμβιβα σμό με την Τουρκία. Όλη αυτή η αναβλητι κότητα και ατολμία οδήγησαν σταδιακά στις «γκρίζες ζώνες», δηλ. διεκδίκηση ελληνικών νησιών του Αιγαίου, την θρασύτατη απαίτη- ση για αφοπλισμό των νησιών του Ανατ. Αι γαίου απέναντι στον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο του κόσμου , μη αναγκαίο βεβαίως για άμυνα αλλά για επίθεση με αποβατικές
επιχειρήσεις στα νησιά μας, και βέβαια την παράνομη απαίτηση για εγκατάλειψη του μονομερούς δικαιώματός μας επέκτασης της χωρικής μας θάλασσας, παντού, στα 12 ν.μ. ή της καθιέρωσης ΑΟΖ και άλλων ρυθμίσε ων, Που βέβαια δικαιούνται (α. 122.2) όλα τα κατοικημένα νησιά μας, ισότιμα με τις ηπειρωτικές ακτές μας!
Ο μόνος διάλογος που έχει νόημα να γί νει αφορά την αποδοχή από την Τουρκία της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας ώστε με αυτό το δεδομένο να υποβληθεί η ορι οθέτηση της ΑΟΖΥφαλοκρηπίδας στο Διε θνές Δικαστήριο για εκδίκαση. Οτιδήποτε άλλο ως θέμα, ακόμη και ένα συνυποσχετι κό που θα μιλάει για «δίκαιη λύση», μπορεί να βοηθήσει την παράκαμψη της Σύμβασης και να υποβοηθεί τις αυθαίρετες τουρκικές θέσεις. Άλλωστε το ίδιο το Διεθνές Δικαστή ριο λαμβάνει, ούτως ή άλλως, υπόψιν του την ευθυδικία (δίκαιο αποτέλεσμα), αλλά με τον ορθό επικουρικό τρόπο που επιβάλλει η Πολυετής νομολογία του!
Πριν από κάθε διάλογο και μάλιστα σε επίπεδο Αρχηγών Κυβερνήσεων, θα έπρεπε η Ελλάδα να ζητήσει άμεση λύση στο Κυπρι ακό, στη βάση των ψηφισμάτων του Συμ βουλίου Ασφαλείας και με απαράβατο όρο την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμά των και τερματισμό του καθεστώτος των εγ γυήσεων. Επίσης άρση άνευ όρων του casus belli από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση και αναίρεση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου «οριοθέτησης».
Ο διάλογος από μόνος του, χωρίς προ υποθέσεις ευνοεί τον κατέχοντα και διεκ δικούντα παρανόμως! Απλά «μαθήματα» Διεθνών Σχέσεων, Στρατηγικής και Δικαίου που φαίνεται ότι αγνοούμε!
* Διεθνολόγος, Λέκτορας Νομικής Σχολής ΑΠΘ, πρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας
