Η φημολογούμενη πρόθεση της κυβέρνησης να αγοράσει τις φρεγάτες Belharra, εάν επιβεβαιωθεί, μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι δυνατότητες των Belharra βασίζονται στους αισθητήρες και στα όπλα που μπορούν να φέρουν. Με αυτές τις φρεγάτες το Πολεμικό Ναυτικό θα μπορεί πλέον να ασκήσει αεράμυνα περιοχής, ικανοποιώντας μια μακρόχρονα εκπεφρασμένη ανάγκη του.
Δεδομένου ότι τίποτα δεν είναι ακόμη σίγουρο, πολύ περισσότερο δεν έχουν γίνει οι διαμορφώσεις οπλισμού των φρεγατών που προσφέρονται στην Ελλάδα, είμαστε υποχρεωμένοι να κρίνουμε με βάση τις ανακοινωμένες δυνατότητές τους.
Οι Belharra φέρουν το ψηφιακό σύστημα διαχείρισης, το πολλαπλών ρόλων ραντάρ 4 FF AESA, αντιαεροπορικά βλήματα Aster 30 και πιθανόν βλήματα επιφανείας-εδάφους SCALP Navale.Με αυτά τα δεδομένα, οι νέες φρεγάτες μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα μιας ισχυρότατης δύναμης κρούσης, η οποία μπορεί να διεκδικήσει την κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ένταξη και των τεσσάρων φρεγατών θα αποτελέσει μια αλυσίδα ισχυρών ναυτικών σημείων, τα οποία μπορούν να εγγυηθούν την απρόσκοπτη ναυτική και αεροπορική επικοινωνία μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου με ό,τι αυτό σημαίνει και για την άμυνα της Μεγαλονήσου και για την προστασία των ΑΟΖ.
Η λύση της πρώτης Belharra
Δεδομένου ότι δεν έχει αρχίσει ακόμη η ναυπήγηση της πρώτης φρεγάτας Belharra για το γαλλικό Ναυτικό, είναι απίθανο να δούμε Belharra στον ελληνικό στόλο στο άμεσο μέλλον. Μπορεί να περιληφθεί στην ενδεχόμενη συμφωνία, η Γαλλία να μας παραχωρήσει την δεύτερη υπό κατασκευή φρεγάτα, το νωρίτερο το 2023. Αυτό θα δυσαρεστούσε το γαλλικό Ναυτικό, αλλά είναι πολιτική απόφαση.
Υπάρχει βέβαια και η μεταβατική λύση της παραχώρησης δύο εκσυγχρονισμένων φρεγατών La Fayette, οι οποίες όμως δεν καλύπτουν την πάγια απαίτηση του ελληνικού Ναυτικού για αεράμυνα περιοχής και μάλλον υστερούν σοβαρά στην αντιαεροπorική προστασία. Είναι πολύτιμα πλοία αν καλύπτονται αντιαεροπορικά από άλλες μονάδες. Δεν μπορούν, όμως, να εξασφαλίσουν την σταθερή παρουσία του ελληνικού Στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αντίθετα, μια πρώτη επιχειρησιακή Belharra μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα μιας δύναμης κρούσης (task force), η οποία πλαισιωμένη από άλλες μονάδες (υποβρύχια, παλαιότερες φρεγάτες, πυραυλακάτους, κανονιοφόρους και πλοία υποστήριξης) μπορεί να πλεύσει με αίσθημα ασφαλείας στα όρια των τουρκικών αεροπορικών δυνατοτήτων και να καταναυμαχήσει ακόμη και έναν μεγαλύτερο τουρκικό στόλο.
Ασπίδα αντιαεροπορικής προστασίας
Η Belharra θα εκτείνει μια ασπίδα αντιαεροπορικής προστασίας ακτίνας μεγαλύτερης των 100 χλμ γύρω της. Εντός αυτής της ακτίνας, οι άλλες φρεγάτες, σε κάποια απόσταση από την Belharra μπορούν να δημιουργήσουν μια δεύτερη περίμετρο αντιαεροπορικής προστασίας ακτίνας πάνω από 50 χλμ. με πυραύλους ESSM. Πυραυλάκατοι και ελαφρύτερα σκάφη θα μπορούν να παίξουν τον ρόλο της άμυνας τερματικών σημείων με τα συστήματα RAM. Εντός αυτού του πλέγματος θα είναι επίσης ενεργά συστήματα αντιαεροπορικών πυρών των πυροβόλων Super Rapid 76mm και Phalanx 20mm. Μια τέτοια διάταξη επιτρέπει και την αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού από πυραύλους επιφανείας-επιφανείας.
Η Belharra με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να εξουδετερώσει εχθρικά ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα σε αυτές τις αποστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι σε μία θαλάσσια έκταση ακτίνας πάνω από 100 χλμ, τα ελληνικά υποβρύχια μπορούν να εξασφαλίζουν την περιοχή από επερχόμενες εχθρικές ναυτικές δυνάμεις. Μέσα στα ίδια όρια, ομάδες F-16 ή Rafale μπορούν να εναλλάσσονται μέσα στην ομπρέλα παρέχοντας επιπλέον κάλυψη.
Ταυτόχρονα, η ομάδα κρούσης μπορεί να παίξει τον ρόλο συνοδείας σε περίπτωση που κριθεί αναγκαία η μεταφορά στρατιωτικού προσωπικού και οπλισμού στην Κύπρο. Η ομάδα κρούσης μπορεί να παίξει το ρόλο ασπίδας σε μια δύναμη που πλέει πιο νότια και τεθλασμένα προς την Μεγαλόνησο. Η μετακινούμενη "ομπρέλα" μπορεί να κινηθεί για την κάλυψη δρομολογίων και μεταγωγικών αεροσκαφών.
Γιατί τέσσερις Belharra
Η ανάγκη τεσσάρων νέων φρεγατών δεν είναι αυθαίρετη. Ακολουθώντας ευλαβικά τις προδιαγραφές, ο αριθμός των τεσσάρων Balharra σημαίνει ότι έχεις ανά πάσα στιγμή άμεσα διαθέσιμα, ή εν πλω, δύο σκάφη, ένα σε ανακατασκευή-επισκευή-αναβάθμιση και ένα σε ανάπαυση. Όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι κανένα από αυτά τα πλοία δεν θα διατεθεί σε κάποια αποστολή εκτός Μεσογείου στο πλαίσιο αποστολών του ΝΑΤΟ ή του ΟΗΕ. Αν αυτό τηρείται, τότε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης οι τρεις, ίσως και οι τέσσερις φρεγάτες να είναι διαθέσιμες.
Το παρελθόν, όμως, έχει δείξει ότι η πολιτική ηγεσία δεν έχει αφήσει το Πολεμικό Ναυτικό να κάνει, όπως αρμόζει, τις πρέπουσες επιλογές. Για λόγους που δεν είναι του παρόντος, οι επιχειρησιακές ανάγκες νοθεύονται επικίνδυνα από πολιτικές σκοπιμότητες που ανάγονται σε σχέσεις εξάρτησης, δηλαδή ούτε καν πολιτικά-διπλωματικά δικαιολογημένες.
Η ένταξη τεσσάρων Belharra μπορεί να μεταμορφώσει το ελληνικό Ναυτικό σε Ναυτικό Κυανών Υδάτων (Blue Water Navy), που σημαίνει ότι θα είναι ικανό να έχει συνεχή παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Μόνο και μόνο η γεωστρατηγική συνισταμένη τέτοιων νέων δεδομένων, αλλάζει τα δεδομένα και επιτρέπει στην Ελλάδα να αμυνθεί των δικαιωμάτων της επί του πεδίου, επιβάλλοντας τον σεβασμό από την Τουρκία των κυριαρχικών της δικαιωμάτων κι όχι εκλιπαρώντας τρίτους να παρέμβουν υπέρ της.
Με τέσσερις Belharra η δημιουργία ομάδας κρούσης είναι μόνο μια επιλογή. Μπορεί πλέον να δημιουργηθούν έως και τέσσερις τέτοιοι στολίσκοι, ή εναλλακτικά να δημιουργηθούν έως και τέσσερις αλληλοκαλυπτόμενες περιοχές, οι οποίες διασφαλίζουν τον πλου και τις θαλάσσιες οδούς από και προς την Κύπρο, μεταξύ των οποίων μπορούν να επιχειρούν οι υπόλοιπες μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Δεδομένου ότι η απόσταση μεταξύ Ρόδου και Κύπρου είναι λίγο μεγαλύτερη των 100 χλμ σε κατάσταση ανάγκης τα τέσσερα αυτά πλοία κλείνουν την περιοχή αυτή στις επιχειρήσεις της τουρκικής αεροπορίας.
Η Κύπρος δεν θα είναι πλέον μακριά
Ας σημειωθεί ότι η Λεμεσός στο νότιο άκρο της Κύπρου απέχει λιγότερο από 150 χλμ από την πλησιέστερη τουρκική ακτή και περίπου 300 χλμ από το λιμάνι της Αττάλειας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μια Belharra αρόδω στα νότια παράλια της Κύπρου μπορεί να παρέχει αντιαεροπορική κάλυψη στην Εθνική Φρουρά σε όλη την Μεγαλόνησο, αποτρέποντας την αεροπορική υπεροχή της Τουρκίας, η οποία σφράγισε, κατά κάποιο τρόπο, τις επεμβάσεις της εκεί. Η ομπρέλα αυτή θα επιτρέπει στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία να διεξάγει επιχειρήσεις υπεράνω της Κύπρου.
Δεδομένου ότι τα βλήματα Exocet MM40 Block3 που φέρουν οι Belharra έχουν βεληνεκές έως και 140 χλμ και δοθέντος ότι η απόσταση από την Λάρνακα στα βόρεια παράλια της νήσου είναι περίπου 70 χλμ εμποδίζεται πρακτικά και η προσέγγιση του τουρκικού στόλου ή και πλοίων που μεταφέρουν ενισχύσεις ή εφόδια στα Κατεχόμενα. Η ύπαρξη επιπλέον τέτοιων συστοιχιών στα χέρια της Εθνικής Φρουράς σημαίνει ότι μπορεί πρακτικά να επιβληθεί ναυτικός αποκλεισμός των κατεχομένων.
Αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι οι Belharra που θα αγοράσει η Ελλάδα θα φέρουν και πυραύλους SCALP Navale με βεληνεκές πολύ μεγαλύτερο από 400 χλμ (αναλυτές το αναβιβάζουν σε 1000 χλμ), τότε οι ναυτικές βάσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο μπορούν να βληθούν από την θαλάσσια περιοχή νότια της Κύπρου, καταστρέφοντας εγκαταστάσεις και ανεφοδιαστικά αποθέματα. Αυτό μπορεί να καταστήσει τη ναυτική παρουσία Τούρκων στην ευρύτερη περιοχή τουλάχιστον ανασφαλή.
Το "παράθυρο" ευκαιρίας
Όλα αυτά είναι αδύνατον να διαφεύγουν των τουρκικών επιτελείων. Εάν η Ελλάδα προχωρήσει στην αγορά, για την Τουρκία το "παράθυρο" ευκαιρίας για άσκηση στρατιωτικής βίας το οποίο υφίσταται σήμερα, σταδιακά θα κλείνει. Αν η Τουρκία θέλει να συγκρουστεί με την Ελλάδα από σχετική θέση ισχύος (κι αυτό είναι αμφισβητήσιμο υπό την παρούσα κατάσταση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων) πρέπει να το πράξει πριν υλοποιηθούν τα προγράμματα απόκτησης των μαχητικών Rafale, των αναβαθμισμένων F-16V, των Belharra κλπ.
Είναι γεγονός ότι μπαίνουμε σε άλλη εποχή για το Ναυτικό και συνολικά για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Έχουμε, όμως, εισέλθει σε γεωπολιτικά ρευστή περίοδο, όπου το καθεστώς Ερντογάν προωθεί εμπράκτως το όραμα του νεοοθωμανισμού, παρότι βάλλεται και από έξω και από μέσα. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζει να αποτελεί απτή απειλή.
Αν πιστέψει η Άγκυρα ότι θα χάσει το "παράθυρο" ευκαιρίας να επιβάλει το δόγμα της "Γαλάζιας Πατρίδας" και τα άλλα μεγαλεπήβολα σχέδια της, ίσως προβεί σε σπασμωδικές κινήσεις. Οι καιροί δεν απαιτούν μόνο εξοπλισμό, απαιτούν και εγρήγορση, αλλά και μια γενικότερη αναθεώρηση του ελληνικού αμυντικού δόγματος με γνώμονα τα νέα δεδομένα.
Τ.Μ
