Η Τουρκία στοχεύει να κάνει μια «σκληρή προσεδάφιση» στο φεγγάρι με έναν «εθνικό και αυθεντικό υβριδικό πύραυλο» έως το τέλος του 2023, δήλωσε ο Ερντογάν σε μια χολιγουντιανή παρουσίαση την Τρίτη. Δεν παρείχε καμία λεπτομέρεια ούτε για το ύψος του προϋπολογισμού που θα έχει το διαστημικό πρόγραμμα ούτε πώς θα επιτευχθεί.
Η υπόσχεση του Ερντογάν να βάλει την Τουρκία στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου διαστημικού αγώνα είναι ο πιο φιλόδοξος στόχος του για τον εορτασμό των εκατό χρόνων από την ίδρυση του τουρκικού κράτους και πιθανόν θα συμπέσει με την πιθανή επανεκλογή του. Άλλοι στόχοι για το 2023 είναι να καταστεί η Τουρκία μία από τις 10 κορυφαίες οικονομίες του κόσμου (βρίσκεται στην 18η θέση τώρα) και η κατασκευή ενός καναλιού 45 χιλιομέτρων στα δυτικά του Βοσπόρου.
Η κατασκευή του καναλιού ανακοινώθηκε τον Απρίλιο 2011, αλλά δεν έχει ακόμη ξεκινήσει.«Τα πόδια μας θα είναι στη γη, αλλά τα μάτια μας θα είναι στο διάστημα», δήλωσε ο Ερντογάν, προσθέτοντας: «Οι ρίζες μας θα είναι στη γη* αλλά τα κλαδιά μας θα είναι στον ουρανό... Ο πρωταρχικός και πιο σημαντικός μας στόχος για το εθνικό μας διαστημικό πρόγραμμα είναι η επαφή της Δημοκρατίας, στο 100ο έτος της, με το φεγγάρι... Με την θέληση του Αλλάχ, πηγαίνουμε στο φεγγάρι».
Η δέσμευσή του να εκτοξεύσει πύραυλο προς το φεγγάρι ήρθε κατόπιν μιας συνομιλίας που είχε με τον επικεφαλής του SpaceX Ιλον Μασκ τον προηγούμενο μήνα. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία θα δημιουργήσει επίσης ένα διαστημικό αεροδρόμιο και θα καθιερώσει μια παγκόσμια αναγνωρίσιμη μάρκα (brand) δορυφορικής τεχνολογίας. Η Τουρκία χρησιμοποίησε την SpaceX για να θέσει τον δορυφόρο Türksat 5A σε τροχιά από το Cape Canaveral στις αρχές Ιανουαρίου.
Τουρκικό διαστημικό πρόγραμμα
Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ ο δορυφόρος τηλεπικοινωνιών έχει 20% τουρκική τεχνολογία. Η Airbus Defense and Space παρείχε τις πλατφόρμες του δορυφόρου. Η Τουρκία έκανε τα πρώτα της βήματα στο ταξίδι προς το διάστημα πριν από δύο χρόνια. Εάν επιτύχει να βάλει κάτι στο φεγγάρι έως το 2023, η Τουρκία πιθανότατα θα χρειαστεί να δεσμεύσει δεκάδες δισ. δολάρια σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά και να αγοράσει διεθνή τεχνογνωσία και τεχνολογία αιχμής.
Οι δεσμεύσεις του Ερντογάν να βάλει τη χώρα του στην παγκόσμια διαστημική κούρσα έρχονται σαν επιστέγασμα των προσπαθειών του να μετατρέψει τη χώρα του σε κορυφαία περιφερειακή δύναμη. Τα βήματα αυτά γίνονται κατά τη διάρκεια μιας περιόδου αυξανόμενης φτώχειας και υψηλής ανεργίας στην Τουρκία. Ο πληθωρισμός κυμαίνεται στο 15%, υποβαθμίζοντας την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Η κακή διαχείριση της οικονομίας και ο αντίκτυπος της διαχείρισης της πανδημίας οδήγησε σε πτώση της δημοτικότητας του Ερντογάν, η οποία έχει μειωθεί στο 46% από 56% τον Μάρτιο 2020.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η Τουρκία θα προσγειώσει κάτι στο φεγγάρι ένα χρόνο πριν η NASA σχεδιάσει να τοποθετήσει αστροναύτες στην επιφάνειά του. Στη δεκαετία 1960 οι ΗΠΑ ξόδεψαν περίπου 25 δισ. δολάρια εκείνης της εποχής για να πετύχουν την πρώτη τους προσσελήνωση, όταν ο προϋπολογισμός τους είχε μεγάλο πλεόνασμα. Ο προϋπολογισμός της Τουρκίας αυτή την περίοδο είναι βαθιά αρνητικός και οι προοπτικές δυσοίωνες.
Αλλού βλέπουν οι Τούρκοι
Το 2019, ο επικεφαλής της NASA Τζιμ Μπριντεστάιν εκτιμούσε ότι θα κοστίσει 20-30 δισ. ώστε οι ΗΠΑ να αποκτήσουν βιώσιμη παρουσία στο φεγγάρι. Αυτή η δαπάνη θα ήταν επιπλέον του ετήσιου προϋπολογισμού της NASA ύψους 22,6 δισ. δολαρίων και των χρημάτων που έχουν ήδη δαπανηθεί για τον πύραυλο SLS και την κάψουλα Orion που σχεδιάστηκαν για να χρησιμοποιηθούν στο πρόγραμμα.
Εκ των πραγμάτων η Τουρκία δεν μπορεί να αναπτύξει τεχνολογία και να κατασκευάσει ανάλογο πυραυλοκινητήρα μέχρι το 2023. Αναγκαστικά θα χρησιμοποιήσει κάποιον άλλον διακομιστή, ιδιωτικό, όπως του Μασκ, ή δημόσιο (γαλλικό, αμερικανικό, ρωσικό, ή κινέζικο). Επίσης το γεγονός ότι δεν ανακοινώνει τι πράγμα θέλει να προσεληνώσει υποδηλώνει άγνοια, απλά δεν ξέρει. Η “σκληρή” προσελήνωση δεν αφήνει πολλά περιθώρια, αν και τεχνολογίες υπάρχουν για πολύ σθεναρά συστήματα.
Όμως, η όποια επένδυση της Τουρκίας στον τομέα αυτό, απώτερο στόχο έχει, όχι απλά να μπει στην πολλά υποσχόμενη διαστημική κούρσα, αλλά και να αποκτήσει τεχνολογία αιχμής και ακριβείας στην κατασκευή δορυφόρων και κυρίως στην κατασκευή πυραύλων ικανών να θέσουν οχήματα σε εξωγήινη τροχιά. Αυτή η τεχνολογία είναι η ίδια για την κατασκευή διηπειρωτικών πυραύλων στρατιωτικού χαρακτήρα.
Ο Ερντογάν δεν έχει κρύψει την επιθυμία του να κάνει την χώρα του πυρηνική δύναμη. Οι ινδικές υπηρεσίες πληροφοριών κρούουν συνεχώς τον κώδωνα κινδύνου για την συνεργασία Τουρκίας-Πακιστάν για την απόκτηση τεχνολογίας κατασκευής πυρηνικών όπλων. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τουρκία έχει εισάγει και χρησιμοποιεί μικρό αριθμό φυγοκεντριτών ουρανίου για εμπλουτισμό με σκοπό τη μελλοντική πολεμική χρήση.
Οι ρητορείες του Ερντογάν και η πραγματικότητα των Εμιράτων
Ενώ ο Ερντογάν παρουσίαζε τα οράματα του για μια διαστημική Τουρκία η οποία θα προσεληνώσει ανώμαλα κάτι, ο δορυφόρος HOPE (Ελπίδα) των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων έμπαινε σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη. Η αποστολή των Εμιράτων στον Άρη έστειλε πίσω σήμα, επιβεβαιώνοντας ότι βρίσκεται σε τροχιά. «Επιτυχία! Η επαφή με το #HopeProbe έχει αποκατασταθεί ξανά. Η εισαγωγή σε τροχιά στον Άρη ολοκληρώθηκε τώρα», σύμφωνα με tweet της αρμόδιας υπηρεσίας.
Η άφιξη του διαστημοπλοίου σηματοδότησε ότι τα Εμιράτα είναι η πέμπτη χώρα στην ιστορία που έφτασε στον Άρη και η πρώτη του αραβικού κόσμου. Οι φιλοδοξίες του προγράμματος δεν σταματούν εκεί. Ο δορυφόρος με τα τρία επιστημονικά του όργανα αναμένεται να δημιουργήσει το πρώτο πλήρες πορτρέτο της πλανητικής ατμόσφαιρας. Τα όργανα θα συλλέγουν διαφορετικά σημεία δεδομένων στην ατμόσφαιρα για να μετρήσουν επίσης τις εποχιακές και καθημερινές αλλαγές.
Αυτές οι πληροφορίες θα παρέχουν στους επιστήμονες μια ιδέα για το πως είναι η δυναμική του κλίματος και ο καιρός σε διαφορετικά στρώματα της ατμόσφαιρας του Άρη. Αυτό θα ρίξει φως στο πώς η ενέργεια και τα σωματίδια, όπως το οξυγόνο και το υδρογόνο, κινούνται μέσω της ατμόσφαιρας και πώς ακόμη ξεφεύγουν και από την βαρύτητα του πλανήτη.
Η αποστολή ήταν μία από τις τρεις που ξεκίνησε για τον Άρη τον Ιούλιο. Οι άλλες δύο είναι του Rever Perseverance της NASA και της Tianwen-1 της Κίνας. Το όχημα της NASA περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη, το Tianwen-1 θα περιστρέφεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη και μετά θα προσεδαφιστεί. Και οι τρεις αποστολές ξεκίνησαν περίπου τις ίδιες μέρες, λόγω της ευθυγράμμισης μεταξύ Άρη και Γης, που καθιστά ευκολότερη την αποστολή.
Και το γελοίο της υπόθεσης
Το επιτυχές εγχείρημα των Εμιράτων ήταν πραγματικό άλμα στο μέλλον. Χρησιμοποίησαν την ιαπωνική υπηρεσία για την εκτόξευση, επενδύοντας κεφάλαια απ' ευθείας στην επιστήμη και στην “σκληρή” τεχνολογία της εξερεύνησης του διαστήματος. Δραστηριοποίησαν όλο το πνευματικό τους κεφάλαιο, ασχέτως φύλου, δημιούργησαν μια υπηρεσία που κινήθηκε σχετικά αθόρυβα, συσχετίστηκε με αμερικανικά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια και δημιούργησε, πέραν όλων των άλλων, ένα “Χιούστον” στην έρημο.
Εν τω μεταξύ, μια μεταλλική κατασκευή, σαν εκείνες που μυστηριωδώς εμφανίστηκαν σε μέρη του κόσμου και ονομάστηκαν "μονόλιθοι" από τους δημοσιογράφους, εμφανίστηκε μυστηριωδώς και εξαφανίστηκε και στη νοτιοανατολική Τουρκία. Τελικά, αποδείχθηκε ότι ήταν ένα διαφημιστικό τέχνασμα πριν από την εκδήλωση του Ερντογάν! Η μεταλλική κατασκευή ύψους τριών μέτρων με την επιγραφή «Κοιτάξτε τον ουρανό, θα δείτε το φεγγάρι» γραμμένη σε παλαιά τουρκικό αλφάβητο, βρέθηκε την Παρασκευή από έναν αγρότη στην επαρχία Σανλιούρφα.
Ο μονόλιθος βρισκόταν κοντά στο μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ Γκόμπεκλι Τέπε, με μεγαλιθικές κατασκευές που χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα π.Χ. Η δομή εξαφανίστηκε την Τρίτη το πρωί, προσθέτοντας στο μυστήριο. Μια εικόνα του μονόλιθου αργότερα προβλήθηκε στην οθόνη καθώς ο Ερντογάν είπε: «Σας παρουσιάζω τώρα το 10ετές όραμα, τη στρατηγική και τους στόχους της Τουρκίας και λέω: “Κοιτάξτε τον ουρανό, θα δείτε το φεγγάρι”».
*Από όπου θα βλέπετε τα...ραδίκια ανάποδα!
Juan