Γράφει ο
Γιώργος Σπ. Τσιτσιλιάνος
Έχουμε το ωκεανογραφικό πλοίο” Τσεσμέ “να πραγματοποιεί υδρογραφικές έρευνες δυτικά του Άη Στράτη και της Λήμνου σε διεθνή ύδατα. Η Αθήνα ορθώς προέβει σε διάβημα από την πρεσβεία μας στην Άγκυρα καθώς και σε γραπτή ρηματική διακοίνωση.Επίσης έχουμε μία ευρείας κλίμακας Τουρκική άσκηση με την επωνυμία ” γαλάζια πατρίδα “από 25 Φεβρουαρίου μέχρι 7 Μαρτίου.
Αυτές οι δύο κινήσεις της Άγκυρας, που συμπίπτουν ημερολογιακά, οφείλουν να απασχολήσουν την Αθήνα,ως προς την σκοπιμότητα των κινήσεων του Ερντογάν και να σχεδιάσει ένα δυναμικό διπλωματικό τρόπο αντίδρασης.
Η επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών,αν και είχαν συμφωνηθεί άτυπα στο τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου,φαίνεται ότι απομακρύνονται,ενώ Τουρκικές δημοσιογραφικές πηγές προσπαθούν να επιρρίψουν ευθύνες για την καθυστέρηση στην Αθήνα,ενώ η αλήθεια είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη.
Έχουμε στα τέλη Απριλίου την ημερομηνία έναρξης της πενταμερούς για το Κυπριακό,όπου οι θέσεις της Άγκυρας είναι γνωστές,ως προς τη δημιουργία δύο κρατών,θέσεις που έρχονται σε αντίθεση με την Αθήνα,την Κυπριακή Δημοκρατία και με τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Παρατηρούμε την πίεση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη Τουρκία όσον αφορά την απομάκρυνση των S-400 από το Τουρκικό έδαφος,όπου ο Ερντογάν προς το παρόν κρατεί αντιστάσεις.Με το πιο πιθανό ενδεχόμενο να καμφθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα,λόγω του προγράμματος προμηθειών και συμπαραγωγής των αεροσκαφών F-35,και της άρσης των οικονομικών μέτρων που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στην Τουρκία.
Η αμφισβητούμενη σχέση μεταξύ Ρωσίας-Τουρκίας,στηρίζεται σε ένα τεντωμένο σχοινί που δεν γνωρίζουμε αν θα σπάσει.Αν λάβουμε υπόψη μας τις πρόσφατες κοινές αμερικανο-τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις στη Μαύρη Θάλασσα παρουσία του Oruc Reis με σαφώς στόχο την Ρωσία,αντιλαμβανόμαστε ότι η Τουρκία βρίσκεται σε ένα διπολικό κέντρο έλξης και από τις δύο μεγάλες δυνάμεις με άγνωστη κατάληξη.
Ωστόσο,λόγω της παρουσίας του “τσεσμέ” για υδρογραφικές έρευνες στο Αιγαίο σε διεθνή ύδατα,που είναι παράνομη λόγω των ερευνών, πλήττουν σαφώς τα Ελληνικά συμφέροντα στο καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ,που είναι μία ανοιχτή πληγή,δεν φροντίσαμε για διάφορους λόγους να την κλείσουμε επεκτείνοντας την Αιγιαλίτιδα Ζώνη στα 12 νμ.Το γεγονός αυτό,σε συνδυασμό με τη νέα Τουρκική άσκηση και την επανάληψη των ρητορικών κραυγών του Ερντογάν, δημιουργούν ένα μεταβαλλόμενο δυναμικό πεδίο ως προς την πορεία των Ελληνικών συμφερόντων τόσο στο Αιγαίο όσο και στη Κυπριακή Δημοκρατία.
Γιατί ο Ερντογάν επέλεξε αυτή τη χρονική στιγμή να βγάλει το “Τσεσμέ” στη μέση του Αιγαίου και να πραγματοποιήσει την ευρεία κλίμακας άσκηση;
•Είναι γιατί θέλει να υπενθυμίσει στη Ελληνική πλευρά ότι εξακολουθεί να υποστηρίζει την αναθεωρητική της λογική,στην επικείμενη συνάντηση των διερευνητικών επαφών στην Αθήνα;
•Είναι γιατί θέλει να δυναμιτίσει τις επερχόμενες διερευνητικές συνομιλίες και να φορτώσει το βάρος της αποτυχίας στην Αθήνα,για να τύχει ενδεχομένως ευνοϊκής μεταχείρισης από την ΕΕ στην επικείμενη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου;
•Είναι γιατί θέλει να εξάγει τα πολλαπλά προβλήματα που έχει στο εσωτερικό του με τον μανδύα του εθνικισμού,ώστε να αποπροσανατολίσει την Τουρκική κοινή γνώμη,και τα κόμματα της βουλής που του επιτίθενται συνολικά;
•Είναι γιατί έχει έρθει σε επαφή με την νέα Διοίκηση των ΗΠΑ,ωστόσο επιθυμεί να αναθερμάνει τις σχέσεις του,χωρίς να σημαίνει ότι παραιτείται από τις απαιτήσεις του στο Αιγαίο στις συνομιλίες με την Αθήνα;
•Είναι γιατί έχει ενδεχομένως την στήριξη του Ρώσου Προέδρου,για λόγους παρουσίας και της Ρωσίας της στα δρώμενα στο Αιγαίο;
•Θέλει για ακόμη μία φορά να δοκιμάσει τις αντιδράσεις της κυβέρνησης,για να διαπιστώσει αν το φοβικό σύνδρομο της Αθήνας συνεχίζει να συντηρείται;
Εκτιμώ ότι όλα όσα μνημόνευσα, άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο συμβάλλουν θετικά στο σχεδιασμό των στόχων της Τουρκικής διπλωματίας.Είναι σίγουρο κατ εμέ,ότι ο Ερντογάν πριν προβεί σε αυτή την κίνηση την έχει μελετήσει,και έχει καταγράψει τα θετικά και τα αρνητικά της αποτελέσματα.Συνεπώς,στόχος μας είναι να αποβούν μοιραίες για τον Ερντογάν η επανάληψη των ίδιων ενεργειών σε βάρος της χώρας.
Ποια πρέπει να είναι η Ελληνική αντίδραση ;
Είναι γεγονός ότι έχουμε μία νέα κατάσταση στα Ελληνοτουρκικά.Ένα νέο έργο με παλιό σενάριο που γνωρίζουμε την εξέλιξή του και θα το κουβαλάμε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στη πλάτη μας.Το έργο αυτό δεν πρέπει να μείνει στο απυρόβλητο από Ελληνικής πλευράς και πολύ περισσότερο να μην μας αιφνιδιάσουν οι εξελίξεις για ακόμη μία φορά. Εμείς οφείλουμε να τρέξουμε διπλωματικά πριν ο Ερντογάν μας κάνει “ρουά ματ”.Η κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει και να καταγγείλει στον ΟΗΕ,στις ΗΠΑ,στους συμμάχους μας στην ΕΕ και στην Ρωσία με επιχειρήματα,την συνεχιζόμενη απαράδεκτη ρητορική του Ερντογάν σε συνδυασμό με την έξοδο του ερευνητικού σκάφους Τσεσμέ.Οι λογικές της μη απάντησης σε προκλητικές απαράδεκτες δηλώσεις σε βάρος της χώρας μας,δεν φαίνεται να βρίσκουν πλέον ανταπόκριση από τη διεθνή κοινότητα.Φαίνεται ότι η λογική που ακολουθούμε δεν διαθέτη την διπλωματική βαρύτητα στη διεθνή διπλωματική σκηνή,και δείχνει αδυναμία στο να υπερασπιστούμε με τον καλύτερο τρόπο τα Ελληνικά συμφέροντα.
Η κυβέρνηση οφείλει να τορπιλίσει τις διερευνητικές συνομιλίες στην Αθήνα;
Αν τορπιλήσουμε τις συνομιλίες είναι ένας τρόπος άμεσης αντίδρασης,δείχνει ότι η Αθήνα δεν είναι διατεθειμένη να ανεχθεί άλλο τα βρώμικα παιχνίδια του Ερντογάν.Ωστόσο,υπάρχει το ενδεχόμενο σε ικανοποιητικό ποσοστό να έχουμε πέσει στη παγίδα του.Ήταν μία έξυπνη κίνηση του Τούρκου Προέδρου που αιφνιδίασε την Αθήνα,που στη παρούσα χρονική στιγμή φαίνεται να τα έχει χαμένα,και δεν γνωρίζει ποιος είναι ο συμφερότερος τρόπος αντίδρασης.Επίσης,φανερώνει με το καλύτερο τρόπο,ότι η Αθήνα δεν μπορεί να έχει πλέον εμπιστοσύνη στον Ερντογάν σε ενδεχόμενη συμφωνία κατά την διάρκεια των διερευνητικών συνομιλιών.Όσο πιο γρήγορα το καταλάβει η κυβέρνηση, θα ελευθερωθεί από τις ασκούμενες πιέσεις,και η διπλωματική μας προσπάθεια θα είναι αποτελεσματικότερη με τους συμμάχους μας,στην προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων.
Δεν υπάρχουν κυρώσεις της ΕΕ σε βάρος της Τουρκίας
Δεν πιστεύω ότι στην επικείμενη συνάντηση κορυφής της ΕΕ θα τεθεί θέμα κυρώσεων κατά της Τουρκίας.Το θέμα αυτό έχει τεθεί σφραγισμένο καλά στο αρχείο,λόγω Γερμανίας και της αδυναμίας της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το θέμα των κυρώσεων δυναμικά.Συνεπώς κατ εμέ αυτή είναι μία ” καραμέλα”,που έχει στόχο την παραπλάνηση του κοινωνικού ιστού της χώρας,προκειμένου να δρομολογηθούν άλλες λογικές.Στην σύνοδο αυτή η Τουρκία θα διατηρήσει την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση με την ΕΕ.Το θέμα είναι αν η Τουρκία θα επεκτείνει την συνεργασία της με την ΕΕ και σε άλλους τομείς της οικονομίας,όπου μεταξύ αυτών είναι η τελωνειακή ένωση,η βίζα, και η οικονομική διαχείριση του μεταναστευτικού. Ωστόσο,ο αμερικανικός παράγοντας θα παίξει καθοριστικό ρόλο στα δρώμενα με τη Τουρκία,και συνεπώς προς αυτή τη κατεύθυνση οφείλουμε να δώσουμε την απαιτούμενη βαρύτητα.
Είτε τορπιλίσουμε τις διερευνητικές είτε όχι,εκτιμώ ότι οι συμπεριφορές/λογικές των μεγάλων της ΕΕ και των ΗΠΑ δεν θα μεταβληθούν.Οι χώρες αυτές θα κοιτάξουν τα δικά τους οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα,και οφείλουμε να αποδείξουμε ότι αυτά συντρέχουν σε μεγάλο βαθμό με τα δικά μας.
Αν δεν αναβάλουμε τις διερευνητικές, αυτό ως γεγονός θα προωθήσει τα σχέδια της Τουρκικής διπλωματίας,που θα τα βρούμε μπροστά μας στις διερευνητικές της Αθήνας με αρνητική κατάληξη και με δυσμενέστερες συνολικά επιπτώσεις.Οι Βρυξέλλες θα μας υποχρεώσουν για νέες πιθανές Ελληνικές υποχωρήσεις/συμβιβασμούς ,ως προς τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο,ενώ το σύνδρομο της φοβίας θα εξακολουθεί να μας οδηγεί,που δεν είναι καλός οιωνός για τα Ελληνικά συμφέροντα.
Επιπλέον,τα επιχειρήματά μας στην περίπτωση της αναβολής των διερευνητικών θα είναι πολύ περισσότερα για να δικαιολογήσουμε τη στάση μας,από τα αντίστοιχα αν αφήσουμε την παρούσα κατάσταση ανεξέλεγκτη.
Η κυβέρνηση οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων,και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με ψυχραιμία,αποφασιστικότητα, ρεαλιστικότητα,και με την ανάλογη διπλωματική δυναμική προς όλες τις κατευθύνσεις,καταδικάζοντας τις απαράδεκτες Τουρκικές προκλήσεις πριν προλάβει ο Ερντογάν να μας επιβάλει ένα νέο”ρουά ματ”.
