«HΣερβία είναι έτοιμη να εισαγάγει φυσικό αέριο από όλες τις πηγές, αλλά δεν έχει λάβει καλύτερη τιμή από αυτήν που προσφέρει μέχρι τώρα η Ρωσία». Αυτό είχε δηλώσει ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς μετά την συνάντηση του με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών.
Στην ίδια δήλωση ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς ανέφερε με νόημα και δείχνοντας προς την Δύση σημείωσε «έχω γνωρίσει τρεις φορές τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν. Τον είπα: Δώστε μας φθηνότερο αέριο. Μας απάντησαν ότι δεν υπάρχει αρκετό αέριο για τη Σερβία μέσω του αγωγού Trans Adriatic (TAP) και του αγωγού φυσικού αερίου Trans-Ανατολίας (TANAP)», ενώ σημείωσε με νόημα,«η Σερβία είναι επίσης έτοιμη να γίνει μέτοχος στο έργο κατασκευής ενός πλωτού τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που αναπτύσσεται από την παράκτια πόλη της Αλεξανδρούπολης στην Ελλάδα, αλλά δεν υπάρχει ακόμη αέριο από αυτό»
Οι παραπάνω δηλώσεις του Αλεξάνταρ Βούτσιτς ήταν ένα σαφές μήνυμα, αγωνίας, που δήλωνε πως είναι έτοιμος να διασφαλίσει την ενεργειακή διαφοροποίηση της χώρας με Αμερικανικό ΥΦΑ το οποίο θα φτάνει στην Αλεξανδρούπολη, και από εκεί με ένα μικρό δίκτυο αγωγών, μέσω της Βόρειας Μακεδονίας και του IGB στην χώρα του.
Να σημειωθεί ότι στις 31 Μαρτίου η Βόρεια Μακεδονία πραγματοποίησε τα σχέδια της για εμπλοκή της στην Αλεξανδρούπολη. Η Ελληνική DAMCO ENERGY A.E. ανακοίνωσε την υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας με την Εταιρεία Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής της Βόρειας Μακεδονίας «AD ESM» σχετικά με την μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο στην Αλεξανδρούπολη, ενώ η Gastrade Α.Ε. ανακοίνωσε την υπογραφή των συμφωνιών συνεργασίας της Εταιρείας Εθνικών Ενεργειακών Πόρων «NER AD», Σκόπια, και της Εταιρείας Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής Βορείου Μακεδονίας «AD ESM» με τον Τερματικό Σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης.
Πρωτοβουλία του Έλληνα Υπουργού Ενέργειας για τον EastMed σε συνεννόηση με Κύπρο – Ισραήλ
Οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας, της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου και του Ισραήλ Γιουβαλ Στάινιτς απέστειλαν επιστολή στην Επίτροπο της Ε.Ε. για θέματα Ενέργειας Κάντρι Σίμσον με την οποία εκφράζουν τη στήριξη τους στον «EastMed». Πρόκειται για πρωτοβουλία του κ. Σκρέκα, κατόπιν συνεννόησης ώστε να επισημανθεί ο ρόλος της Ελλάδας ως «συνδετικός κρίκος» της Ανατολικής Μεσογείου με τα Βαλκάνια. Ήταν σημαντική και συμβολική η κίνηση αυτή αφού η επιστολή προς την αρμόδια για την Ενέργεια Επίτροπο υπογράφεται και από άλλα πέντε ευρωπαϊκά κράτη. Πρόκειται για τους αρμόδιους υπουργούς τριών ακόμη κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας καθώς επίσης και την Βόρεια Μακεδονία και Σερβία.
Στην επιστολή σημειώνεται, «ο αγωγός East Med και οι πιθανές επεκτάσεις του με την αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών στη Βόρεια Ελλάδα, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού φυσικού αερίου στην περιοχή. Ως εκ τούτου, οι Υπουργοί ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να επιδεικνύει ενδιαφέρον και έμπρακτη υποστήριξη για την υλοποίηση του έργου».
Στις 28 Ιανουαρίου σε τηλεδιάσκεψη μεταξύ των υπουργών των προαναφερόμενων 8 χωρών, σε κοινή δήλωση αναφερόταν. «Το ενδεχόμενο εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς τις αγορές της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα ενισχύσει την οικονομική βιωσιμότητα του αγωγού East Med λειτουργώντας συμπληρωματικά στην ιταλική αγορά»
Μεγαλύτερη Ενεργειακή Ασφάλεια, Διαφοροποίηση και βιωσιμότητα
Η διέλευση του «EastMed» από Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία και Ουγγαρία μέσω συνδέσεων με άλλους αγωγούς, θα αυξήσει την Ενεργειακή Ασφάλεια των παραπάνω χωρών, και θα επιτρέψει να απεξαρτηθούν από το Ρωσικό Φυσικό αέριο, και ειδικά η Σερβία. Για το Βελιγράδι θα είναι και ευκαιρία ώστε να προσελκύσει νέους επενδυτές από την Δύση για να σταματήσει η οικονομική της εξάρτηση από το Πεκίνο που οδηγεί την Σερβία στο να γίνει η πρώτη Κινεζική «επαρχία στην Ευρώπη»
Επίσης το δίκτυο αγωγών που θα διαμοιράσουν το αέριο από τον EastMed, θα είναι χρήσιμο και για χώρες της Βαλτικής. Αυτό το δίκτυο θα μπορούσε να συνδεθεί με τον Νότιο Διάδρομο και εκτός από το αέριο του Αζερμπαϊτζάν, όπως ζήτησε ο Πρόεδρος της Σερβίας, θα μπορούσε να μεταφέρει στην Ευρώπη και κυρίως στις Χώρες της Βαλτικής, αέριο από το Τουρκεμιστάν.
Η Πολωνία είναι μία από τις χώρες που βασίζεται και υποστηρίζει την κατασκευή του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ένα έργο το οποίο μαζί με τον EastMed, και τους σταθμούς Κερτς (Κροατία), Ρεβυθούσας και Αλεξανδρούπολης, μειώνουν την εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία και λειτουργούν ανταγωνιστικά σε έργα όπως ο Nord Stream 2. «Κατά την άποψή μας, το Τουρκμενιστάν μπορεί να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στο έργο στις επόμενες φάσεις», είχε σημειώσει η πηγή του Πολωνικού ΥΠΕΞ.
Το Τουρκμενιστάν με τα τεράστια αποθέματά του θα μπορούσε να είναι μία από τις βασικές χώρες που θα ενταχθούν στο Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου. Περισσότερα από 190 πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν ανακαλυφθεί στο έδαφος του Τουρκμενιστάν, και τα αποθέματα υδρογονανθράκων πεδίων βαθέων υδάτων στην Κασπία Θάλασσα ανέρχονται σε 12 δισεκατομμύρια τόνους πετρελαίου και περισσότερα από 6 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Η κρατική εταιρεία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν, SOCAR Elshad Nasirov, δήλωσε το 2019 ότι ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου μπορεί επίσης να μεταφέρει φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν και το Καζακστάν. Ο Νότιος Διάδρομος εκτός των TANAP, TAP, θα περιλαμβάνει και τον αγωγό Νότιου Καυκάσου (SCP)
Τριμερή με σαφές μήνυμα στήριξης στο Βελιγράδι
Σε ιδιαίτερα φιλικό και εποικοδομητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα στο Βελιγράδι η πρώτη τριμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Σερβίας, Ελλάδας και Κύπρου. Οι υπουργοί Νίκολα Σελάκοβιτς, Νίκος Δένδιας και Νίκος Χριστοδουλίδης εξέτασαν τις προοπτικές ενίσχυσης της πολυμερούς συνεργασίας σε διάφορους τομείς, όπως η περιφερειακή ασφάλεια, η ενέργεια, οι μεταφορές, ο τουρισμός και το μεταναστευτικό. Συμφωνήθηκε η τριμερής αυτή να αποτελέσει μόνιμο σχήμα συνεργασίας που θα συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, οι τρεις υπουργοί τόνισαν τη σημασία της συνεργασίας στα Βαλκάνια και ευρύτερα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Συμφώνησαν ότι πρέπει να αποφεύγονται κινήσεις παραβατικότητας στη Μεσόγειο και το Διεθνές Δίκαιο να αποτελέσει τον γνώμονα για την επίλυση όλων των ζητημάτων. «Η Ανατολική Μεσόγειος πρέπει να αποτελέσει θάλασσα συνεργασίας και όχι θάλασσα που θα ασκείται η αναχρονιστική πολιτική των κανονιοφόρων» επισήμανε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας αναφερόμενος στη συμπεριφορά της Τουρκίας.
