«ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΟΛΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»
Δημήτρη Κ. Μπάκα
Η ύπατη ανθρώπινη ανάδυση, η οποία μπορεί να αντιληφθεί, να επικοινωνήσει και να επηρεάσει το Κόσμο είναι το ανθρώπινο πνεύμα. Η πνευματική ισχύς συνιστά την ειδοποιό διαφορά του ανθρώπινου είδους. Είναι η κινούσα δύναμη. Συνιστά τη «ψυχή» της Ανθρωπότητας.
Στον στίβο του ανθρωπίνου πνεύματος το Γένος των Ελλήνων παίζει πανανθρώπινο πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλη τη διαδρομή της μακρόχρονης ζωής του. Το Γένος μας διατηρείται ακμαίο, αληθινό και ζωντανό για περισσότερους από τριάντα αιώνες! Παρά τα όσα σκαμπανεβάσματα της ιστορικής του πορείας είναι μία αειθαλής συλλογική οντότητα, γι’ αυτό μιλάμε για «βιογραφικό» ολόγραμμα. Ακτινοβολεί πάντα πνευματικό ζωογόνο «φως» και συνιστά διαχρονικό παγκόσμιο παράδειγμα.
Το ανθρώπινο πνεύμα ταυτίζεται με την ευρεία Παιδεία. Η Ελλάδα και η Ελληνική Παιδεία είναι ταυτόσημες έννοιες. Αυτό ενυπάρχει στην παγκόσμια συνείδηση σε όλες τις εποχές. Μεταλαμπαδεύθηκε είτε από τον Όμηρο, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, είτε από τον Καζαντζάκη και τον Ελύτη ή τους μεγάλους άπειρους δημιουργούς - και δημιουργήματα - της Ελληνικής Παιδείας.
Δεν είναι τυχαίο γεγονός αυτή η ταύτιση της Ελλάδας και της Ελληνικής Παιδείας. Η Παιδεία των Προγόνων μας αποβλέπει σε αυτό τούτο το ανθρώπινο είναι, είτε ως πρόσωπο, ως κοινωνικό και πολιτικό ον. Η ταύτιση Ελλάδας και Παιδείας αναδύθηκε από το όραμα που γεννήθηκε για τον άνθρωπο και τη σχέση του με το Σύμπαν χιλιάδες χρόνια πριν! Κατά την πρώτη μεγάλη άνοιξη του ανθρώπινου πνεύματος στους ίδιους ελληνικούς «ιερούς βράχους» που και σήμερα μάς ρίχνουν την επιβλητική και υποβλητική σκιά τους.
Αυτό το όραμα, που και σήμερα επιζητεί η Ανθρωπότητα, για έναν πιο ανθρώπινο Κόσμο με ατομική και κοινωνική ελευθερία και δημιουργία, σε αρμονία με το περιβάλλον φυσικό και ανθρωπογενές.
Αυτήν, ακριβώς, τη συνειδητή επιδίωξη του υψηλού πνευματικού στόχου οι Αρχαίοι Πρόγονοί μας ονόμασαν Παιδεία - έννοια ταυτόσημη με τον Ελληνικό Πολιτισμό, στον οποίο συμβαδίζουν αρμονικά η γνώση και στοχασμός, η δεξιότητα και δημιουργία, η σωματική και πνευματική καλλιέργεια, εργασία, αναψυχή και ψυχαγωγία. Μία γόνιμη ολιστική Παιδεία, που εξακτινώθηκε σε όλο τον Πλανήτη και συνέβαλε στη δημιουργία του Οικουμενικού Πολιτισμού.
Σήμερα είναι εμφανής η Παιδεία του Ελληνισμού σε ολόκληρο τον Κόσμο, όπου υπάρχει δημοκρατία, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, που γέννησε η Παιδεία των Ελλήνων.
Συνιστά μοναδικό ιστορικό φαινόμενο σε παγκόσμια κλίμακα και σηματοδότησε, σε όλες τις εποχές, τις εξελίξεις του οικουμενικού πολιτισμού - πνευματικού και τεχνικού - από την πρώτη εποχή μορφοποίησής της 27 αιώνες πριν μέχρι και την σύγχρονη εποχή.
Υπήρξαν οι ζωντανές Ελληνικές εστίες εξαπλωμένες σε ολόκληρη την Οικουμένη! Μια πολιτισμική αλυσίδα με τους μεγάλους κρίκους που σφυρηλατήθηκαν σε Ελληνικά πνευματικά εργαστήρια από τους χρόνους της Ιωνίας, τους Αλεξανδρινούς χρόνους, τους χρόνους της Ρώμης, του Βυζαντίου, της Αναγέννησης, της Σύγχρονης Εποχής ξεκινώντας από τον 18° αιώνα μέχρι και σήμερα.
Οι σημερινοί Έλληνες στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Διασπορά αποτελούμε τους ζωντανούς πνευματικούς θεματοφύλακες της ανθρωπότητας και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε όλοι μας. Αυτό συνιστά ιστορική αναγνώριση, που δεν έχει καμία σχέση με σωβινισμούς. Μια αναγνώριση που την έχει κάνει και την αποδέχεται ολόκληρος ο κόσμος.
Ο σημερινός Ελληνισμός, ως ζωντανός θεματοφύλακας της Ελληνικής Παιδείας, σημαίνει ένα Έθνος που εμφορείται από τις ηθικές και αισθητικές αξίες της Ελληνικής πνευματικής δημιουργίας, όπως αυτή αναπτύχθηκε δια μέσου των αιώνων και προπαντός διατηρεί ζωντανή μέσα του την Ελληνική Γλώσσα.
Η Ελληνική Γλώσσα αποτέλεσε και αποτελεί τον εθνικό συνεκτικό κρίκο του Ελληνισμού σε κάθε άκρο της Γης, όπως η Ελληνική Γραμματεία μέσα στους αιώνες αποτέλεσε τον ιστό της πολιτισμικής και ιστορικής μας συνέχειας.
Γλώσσα, Ελληνισμός, Παιδεία αποτελούν το ενιαίο και μοναδικό σύνολο που δημιούργησε τον Οικουμενικό Ελληνικό Πολιτισμό.
Προσδοκούμε οι απανταχού Έλληνες να είναι φορείς του Ελληνισμού - Παιδείας, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη ή επίπεδο παιδείας. Κανένας νέος Έλληνας δεν επιτρέπεται να στερηθεί από τη μεγάλη πατρογονική πνευματική περιουσία του, που επί αιώνες έχει αποδειχθεί πολύτιμη πηγή Παιδείας άλλων Λαών.
Απώτερος σκοπός της Παιδείας μας είναι να κατανοήσουμε πρώτα εμείς οι Έλληνες και ειδικότερα οι νεότερες γενεές το μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο που συνιστά ο Ελληνισμός, ως Πολιτισμός για όλη την Ανθρωπότητα και να καταστούμε θεματοφύλακές του.
Στον εορτασμό της συμπλήρωσης δύο αιώνων από την Επανάσταση του 1821 δεν ταιριάζουν έλεγχοι και μεμψιμοιρίες, καυστηριασμοί και δεοντολογίες. Ταιριάζει μόνο χαρμόσυνη μνήμη του αίνου απέραντος. Την μνήμη ανακαλούμε και τον αίνο αναπέμπουμε.
Ας φρονηματισθούμε, απ’ το μεγαλύτερο ιστορικό Γεγονός του Ελληνισμού και ας αντλήσουμε από αυτό το Γεγονός ευκρασία, ευρωστία και εύπνοια.
Με τη ευκαιρία του εορτασμού των διακοσίων ετών από την Ελληνική Επανάσταση ας αποσυρθούμε στο ηθικό κορφοβούνι του 1821 και από το περήφανο εκείνο καραούλι ας δούμε να προβάλλεται στο άπειρο πανοραμικά η ιστορική μας μεγαλογραφία.
Ποια σταθερή συνέχεια! Ποια πιστή συνέπεια! Μία αδιάκοπη δημιουργική βίωση! Ακαταπόνητη σκυταλοδρομία. Η σκυτάλη πάντοτε η ίδια. Σκυτάλη πνευματική που μας συνδέει ως Γένος σ’ όλη της την μακραίωνα αγωνιστική ιερή παράδοση και πρόοδο.
Ξεπροβάλλουν ο αρματολός και ο γραμματικός. Ο καπετάνιος και ο δάσκαλος. Άνδρες του σπαθιού και άνθρωποι του λόγου. Ονόματα εδώ και εκεί, φημισμένα παραδειγματικά. Οι ανδρειωμένοι των παραμυθιών περισσότερο, παρά οι ξεχωρισμένοι των ιστορικών χρονικών.
Ολίγα ονόματα που θα μιλήσουν για όλα τ’ άλλα. Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Κανάρης, Σαχτούρης, Μιαούλης, Καψάλης, Μπότσαρης, Παπαφλέσσας, Τζαβέλας, Νικηταράς… Και πού τελειώνει η ποίηση και πού αρχίζει η ιστορία!
Και προελαύνουν εμπρός, ο σταυρός του Παπά, το δαυλί του μπουρλοτιέρη, η φουστανέλα, το καριοφίλι. Άτακτοι θρυλικοί. Δύσκολα πειθαρχούντες, εύκολα συγχεόμενοι στην προοπτική του πίνακα. Ισοπεδωτικοί, προσωπολάτρες. Πρωτογενείς. Ηρωικοί, Ομηρικοί, περισσότερο πλήττουν τη φαντασία, σταματούν το λογισμό. Δύσκολα μπορείς να καταλάβεις αν έρχονται να χτυπήσουν τον αλλόφυλο ή να χτυπηθούν μεταξύ τους.
Θα δούμε πόσο αδιάθλαστα ευθυγραμμίζονται στον περιστύλιο του Εθνικού Πανθέου: ο Όμηρος, ο Αισχύλος, ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Πυθαγόρας, ο Αριστοτέλης, ο Πλήθων Γεμιστός, ο Μ. Βασίλειος, ο Χρυσόστομος, ο Γρηγόριος Ναζηανζηνός, ο Κοραής, ο Σολωμός, ο Παλαμάς, ο Σεφέρης, Ελύτης κ.ά. τελετουργοί του ελληνοχριστιανικού πνεύματος.
Και στην άλλη σειρά παραστέκεται η σεβάσμια χορεία: ο Γρηγόριος ο Ε', ο Σαλώνων Ησαΐας, ο Κύπρου Κυπριανός, ο Χρυσόστομος Σμύρνης και τόσοι άλλοι ιεράρχες και της Ελευθερίας Εθνομάρτυρες.
Το θέαμα είναι απέραντο ολόγραμμα, που θαμπώνει τα μάτια και ζαλίζει τη σκέψη.
Η Ελλάδα η μία, ενιαία, αδιαίρετη, αδιάσπαστη απαλλαγμένη από τα φυλετικά της ελαττώματα της φιλοπρωτίας και της διχοστασίας, φορτισμένη από τις εθνικές αρετές, της φιλοπατρίας, της φιλομάθειας, της ανδραγαθίας, λάμπει σαν διαμάντι.
Ας μη λησμονούμε ποτέ ότι το θαύμα της Παλιγγενεσίας, όπως και όλη η ιστορική ζωή του Ελληνισμού οφείλεται στην αθάνατη ελληνική ψυχή που κρατάει εσαεί ζωντανό το Γένος των Ελλήνων.
Αυτή την αδάμαστη και υπέροχη ελληνική ψυχή καλούμαστε ΕΜΕΙΣ οι Νεοέλληνες να καλλιεργούμε αόκνως και διαρκώς, αλλά κα να μεταλαμπαδεύσουμε με το παράδειγμά μας στους Επιγόνους μας.
Τούτο συνιστά το ύπατο Ιερό καθήκον μας.!
Δημήτριος Κ. Μπάκας
25 Μαρτίου 2021