Γράφει ο Παρασκευάς Σοφιδιώτης
Η επίθεση συνεχίζεται με άλλη ονομασία και μέ άλλα "όπλα"!
Juan
Συνταξιούχος Δικηγόρος
Σχετικά με την Ναζιστική εισβολή κατά της Ελλάδας , την 6ην Απριλίου 1941,η οποία τελικά οδήγησε και στην κατάληψη της Αθήνας ,στις 27 Απριλίου 1941 και στην τριπλή κατοχή της Ελλάδας, από τη Ναζιστική Γερμανία, την Φασιστική Ιταλία και την Τσαρική Βουλγαρία,μέχρι και τον Οκτώβρη του 1944, με όσο γίνεται περισσότερο περιεκτικό λόγο, θα μπορούσαν να αναφερθούν και τα ακόλουθα:
Στις 5 Απριλίου 1941 είχαν παραταχθεί οι επίλεκτες Ναζιστικές σιδερόφραχτες φάλαγγες, σε πλήρη ανάπτυξη από την πλευρά των Βουλγαρικών συνόρων προς την Ελλάδα , κατά μήκος και μπροστά από την ονομαζόμενη «Γραμμή Μεταξά», τα Μακεδονικά Οχυρά…
Ησαν οι ίδιες εκείνες δυνάμεις οι οποίες πρίν από ένα σχεδόν χρόνο είχαν , έτσι απλά (!),παρακάμψει την περιβόητη «Γραμμή Μαζινώ» στη Γαλλία και είχαν καθυποτάξει, μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, αυτή τη μεγάλη χώρα, με το μεγάλο στρατό της και με τα πολλά και ποικίλλα όπλα της…
Η Ναζιστική ηγεσία είχε ήδη εκδώσει την με αριθμό 18 Διαταγή της , προς το Γενικόν Επιτελείο της, για την επίθεση κατά της Ελλάδος, όπως και κατά της Γιουγκοσλαβίας , με την κωδική ονομασία «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΑΡΙΤΑ».
Η αποφασιστικότητα του Ελληνικού Λαού ήταν και πάλι, για άλλη μια φορά, συμπαγής , αλλά έκρυβε και τον χαρακτήρα της αυτοθυσίας και αυτό ήταν το δραματικό στοιχείο εκείνων των στιγμών, καθώς οι υπολογισμοί δεν στρεφόταν πλέον μόνον προς την νίκη , αλλά και προς έναν ένδοξο θάνατο…
Και αυτό πάλι επειδή μόνη η απλή αντιπαράθεση των αντιπάλων δυνάμεων μας δίνει πολύ εύγλωττα και χαρακτηριστικά το μέγεθος εκείνου του δραματικού στοιχείου της απόφασης των Ελλήνων να αντιταχθούν στη βία και να αψηφίσουν ακόμα και τον θάνατο:
Οι συντριπτικές λοιπόν δυνάμεις οι οποίες προωθήθηκα εναντίον της Ελλάδος από τα Βόρεια σύνορά της ήσαν πέντε Σώματα Στρατού (11ο, 14ο 18ο, 30ο και 40ο), τα οποία συγκρότησαν την 12η Στρατιά, επί κεφαλής της οποίας τοποθετήθηκε ο Στρατάρχης Ζιγκμουντ Βίλελμ Φόν Λϊστ.
Ακόμα προστέθηκαν τέσσερες τεθωρακισμένες Μεραρχίες Πάντζερ (5η, 9η, 11η και η 2η) , επί κεφαλής των οποίων τοποθετήθηκε ο Στρατηγός Εβαλντ Φόν ΚλάΪστ, ο οποίος είχε ήδη διακριθεί στη μάχη κατάληψης της Πολωνίας και της Γαλλίας.
Πάνω από αυτές τις χερσαίες δυνάμεις και προς σθεναρή και ουσιαστική υποστήριξή τους , πετούσε το 8ο Σώμα Αεροπορικών δυνάμεων , υπό την διοίκηση του Στρατηγού της Αεροπορίας Φράϊαρ Φόν Ριχτχόφεν και επί πλέον όλων αυτών των δυνάμεων υπήρχε ακόμη και μια απέραντη ποικιλία τεχνικών μονάδων , αλλά και μονάδων σιδηροδρομικών για την όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση του μέτριου σιδηροδρομικού δικτύου της εποχής εκείνης σε ολόκληρη τη Βαλκανική Χερσόνησο…
Οσον αφορά τώρα και στους Ελληνες υπερασπιστές των Μακεδονικών Οχυρών ,αυτή η αντίπαλη δύναμη αποτελούσε εναντίον της ένα πραγματικόν οδοστρωτήρα…καθώς ο Ελληνας Στρατηγός Κωνσταντίνος Μπακόπουλος, ως Διοικητής του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας , διέθετε δύο Ταξιαρχίες, με τις ενδεικτικές ονομασίες ΕΒΡΟΣ και ΝΕΣΤΟΣ και τέσσερες Μεραρχίες Πεζικού (7η, 14η, 18η και 19η). Ετσι είχε στη διάθεσή του για την άμυνα των Οχυρών συνολικά 25 Τάγματα, 37 Πυροβολαρχίες και βεβαίως και τα 24 Οχυρά της γραμμής Μεταξά, από τα οποία θα αναφέρουμε εδώ τα κυριώτερα 18 από αυτά, με διάταξή τους από τα Δυτικά προς τα Ανατολικά, δηλαδή από την ανατολική όχθη της λίμνης Δοϊράνης μέχρι και τα Βόρεια της Κομοτινής:
Η ΠΟΠΟΤΛΙΒΙΤΣΑ, ΤΟ ΑΡΠΑΛΟΥΚΙ, ΤΟ ΙΣΤΙΜΠΕΗ, ΤΟ ΚΕΛΚΑΓΙΑ, ΟΙ ΠΑΛΗΟΥΡΙΩΝΕΣ, ΤΟ ΡΟΥΠΕΛ, ΤΟ ΚΑΡΑΤΑΣ, Η ΚΑΛΗ, Η ΠΕΡΣΕΚ, Η ΖΩΡΑ, Η ΜΑΛΙΑΓΚΑ, ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙ, ΤΟ ΛΙΣΣΕ, ΤΟ ΝΤΑΣΑΒΛΙ, ΤΟ ΠΥΡΑΜΙΔΟΕΙΔΕΣ, Ο ΒΩΛΑΞ, Ο ΕΧΙΝΟΣ ΚΑΙ Η ΝΥΜΦΑΙΑ…
Και φτάνουμε έτσι σε εκείνη την Κυριακή της 6ης Απριλίου 1941 , στις 05:15΄ το πρωί , όταν ο Στρατάρχης Φον Λίστ εξαπέλυσε εναντίον της Ελλάδος δύο Σώματα Στρατού , μόνον για την εκπόρθηση των Οχυρών της Γραμμής Μεταξά…
Ετσι το 30ο Σώμα , υπό την διοίκηση του Στρατηγού Χέρμαν Χότ προς την ανατολική (ΔΕΞΙΑ) πλευρά της αμυντικής γραμμής μας και το 18ο Ορεινό Σώμα , υπό την διοίκηση του Στρατηγού Φράντς Μπέμε, προς την Δυτική (ΑΡΙΣΤΕΡΑ) πλευρά.
Ένα σύνολο πέντε εκλεκτών αντιπάλων Μεραρχιών , κάτω από την υποστήριξη ισχυρών μονάδων πυροβολικού, με αφθονία πυρομαχικών και υπό την από αέρος υποστήριξη της Ναζιστικής αεροπορίας , με βασικά αεροσκάφη τα «στούκας».
Η κύρια προσπάθεια των εισβολέων στράφηκε από τις πρώτες κιόλας ώρες προς το αριστερό μέρος των οχυρών μας , από το Μπέλες μέχρι το Ρούπελ.
Στον τομέα λοιπόν αυτόν της Γερμανικής εισβολής προπορευόταν άρματα μάχης και μοτοσυκλεττες, πίσω ακολουθούσε το Γερμανικό πεζικό σε πυκνές φάλαγγες ανδρών, ενώ ένα μεγάλο πλήθος από λαστιχένιες βάρκες κατέβαινε από τον ποταμό Στρυμώνα και μερικές από αυτές τις βάρκες ήταν τόσο μεγάλες ώστε μετέφεραν και πυροβόλα όπλα…
Τελικά, το σύνολο των Οχυρών μας κράτησε από τις 6η έως και την 9η
Απριλίου 1941και τα οχυρά μας δεν παραδόθηκαν στους εισβολείς, παρά μόνον την 9η Απριλίου, όταν ΄πλέον είχαν ειδοποιηθεί από την ανώτατη Ελληνική ηγεσία ότι είχε υπογραφεί συνθηκολόγηση, λόγω του νέου γεγονότος το οποίον είχε εμφανισθεί , δηλαδή της εισόδου της Ναζιστικής 2ης Θωρακισμένης Μεραρχίας,, υπό την διοίκηση του Αντιστρατήγου Ρούντολφ Βάϊελ, η οποία έμπαινε αμαχητί στην Θεσσαλονίκη, από την παραλιακή λεωφόρο της , αφού προηγουμένως διέσπασε και κατενίκησε την Γιουγκοσλαβική Μεραρχία «Μπρεγκάλνιτσα», η οποία είχε προσπαθήσει να τον συγκρατήσει εντός του Γιουγκοσλαβικού εδάφους και στη συνέχδεια είχε καταλάβει , επίσης αμαχητί και την πόλη του Κιλκίς, που έτσι έγινε η πρώτη κατακτημένη Ελληνική πόλη …
Τέλος, για να μην αναφερθούμε στον σκληρό αγώνα ξεχωριστά του κάθε ενός εκ των ανωτέρω οχυρών μας, θα περιορισθούμε ,εν τέλει, για λόγους «οικονομίας» χρόνου και χώρου φιλοξενίας του περιοδικού σας, με μιάν αναφοράν περί της Δ΄Μοίρας Πεδινού (βαρέως) Πυροβολικού του Ελληνικού Στρατού. Η εν λόγω, λοιπόν, Δ΄Μοίρα Π/Β, τελούσε τότε υπό την διοίκηση του μονίμου Ταγματάρχη (τότε) του Π/Β, αείμνηστου Γεωργίου Κουρούκλη του Ανδρέα , (του οποίου, σημειωτέον, η στρατιωτική στολή του ευρίσκεται τοποθετημένη εντός του Πολεμικού Μουσείου της Αθήνας, είς μνήμην του…), με αντικειμενικό σκοπό την προάσπιση των ευρισκομένων στην περιοχή του Νευροκοπίου Δράμας τεσσάρων εκ των Οχυρών μας, δηλαδή του ΛΙΣΕ, της ΜΑΛΙΑΓΚΑΣ, της ΠΑΡΤΑΛΟΥΣΚΑΣ και του ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ και παράλληλα να φράσσει με τα πυρά της την εκεί υφιστάμενη οδική δίοδο από Βουλγαρίαν προς το Περιθώρι, δηλαδή ουσιαστικά την εκεί «κοιλάδα του Νευροκοπίου»…
Η εν λόγω, λοιπόν , Μονάδα Π/Β , με καταιγιστικά και ακριβή πυρά των πυροβόλων της, είχε εξουδετερώσει πενήντα (50) άρματα μάχης των Ναζί εισβολέων, ενώ επιχειρούσαν να περάσουν μέσα από την ως άνω κοιλάδα και δι΄αυτής να εισέλθουν στην Ελλάδα, επί πλέον είχε ανταποκριθεί, παράλληλα και σε κάθε κλήση παροχής βοήθειας που λάμβανε από τα ανωτέρω 4 οχυρά που υποστήριζε, βάλλοντας ακόμη ΚΑΙ ΕΠΙ της σκεπής των οχυρών μας αυτών, όταν επ αυτών είχαν καταφέρει να ανέλθουν τμήματα πεζικού των εισβολέων!!…
Ομως, «την Τετάρτη 9 Απριλίου 1941 και ώρα 3 το απόγευμα, τέταρτη ημέρα από την Ναζιστική εισβολή , επικρατεί σε όλόκληρο το μέτωπο του Νευροκοπίου μια ύποπτη ηρεμία. Καμμιά εχθρική ενέργεια, σιγή από το πυροβολικό του, σιγή και από τα άρματα μάχης. Και να που σε λίγο διακρίνονται κήρυκες των Γερμανών με λευκές σημαίες να πλησιάζουν τις γραμμές μας. Γερμανός Αξιωματικός , οδηγούμενος από πυροβολητές μας , κατευθύνεται προς το Παρατηρητήριο της Μοίρας μας. Εκεί αναγγέλλει ότι ο πόλεμος έληξε και διαβιβάζει την παράκληση της διοίκησής του να αποσυρθούν οι πυροβολητές από την τοποθεσία, χωρίς όμως το υλικό τους…»
Στην παράκληση λοιπόν αυτή των Γερμανών εισβολέων ,ο εν λόγω Γερμανός Αξιωματικός-αγγελιοφόρος- παίρνει την ακόλουθη ιστορική απάντηση του Διοικητή της Δ Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού Τχη Γεωργίου Κουρούκλη, (με την εκεί, παραπλεύρως του, παρουσία και του Υπασπιστή του, του Εφεδρου Ανθλγού Π/Β Κωνσταντίνου Σοφιδιώτη, εκτελούντος, παράλληλα και χρέη υπεύθυνου του 1ου και 2ου Γραφείου της Δ΄Μοίρας) :
«…Οι Ελληνες δεν υποχώρησαν ποτέ από το έδαφός τους ενώπιον του εχθρού . εισβολέα και δεν εγκατέλειψαν ποτέ το υλικό τους αλλά έπεσαν πάντοτε στις θέσεις που ετάχθησαν να υπερασπίσουν. Να ειπείτε στους συναδέλφους σας ότι είναι ντροπή γι΄αυτούς να ζητούν παρακλητικά να επιτύχουν εκείνο το οποίο δεν μπόρεσαν να επιτύχουν με τόση υπεροπλία επί τόσες ημέρες.
Τα οχυρά κατακτώνται και δεν παραδίδονται.
Εμείς θα παραμείνουμε εδώ και αφού πλέον γνωρίζετε τις θέσεις μας ελάτε!… Σας περιμένουμε!… Εμείς ήρθαμε εδώ για να πέσουμε. Και θα προτιμήσουμε να πέσουμε εμείς για να ζήσει η Ελλάς. Εμείς οι Ελληνες πιστεύουμε ότι ο θάνατος στο πεδίο της μάχης είναι ένα στοιχείο αθανασίας…».
Μετά την άπρακτη αποχώρηση του Γερμανού κήρυκα Αξιωματικού η Διοίκηση της Ελληνικής Ταξιαρχίας της περιοχής Νευροκοπίου , στις 3 και μισή το απόγευμα της 9ης Απριλίου , παίρνει την εντολή να εγκαταλείψει τις θέσεις της και να συμπτύξει όλα τα τμήματά της μέχρι νεωτέρας διαταγής!…
Ετσι και αφού προηγουμένως ο Κουρούκλης με δικές του τηλεφωνικές προσπάθειες , βεβαιώθηκε ότι πράγματι είχε γίνει συνθηκολόγηση, φρόντισε πρώτον να … εξαφανίσει τα κλείστρα όλων των Πυροβόλων της Δ΄Μοίρας και δεύτερον να συγκεντρώσει τους μαχητές του και να τους οδηγήσει, ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΟΥΣ, έως την πόλη των Σερρών, από όπου από τον Οτώβρη του 1940 είχαν επιστρατευθεί και αποσταλεί – και ταχθεί- στην περιοχή Νευροκοπίου Δράμας, εν αναμονή της διαφαινόμενης ως επικείμενης Ναζιστικής εισβολής…
Και σε κατακλείδα των ευθύς ανωτέρω σημειωθέντων περί της Δ΄Μοίρας Π/Β και του Διοικητή τη Γεωργίου Ανδρ. Κουρούκλη αξίζει να σημειωθούν ί και τα κατωτέρω δύο περιστατικά :
1) Κατά την παραλαβή των πυροβόλων της Δ΄Μοίρας Π/Β εκ μέρους των Γερμανών εισβολέων, ζήτησαν από τον Κουρούκλη να τους δείξει ΚΑΙ ΤΑ ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ ΠΥΡΟΒΟΛΑ της Μοίρας!… Ο Κουρούκλης τους είπε ότι δεν υπάρχουν άλλα , παρά μόνον αυτά που βλέπετε!… Σε προβολή αμφισβήτησης εκ μέρους των Γερμανών,με το επιχείρημά τους ότι αυτά τα πυροβόλα εδώ έχουν βεληνεκές το οποίο δεν μπορούσε να μας βάλει στην απόσταση στην οποίαν μας χτυπούσατε, εκτός εάν είχατε ΚΑΙ Βρετανικά πυροβόλα, ο Κουρούκλης τον ρώτησε: «Βλέπετε εδώ , τις σκαμμένες στο χώμα λακκούβες , πίσω από τις αντιρίδες Των πυροβόλων μας; Κι όταν οι Γερμανοί ρώτησαν : Ε! και τι μ’ αυτό; Ο Κουρούκλης τους είπε ότι «Μ΄αυτό, καταφέραμε να ανασηκώσουμε τις μπούκες των πυροβόλων μας, έτσι ώστε πετύχαμε να αυξήσουμε και το βεληνεκές τους!!!…. Και τότε, ο επι κεφαλής Γερμανός, άφησε έναν αναστεναγμό θαυμασμού λέγοντας : «O!… MY GOT!…»και αμέσως μετά΄, στρεφόμενος και προς τον συνοδεύοντα αυτόν ΒΟΥΛΓΑΡΟ Αξιωματικό, είιπε «ΑΥΤΟΥΣ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΕΧΟΥΜΕ ΦΙΛΟΥΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΧΘΡΟΥΣ ΜΑΣ!…».
2) Ο ανωτέρω αναφερόμενος, (επίσης αείμνηστος από το 1989..) Εφεδρος Ανθλγός Π/Β, Υπασπιστής του Κουρούκλη και υπεύθυνος του Πρώτου και Δεύτερου Γραφείου της Δ΄Μοίρας Π/Β , Κωνταντίνος Σοφιδιώτης του Παρασκευά, δικηγόρος και κάτοικος εν ζωή Σερρών και από το 1974 και μετέπειτα, Θεσσαλονίκης ήταν πατέρας μου, προς τον οποίον , κατά την δεκαετίαν του ΄60, ο εν λόγω Διοικητής του Γ. Κουρούκλης του είχε στείλει, από την Αθήνα, αφιέρωσή του, «τιμής ένεκεν», με την ιδιόγραφη υπογραφή του, «στον γενναίο συμπολεμιστή μου κ. Κων. Σοφιδιώτην, Ανάμνησις Εποποιίας Οχυρών, Γ.Α. Κουρούκλης, Αντγος» , σε σχήμα Α3 και με τον γενικό τίτλο «Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΟΧΥΡΑ», τρία αντίγραφα εργασιών του : α) «ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ Δ΄ΜΟΙΡΑΣ ΠΥΡ/ΚΟΥ» (67 σελίδων) β) «ΚΡΙΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΗΓΗΤΟΡΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΣΙΝ ΤΗΣ Δ΄ΜΟΙΡΑΣ ΠΥΡ/ΚΟΥ (50 σελίδων) και γ) «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝ ΤΗΣ Δ΄ΜΟΙΡΑΣ ΠΥΡ/ΚΟΥ» (57 σελίδων), τα οποία, συνολικά , μου χάρισε ο πατέρας μου, για την περαιτέρω ,εκ μέρους μου, χρήση, αλλά και φύλαξή τους….
Εννοείται ότι τα αφορώντα στο παρόν την Δ΄Μ.Π.Π. προέρχονται από το ως άνω (α) : «ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ…» και τα αναφερόιμενα στον διάλογο του Κουρούκλη με τους Γερμανούς κατά την παράδοση των πυροβόλων σ΄αυτούς, είναι από προσωπική αφήγηση του ως άνω πατέρα μου, που ήθελε πάντα να αναφέρεται στον εν λόγω Διοικητήν του και όχι στον εαυτόν του… Και ευτυχώς ακόμη και μετά από 40 περίπου χρόνια, ο Διοικητής του αυτός και δεν τον είχε ξεχάσει , αλλά και ον τίμησε με την Λακωνική , αλλά και περιεκτική, αφιέρωσή των πολεμικών αναμνήσεών του και των μεταπολεμικών εργασιών του…
