Του Μιχάλη Ψύλου
από την εφημερίδα Δημοκρατία
Πανηγύρια στην Αγκυρα! Για δύο λόγους: Πρώτον,ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν επανεξελέγη με πλειοψηφία …Τσαουσέσκου πρόεδρος του κόμματός του! Με 1428 ψήφους υπέρ και μόλις …τρία άκυρα. Ναι! Ο Πρόεδρος της χώρας που υποτίθεται ότι εκφράζει το σύνολο των πολιτών ,επανεξελέγη πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Πρόεδρος και κομματάρχης ένα πράγμα δηλαδή!
Ο δεύτερος λόγος για τα πανηγύρια είχε να κάνει με τα μηνύματα που έφταναν στην Αγκυρα από τις Βρυξέλλες. Η πολυαναμενόμενη από τον περασμένο Δεκέμβριο σύνοδος κορυφής των 27 Ευρωπαίων ηγετών ,που θα επέβαλε «κυρώσεις που θα δάγκωναν» την Τουρκία -και μάλιστα ανήμερα της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση – φαίνεται ότι εξελίχθηκε σε ένα φιάσκο.
Σε μια λέσχη τηλεοπτικών συζητήσεων περί διαγραμμάτων και αστερίσκων. Όπως και όλες οι προηγούμενες δηλαδή. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ,Σαρλ Μισέλ το ξεκαθάρισε άλλωστε πριν καλά καλά ξεκινήσει η τηλε-σύνοδος: Η Τουρκία θα είναι υπό… παρακολούθηση ως τον Ιούνιο και την επόμενη σύνοδο κορυφής. Οσο και αν κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα υποστηρίζουν οτι η Η ΕΕ δεν έδωσε «λευκή επιταγή» στην Τουρκία, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία . Οι ίδιες γενικολογίες όπως και στις προηγούμενες συνόδους. Για τα μάτια του κόσμου! Δήθεν συμφωνήθηκε «μια διαδικασία σταδιακή , σε φάσεις, αναλογική και αναστρέψιμη, αν η Τουρκία επανέλθει σε παραβατικές συμπεριφορές» . Και οι όποιες αποφάσεις παραπέμπονται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου. Απο Μάρτη καλοκαίρι και απ’ Αύγουστο χειμώνα.Η μεγάλη ντροπή συνεχίζεται
Να μην κρυβόμαστε πίσω από τις λέξεις: Είναι αδιανόητο η Ευρώπη να κλείνει τα μάτια στο άγριο κύμα καταστολής που έχει εξαπολύσει ο Τούρκος, Πρόεδρος εναντίον κάθε αντίπαλης φωνής στο εσωτερικό της Τουρκίας, προκειμένου να επανεκλεγεί στις προεδρικές εκλογές του 2023. Να κάνει απλώς μικροπαράπονα για την κίνηση Ερντογάν να τεθεί εκτός νόμου το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας- το φιλο-Κουρδικό HDP! Να εκφράζει η ΕΕ απλώς τη θλίψη της γιατί ο Τούρκος πρόεδρος έθαψε τα όποια δικαιώματα είχαν έστω στα χαρτιά 42 εκατομμύρια γυναίκες στην Τουρκία, αποσύροντας τη χώρα από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που ο ίδιος είχε υπογράψει το 2011.
Τι κι αν αφήνει να σαπίζουν άλλωστε στις φυλακές ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο Οσμάν Καβαλά και χιλιάδες άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι ,αγνοώντας τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;
Μικρά «σαμαράκια» είναι όλα αυτά για την ευρωπαϊκή ηγεσία στον δρόμο της «θετικής ατζέντας» στις σχέσεις με την Αγκυρα! Η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, μιλώντας άλλωστε στην Ομοσπονδιακή Βουλή λίγες ώρες πριν την έναρξη της συνόδου κορυφής ήταν σαφής: «Η Τουρκία δεν είναι μόνο σύμμαχος και εταίρος στο ΝΑΤΟ, αλλά και ως η καθώς η χώρα με το δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμό στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει στρατηγική σημασία».
Η καγκελάριος εξέφρασε φυσικά τη θλίψη της για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Τουρκία και την απόσυρση της χώρας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τα δικαιώματα των γυναικών. Με το Βερολίνο να πρωτοστατεί στην επανάληψη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας -Τουρκίας, η Μέρκελ μίλησε για «καλά νέα από τον διάλογο», αλλά και τη συνέχιση των συνομιλιών για το Κυπριακό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Μόνο ,που όπως αποδείχτηκε ως τώρα τουλάχιστον, η επανάληψη των διερευνητικών επαφών το μόνο σαφές αποτέλεσμα που παρήγαγε ήταν να πέσει ακόμη πιο πολύ στα μαλακά η Τουρκία στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.
Το διπλό παιγνίδι του Ερντογάν
Η πολιτική κατευνασμού που ακολουθεί όμως η Ευρώπη με εντολή της Γερμανίας, έναντι της Τουρκίας , το μόνο που καταφέρνει είναι να λύνει τα χέρια του Ερντογάν, ώστε ανενόχλητος να συνεχίζει την καταστολή στο εσωτερικό και την νέο-Οθωμανική, νέο-αποικιακή πολιτική στο εξωτερικό. «Ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να πλησιάσει ξανά την ΕΕ ,αλλά την ίδια ώρα επιδεικνύει σκληρή πυγμή στη χώρα του» γράφει η Die Welt και προσθέτει: «Το διπλό αυτό παιγνίδι του Ερντογάν εξυπηρετεί μόνο έναν σκοπό: να διατηρήσει την εξουσία του»
Το είπε πολύ καθαρά άλλωστε ο Τούρκος Πρόεδρος στην ομιλία του στο συνέδριο του ΑΚΡ . «Η Τουρκία δεν έχει καμία πρόθεση να επιλέξει μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Θα συνεχίσει να αναπτύσσει σχέσεις με διάφορες χώρες, από τη Ρωσία έως την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις αραβικές χώρες ,λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντά της». Όχι το διεθνές δίκαιο ή τις αμοιβαία επωφελείς σχέσεις, αλλά τα συμφέροντά της! Την νέο-Οθωμανική ,επεκτατική εξωτερική πολιτική. Δεσμεύτηκε ο Ερντογάν στην ομιλία του ότι η Τουρκία θα διατηρήσει την «ενεργή εξωτερική της πολιτική, προσφέροντας βοήθεια στα «καταπιεσμένα έθνη», δείχνοντας τη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ . «Η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειές της, θα συνεχίσει να βρίσκεται στο πλευρό του συριακού λαού έως ότου η Συρία γίνει πραγματικά μια χώρα που διοικείται από Σύρους» δήλωσε προκλητικά ο Ερντογάν, εννοώντας φυσικά ότι θα είναι προτεκτοράτο της Αγκυρας. Αναφερόμενος στη Λιβύη, ο Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι «η τουρκική στρατιωτική βοήθεια βελτίωσε την κατάσταση του λαού της Λιβύης και η χώρα τώρα μπορεί να συνεχίσει τη δημοκρατική της διαδικασία και να κοιτάξει το μέλλον με ελπίδα»…Με φιλο-τουρκική ηγεσία δηλαδή …Οσο για το Αζερμπαϊτζάν; Θα συνεχίσει τις προσπάθειές για να απελευθερώσει όλα τα εδάφη που βρίσκονται υπό «Αρμενική κατοχή».
Το τίμημα του κατευνασμού
«Η χαλάρωση της ΕΕ έναντι του Ερντογάν έχει κόστος» γράφει η γαλλική Le Monde. «Οι Βρυξέλλες θέλουν να υπερασπιστούν “μια πιο θετική ατζέντα” με την Άγκυρα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει αγνόηση των δικαιωμάτων και της αγωνίας των Τούρκων πολιτών» σημειώνει η γαλλική εφημερίδα και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Από τα προάστια των ευρωπαϊκών πόλεων ως τη Λιβύη και το βόρειο Ιράκ, μήνες τώρα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβάλει την αυταρχική και μαξιμαλιστική του πολιτική, παραβιάζοντας τη διεθνή έννομη τάξη ή αυτό που έχει απομείνει ,χωρίς κανείς να φαίνεται ικανός να τον σταματήσει. Τι να κάνουμε με την Τουρκία; Πειθώ ή κυρώσεις; Η Τουρκία έχει γίνει πραγματικός πονοκέφαλος για τους Ευρωπαίους εταίρους» σημειώνει η Le Monde.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι άλλωστε διαιρεμένοι σχετικά με τη στρατηγική που θα υιοθετήσουν αναφορικά με αυτόν τον προβληματικό «σύμμαχο». «Μέχρι στιγμής, ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Γαλλία, η Ελλάδα και η Κύπρος, έχουν υποστηρίξει τις κυρώσεις. Άλλες χώρες ,όπως η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία, επιμένουν σε διπλωματικές πρωτοβουλίες για να κατευνάσουν τον Τούρκο Πρόεδρο» τονίζει η γαλλική εφημερίδα και ομολογεί: «Από τώρα και στο εξής, δεν υπάρχει πλέον ζήτημα κυρώσεων, αλλά μόνο η πολιτική του κατευνασμού».
Μόνο που ο κατευνασμός οδηγεί τον Ερντογαν σε μια όλο και πιο «ανελέητη καταστολή στην Τουρκία» γράφει η γερμανική Tagesspiegel.
«Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν έχει σπάσει και τις τελευταίες γέφυρες με το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία. Προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία, καταργεί τα πάντα – συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής σύμβασης για τα δικαιώματα των γυναικών, την οποία υπέγραψε ο ίδιος πριν από δέκα χρόνια. Δεν χρειάζεται δυστυχώς να φοβηθεί καμία αξιοσημείωτη αντίσταση είτε στη χώρα του είτε στην Ευρώπη. Η ΕΕ τον αφήνει ανενόχλητο με απαλές προτροπές» τονίζει η Tagesspiegel. Ποιος λογικός άνθρωπος μπορεί να διαφωνήσει με το συμπέρασμα της γερμανικής εφημερίδας;
Το γεγονός ότι η καταστολή στην Τουρκία έχει λάβει διαστάσεις χιονοστιβάδας οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο Ερντογάν έχει συμπράξει με τον ακροδεξιό εθνικιστή και επίγονο των Γκρίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Σε αυτόν και στις ψήφους του έχει εναποθέσει ο Ερντογάν τις όποιες ελπίδες του για να επανεκλεγεί πρόεδρος, καθώς η κακή οικονομική κατάσταση , τα σκάνδαλα διαφθοράς και νεποτισμού και η απομόνωση της χώρας στο εξωτερικό, έχουν κάνει την κατάσταση ακόμη χειρότερη.
Οι αναλυτές λένε ότι χωρίς βία, εκτεταμένη νοθεία και αλλαγή του Συντάγματος στα μέτρα του Ερντογάν, θεωρείται απίθανη η επανεκλογή του , καθώς η οικονομία βυθίζεται. Παρασέρνοντας στην άβυσσο τους περισσότερους από 10 εκατομμύρια ανέργους, αλλά και την μεσαία τάξη που ευνόησε στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του. αλλά τώρα έχει πλήξει ανεπανόρθωτα. Εφτασε μάλιστα στο σημείο ο Ερντογάν μιλώντας στο Συνέδριο του ΑΚΡ να καλέσει τους πολίτες που έχουν χρυσό, κοσμήματα ή χρήματα κάτω από τα στρώματα , να τα… επενδύσουν στην οικονομία, μπας και σωθεί η χώρα!.
Μια Τουρκία χωρίς τον Ερντογάν
«Το προεδρικό σύστημα του Ερντογάν με το οποίο συγκέντρωσε όλη την εξουσία στα χέρια του, έχει φέρει στην Τουρκία περισσότερη φτώχεια, όχι περισσότερη ευημερία» γράφει η Tagesspiegel. «Είναι απίθανο να μπορέσει να γυρίσει τα πράγματα ξανά ,χωρίς ριζικές αλλαγές. Γι`αυτό αυξάνει την πίεση στην αντιπολίτευση. Πριν από 13 χρόνια, οι αντίπαλοί του κίνησαν διαδικασία απαγόρευσης εναντίον του κόμματός του, επειδή δεν ήξεραν πλέον τι άλλο να κάνουν εναντίον του .Τώρα ο ίδιος χρησιμοποιεί τη δικαστική εξουσία εναντίον του φιλο κουρδικού HDP. Απαγορεύει τη δράση στους πολιτικούς αντιπάλους τους γιατί δεν μπορεί να τους νικήσει πολιτικά. To τελευταίo διάστημα φάνηκε πόσο μακριά έχει μετακινηθεί ο Ερντογάν από τις πρώτες του ημέρες ως μεταρρυθμιστής. Κάποτε οδηγήθηκε στη φυλακή για κάτι που είχε πει ο ίδιος, αλλά σήμερα φυλακίζει τους επικριτές του ,δήθεν για προσβολή του Προέδρου» τονίζει η γερμανική εφημερίδα.
Το Der Spiegel από την πλευρά του καλεί μάλιστα την Γερμανική κυβέρνηση να «αναπτύξει μια …μετα-Ερντογανική στρατηγική» . Ο Τούρκος πρόεδρος «ξεκίνησε κάποτε ως μεταρρυθμιστής ,αλλά έκτοτε εξελίχθηκε σε αυτοκράτορα …Γι αυτό οι Ευρωπαίοι πρέπει να κρατήσοηυν τον Ερντογάν σε απόσταση, αλλά όχι την Τουρκία .Στην πολιτική τους απέναντι στην Άγκυρα, οι Ευρωπαίοι οδηγούνται από την ανησυχία ότι η Τουρκία θα μπορούσε να βυθιστεί στο χάος χωρίς τον Ερντογάν. Η ανησυχία μπορεί να μην είναι εντελώς αβάσιμη – ο Ερντογάν όντως μπορεί να τραβήξει τη χώρα μαζί του στην άβυσσο. Αλλά αυτό δεν θα οδηγήσει πουθενά» γράφει το Der Spiegel και στέλνει το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση : «Αυτή τη στιγμή ο ίδιος ο Ερντογάν είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στο δρόμο προς μια δημοκρατική, σταθερή Τουρκία. Ο πρόεδρος βρίσκεται στα τελικά στάδια της βασιλείας του. Αυτή τη στιγμή θα ήταν σημαντικό να σχεδιάζουμε ενεργά την εποχή μετά τον Ερντογάν. Να χτίσουμε γέφυρες προς τη δημοκρατική αντιπολίτευση, την κοινωνία των πολιτών. Στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, κυριαρχεί ένας σοσιαλδημοκράτης, ο δήμαρχος Εκρέμ Ιμάμογλου. Γιατί η ΕΕ δεν προσπαθεί να δημιουργήσει μια στενότερη επαφή μαζί του;» διερωτάται το Der Spiegel. Γιατί δυστυχώς η Γερμανική Ευρώπη παίζει το παιγνίδι του Ερντογάν!
