Το να γράφονται συνεχώς σχόλια για τον ανερμάτιστο τρόπο με τον οποίο χειρίζεται θεσμικά η χώρα τα ζητήματα του εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων έχει αρχίσει να χάνει το νόημά του.
Ο κόσμος έχει τόσο πολύ εθιστεί με αυτή την κριτική και από τη στιγμή που δεν ανιχνεύεται κάποια θεσμική βελτίωση, είτε φτάνει να αδιαφορεί είτε μπορεί και να σκέφτεται ότι πρόκειται για άλλον έναν τομέα όπου καταγράφεται δημοσιογραφική υπερβολή.
Ευτυχώς έρχεται η πραγματικότητα να καταγράψει τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής, για να αποδεικνύει το πόσο νοσηρή είναι η κατάσταση.
Η σημερινή μας ενασχόληση με την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ), αποτελεί ένα ακόμα κραυγαλέο παράδειγμα – αποδεικτικό στοιχείο.
Αναταραχή προκλήθηκε λοιπόν χθες όταν κυκλοφόρησε έγγραφο (ΔΕΙΤΕ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΑΡΘΡΟ-ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ARMY VOICE), το οποίο φέρει την υπογραφή του υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, Αλκιβιάδη Στεφανή, το οποίο εμφανίζει το ΥΠΕΘΑ να διεκδικεί από την ΕΛΒΟ, η οποία πέρασε πρόσφατα στα χέρια ισραηλινών εταιριών έναντι 3 εκατ. ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο(!), συνεπεία της εμπλοκής της εταιρίας στο πρόγραμμα “Σχεδίαση και Ανάπτυξη Βασικού Προβιομηχανικού Πρωτοτύπου Τεθωρακισμένου οχήματος Μάχης (ΤΟΜΑ) με την επωνυμία ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ“, το οποίο δεν υλοποιήθηκε, με αποτέλεσμα η εταιρία να κηρυχθεί έκπτωτη στις 20 Δεκεμβρίου 2018.
Το ΥΠΕΘΑ φέρεται να διεκδικεί την επιστροφή του συνόλου της προκαταβολής (2.790.000,00 ευρώ), την επιβολή στην ΕΛΒΟ “δικαιοπρακτικών τόκων επί της χορηγηθείσας προκαταβολής” (3.229.970,33 ευρώ), την επιβολή στην εταιρεία ποινικών ρητρών λόγω μη παράδοσης υλικού (283.728,81 ευρώ), την επιβολή “τόκων υπερημερίας επί της χορηγηθείσας προκαταβολής”, καθώς επίσης ποινικών ρητρών λόγω μη παράδοσης υλικού (283.728,81 ευρώ)!
Η αναστάτωση που προκλήθηκε αφορούσε αυτονόητα το ενδεχόμενο να προκληθεί εξαιτίας της ελληνική ανοησίας, όπως θα αποδειχθεί παρακάτω, σημαντική ζημία στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ, οι οποίες περιγράφονται εκατέρωθεν ως “στρατηγικές“. Κι αυτό διότι εάν πιστέψουμε τις δηλώσεις της ελλαδικής πολιτικής ηγεσίας, πρόκειται για μια συνεργασία που εντάσσεται στο πλαίσιο αυτών των σχέσεων που παρουσιάζουν ραγδαία ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία του ρεπορτάζ, τόσο η νέα ιδιοκτησία της ΕΛΒΟ, όσο και η πλευρά του ειδικού εκκαθαριστή δεν δείχνουν να ανησυχούν. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στο ότι στη συμφωνία για την ΕΛΒΟ πωλήθηκαν περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας και το εμπορικό σήμα, όχι η νομική οντότητα.
Κατά συνέπεια, ο λογαριασμός θα πάει στον πρώην μέτοχο της εταιρίας, το υπουργείο Οικονομικών! Οπότε, καταλήγουμε στο ότι μια “τσέπη” του Δημοσίου” θα ζητήσει περί τα 7-7,5 εκατ. ευρώ (τόσο κατά πληροφορίες είναι το συνολικό ποσό) από μια άλλη “τσέπη”! Χρειάζεται σχόλιο;
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ “ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ”… ΠΑΕΙ ΜΑΚΡΙΑ
Ας δούμε όμως το ακριβώς αφορά η υπόθεση αρχίζοντας να ξετυλίγουμε το κουβάρι που μας έφτασε μέχρι τη χθεσινή εξέλιξη. Χρειάζεται να πούμε τίποτα παραπάνω εισαγωγικά, από το ότι το πρόγραμμα ανατέθηκε το 2002 στην ΕΛΒΟ, η εταιρία ανακοίνωσε το 2003 ότι αδυνατεί να το φέρει σε πέρας και το 2004 το ΥΠΕΘΑ ξεκίνησε τη διαδικασία όσων προέβλεπε η σύμβαση, η εταιρία κηρύχθηκε έκπτωτη στα τέλη του… 2018 και τα υπό ανάκτηση ποσά περιγράφονται στο έγγραφο με την υπογραφή Στεφανή, 16 χρόνια μετά την έναρξη της διαδικασίας;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες το άρθρο αυτό θα μπορούσε να τελειώσει εδώ. Τί άλλο να πει κανείς όταν μια οργανωμένη -υποτίθεται- χώρα, μετά από 16 χρόνια δεν έχει ξεμπερδέψει με αυτό το ζήτημα και η μια κυβέρνηση το κληρονομούσε στην άλλη! Το πρόβλημα είναι όλο αυτό το “σύστημα”, ούτε καν οι υπαινιγμοί από πολλές πλευρές ότι οι παρατηρήσεις του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) που “σκότωσε” το πρόγραμμα!
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ένα πραγματικό καινοτόμο χαρακτηριστικό της σχεδίασης, η δυνατότητα αερομεταφοράς του οχήματος από αεροσκάφος τακτικών μεταφορών C-130 Hercules, πιθανότατα αποτελούσε και το γενεσιουργό αίτιο αρκετών των παρατηρήσεων του ΓΕΣ (εκ των οποίων περίπου το 50% καλύφθηκε από ανασχεδίαση).
Υποτίθεται, ότι το ΓΕΣ υπέκρυπτε τη φιλοδοξία προμήθειας κάποιου εκ των κορυφαίων ΤΟΜΑ στην αγορά, εκείνη την εποχή. Ή εναλλακτικά, πολιτικές σκοπιμότητες και ο πανταχού παρών “γεωπολιτικός παράγων” ο οποίος, σύμφωνα με τη “συζήτηση” στις αρχές της δεκαετίας του 2000, στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορούσε τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία!
Εδώ βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις δημοσιεύσεις εκείνης της εποχής πολλά από τα κύρια υποσυστήματα και συγκροτήματα του οχήματος ήταν γερμανικής προέλευσης.
Το πρόγραμμα λοιπόν χαρακτηρίστηκε ως “αναπτυξιακό” και ανατέθηκε στην ΕΛΒΟ το 2002 με διάρκεια 24 μηνών. Μετά την αρνητική στάση του ΓΕΣ η εταιρία δήλωσε πως αδυνατεί να το υλοποιήσει, ενσωματώνοντας βελτιώσεις που βασίζοντας στις παρατηρήσεις του ελληνικού Στρατού που θα ήταν ο χρήστης. Ως αποτέλεσμα, ξεκίνησε το 2004, όπως προαναφέρθηκε, η διαδικασία τερματισμού της σύμβασης με τους καταλογισμούς ρητρών και την επιστροφή προκαταβολών, δηλαδή συμβατικά προβλέπονταν.
Από το 2004 όμως, το ζήτημα αυτό έρχεται ξανά στην επιφάνεια το 2015! Κι αυτό διότι η τότε ηγεσία της ΓΔΑΕΕ αντελήφθη ότι η μη ανάκτηση των ποσών, όπως προβλεπόταν, θα την εξέθετε στο σοβαρότατο αδίκημα της απιστίας!
Κι αυτό όμως να μην υφίστατο όμως, πόσο παράλογο είναι το να αποφασιστεί να ολοκληρωθεί επιτέλους -μετά από μια δεκαετία- η σύμβαση και να μην επιλεγεί ξανά η… αγαπημένη μέθοδος της ευθυνοφοβίας, δηλαδή να αφεθεί η “καυτή πατάτα” στα χέρια του επόμενου; Άρα αντί πολιτικού ψόγου, η ΓΔΑΕΕ τα τελευταία 5-6 χρόνια και για το συγκεκριμένο τουλάχιστον θέμα, μάλλον χρήζει συγχαρητηρίων.
Ξεκίνησαν οι διαδικασίες και έφτασαν στην απόφαση του τότε υφυπουργού Ρήγα, να συμφωνήσει στην ανάκτηση και να ζητήσει τον υπολογισμό και την οριστικοποίηση του υπό ανάκτηση ποσού από την εταιρία. Στη συνέχεια παρατηρήθηκε μια “δυστοκία” του μηχανισμού να προχωρήσει, με ένα ιδιότυπο “πινγκ πονγκ” ανάμεσα σε αρμόδιες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα τόση καθυστέρηση, ώστε να μην ολοκληρωθεί επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης!
Όταν ανέλαβε η σημερινή, το θέμα ετέθη εκ νέου και ως ήταν φυσικό προωθήθηκε προς ολοκλήρωση για να κλείσει επιτέλους μετά από 16 χρόνια η εκκρεμότητα! Φέρεται μάλιστα να ενημερώθηκε υπηρεσιακά και ο “ειδικός εκκαθαριστής” της ΕΛΒΟ για να είναι άπαντες οι εμπλεκόμενοι ενήμεροι σε κάθε βήμα της διαδικασίας.
Ακόμα και τότε όμως, ξεκίνησε το “κατενάτσιο” από “κύκλους” του ΥΠΕΘΑ, με υποκρυπτόμενη την πολιτική δικαιολογία να μην προκληθεί πρόβλημα στη διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή στην ΕΛΒΟ! Όλα αυτά φέρονται καταγεγραμμένα σε σχόλια εσωτερικής αλληλογραφίας και διαβουλεύσεις στο πλαίσιο του υπουργείου.
Η υπόθεση βρίσκεται πλέον στα χέρια του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου. Με κάποιον τρόπο θα καταλήξει και καλώς θα γίνει αυτό, όπως εξηγήθηκε παραπάνω. Το ζητούμενο είναι όμως ο υπουργός να εξάγει το σωστό συμπέρασμα και αυτό δεν είναι γενικώς και αορίστως να νοικοκυρευτεί επιτέλους το “μαγαζί” του οποίου προΐσταται. Είναι πολύ πιο εξειδικευμένο…
ΞΑΝΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Το πρόβλημα ξεκινά από το ότι η κείμενη νομοθεσία αντιμετωπίζει τα “αναπτυξιακά προγράμματα” όπως ακριβώς τα εξοπλιστικά. Με αποτέλεσμα ό,τι ισχύει για τα εξοπλιστικά να ισχύει για τα αναπτυξιακά! Έτσι όμως δεν μπορεί να γίνει απολύτως τίποτα για τον απλό λόγο ότι στα εξοπλιστικά, οτιδήποτε δεν ανταποκρίνεται στο 100% των συμβατικώς προβλεπομένων, νομιμοποιεί ή και υποχρεώνει την κίνηση της διαδικασίας επιβολής ρητρών κ.λπ.
Στα αναπτυξιακά προγράμματα όμως που θα μπορούσε να αναλάβει οργανωμένα και υπό σκληρή εποπτεία του ΥΠΕΘΑ η ελληνική αμυντική βιομηχανία, κρατική και ιδιωτική, ακόμα και το 50-80% όσων επιδιώκονται τεχνολογικά να επιτευχθεί, συνιστά κέρδος και μάλιστα αξιοποιήσιμο σε κάποιο άλλο πρόγραμμα. Είναι κεκτημένο.
Οπότε, μένει να αποδειχθεί, εάν στον καινούργιο νόμο που θα πάρει την οριστική του μορφή μετά την όποια συζήτηση στη Βουλή, θα θεραπεύεται το πρόβλημα. Διότι έχουμε σοβαρούς λόγους να αμφιβάλλουμε. Προς το παρόν τουλάχιστον.
Στο μεταξύ, η λογική υπαγορεύει να ετοιμαστούμε για έναν ακόμα νόμο με τον οποίο θα διαγράφονται οι καταλογισμοί των 7-7,5 εκατομμυρίων ευρώ στην ΕΛΒΟ, καθώς άλλος τρόπος πλην του να καταβάλει τα χρήματα το υπουργείο Οικονομικών δεν φαίνεται να υπάρχει.
Εύγε μας…
