Στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 έτσι αποκαλούσαν με τρόμο οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης τον σημερινό Λευκό Πύργο, ο οποίος ήταν φυλακή, εξ αιτίας των απίστευτων σφαγών και βασανιστηρίων που έγιναν από τους Τούρκους σε βάρος του τότε Ελληνικού πληθυσμού της πόλης. Στην απογραφή του 1822 από τους 30.000 Έλληνες κατοίκους της Θεσσαλονίκης, είχαν απομείνει μόλις 4.000 γιατί οι υπόλοιποι είτε σφαγιάστηκαν, είτε πουλήθηκαν ως σκλάβοι. είτε αναγκάστηκαν να φύγουν για να σωθούν.
Όλα ξεκίνησαν με την έκρηξη της επανάστασης στη Χαλκιδική, την Άνοιξη του 1821 οπότε η Θεσσαλονίκη με εντολή του αιματοβαμμένου πασά Γιουσούφ Μπέη που ήταν ο διοικητής της πόλης, μεταβάλλεται σε ένα απέραντο σφαγείο. Πάνω από 3.000 Έλληνες κάτοικοι της πόλης κυρίως γυναικόπαιδα και γέροντες σφαγιάστηκαν. Ένα μανιασμένο πλήθος τούρκων λεηλατούσε νύχτα και μέρα τις περιουσίες των Ελλήνων, καταστρέφοντας σπίτια, καταστήματα και εκκλησίες. Χιλιάδες αγωνιστές και αθώοι πολίτες που θεωρούνταν ύποπτοι, υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια στον «Πύργο του Αίματος» τους οποίους στο τέλος για εκφοβισμό του πλήθους, τους κρεμούσαν για πολλές ημέρες σε δημόσια θέα από τις επάλξεις. Οι γενικευμένες συλλήψεις, οι εκτελέσεις και η τρομοκράτηση του πληθυσμού, σκοπό είχαν να κάμψουν το φρόνιμα των Ελλήνων αγωνιστών, οι οποίοι ξεσηκώθηκαν παντού στη Μακεδονία, εμποδίζοντας την κάθοδο του Τουρκικού στρατού προς την επαναστατημένη Πελοπόννησο.
Οι διώξεις των Θεσσαλονικέων στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης του 1821 μετά την αποτυχημένη επανάσταση του Εμμανουήλ Παππά στη Χαλκιδική, δεν είχαν τελειωμό. Οι Τούρκοι κυριολεκτικά αποδεκάτισαν τους Έλληνες κατοίκους της πόλης, με συνεχείς άγριες σφαγές του άμαχου πληθυσμού.
Στο Καπάνι, που ήταν η κεντρική αγορά της πόλης, στις 18 και 19 Μαϊου 1821 έγινε η σφαγή 200 προκρίτων και εμπόρων της πόλης, ενώ άλλοι 400 μέλη της ελληνικής κοινότητας, οδηγήθηκαν στα υπόγεια κρατητήρια του Διοικητηρίου, όπου αφού υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια, αποκεφαλίστηκαν με εντολή του Γιουσούφ Μπέη και τα κεφάλια τους καρφώθηκαν στα κάγκελα του Διοικητηρίου. Ταυτόχρονα, οι επίσημες αρχές της πόλης παρότρυναν το μανιώδη όχλο να καταστρέψει με λύσσα και μανία τα πλούσια ελληνικά καταστήματα της πόλης, αλλά και να προβεί σε βιαιοπραγίες ενάντια στον άμαχο ελληνικό πληθυσμό, με αποτρόπαιες σφαγές και βιασμούς γυναικών.
Χιλιάδες γυναικόπαιδα που «γλύτωσαν» από τη μανία των Οθωμανών, βιάστηκαν και οδηγήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα. Χαρακτηριστικός είναι ο γνωστός πίνακας του Ισπανού ζωγράφου της εποχής Jose Jimenez που εκτίθεται σήμερα στο μουσείο Prado της Μαδρίτης, που απεικονίζει την πώληση στα χαρέμια τούρκων αξιωματούχων μιας γυμνής ωραίας ελληνίδας, που από τον λαιμό της οποίας κρέμεται η επιγραφή «Ρόδον – ετών 18 – πωλείται 800 γρόσια».
Τον Ιούνιο του 1821 ο Γιουσούφ Πασάς διέταξε τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης επίσκοπο Κύτρους Μελέτιο να συγκεντρωθούν στην αυλή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά οι πιστοί.
Συγκεντρώθηκαν περίπου 2.000 άτομα, κυρίως γυναικόπαιδα και γέροντες, οι οποίοι κατεσφάγησαν από το μανιασμένο πλήθος των τούρκων. Τον Μητροπολίτη τον έσυραν και του έκοψαν τα χέρια και τα πόδια. Πανικόβλητο το πλήθος, έτρεχε στις εκκλησίες για να γλυτώσει. Τότε ήταν που εκατοντάδες ή χιλιάδες ακόμη βρήκαν τραγικό θάνατο.
Στη μνήμη όλων των αγωνιστών και των αδικοχαμένων πολιτών της Θεσσαλονίκης που θυσιάστηκαν για την ελευθερία μας - 200 χρόνια μετά όλοι εμείς στεκόμαστε με δέος και σεβασμό…
Κωνσταντίνα Δαλιάνη
Χρόνια πολλά σε όλους τους Έλληνες΄΄
